یکی از اختلالات شایع گوش که با حملات ناگهانی سراغ بیمار میآید، سندرم منیر یا به صورت عامیانه بیماری فشار گوش است. منیر در اثر افزایش فشار گوش داخلی رخ میدهد. از آنجا که گوش داخلی مسئول حس شنوایی و تعادل است، بیماری منیر اغلب این توابع را تحت تاثیر قرار میدهد. بنابراین علائمی مانند کاهش شنوایی، وزوز گوش و سرگیجه در بیماری منییر شایع است.
میگنا: بیماری منیر شایعترین علت سرگیجه واقعی میباشد که در فرم کلاسیک خود با حملات سرگیجه تکرار شونده، وزوز گوش و کاهش شنوایی حسی - عصبی و احساس پری و افزایش فشار در گوش در تظاهر مییابد.
حملات ناگهانی سرگیجه گاهی آنقدر شدید است که پس از ایجاد ترس و دلهره در بیماران و اطرافیان آنها، بیمار را روانه اورژانس میکند.
معمولا چک قلبی ـ عروقی و چک مغز و اعصاب اولین قدمی است که برای بیمار انجام میشود. اگر دلیلی برای سرگیجه ناگهانی یافت نشود، ارزیابی گوش در اولویت قرار میگیرد. خیلی از بیماران باورشان نمیشود که این حمله ناگهانی و خطرناک، که ممکن است حتی بیمار را به زمین زده باشد، میتواند ناشی از اختلالی در گوش باشد.
سندروم منیر (به انگلیسی: Meniere syndrome يا Ménière's disease MD)) بیماری گوش داخلی است که در آن افزایش فشار مایع اندولنف را داریم. حملات سرگیجه حداقل 20 دقیقه طول میکشد و اغلب با تهوع و استفراغ توأم است. بیمار نیستاگموس عرضی یا عرضی-چرخشی دارد.
این بیماری اولین بار توسط دکتر پروسپر منییر (Prosper Ménière) در سال ۱۸۶۱ توصیف گردید. شیوع ان ۰٫۳ تا ۱٫۹ در هر ۱۰۰۰ نفر است و زنان بسیار بیشتر از مردان به ان مبتلا میگردنند.
براساس آمارها در 85 درصد موارد یک گوش درگیر این بیماری می شود اما در 15 درصد موارد نیز هر دو گوش دچار این مشکل میشوند. این بیماری در بین خانم ها کمی شایع تر از مردان است.
علت:
علت این بیماری ناشناخته است اما ممکن است فاکتورهای محیطی و ژنتیکی در ایجاد آن دخالت داشته باشند. تئوریهایی چون انقباض مویرگهای خونی, عفونتهای ویروسی و واکنشهای اتو ایمیون نیز از عوامل احتمالی ایجاد بیماری ذکر شدهاند.
افزایش مایع گوش داخلی که آندولنف نامیده میشود، موجب بالارفتن فشار داخلی مایع گوش داخلی میشود. به طور طبیعی مایع موجود در گوش داخلی، در دو حفرهی بالونی شکل قرار دارد. کار این مایع، کمک به درک وضعیت سر در فضا است. این کار توسط مجموعهای از گیرندههای گوش داخلی که به حرکت حساس هستند انجام میشود.
بیماری منیر، تعادل مایع در گوش داخلی را به هم میزند. این مایع ایجاد فشار میکند که سرانجام موجب پارگی پردهی ظریف گوش داخلی میشود. هنوز مشخص نشده افزایش مایع علت این بیماری است یا منیر نتیجه بیماری دیگری است. برای مثال بسیاری از بیماران دچار میگرن ممکن است علامتهایی شبیه منیر ایجاد کنند. از دیگر علتهای این بیماری میتوان به عفونت، آلرژی و ضربه به سر و استرس و اضطراب اشاره کرد.
علایم
از ویژگیهای منیر، ناگهانی بودن حملات است. این حالت مدام در حال رخ دادن و ناپدید شدن است و حتی ممکن است ماهها و سالها بدون علامت در بدن باقی بماند. سرگیجه چرخشی با دورههای تکرارشونده سرگیجه بهطور ناگهانی و غیرقابل پیشبینی، ناتوانکننده، به مدت چند دقیقه تا چند ساعت و معمولاً کمتر از ۲۴ ساعت طول میکشد.
