بررسی تاثیر مخدرهای دیجیتال بر مغز انسان

میگنا: آسیبهای اجتماعی نرم نرمک همه جوانب زندگی را تحت تأثیر قرار میدهند. آسیبها مثل فقر و کالاهای ضد فرهنگی و مواد مخدر بهصورت آشکار نمایان نمیشوند بلکه گاهی مثل یک قطعه آهنگ میتوانند ما را بهسوی اعتیاد سوق دهند.
 

این روزها موضوع روی آوردن جوانان به مواد مخدر و محرک، به موضوعی داغ برای نهادهای فرهنگساز، امنیتی، انتظامی، قضایی و ... تبدیل شده؛ موادی که با تحریک بخشی از مغز، احساس کاذب سرخوشی و نشئگی را برای مصرف کنندگان آن‌ها به ارمغان می‌آورد و این حس خوش و تحریک خاص مغز، به اندازه‌ای برای مصرف کنندگان لذت بخش است که آن‌ها را وادار به تجربه استفاده مجدد از این مواد کرده و پس از مدتی، اعتیاد به مصرف این محرک‌ها و مخدرها را برای مصرف‌کنندگانشان به ارمغان می‌آورد؛ موضوع اعتیاد مصرف مواد افیونی، محرک و ... به اندازه‌ای مصیبت‌بار است که امروز شاهدیم بسیاری از سرقت‌ها، جنایت‌ها، معضلات اجتماعی و خانوادگی، ریشه در مصرف این مواد و اعتیاد به مصرف آن‌ها دارد. اما فارغ از موادشناخته شده و سنتی، و ورود محرک‌های مختلف همچون شیشه، LSD، قارچ‌ها و ... مدتی است که نوع جدیدی از مخدرها و محرک‌های نوظهور پا به بازارهای جهانی گذاشته‌اند و کاملاً با انواع شناخته شده این مواد متفاوت هستند؛ محرک‌ها و مخدرهایی که در انواع و آثار مختلف، به صورت دیجیتالی تولید شده و در دنیای مجازی دست به دست می‌شوند؛ محرک‌ها و مخدرهایی که از طریق امواج صوتی، همان تاثیر مخدرهای سنتی و گاهاً قویتر از آن را برای مصرف کنندگانشان به ارمغان می‌آورند؛ امواجی که این روزها بازار خوبی در کشورهای غربی و حتی عربی برای خود دست‌وپا کرده‌اند و به عنوان «مخدرهای دیجیتالی» در میان جوانان شناخته می‌شوند.


از مواد مخدر دیجیتالی چه می‌دانید؟
مواد مخدر دیجیتالی ، امواج صوتی هستند که تصور می‌شود توانایی تغییر دادن الگوهای امواج مغزی انسان را دارا هستند و می‌توانند حالاتی از هوشیاری را به انسان القا کنند که یک شخص با مصرف مواد مخدر و یا تفکر عمیق می‌تواند این حالات را تجربه کند.

روانگردانهای صوتی و دیجیتالی در راه هستند، مواظب باشید معتاد نشوید! حالا اعتیاد به مواد مخدر از طریق فضای مجازی و موسیقی راه جدیدی برای خود پیدا کرده است. در اختیار داشتن اتاق تاریک، هندزفری، اینترنت و یک فایل صوتی خاص میتواند شنونده را از خود بیخود کند و راه را برای استفاده از مواد روانگردان هموارتر نماید. حالا فایلهای صوتی که به عنوان DIGITAL DRUG یا مخدرهای دیجیتال شناخته میشوند در راهند تا نوجوانها و جوانهایمان را آلوده کنند. این مسأله آنقدر نگرانکننده است که معاون دادستان کل کشور در پنجمین همایش طب و قضای سازمان پزشکی قانونی کشور در سخنرانی خود درباره ورود مواد روانگردان جدید از جمله روانگردانهای صوتی و دیجیتالی هشدار داد.


