چرایی افزایش خشم در جامعه

میگنا: به گفته دکتر مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران، از اصلاح سیستم سیاسی، اقتصادی و اداری باید به سمت اصلاح جامعه حرکت کنیم تا بتوانیم آستانه تحمل و اخلاق را در جامعه افزایش دهیم. مسائل اجتماعی جامعه ایران نه به یک دوره زمانی کوتاه، بلکه به بحران در دوره‌ زمانی طولانی برمی‌گردد. بسیاری از مسائل امروز ما، مسائلی هستند که از دیرباز تاکنون وجود داشته و از بین نرفته‌اند.

به همین دلیل ما باید پیش از هر چیزی برای حل مشکلات به سراغ زیربنا برویم. مسائل اقتصادی، یکی از عوامل مهم در ایجاد تنش و خشم در میان مردم است. هزینه‌ها و خرج‌ها برای مردم در این سال‌ها 40 الی 60درصد افزایش داشته است، درحالی که دستمزدها مطابق با افزایش قیمت‌ها رشد نداشته است. جز مشکلات اقتصادی، مسائل و مشکلات بسیار زیادی وجود دارند که همگی باعث کم‌تحملی و ناراحتی در مردم می‌شوند. بهتر است به سراغ جزئیات زندگی مردم برویم؛ خانواده‌ای را در نظر بگیرید که پدر خانواده دچار اعتیاد است. این مساله باعث می‌شود ازدواج فرزندان دچار مشکل شود و ناراحتی در این خانواده افزایش پیدا کند.

در حال حاضر سالانه بیش از یک‌میلیون فارغ‌التحصیل بیکار با مدرک لیسانس به جامعه تحویل داده می‌شوند، که بیکاری خود عاملی است که به خشم و عصبانیت اضافه می‌کند. نبود شایسته‌سالاری عامل دیگری در به‌وجود آمدن ناراحتی و عصبانیت است. وقتی تعداد زیادی از افراد جامعه بدون تخصص باشند و هیچ‌کس جای خودش نباشد، سبب به‌وجود آمدن عصبانیت در سیستم کاری و اداری و در نتیجه جامعه می‌شود. متاسفانه رسیدگی ما به مشکلات، در قالب دستورات و راهکارهایی سطحی است.

بسیاری از افراد جامعه، قانون را خودشان اجرا می‌کنند، این درحالی است که افراد نباید به خودشان اجازه دهند قانون را به‌طور شخصی اجرا کنند. این موضوع که به دلیل ضعف مدیریتی ما در اجرای قوانین است، باعث به‌وجودآمدن و افزایش درگیری در جامعه می‌شود. در چنین شرایطی امنیت در جامعه کم می‌شود. یکی از مصادیق کاهش سطح امنیت در جامعه، متلک‌گویی‌ها و توهین به زنان در محیط‌های اجتماعی و شهری است. برخی برای به اجرا درآوردن آنچه که می‌خواهند، به هرکس که زورشان برسد، آسیب می‌زنند که این نیز از دلایل نبود قوانین و روابط درست قانونی است.

ما عادت کرده‌ایم صورت مساله را پاک کنیم. اصلاح جامعه باید از اصلاح سیستم آغاز شود و نباید خشم و عصبانیت را به عوامل سطحی مرتبط دانست. مسئولان باید برای اصلاح سیستم‌های اقتصادی و اداری از نظرات کارشناسانه استفاده کنند و به این نظرات گوش دهند، اما کسی گوش نمی‌دهد! فقط همچنان هرکس به کارش ادامه می‌دهد و این موضوع اصلی‌ای است که باید با نگاهی دقیق و موشکافانه و با بررسی‌های بلندمدت به آن بپردازیم.