اوج حمله این بیماری 1 تا 3 دقیقه است و طی این حمله فرد احساس میکند که همه اشیاء دور سرش میچرخند یا اینکه وقتی چشمش را میبندد احساس میکند که خودش دور اشیاء میچرخد.
*کاهش شنوایی، کاهش شنوایی به ویژه در اوایل شروع بیماری به صورت نوسانی است سرانجام بسیاری از بیماران درجاتی از کاهش شنوایی را تجربه میکند.
*عدم تعادل، حالت تهوع و استفراغ
*وزوز گوش، میتواند با حس نجوا، زنگزنگ، همهمه، غرش باشد.
*احساس پری و فشار در گوش علایم بالینی معمولاً یکطرفه میباشند.
این حالتها ممکن است چندین ماه به فواصل ایجاد شوند و گاه ممکن است وقفه ای نیز به وجود آید و فرد احساس کند که کاملاً خوب شده در صورتی که حمله ها دوباره باز میگردند.
در فواصل بین حملات میتواند حالت سنگینی گوش همراه با صدای گوش در فرد ایجاد شود. سرگیجهای که بر اثر این بیماری به وجود میآید به گونهای است که فرد را از انجام فعالیت باز میدارد.
دست کم در مراحل اولیه بیماری، در فواصل حملات و در دورههای عاری از بیماری، شنوایی اغلب به سطوح طبیعی بازگشته و وزوز گوش نیز بهبودی مییابد ولی در نهایت ناشنوایی یکطرفه شدید حلزونی و وزوز پایا حاصل میگردد. بیشترین سن شیوع در ۴۰ تا ۶۰ سالگی است.
عوارض جانبی بیماری منیر
اپیزود غیر قابل پیش بینی سرگیجه و پیش بینی از دست دادن شنوایی دائمی می تواند بدترین مشکلات بیماری منیر باشد.
این بیماری می تواند زندگی شما را قطع و باعث خستگی، استرس عاطفی، افسردگی و اضطراب شود.
سرگیجه می تواند به دلیل از دست دادن تعادل، افزایش خطر زمین خوردن و حوادث رانندگی و یا رانندگی با ماشین آلات سنگین را افزایش یابد.
تشخیص
امروزه با پیشرفت فناوری، ارزیابی فشار گوش براحتی مقدور است. متخصصان شنوایی سنجی در کلینیکهای تخصصی سرگیجه با استفاده از ابزارهای دقیق ارزیابی سرگیجه میتوانند فشار گوش شما را ارزیابی کنند، بنابراین هر زمانی که علائم شبیه بیماری منیر را احساس کردید، میتوانید با مراجعه به شنوایی سنج و متخصص گوش و حلق و بینی، اختلال گوش داخلی را تشخیص دهید. این بیماری به واسطه نوار گوش و تست تعادل تشخیص داده می شود.
یک خیال است: گاهی فرد دچار توهم حرکت می شود. به این معنی که بیمار احساس می کند خود یا محیط اطرافش در حال چرخیدن، کشیده شدن به یک سمت و نزدیک شدن اشیاء موجود در محیط به طرف خودش است. در سرگیجه بیمار فکر می کند خودش یا محیط او در حال حرکت است. این نوع سرگیجه های ناشی از بیماری نیست.
تست هایی برای رد کردن مشکلات دیگر:
آزمایش خون و دیگر آزمایشات برای رد کردن اختلالاتی اند که می تواند مشکلات مشابه بیماری های منیر با بیماری های دیگری مانند تومور مغزی یا مولتیپل اسکلروز را ایجاد کند مورد استفاده قرار می گیرد. آزمایش تصویربرداری، مانند یک MRI نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.
تشخیص بیماری منیر چگونه انجام می شود؟
پزشک شما یک آزمایش انجام می دهد و یک تاریخچه پزشکی تشکیل می دهد. تشخیص بیماری منیر نیاز به این موارد دارد: دو اپیزود سرگیجه، هر یک از 20 دقیقه یا بیشتر طول بکشد، اما نه بیش از 24 ساعت. افت شنوایی تایید شده توسط آزمایش و تست شنوایی. وزوز گوش یا احساس پر بودن گوش.
