دانشجوی دکتری علوم تربیتی دانشگاه فردوسی:
رشد دانش‌آموزان در مدارس استعداد درخشان آکواریومی است
میگنا: علی‌اکبر امراهی ظهر امروز در جلسه نقد و بررسی «مسائل روز آموزش و پرورش ایران؛ با موضوع تهدیدها و فرصت‌های مدارس استعداد درخشان» که در دانشکده روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در ابتدا می‌خواهیم بدانیم که تعریف از استعداد درخشان چیست، به چه کسانی استعداد درخشان می‌گویند؟ و چه نوع دانش‌آموزانی را با این نام خطاب می‌کنند؟
وی ادامه داد: برخی برای اینکه در فضای نظام آموزش و پرورش فعلی به این مطلوب برسند آزمون‌های تستی را مطرح می‌کنند یا شاخص‌هایی برای آن در نظر می‌گیرند و در آخر افرادی که خوب تست می‌زنند استعداد درخشان می‌شوند، حال اینکه این تست‌ها استاندارد هستند یا نه خود یک مسئله است.
وی ادامه داد: برخی برای اینکه در فضای نظام آموزش و پرورش فعلی به این مطلوب برسند آزمون‌های تستی را مطرح می‌کنند یا شاخص‌هایی برای آن در نظر می‌گیرند و در آخر افرادی که خوب تست می‌زنند استعداد درخشان می‌شوند، حال اینکه این تست‌ها استاندارد هستند یا نه خود یک مسئله است.
چرا افرادی که می‌توانند فعال سیاسی و موسیقی‌دان شوند در مدارس سمپاد جایگاهی ندارند
دانشجوی دکتری علوم تربیتی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: ما در سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش ساحت‌های مختلف تربیتی داریم و اصولا باید به همه ساحت‌ها توجه شود نه فقط بعد استعدادها. برای مثال افرادی که روابط اجتماعی بالایی دارند یا افرادی که می‌توانند فعال سیاسی یا اجتماعی باشند و یا کسی که موسیقی‌دان خوبی میشود جایگاهی در مدارس تیزهوشان یا استعداد درخشان ندارد. برای مثال برخی از دانش‌آموزان در بحث درسی به شدت ضعیف بودند اما بعدها در تیم‌های ورزشی و یا موسیقی به فعالیت می‌پردازند.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه چندین نوع هوش داریم. افرادی که در زمینه‌های متفاوتی استعداد دارند شناسایی نمی‌شوند و نمی‌توانند وارد مدارس استعداد درخشان شوند که این موضوع به بحث شاخص‌هایی که قرار است هوش را بسنجد مربوط میشود.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه چندین نوع هوش داریم. افرادی که در زمینه‌های متفاوتی استعداد دارند شناسایی نمی‌شوند و نمی‌توانند وارد مدارس استعداد درخشان شوند که این موضوع به بحث شاخص‌هایی که قرار است هوش را بسنجد مربوط میشود.
رشد دانش‌آموزان در مدارس استعداد درخشان آکواریومی است
امراهی خاطرنشان کرد: چالش بعدی که مدارس استعداد درخشان دارند این است که رشد دانش‌آموزان در این مدارس آکواریومی است به این معنی که بچه‌ها به دور از باقی افراد هستند، تیپ‌های شخصیتی خاصی دارند که در کنار یک‌دیگر با تشابهات خاصی فارغ از تعاملات جامعه رشد می‌کنند؛ مانند بحث جامعه‌پذیر کردن کشور که خلا مهمی است که به تبع آن افراد خود برتربین خواهند شد و این دیدگاه که تمام کشور باید در دستان ما باشد در آن‌ها به وجود می‌آید.
رقابت سنگین مدارس سمپاد را حتی در کنکور مشاهده نمی‌کنیم
وی بیان کرد: چالش جدی دیگر که برای این مدارس مطرح است تزریق استرس و اصظراب در سطح جامعه است؛ هر ساله 250 هزار دانش‌آموز داوطلب شرکت در مدارس سمپاد و 350 هزار نفر داوطلب شرکت در آزمون مدارس نمونه دولتی هستند که این چنین رقابت سنگینی را در کنکور هم مشاهده نمی‌کنیم و این استرسی که در خانواده‌ها شایع میشود و جامعه را در بر می‌گیرد اصل تعلیم و تربیت را به حاشیه می‌برد.
دانشجوی دکتری علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مطرح کرد: فرصت‌هایی که در بحث استعداد درخشان مطرح میشود بحث عدالت آموزشی است و شاید به دلیل همین نکته بود که رهبر به قضیه ورود پیدا کردند و نخواستند این مدارس تعطیل شود؛ اینکه در فضای حاکم نظام آموزش و پرورش ما عموما معلم‌ها به سمت مدارسی که به لحاظ منابع مالی و پولی برایشان درآمد خوبی داشته باشد، می‌روند و زمانی که دانش‌آموزان مناطق محروم بخواهند در این مدارس با این امکانات تحصیل کنند نمی‌توانند. فلسفه بنای مدارس استعداد درخشان در گذشته به دلیل پوشش تحصیلی دانش‌آموزان کم‌برخوردار بود تا بتوانند استعدادهای آن‌ها را شناسایی وشکوفا کنند.
