مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران با آسیب‌های روانی ناشی از شیوع کرونا چگونه مقابله کرد؟

شیوع ويروس کرونا بیش از پنج ماه است که دانشگاه‌ها را به تعطیلی کشانده اما مراکز مشاوره روانشناسي همچنان باز هستند و خدمات خود را به صورت حضوری و مجازی ارائه می‌دهند. یکی از مسئولیت‌های اجتماعی دانشگاه‌ها حمایت روانی و ارائه خدمات مشاوره و روان‌درمانی برای دانشجویان است. مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران یکی از برترین مراکز مشاوره روانشناسي کشور است که در این دوران در رابطه با رصد مشکلات دانشجویان و کمک به حل آن‌ها عملکرد خوبی داشته است.

دكتر حمید پیروی رئیس مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران درباره مشکلات دانشجویان در ماه‌های گذشته گفت: تعطیلی دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها در اوایل اسفندماه سبب تغییر ناگهانی سبک زندگی و در نتیجه ایجاد استرس و اضطراب برای دانشجویان شد. برای مثال دانشجویی که مشغول به تحصیل بود و فعالیت اجتماعی داشت، همه علایق‌اش محدود یا تعطیل شدند.

وی با بیان این که بیشتر تماس‌های مرکز مشاوره در ماه‌های اسفند و فروردین مربوط به استرس ناشی از تغییر سبک زندگی و رها شدن درس، شغل و ارتباطات دانشجویان بود، گفت: پس از فروردین حضور طولانی مدت دانشجوها در خانه سبب ایجاد تنش‌، مشکلات خانوادگی و بین فردی شد.

رئیس مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران به دلایل احتمالی تنش‌های خانوادگی در دوران قرنطینه اشاره کرد و گفت: اختلاف نظر خانواده و دانشجو درباره مسائل روزمره، ارتباطات اجتماعی و اشتراکی شدن برخی فضاهای خانه با توجه به حضور همه اعضای خانواده در خانه، روند زندگی دانشجویان و خانواده‌هایشان را تغییر داده بود.

وی تغییر سبک تحصیلی از روش حضوری به مجازی را دیگر مشکل دانشجویان دانست و افزود: با وجود این که زیرساخت‌ها خوب بودند اما دانشجویان و استادان با تغییر شرایط آشنا نبودند. مدتی طول کشید تا استادان توانستند با انعطاف با شرایط جدید هماهنگ شوند. البته برخی دانشجویان مشکل اینترنت و برخی هم مشکل وسیله (موبایل و تبلت) داشتند. این تغییرات استرس و نگرانی دانشجویان را افزایش داد.

پیروی با اشاره به این که تعطیلات به فعالیت کاری دانشجویان شاغل آسیب زد، گفت: هرچند وظیفه دانشجو درس خواندن است اما برخی دانشجویان در کنار تحصیل، شغلی نیمه وقت داشتند که هزینه‌های زندگی خود و حتی خانواده‌شان را تامین می‍‌کردند؛ اما تعطیلات سبب شد منبع درآمدشان را از دست بدهند.

وی مشکلات دانشجویانی که با مرکز مشاوره تماس گرفته بودند را جمع‌بندی کرد و گفت: نخست نگرانی، اضطراب و استرس ناشی از تغییر سبک تحصیلی، دوم مشکلات خانواده، سوم مشکلات ناشی از تحصیل در فضای مجازی و آنلاین و نهایتا مسائل اقتصادی دلایلی بودند که از شروع تعطیلات تا امروز دانشجویان با آن‌ها سروکار داشتند.


اقدامات مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران
پیروی با بیان این که مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران از همان روزهای اول خدمات خود را از حضوری به آنلاین تغییر داد، گفت: البته لازم به ذکر است که عوارض و تبعات کرونا محدود به یک ماه و دو ماه نیست. به همین دلیل نمی‌توان گفت با شرایط سازگار شده‌ایم و دیگر مشکلی نخواهیم داشت.

وی درباره مشاوره‌های غیرحضوری این مرکز گفت: خدمات غیرحضوری مرکز مشاوره دانشگاه تهران از 10 اسفند تاکنون به صورت تلفنی و در بستر فضای مجازی انجام شده است. حدود 6 هزار تماس از جانب دانشجوها تا پایان اسفند برقرار شده است.

رئیس مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران با اشاره بر این که این مرکز از اپلیکیشنی ویژه مشاوره بهره می‌گیرد، افزود: مشاوره‌های آنلاین با همکاری مرکز انفورماتیک و آموزش‌های الکترونیک این دانشگاه انجام شد. از طریق اپلیکیشن حدود 2300 جلسه مشاوره برخط برقرار شد.

