کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

اگر این علائم را دارید، دچار کمبود ویتامین B12 شده‌اید

18 مرداد 1399 ساعت 9:34

ویتامین B12 یا کوبالامین یک ویتامین حساس و مهم برای بدن می باشد. این ویتامین برای خونسازی و عملکرد سیستم عصبی ضروری می باشد.دلیل کمبود ویتامین B12 در حقیقت نه کمبود آن در غذا بلکه اختلال در سنتز فاکتور داخلی توسط معده می باشد.ترکیب این فاکتور با B12، باعث جذب آن می شود


ویتامین ب12، همانند ویتامین های دیگر گروه B محلول در آب است. این موضوع بدین معنی است که این ویتامین در آب حل می شود و به درون شریان های خونی روانه می شود. بدن انسان می تواند این ویتامین را برای حداکثر 4 سال ذخیره کند. مقدار اضافی این ویتامین  از طریق ادرار دفع می شود.


ویتامین ب12، بزرگترین و پیچیده ترین ساختار را در بین ویتامین ها دارد. این ویتامین در تولید سلول های قرمز خون نقش داشته و برای ساخت و تثبیت DNA کمک کننده است.عملکرد بدن انسان میلیون ها سلول قرمز را در هر دقیقه تولید می کند. این سلول ها بدون ویتامین ب12 تکثیر نمی شوند. تولید سلول های قرمز خون در صورت کمبود ویتامین ب12 کاهش می یابد. آنمی یا همان کم خونی زمانی اتفاق می افتد که سلول های قرمز خون کاهش یابد.  
 
ویتامین ب 12، ویتامین انرژی است. این ویتامین به ساخت دی.ان.ای، عصب‌ها و سلول‌های خونی کمک می‌کند و برای داشتن مغز و سیستم ایمنی سالم ضروری است.

بدون ویتامین ب12، متابولیسم بدن ما به خوبی کار نمی‌کند. اما ب12 مانند دیگر ویتامین‌ها نیست و فقط در محصولات حیوانی مانند تخم‌مرغ، گوشت، صدف‌دریایی و لبنیات یافت می‌شود.


دکتر «مگی مون» متخصص تغذیه می‌گوید: «بیشتر از ۱۵ درصد از افراد، به اندازه‌ کافی ویتامین B12 دریافت نمی‌کنند. این افراد به احتمال زیاد گیاه‌خوار هستند، بیماری سلیاک یا دیگر مشکلات گوارشی دارند و یا اینکه بالاتر از ۵۰ سال دارند.» علائم کمبود ویتامین B12 شامل خستگی، تپش قلب، آشفتگی روانی و غیره هستند.

بدن برای ادامه حیات خود به ویتامین های زیادی نیاز دارد. ویتامین ب12  یکی از مهمترین نوع ویتامین هاست که در صورت کمبود آن سیستم بدن با مشکلات مختلفی رو به رو می شود.

کمبود ویتامین ب12 به میزان خیلی کم می تواند منجر به کم خونی، خستگی،کم حوصلگی و افسردگی شود، در حالی که دوره طولانی کمبود این ویتامین می تواند برای همیشه به مغز و سیستم اعصاب مرکزی آسیب برساند.

ویتامین ب12 یا کوبالامین یک ویتامین حساس و مهم برای بدن است که در تولید یاخته های بدن نقش دارد و وظیفهٔ آن همانند اسیدفولیک، شرکت در همانند سازی ژن های هستهٔ سلول می باشد. تکثیر سلول ها در بافت عصبی (تولید رشته های عصبی این بافت) و دستگاه گوارش و مغز استخوان به خاطر حضور این ویتامین می باشد.

این ویتامین در تولید سلول های قرمز خون نقش داشته و برای ساخت و تثبیت DNA کمک کننده است. عملکرد بدن انسان میلیون ها سلول قرمز را در هر دقیقه تولید می کند. این سلول ها بدون ویتامین ب12 تکثیر نمی شوند. تولید سلول های قرمز خون در صورت کمبود ویتامین ب12 کاهش می یابد. آنمی یا همان کم خونی زمانی اتفاق می افتد که سلول های قرمز خون کاهش یابد.


چرا افراد ویتامین B12 مصرف می کنند؟
ویتامین B12 بعنوان درمانی برای خیلی از بیماری ها و مشکلات استفاده می شود. این ویتامین به درمان بیماری های و مشکلاتی همچون کم خونی وابسته به کمبود ویتامین B12، خستگی، آلزایمر، بیماری های قلبی، سرطان سینه، کلسترول خون بالا و بیماری سلول داسی شکل کمک می کند.