این امر زمانی اتفاق می‌افتد که دو صدا یا بهتر بگوییم موج صوتی به‌صورت هم‌زمان و فقط با اندکی تفاوت در فرکانس‌هایشان تولید و پخش شود. بدون داشتن هدفون، اندک اختلاف میان فرکانس‌های دو موج توسط شنونده یک موجی که به‌تدریج در حال ضعیف شدن است تصور می‌شود، ولی با داشتن هدفون شنونده هر یک از امواج را به‌صورت واضح و جداگانه در هر یک از گوش‌های خود می‌شنود و به‌محض اینکه مغز انسان هر یک از فرکانس‌های صوتی را تحلیل کرد متوجه تفاوت این فرکانس‌ها می‌شود ولی برای شخص شنونده این تفاوت مانند یک ریتم خاص آهنگ درون ذهنش است. مغز انسان این ریتم آهنگ گون را به‌صورت پالس‌های الکتریکی جهت تحلیل درمی‌آورد، هدف کلی مواد مخدر دیجیتالی این است که پالس‌های الکتریکی تولیدی در مغز انسان را کنترل کند و این پالس‌های الکتریکی را با پالس‌های الکتریکی محرک مغز یکی سازد تا درواقع بتوان از طریق امواج صوتی تأثیری همانند تأثیر مواد مخدر واقعی درون مغز تولید کرد. به دنبال این هماهنگ‌سازی بین پالس‌های تولیدی در مغز انسان و متعاقب آن پدیدار شدن تأثیرات مخدر گون در بدن به این هماهنگ‌سازی FFR یا پاسخ پیرو فرکانسی میگویند. امروزه این مخدرهای دیجیتالی برای درمان نیز به کار می‌روند و کاربردهای درمانی پیداکرده‌اند برای مثال از این نوع داروهای دیجیتالی برای درمان استرس و برخی دیگر از مشکلات مغزی استفاده می‌شود .


Digital Drug و I-DOSINGها بخشی از Binural Beats هایی هستند که این روزها به مخدرهای صوتی شهرت یافته‌اند؛ فایل‌های صوتی خاصی که می‌توانند با پالس‌های تولید شده با فرکانس‌های متفاوت برای هر گوش، تاثیر خاصی بر بخش‌های مختلف مغز بگذارند و تجربه متفاوت مواد مخدر و محرک صنعتی و سنتی را در مغز به وجود آورند؛ این اختلاف فرکانس‌های پخش شده در هرگوش می‌توانند اثر متفاوت هریک از مواد مخدر و محرک همچون کوکائین، تریاک، اسید، مرفین، آدرنالین، کراک، هروئین، حشیش، ماریجوانا، ریتالین و بسیاری از مواد دیگر و حتی الکل را در مغز مصرف کنندگان شبیه سازی کنند. این درحالی است که حتی برخی از سایت‌های ارائه دهنده این مخدرهای دیجیتالی، با توجه به تاثیر هریک از آن‌ها، این مخدرها و محرک‌ها را در بخش‌های مختلف و مطابق با تاثیر هریک از مخدرها و محرک‌های موجود، طبقه بندی بندی کرده‌اند.


همان‌گونه که میدانید فرکانس را از طریق واحدی بنام هرتز (Hz) مورداندازه‌گیری قرار می‌دهند، اگر شما به دو موج صوتی دارای فرکانس‌های متفاوت گوش فرا دهید به‌صورت خودکار مغز شما به دنبال یک حالت با انرژی ثابت می‌گردد یعنی اینکه مغز شما دنبال یک برآیند از این دو فرکانس ارسالی می‌گردد، حال اگر برای مثال شنونده تصمیم بر آرامش داشته باشد بایستی یک موج صوتی با فرکانس 140 Hz را در یک گوش و یک موج صوتی با فرکانس 145 هرتز را درون گوش دیگر خود قرار دهد و به آن‌ها گوش فرا دهد، دراین‌بین این 5 هرتز اختلاف فرکانسی بین این دو موج صوتی باعث ایجاد نوعی پالس‌های آرامش‌بخش درون مغز شما می‌شود، حال ا گر شنونده تصمیم بر انرژی گرفتن داشته باشد بایستی درون یک گوش خود موج صوتی با فرکانس 130 هرتز را وارد کند و از گوش دیگر خود یک موج صوتی با فرکانس 150 هرتز را وارد کند و نتیجه این اختلاف 20 هرتزی، درون مغز شما باعث تولید نوعی پالس‌های الکتریکی می‌کند که نتیجه این پالس‌های الکتریکی ایجاد انرژی درون بدن می‌شود.

بازه فرکانس‌ها و تأثیراتشان بر روی مغز انسان
بازه فرکانس                                         تاثیر بر روی مغز
دلتا 0.5 هرتز الی 4 هرتز                          خواب عمیق
تتا 4 هرتز الی 8 هرتز                               اولین مرحله خواب
آلفا 8 هرتز الی 14 هرتز                            آرامش‌بخش ولی هوشیار
بتا 14 هرتز الی 30 هرتز                            بسیار هوشیار و متمرکز

اثرات مخرب استفاده از این مخدرهای دیجیتالی به اندازه‌ای بودکه دفتر مبارزه با مواد مخدر ایالت اوکلاهاما در سال 2010 و بر اساس برخی گزارشات واصله به این مرکز، نسبت به مصرف این موارد هشدار داد؛ این در حالی است که برپایه گزارشات کشورهای عربی، موج استفاده از این فایل‌های صوتی به این کشورها رسیده و بسیاری از جوانان عرب به دنبال تجربه این مخدرهای دیجیتالی هستند. موضوع استفاده از مخدرهای دیجیتالی به اندازه‌ای جدی است که حتی سایت‌های منتشر کننده این مخدرها نیز با هشدارها و پیام‌های WARNING، نسبت به ورود به صفحات دانلود این موزیک‌ها و استفاده از آن برای افرادی که از مشکلات ذهنی و روحی رنج می‌برند هشدار داده‌اند و در فیلم‌های منتشر شده از آثار مصرف این مخدرها نیز، تاثیرات خطرناک استفاده از آن‌ها کاملاً هویدا است.