درمان
این بیماری درمان قطعی ندارد فقط میتوان توسط دارو این بیماری را کنترل کرد. درمان بیماری منیر توسط متخصص گوش و حلق و بینی انجام میشود. اما میتوان برای سرگیجه حاصل از این بیماری دارو درمانی انجام داد. مثلاً اگر نشسته هستند نباید دراز بکشند و همچنین انجام ورزش و خم و راست شدن و فشار آوردن برای این افراد زیانبار است.
استرسهای روحی نیز میتواند در تشدید علائم این بیماری مؤثر باشد.
بعضی از داروها نیز ممکن است تعداد حملات بیماری منیر را کاهش دهد. در موارد شدید که به دارو و دیگر تکنیکهای غیرتهاجمی پاسخ نمیدهد، ممکن است عمل جراحی تجویز شود. داروهای ضد تهوع که به طور معمول برای تهوع و استفراغ استفاده میشود، میتواند به سرکوب سرگیجه کمک کند.
داروهای مورد استفاده در بیماریهای حرکتی نیز ممکن است در این زمینه مفید باشد. دیورتیک با افزایش دفع آب از طریق ادرار میتواند در کاهش فشار مایع در گوش داخلی موثر باشد. این داروها ممکن است برای مدیریت بلند مدت بیماری استفاده شود.
کورتیکواستروئیدها نیز باعث کاهش التهاب شده و به نظر میرسد برای کاهش فشار مایع در گوش داخلی مفید باشد. با آنها نمیتوان این بیماری را درمان کرد، اما در شدت علائم، کاهش ایجاد میکند.
جنتامایسین هم یک آنتی بیوتیک است که ممکن است به کاهش شدت و طول مدت سرگیجه کمک کند. این دارو گاهی به صورت تزریقی نیز تجویز میشود.
ارتباط سندرم منیر با قند خون
تحقیقات نشان داده است که بین مقدار قند خون و سندرم منییر رابطه وجود دارد. انسولین، هورمونی است که مقدار قند خون را کنترل میکند. پزشکان دریافتهاند که این بیماران در خونشان انسولین زیاد دارند که بر اثر آن اختلال در گردش خون پدید میآید. به علاوه غذای ناکافی، استعمال دخانیات، نوشیدن الکل و زیاد بودن کلسترول خون، باعث این بیماری میشود. وقتی شما قند فراوان مصرف میکنید، قند خونتان به سرعت بالا و پایین میرود، آن وقت گوشهای شما نمیتوانند خود را با نوسانات قند خون در بدنتان منطبق کنند و در نتیجه شنواییتان کاهش مییابد.
از طرفی دیگر، مصرف قند باعث افزایش چربی خون شده و چربی خون باعث غلیظ شدن خون میشود و ورود خون را به شریان باریکی که به گوش داخلی خون میرساند مختل میسازد، بنابراین بهترین شیوهی درمان، کنترل قند خون است.
شیوه زندگی و درمان های خانگی بیماری منیر:
تاکتیک های خاص خود مراقبتر می تواند به کاهش تاثیر بیماری منیر کمک کند. این نکات را برای استفاده در طول یک اپیزود در نظر بگیرید:
- وقتی احساس سرگیجه می کنید، بنشینید یا دراز بکشید.
در طی اپیزود سرگیجه، از مواردی که می توانند علائم و نشانه های شما را بدتر کنند، مانند حرکت ناگهانی، چراغ های روشن، تماشای تلویزیون و یا خواندن اجتناب کنند.
در طول و پس از حملات، استراحت کنید.
عجله نکنید تا به فعالیت های عادی خود بازگردید.
آگاه باشید که ممکن است تعادل خود را از دست بدهید.
افتادن می تواند منجر به آسیب جدی شود.
اگر با نور در شب می خوابید، از روشنایی مناسبی استفاده کنید.
اگر مشکلات مزمن تعادلی دارید، با یک عصا برای ثباتتان راه بروید.
اگر اپیزودهای مکرر سرگیجه دارید، از رانندگی با ماشین و یا استفاده از ماشین آلات سنگین اجتناب کید. انجام این کار می تواند منجر به حادثه و آسیب می شود.