بازار داغ کانال‌های روانشناسی
در حقیقت، تکرار فنون و تکنیک‌های روانشناسی به صورت غلط و غیر اصولی، سبب زیر سوال رفتن اصالت این علم میشود. از سوی دیگر تکرار این مقولات سبب ایجاد پیش‌داوری‌های غلط روانی در افراد جامعه میشود.
«با شیوع بیماری کرونا در ایران و جهان، بسیاری از مشاغل به شدت در معرض آسیب قرار گرفته‌اند. در این میان مهد کودک‌ها جزو نخستین اماکنی بودند که بعد از همه‌گیری این بیماری، تعطیل شدند و پس از گذشت نزدیک به سه ماه همچنان تعطیل هستند. بدیهی است تعطیلی مهد کودک‌ها نه تنها سبب قطع درآمد مدیران این مراکز شده است، بلکه این موضوع با توجه به اجاره‌ای بودن ساختمان بسیاری از مهدهای کودک‌ها و همچنین هزینه‌های جانبی دیگری چون بیمه مربیان، سبب به وجود آمدن ضررهای مالی هنگفت برای صاحبان این مشاغل شده است. در چنین شرایطی برخی از مدیران و صاحبان مهد کودک‌ها، اقدام به انجام فعالیت‌هایی جهت کاهش این خسران و زیان مالی کرده‌اند. تهیه بسته‌های آموزشی (شامل سی‌دی‌های آموزشی ضبط‌شده توسط مربیان، لوازم‌التحریر و کتابچه‌های آموزشی) و فروش این بسته‌ها با قیمت‌های گزاف به خانواده‌ها، اقدام به تاسیس مراکز زیرزمینی نگهداری از کودکانی که مادران شاغل دارند و ایجاد کانال‌های روانشناسی جهت مشاوره و آموزش به خانواده‌ها و اخذ وجه عضویت از اعضای این کانال‌ها، از جمله این فعالیت‌ها است.
نکته قابل توجه در این میان این است که بسیاری از این فعالیت‌ها، صرف نظر از ماهیت غیر قانونی خود، می‌توانند سلامت روانی خانواده و کودک را در معرض آسیب قرار دهند. به عنوان مثال آموزش‌های ارایه‌شده در بخش اعظمی از کانال‌های روانشناسی، از سویی فاقد اعتبار علمی هستند و از سویی این آموزش‌ها اغلب مسائل بسیار گسترده‌ای را شامل میشوند که اصولا پرداختن به آنها در حوزه صلاحیت مدیران مهدهای کودک نیست. آموزش‌های روانشناسی در فضای حقیقی و مجازی فقط در تخصص روانشناسانی است که علاوه بر داشتن مدرک معتبر روانشناسی (حداقل کارشناسی ارشد) مجوز آموزش از سوی سازمان نظام روانشناسی یا سازمان بهزیستی را داشته باشند و علاوه بر اینها، اقدام به گذراندن کارگاه‌های آموزشی معتبر نیز کرده باشند. ناگفته نماند این کارگاه‌ها خود باید زیر نظر سازمان نظام روانشناسی باشند و همچنین توسط اساتید معتبر ارایه شوند. این در حالی است که بعضی از مدیران و مربیان مهد کودک‌ها صرفا با شرکت در یک دوره از کارگاه‌هایی که توسط افراد متفرقه ارایه شده و فاقد اعتبار لازم است، اقدام به راه‌اندازی کانال‌های آموزشی روانشناسی می‌کنند و با دریافت حق عضویت از اعضای کانال، به صورت روزانه آموزش‌های صوتی و متون روانشناسی را در اختیار اعضا قرار می‌دهند.