مخدرهای دیجیتالی، دغدغه امروز روان‌شناسان، دغدغه‌ای در خوف و رجاء است تا جایی که جبهه مخالف و موافق پیدا کرده است، برخی معتقدند مخدرهای دیجیتالی قابل تولید نیست و حتی در اینکه در آینده بتوان چنین موضوعی را محقق کرد نیز تردید دارند، محققان معتقدند «امواجی که از مغز ساطع می‌شود، معلول فعالیت‌های شیمیایی است، نه عامل فعالیت‌های شیمیایی مغز زیرا مواد شیمیایی در مغز موجب اتفاقاتی می‌شوند که بعضی از اثرات آن به صورت امواج الکترونیکی قابل دریافت است و بازتولید همان امواج نمی‌تواند همان مواد شیمیایی را به اندازه لازم برای مخدر بودن تولید کند».

برخی بر این باورند که «مغز دارای مکانیزم‌های حفاظتی است که در مقابل عوامل خارجی مقاومت می‌کند و تغییراتی که تلاش می‌شود با ایجاد یک فرکانس صوتی به مغز القا شود از سوی مغز واپس زده می‌شود و مغز امواج دیگری را برای ایجاد تعادل منتشر می‌کند که مانع از اثرگذاری این امواج شود. تنها در صورتی می‌توان مغز را به صورت دائم مورد تأثیر قرار داد که بخشی از آن تخریب شده و عملکردش تغییر یابد.»

استدلال سوم که دلیل رد امکان ایجاد مخدرهای دیجیتالی است آن‌که مواد مخدر رایج علاوه بر مغز بر کلیه بخش‌های سیستم عصبی و اعضای بدن اثرگذارند و مخدرهای دیجیتالی با شکل فعلی تنها قادر به متأثر کردن مغز هستند و نمی‌توانند سایر ارگان‌های بدن را تحت تأثیر قرار دهند».

نکته قابل تأمل در گفتار این دانشمندان این است که ایشان بر اساس تفکر مادی‌گرایانه خود صرفا عقل را منشأ ادراک دانسته و هر نوع فعل انفعال که در روان انسان صورت می پذیرد را عطف به عقل می‌کنند، این در حالی است که در تفکر اسلامی قوه ادراک قلب انسان معرفی شده است، حال تعریف اینکه قلب چیست و چه تعریفی دارد و آیا همین عضو صنوبری شکل است یا نه محل بحث ما نیست.

آنچه که در اینجا حائز اهمیت است توجه دین اسلام به مسئله «سکر» است؛ زمانی مستی صرفا بر اثر شرب خمر است که مستی موقت و گذراست این نوع از مستی بر عقل اثر داشته و از آنجا که عقل یک عضو ابزاری سریعا هم عوارضش برطرف شده و آگاهی باز می‌گردد، اما توجه اسلام به قلب و معرفی آن به محل ادراک بشر نشان از این دارد که سکر و مستی می‌تواند مراتب دیگری نیز داشته باشد.

بسیاری از رذائل اخلاقی که در اثر زمان و انجام اعمال سوء در انسان نهادینه می‌شود همان حالت سکر و مستی است که فضائل اخلاقی در برابرش به معنای آگاهی و خرد قد علم می‌کند؛ پس با این تعریف، وقوع حادثه‌ای به نام مخدر دیجیتال می‌تواند قابل فرض و حتی عملیاتی باشد؛ چراکه صوت اثرگذار است هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی؛ برای مثال اولین برخورد مشرکان مکه با کلام خود از همان صوت اعجاز آمیزی بود که هر کس آن را می‌شنید ناچارا به آن گوش می‌داد؛ چون قدرت گیرایی بالایی داشت، یا داستان صوت داوود پیامبر(ع) که نشان از اهمیت صوت و جذابیت آن خواد داشت.

از طرف دیگر هر ابزاری کارکردهای مثبت و منفی دارد و هیچ شی‌ای در عالم نیست که صرفا کاربرد مثبت داشته باشد؛ لذا توجه داشتن روانشناسان به مسئله مخدرهای دیجیتال می‌توان حائز اهمیت و قابل توجه باشد.