امراهی در خصوص دلایل برخی از مخالفین این مدارس گفت: دلیلی که مخالفان مدارس استعداد درخشان بیان می‌کنند این است که در کشورهای توسعه یافته این مدارس جداگانه نیستند و پاسخی که موافقان به آن‌ها می‌دهند این است که در نهایت سرانه آموزشی دانش‌آموزان در کشورهای توسعه یافته با کشور ما تفاوت فاحشی دارد ما با این تفاوت فاحش و این زیرساخت‌ها نمی‌توانیم این فضا را یکسان کنیم و استعدادهای هرکدام از بچه‌ها شناسایی کنیم.
وی عنوان کرد: نکته مهم بعدی این است که با توجه به تعاریفی که ما از هوش داریم و با توجه به عملکردهایی که در نتیجه توجه به سند تحول بنیادین است و یا اینکه در عمل چه اتفاقی رخ می‌دهد، وزارت آموزش و پرورش بنا دارد که از بخش خصوصی کمک بگیرد و مدارس هیئت امنایی را هر ساله افزایش دهد، اما سوال این جا است که چرا از مدارس استعداد درخشان که مدارس نسبتا قدیمی هستند حمایت نمی‌شود؟
امراهی تشریح کرد: بحث فرصت‌ها و تهدیدها هم چالش‌ها و هم فرصت‌های جدی دارد برای رفع این مسائل پیشنهاداتی میشود مانند اینکه برای رهایی دانش‌آموزان استعداد درخشان از خود برتربینی که گاهی اوقات معلم و فضای مدرسه باعث آن هستند باید با برگزاری اردوهای جهادی فرهنگ سازی خوبی در راستای مدارس استعداد درخشان انجام گیرد البته برخی از مدارس استعداد درخشان در گزارش‌هایی که می‌دهند به لحاظ فرهنگ‌سازی موفق بوده‌اند.
وی ادامه داد: چالش جدی بعدی این است که توسعه همه توانایی‌ها و استعدادها و شناسایی آن‌ها اتفاق نمی‌افتد و برای خلئی که در مدارس استعداد درخشان وجود دارد به این صورت که تمام توانایی‌ها و استعدادهای آن‌ها شناسایی نمی‌شود، راهکاری پیدا شود تا استعدادها و توانایی‌ها شناسایی شوند و رشد پیدا کنند نه اینکه از بین بروند.
دانشجوی دکتری علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مطرح کرد: فرصت‌هایی که در بحث استعداد درخشان مطرح میشود بحث عدالت آموزشی است و شاید به دلیل همین نکته بود که رهبر به قضیه ورود پیدا کردند و نخواستند این مدارس تعطیل شود؛ اینکه در فضای حاکم نظام آموزش و پرورش ما عموما معلم‌ها به سمت مدارسی که به لحاظ منابع مالی و پولی برایشان درآمد خوبی داشته باشد، می‌روند و زمانی که دانش‌آموزان مناطق محروم بخواهند در این مدارس با این امکانات تحصیل کنند نمی‌توانند. فلسفه بنای مدارس استعداد درخشان در گذشته به دلیل پوشش تحصیلی دانش‌آموزان کم‌برخوردار بود تا بتوانند استعدادهای آن‌ها را شناسایی وشکوفا کنند.
امراهی در خصوص دلایل برخی از مخالفین این مدارس گفت: دلیلی که مخالفان مدارس استعداد درخشان بیان می‌کنند این است که در کشورهای توسعه یافته این مدارس جداگانه نیستند و پاسخی که موافقان به آن‌ها می‌دهند این است که در نهایت سرانه آموزشی دانش‌آموزان در کشورهای توسعه یافته با کشور ما تفاوت فاحشی دارد ما با این تفاوت فاحش و این زیرساخت‌ها نمی‌توانیم این فضا را یکسان کنیم و استعدادهای هرکدام از بچه‌ها شناسایی کنیم.
وی عنوان کرد: نکته مهم بعدی این است که با توجه به تعاریفی که ما از هوش داریم و با توجه به عملکردهایی که در نتیجه توجه به سند تحول بنیادین است و یا اینکه در عمل چه اتفاقی رخ می‌دهد، وزارت آموزش و پرورش بنا دارد که از بخش خصوصی کمک بگیرد و مدارس هیئت امنایی را هر ساله افزایش دهد، اما سوال این جا است که چرا از مدارس استعداد درخشان که مدارس نسبتا قدیمی هستند حمایت نمی‌شود؟
امراهی تشریح کرد: بحث فرصت‌ها و تهدیدها هم چالش‌ها و هم فرصت‌های جدی دارد برای رفع این مسائل پیشنهاداتی میشود مانند اینکه برای رهایی دانش‌آموزان استعداد درخشان از خود برتربینی که گاهی اوقات معلم و فضای مدرسه باعث آن هستند باید با برگزاری اردوهای جهادی فرهنگ سازی خوبی در راستای مدارس استعداد درخشان انجام گیرد البته برخی از مدارس استعداد درخشان در گزارش‌هایی که می‌دهند به لحاظ فرهنگ‌سازی موفق بوده‌اند.
وی ادامه داد: چالش جدی بعدی این است که توسعه همه توانایی‌ها و استعدادها و شناسایی آن‌ها اتفاق نمی‌افتد و برای خلئی که در مدارس استعداد درخشان وجود دارد به این صورت که تمام توانایی‌ها و استعدادهای آن‌ها شناسایی نمی‌شود، راهکاری پیدا شود تا استعدادها و توانایی‌ها شناسایی شوند و رشد پیدا کنند نه اینکه از بین بروند.
مرجع : خبرگزاري ايسنا