البته لازم به ذکر است بسیاری از کانال‌های آموزش مجازی فنون روانشناسی پیش از شیوع کرونا نیز فعالیت داشته‌اند اما با شیوع بیماری کرونا و محدودیت خدمات کلینیک‌های روانشناسی و نیز افزایش همزمان استرس به دلیل بیماری کرونا، زمینه مساعدتری برای فعالیت این کانال‌ها ایجاد شده است و راه‌اندازی این کانال‌ها خصوصا توسط مربیان مهد کودک، رشد چند برابری داشته است. این در حالی است که بسیاری از والدین به دلیل اعتماد به مهد کودک به عنوان یک مرکز تعلیم و تربیت قانونی، کانال‌های وابسته به این مراکز را معتبر دانسته و در آنها عضو میشوند. علاوه بر این، اغلب والدین بر این باورند که عضویت در کانال‌های مخصوص مهد کودک به معنای اهمیت دادن به فرزندشان است. با این همه همان‌طور که ذکر شد، مطالب ارایه شده در این کانال‌ها اغلب نامعتبر، غیر علمی و ناکارآمد هستند و بسیاری از این مطالب برداشت‌های سطحی و شخصی افرادی است که یا خود در کارگاه‌های نامعتبر روانشناسی شرکت کرده‌اند یا کپی ناشیانه و غیر اصولی از مطالبی است که به صورت پراکنده جمع‌آوری شده‌اند و فاقد محتوای یکپارچه و مدون جهت آموزش هستند.
بدیهی است مطالب و فنون ارایه‌شده در این کانال‌ها به دلیل ماهیت غلط و غیر اصولی خود، می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشند. در عین حال بسیاری از این مطالب به دلیل ناکارآمدی و ماهیت غیر اثربخش خود سبب بدبینی و مقاومت افراد به اثربخشی و کارآمدی علم روانشناسی میشود. در حقیقت، تکرار فنون و تکنیک‌های روانشناسی به صورت غلط و غیر اصولی، سبب زیر سوال رفتن اصالت این علم میشود. از سوی دیگر تکرار این مقولات سبب ایجاد پیش‌داوری‌های غلط روانی در افراد جامعه میشود. این باورها و پیش‌داوری‌های غلط یکی از مهم‌ترین آفات درمان، در پروسه روان‌درمانی و مشاوره محسوب میشود؛ به این معنا که انجام روان‌درمانی و مشاوره در افرادی که از قبل نسبت به مقولات روانشناسی پیش‌داوری دارند، به مراتب بسیار مشکل‌تر از سایر افراد است.
در این میان علاوه بر ضرورت اقدامات قانونی جهت جلوگیری از فعالیت این کانال‌ها، آگاهی‌بخشی به افراد جامعه و خانواده‌ها نیز ضروری است. به طور مثال توصیه میشود والدین قبل از عضویت در هر گروه آموزش روانشناسی به صورت مجازی یا واقعی، ابتدا از داشتن مجوز سازمان نظام روانشناسی برای آن گروه اطمینان حاصل کرده و سپس اقدام به عضویت در این گروه‌ها کنند.»
«با شیوع بیماری کرونا در ایران و جهان، بسیاری از مشاغل به شدت در معرض آسیب قرار گرفته‌اند. در این میان مهد کودک‌ها جزو نخستین اماکنی بودند که بعد از همه‌گیری این بیماری، تعطیل شدند و پس از گذشت نزدیک به سه ماه همچنان تعطیل هستند. بدیهی است تعطیلی مهد کودک‌ها نه تنها سبب قطع درآمد مدیران این مراکز شده است، بلکه این موضوع با توجه به اجاره‌ای بودن ساختمان بسیاری از مهدهای کودک‌ها و همچنین هزینه‌های جانبی دیگری چون بیمه مربیان، سبب به وجود آمدن ضررهای مالی هنگفت برای صاحبان این مشاغل شده است. در چنین شرایطی برخی از مدیران و صاحبان مهد کودک‌ها، اقدام به انجام فعالیت‌هایی جهت کاهش این خسران و زیان مالی کرده‌اند. تهیه بسته‌های آموزشی (شامل سی‌دی‌های آموزشی ضبط‌شده توسط مربیان، لوازم‌التحریر و کتابچه‌های آموزشی) و فروش این بسته‌ها با قیمت‌های گزاف به خانواده‌ها، اقدام به تاسیس مراکز زیرزمینی نگهداری از کودکانی که مادران شاغل دارند و ایجاد کانال‌های روانشناسی جهت مشاوره و آموزش به خانواده‌ها و اخذ وجه عضویت از اعضای این کانال‌ها، از جمله این فعالیت‌ها است.
