فرصتهای کرونا برای رشد جنبه‌های انسانی

میگنا: دکتر سیدمحمدرضا تقوی استاد روانشناسی بالینی دانشگاه شیراز در مورد فرصتهای کرونا برای رشد جنبه‌های انسانی گفت: آنچه به ظاهر برای تمام مردمان دیگر تهدید کننده است به عاملی برای رشد جنبه‌های انسانی مردم ایران تبدیل خواهد شد. در ذکر یونسیه دارد که حضرت یونس (ع) در شکم ماهی فرمود «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» (آیه ۸۷، سوره انبیا)، و خداوند سبحان هم او را نجات داد. در ادامه می‌فرماید «و کذالک ننجی المومنین» یعنی می‌خواهد از یک قاعده عام سخن بگوید و اینکه حضرت یونس (ع) و دیگران از این حیث تفاوتی ندارند.

نقطه‌ای که انسان‌ها به سوی رب شأن بر می‌گردند
وی افزود: دوراهی حساس و سرنوشت ساز زندگی همین نقطه است؛ انسان‌هایی که در این مواقع به سوی ربِّ شأن بر می‌گردند و انسان‌هایی که بدون بصیرت و توفیق راه خود را طی می‌کنند. اسماً یا حی و یا قیوم و لا تاخذه سنته و لانوم (آیت الکرسی) را متذکر یکدیگر شویم.

این پژوهشگر حوزه علوم انسانی اسلامی تصریح کرد: با ورود کرونا، یک بار دیگر، امکان بروز ویژگی‌های ناب انسانی (بخصوص در جامعه پزشکی) در این منطقه از دنیا فراهم می‌گردد. بزرگان بر این عقیده هستند که عسر و یسر و یا قبض و بسط در هم آمیخته اند. آنچه آنان از تجارب خود می‌گویند آن است که دستاوردهایی که از دوران قبض روزی و نصیب آنان شده است قابل مقایسه با آنچه در دوران بسط نصیبشان شده است، نیست.

تقوی گفت: هنگامه کرونا، از آن دست مواقعی است که می‌فرماید ما شما را به نقص در اموال و انفس و ثمرات … مبتلا می‌سازیم و.... بشارت باد بر صبر کنندگان. در مواقع سختی هاست که درونیات و مکتسبات انسان‌ها متجلی می‌شود. پیش بینی می‌شود که درونیات واقعی و حقیقی ملت سرفراز ایران به تدریج به نکته اوج خود برسد و آنچه به ظاهر برای تمام مردمان دیگر تهدید کننده است به عاملی برای رشد جنبه‌های انسانی مردم ایران تبدیل خواهد شد.

وی در پایان سخنانش تأکید کرد: شاید وقتی امام راحل (ره) فرمودند تا پرچم لااله اله الله و محمد رسول الله (ص) بر جهان طنین نیندازد، مبارزه هست و تا مبارزه هست ما هم هستیم توجه به همین درونیات انسان‌های پاک نهاد داشتند. درونیات نهفته که به وقت ابتلائات خود را علنی می‌کند و ادراک آنها برای انسان‌های مادی و ظاهربین چندان ساده نیست.


آنچه کرونا را تحت انقیاد خود دارد، اراده الهی است
دکتر سیدسعید زاهد زاهدانی استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز هم در این باره گفت: همه پیام‌ها و تجربه‌ها و توصیه هائی که به دستمان می‌رسد، در نهایت بر این نکته تأکید دارند که نظام ایمنی بدن است که ویروس کرونا را شکست می‌دهد. بنابراین توصیه، به بالا بردن ایمنی بدن می‌کنند.

وی با طرح این سوال که این سیستم ایمنی بدن چیست و از کجا نشأت می‌گیرد، افزود: اگر به عبارتِ و لا حول و لا قوة الا بالله، توجه کنیم، به نظر می‌رسد که پاسخ سوال ساده شود. ماشاالله را هم به آن اضافه کنید. وقتی به نکته اعجاب آوری می رسیم برای حفظ و بقا آن، ماشاالله می گوئیم.
زاهد تصریح کرد: بنابراین آنچه کرونا را تحت انقیاد خود دارد، اراده الهی است که اگر اراده ما در راستای آن فعال شود، در وجود ما فعال می‌گردد. به این ترتیب می‌فهمیم که باید از همه تمهیدات بهداشتی و درمانی، با توکل به خداوند تبارک و تعالی، استفاده کنیم. چون دست آخر اراده خداوند است که از طریق قوت بخشی به نظام ایمنی بدن ما، به هر وسیله‌ای، ما را بر ویروس غلبه می‌دهد.

این جامعه شناس در ادامه سخنانش اظهار کرد: در این میان، غیر از استفاده از توصیه‌های بهداشتی و درمانی با توکل بر خدا، می‌توانیم به حکمت توصیه‌های دیگری هم دست یابیم. می‌فهمیم که چرا توصیه می‌شود که هر لقمه‌ای که به دهان می‌گذاریم، با بسم الله شروع کنیم. می‌فهمیم که وقتی می‌گویند: رویکرد خود را الهی کنید، یعنی چه. برایمان روشن می‌شود که وقتی می‌گویند هر کاری را برای خدا انجام دهید و عمل خود را خالص برای او کنید، به چه معنی است. و دست آخر، وقتی می‌گویند شهید زنده است؛ یعنی کسی که کل اعضا و جوارح خود را در راه خدا قرار داده است، هرگز نمی میرد، به چه معنی است. این کار البته از خواست قلبی، یعنی عشق شروع می‌شود.

زاهد در ادامه سخنانش تصریح کرد: «هرگز نمی میرد آنکه دلش زنده شد به عشق.» اما قلب همه اعضا و جوارح نیست. پس مأموریت ما، در اینجا متوقف نمی‌شود. باید فکر و جسم هم در اختیار دوست قرار گیرد، یعنی: "ورداً واحدا فی خدمتک سرمدا" شود. در ادامه سیر جاری شدن اراده الهی در ما، باید گفت که چنین نخواهد شد مگر، امکانات اجتماعی هم در همین راستا، در اختیار ما قرار گیرد، یعنی نظم جامعه الهی شود.

این پژوهشگر حوزه علوم انسانی اسلامی تأکید کرد: پس اگر می‌خواهیم بر هر نوع ویروسی، از جمله کرونا، شایعه و از همه مهم‌تر، بر وسوسه همه شیطان‌ها، غلبه کنیم، باید برای رسیدن به تمدن جدید اسلامی بکوشیم، یعنی به تمدنی برسیم که در سبک زندگی آن، همه چیز برای جاری شدن اراده الهی در فرد و جامعه نظم یابد.