خواص ویتامین B12 و نقش آن در سلامت
1. ویتامین B12 به پیشگیری و درمان کم خونی کمک می کند. به طور کلی ساخت و بازسازی سلول های قرمز خون نیاز حتمی به ویتامین B12 دارد.
2. این ویتامین به رشد کودکان کمک می کند و باعث افزایش نیروی بدن می شود.
3. تقویت قلب از مهمترین خواص ویتامین B12 در بدن انسان است.
4. درمان نازایی، آسم، سردردهای میگرنی و افسردگی.
5. ویتامین B12 به همراه اسید فولیک نقش بسزایی در تشکیل لوله عصبی جنین و پیشگیری از نقایص مادرزادی جنین دارد.
6. افزایش تراکم استخوانی و پیشگیری از شکستگی استخوان و پوکی استخوان
7. ویتامین B12 برای سلامت اعصاب موثر است و مصرف مقادیر کافی آن در تقویت حافظه، تعادل و تمرکز موثر می باشد.
8. کمک به جذب بهتر چربی ها، پروتئین و مواد نشاسته ای از خواص ویتامین ب12 است. این ویتامین برای تولید DNA و RNA ضروری است و در عملکرد برخی آنزیم های خاص که موجب سوخت و ساز کربوهیدرات و کنترل چربی می شود، نقش دارد.
9. یکی از مهمترین فواید ویتامین B12 توانایی آن در تسریع فعالیت های متابولیک و بالا بردن سطح انرژی افراد است.
10. بهبود بیماریهای خونی و صدمات مغزی از فواید ویتامین B12 در درمان بیماری ها است.
 

منابع طبیعی ویتامین B12 کدام اند؟
بعضی از منابع غنی ویتامین B12 شامل:
- انواع ماهی ها
- گوشت قرمز و جگر گوساله
-تخم مرغ
- گوشت ماکیان و تخم مرغ
- شیر و محصولات لبنی
- غلات و حبوبات غنی شده با این ویتامین

*عموما برای تامین نیاز بدن به ویتامین B12 استفاده از منابع طبیعی بهتر است. اما پزشکان بعضی از اوقات خوراکی های غنی شده و مکمل های این ویتامین را برای افراد بالای 50 سال تجویز می کنند. هرچه سن ما بیشتر می شود، جذب ویتامین B12 برای بدن ما سخت تر می شود.
 


بعضی از تاثیرات کمبود ویتامین B12
کاهش کیفیت پوست کمبود ویتامین ها به خصوص علائم کمبود ویتامین b12 مشکلات بسیاری را برای پوست به وجود خواهند آورد. در صورتی که صورت شما رنگ شادابی نداشت به علائم کمبود ویتامین b12 شک کنید.
 
تغییرات خلقی و روانی
در بسیاری از موارد، بیمارانی که از کمبود ویتامین B۱۲ رنج می‌برند، دچار تغییرات ناگهانی خلق و خو می‌شوند زیرا کمبود این ماده در بدن، منجر به آسیب‌های مغزی، افسردگی و حتی در بعضی موارد زوال عقل می‌شود.

کمبود این ویتامین می تواند اضطراب و احتمالا ابتلا به افسردگی را افزایش دهد. این ویتامین در سنتز مواد شیمیایی مغز دخیل است که به تنظیم خلق و خوی انسان بسیار کمک می کند.

دو بینی
سطوح پایین ویتامین B12 در طول زمان آسیب هایی جدی بر بینایی خواهد داشت. دو بینی یا تار دیدن یا حتی حساسیت به نور که در گذشت زمان از دست دادن بینایی را به همراه دارد از عوارض کمبود ویتامین B12 است.

دوبینی چشم
کمبود ویتامین B12 به عصب بینایی آسیب وارد می کند. همچنین می تواند رگهای خونی چشم را مسدود کند و یا دچار دوبینی، تاری دید و یا از دست رفتن بینایی شوید. همین امر سبب بروز مشکلات زیادی در زندگی روزمره می شود و اعصاب و خلقیات را تحت تاثیر قرار می دهد. فردی که تاری دید دارد به راحتی نمی تواند رانندگی کند و یا اگر با کامپیوتر کار می کند با مشکلات زیادی رو به رو می شود. اگر احساس ضعف در بینایی خود می کنید بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و با انجام آزمایش خون سطوح این ویتامین را بسنجید.