نکته قابل توجه در این میان این است که بسیاری از این فعالیت‌ها، صرف نظر از ماهیت غیر قانونی خود، می‌توانند سلامت روانی خانواده و کودک را در معرض آسیب قرار دهند. به عنوان مثال آموزش‌های ارایه‌شده در بخش اعظمی از کانال‌های روانشناسی، از سویی فاقد اعتبار علمی هستند و از سویی این آموزش‌ها اغلب مسائل بسیار گسترده‌ای را شامل میشوند که اصولا پرداختن به آنها در حوزه صلاحیت مدیران مهدهای کودک نیست. آموزش‌های روانشناسی در فضای حقیقی و مجازی فقط در تخصص روانشناسانی است که علاوه بر داشتن مدرک معتبر روانشناسی (حداقل کارشناسی ارشد) مجوز آموزش از سوی سازمان نظام روانشناسی یا سازمان بهزیستی را داشته باشند و علاوه بر اینها، اقدام به گذراندن کارگاه‌های آموزشی معتبر نیز کرده باشند. ناگفته نماند این کارگاه‌ها خود باید زیر نظر سازمان نظام روانشناسی باشند و همچنین توسط اساتید معتبر ارایه شوند. این در حالی است که بعضی از مدیران و مربیان مهد کودک‌ها صرفا با شرکت در یک دوره از کارگاه‌هایی که توسط افراد متفرقه ارایه شده و فاقد اعتبار لازم است، اقدام به راه‌اندازی کانال‌های آموزشی روانشناسی می‌کنند و با دریافت حق عضویت از اعضای کانال، به صورت روزانه آموزش‌های صوتی و متون روانشناسی را در اختیار اعضا قرار می‌دهند.
البته لازم به ذکر است بسیاری از کانال‌های آموزش مجازی فنون روانشناسی پیش از شیوع کرونا نیز فعالیت داشته‌اند اما با شیوع بیماری کرونا و محدودیت خدمات کلینیک‌های روانشناسی و نیز افزایش همزمان استرس به دلیل بیماری کرونا، زمینه مساعدتری برای فعالیت این کانال‌ها ایجاد شده است و راه‌اندازی این کانال‌ها خصوصا توسط مربیان مهد کودک، رشد چند برابری داشته است. این در حالی است که بسیاری از والدین به دلیل اعتماد به مهد کودک به عنوان یک مرکز تعلیم و تربیت قانونی، کانال‌های وابسته به این مراکز را معتبر دانسته و در آنها عضو میشوند. علاوه بر این، اغلب والدین بر این باورند که عضویت در کانال‌های مخصوص مهد کودک به معنای اهمیت دادن به فرزندشان است. با این همه همان‌طور که ذکر شد، مطالب ارایه شده در این کانال‌ها اغلب نامعتبر، غیر علمی و ناکارآمد هستند و بسیاری از این مطالب برداشت‌های سطحی و شخصی افرادی است که یا خود در کارگاه‌های نامعتبر روانشناسی شرکت کرده‌اند یا کپی ناشیانه و غیر اصولی از مطالبی است که به صورت پراکنده جمع‌آوری شده‌اند و فاقد محتوای یکپارچه و مدون جهت آموزش هستند.
بدیهی است مطالب و فنون ارایه‌شده در این کانال‌ها به دلیل ماهیت غلط و غیر اصولی خود، می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشند. در عین حال بسیاری از این مطالب به دلیل ناکارآمدی و ماهیت غیر اثربخش خود سبب بدبینی و مقاومت افراد به اثربخشی و کارآمدی علم روانشناسی میشود. در حقیقت، تکرار فنون و تکنیک‌های روانشناسی به صورت غلط و غیر اصولی، سبب زیر سوال رفتن اصالت این علم میشود. از سوی دیگر تکرار این مقولات سبب ایجاد پیش‌داوری‌های غلط روانی در افراد جامعه میشود. این باورها و پیش‌داوری‌های غلط یکی از مهم‌ترین آفات درمان، در پروسه روان‌درمانی و مشاوره محسوب میشود؛ به این معنا که انجام روان‌درمانی و مشاوره در افرادی که از قبل نسبت به مقولات روانشناسی پیش‌داوری دارند، به مراتب بسیار مشکل‌تر از سایر افراد است.
در این میان علاوه بر ضرورت اقدامات قانونی جهت جلوگیری از فعالیت این کانال‌ها، آگاهی‌بخشی به افراد جامعه و خانواده‌ها نیز ضروری است. به طور مثال توصیه میشود والدین قبل از عضویت در هر گروه آموزش روانشناسی به صورت مجازی یا واقعی، ابتدا از داشتن مجوز سازمان نظام روانشناسی برای آن گروه اطمینان حاصل کرده و سپس اقدام به عضویت در این گروه‌ها کنند.»
مرجع : روزنامه اعتماد