وی با بیان این که مرکز مشاوره دانشگاه تهران در این چند ماه تعطیل نبود، گفت: دانشجویان در این شرایط نیازمند دریافت خدمات مشاوره، روانشناختی و مددکاری هستند. به همین دلیل علاوه بر مشاوره‌های آنلاین حدود 1652 جلسه حضوری مشاوره و 1009 جلسه روانپزشکی با رعایت نکات بهداشتی و فاصله اجتماعی برگزار شد. در مجموع حدود 15 هزار جلسه آنلاین و حضوری برای دانشجویان تشکیل شد.

پیروی به خدمات مددکاری مرکز مشاوره روانشناسي این دانشگاه اشاره کرد و گفت: یکی از وظایف مددکاری تماس با دانشجویان تحت پوشش است. در این مدت مددکاری پرونده دانشجویان تحت پوشش را بررسی، مسائل و مشکلاتشان را رصد کرده و مشاوره ارائه شد یا در موارد خاص حمایت انجام شد. به همین دلیل حدود 1800 تماس و پیگیری مراقبتی از سوی مرکز صورت گرفت.

وی تهیه تبلت برای دانشجویانی که برای کلاس‌های آنلاین وسیله نداشتند را دیگر اقدام مددکاری دانست و گفت: دانشگاه در این ایام حدود 120 تبلت تهیه کرد و در اختیار دانشجویانی که زیر نظر مددکاری بودند قرار داد. هر تبلت حدود 3 میلیون تومان برای دانشگاه هزینه داشت اما خوشبختانه در زمان مناسب به دست دانشجویان رسید.


دانشگاه تهران در ارائه خدمات مشاوره آنلاین پیشگام است
رئیس مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران به برنامه ویژه این مرکز در ایام امتحانات اشاره کرد و گفت: حدود 4 هزار تماس از طرف همکاران مددکاری با دانشجویان تحت عنوان «خدا قوت دانشجو» گرفته شد. در این پیگیری تلفنی مسائل و مشکلات دانشجویان شنیده، همدلی انجام و خدا قوت گفته شد.

وی با بیان این که دانشگاه تعطیل است اما نیاز به مسائل و موضوعات بهداشت روانی همچنان برقرار است، افزود: در این راستا، دانشگاه تهران سلسله کارگاه‌هایی آنلاین در حوزه بهداشت روانی برای دانشجویان به صورت کشوری برگزار کرد. حدود 22 دوره تا پایان تیرماه برگزار شد که در هر کارگاه حدود 700 نفر دانشجو شرکت کردند. در مجموع 43 هزار و 756 نفر در این کارگاه‌ها شرکت کردند و همچنان هم ادامه دارد. نظرسنجی نشان‌دهنده رضایت‌مندی دانشجویان از دوره‌ها است.

پیروی با تاکید بر این که مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران در این دوران دانشجویان و مشاوران را رها نکرد، گفت: دوره‌هایی تحت عنوان «توانمندسازی و بازآموزی» برای متخصصان و مشاوران مراکز مشاوره کشور برگزار شد. موضوعات این دوره‌ها توسط متخصصان تعیین شد و به صورت وبینار در 13 دوره تا پایان بهار برگزار و از کیفیت خوب و استقبال خوبی برخوردار شد. 15 دوره هم در تابستان برگزار خواهد شد.

وی تولید ویدئوی آموزشی را به عنوان دیگر اقدام مرکز مشاوره این دانشگاه معرفی کرد و گفت: در این دوران حدود 6 ویدئو آموزشی برای کارکنان دانشگاه و دانشجویان تولید شد که بتوانند با مراجعه به سایت بیان به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. موضوعات این ویدئوها شامل خودمراقبتی، تاب‌آوری، روابط متقابل همسران، اهمال‌کاری و شادکامی هستند.

رئیس مرکز مشاوره روانشناسي دانشگاه تهران به انتشار «ویژه‌نامه‌های کرونا» اشاره کرد و گفت: انتشارات بهداشت روانی به صورت الکترونیکی ویژه نامه‌های مربوط به کرونا را منتشر کرده است. موضوعات این ویژه‌نامه نیازهای آموزشی دانشجویان بود.

وی مسابقه ترم کرونایی را دیگر اقدام این دانشگاه دانست و گفت: مسابقه ترم کرونایی در اواسط اسفند ماه در محورهای بهداشت روانی، امیدواری، اوقات فراغت، نوع‌دوستی، خودمراقبتی، مسئولیت پذیری و ... در قالب عکس، کلیپ، کاریکاتور، نقاشی، پادکست، شعر و دکلمه برگزار شد. بیش از هزار و صد اثر به مرحله داوری رسید و نهایتا 22 نفر منتخب شده و لوح و جایزه‌شان از طریق پست ارسال شد.

پیروی درباره آثار مثبت مسابقه ترم کرونایی گفت: این مسابقه فرصتی بود تا دانشجویان بتوانند تنش‌ها و استرس‌های خود در این دوران را بروز داده و به تصویر بکشند. همچنین آثار برگزیده در گروه‌های مجازی دانشجویان منتشر شد و موجی را ایجاد کرد.