فراموشی
فراموش کار یا حواس پرت شده اید، نام دوستتان را به خاطر نمی آورید، شاید نگران شوید که به آلزایمر زودرس مبتلا شده اید، اما گاهی کمبود B12 مقصر اصلی است. دربرخی بیماران که سنشان بالاست گاهی کمبود B12 را با آلزایمر اشتباه می گیرند. از چنین بیمارانی تست خون گرفته می شود و همین پایین بود ن سطح ویتامین B12 تشخیص داده شد پزشک مکمل ویتامین B12 تجویز می کند تا این نشانه ها از بین بروند.

احساس گیجی
داشتن سرگیجه یکی دیگر از علام کمبود B12 است. اما، سرگیجه همیشه نمی تواند علامت کمبود این ویتامین باشد و بهتر است تشخیص را به پزشک واگذار کنید.

بی حسی و سوزن سوزن شدن بدن
برخی افراد که کمبود B12 دارند می گویند: احساس می کنم یک جریان برق از سر تا پایم در حرکت است. همچنین در بدن احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن دارید. تمام این احساسات عجیب به دلیل آسیب وارد شدن به سیستم عصبی است، که با کاهش اکسیژن در سلول ها تحریک می شود.


زرد شدن پوست یا رنگ پریدگی
کسانی که دچار کمبود ویتامین B۱۲ می‌شوند، علائمی مانند رنگ پریدگی و یا زرد شدن پوست دارند زیرا با کاهش سطح B۱۲، تولید گلبول قرمز خون دچار اختلال می‌شود. این اختلال منجر به تولید گلبول‌های بسیار بزرگ و شکننده در مغز استخوان شده و مشکل کم‌خونی را در پی خواهد داشت. این گلبول‌ها برای رد شدن از مغز استخوان و رسیدن به چرخه خون زیادی بزرگند و به همین دلیل تعداد گلبول‌هایی که در چرخه خون وجود دارند، کم هستند و در نتیجه پوست رنگ پریده می‌شود. شکننده بودن این گلبول‌ها نیز در افزایش بیلی روبین که یک پیگمان زرد رنگ صفراوی است نقش دارد که منجر به زرد شدن پوست یا چشم می‌شود.


ضعف بدنی
بدون دریافت اکسیژن، عضلات احساس ضعف می کنند. افرادی که چنین نشانه ای دارند، فکر کنند مشکل از خستگی یا نخوردن غذای کافی است. اما یک آزمایش می تواند نشان دهد که مشکل اصلی کمبود ویتامین B12 است. با دریافت ویتامین B12 این ضعف از بین می رود.

خستگی دائمی
بی‌دلیل نیست که نام مستعار این ویتامین، ویتامین انرژی است. کمبود دریافت ویتامین ب۱۲ در تولید گلوبول‌های قرمز خون اختلال ایجاد می‌کند و تعدادی از علائم اولیه‌ آن، احساس خستگی و ضعف جسمی است. یکی از بارزترین علایم کمبود ویتامین B12 خستگی دایم است. اگر 8 ساعت در شبانه روز می خوابید، اما هنوز احساس خستگی می کنید ممکن است بدن شما از کمبود این ویتامین رنج می برد.

دلیلش هم این است که بدنتان برای ساخت سلول های قرمز خونی وابسته به ویتامین هاست، که اکسیژن را به بخش های دیگر بدن حمل می کنند. پس، نبود اکسیژن کافی در سلول ها باعث احساس خستگی می شود، حتی اگر هم زیاد خوابیده باشید. خستگی می تواند چندین معنا داشته باشد، پس فقط به خاطر خستگی مزمن نمی توانید برای خود ویتامین B12 تجویز کنید. پزشکان با مشاهده خستگی و چند نشانه دیگر کمبود B12 را تشخیص می دهند.

زخم شدن داخل دهان و گلوسیت
گلوسیت یا عفونت زبان یکی از شایع‌ترین مشکلات کمبود ویتامین B۱۲ است. از علائم این بیماری می‌توان به تغییر رنگ و شکل زبان، احساس درد در بافت آن و قرمز شدن و تورم زبان اشاره کرد. علاوه بر درد، گلوسیت و زخم‌های داخل دهان ممکن است نوع حرف زدن یا غذا خوردن بیمار را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
 

تشخیص کمبود ویتامین B12
در صورتی که علائم بالا را دارید با یک آزمایش خون ساده می توانید متوجه کمبود این ویتامین در بدن شوید.
 

چه افرادی در معرض خطر کمبود ویتامین B12 هستند؟
بیماری های التهابی روده و بیماری سلیاک، جراحی لاغری و کاهش وزن و نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی های الکلی می تواند مانع توانایی فرد برای جذب مواد مغذی مورد نیاز بدن از جمله ویتامین B12 شود. افراد سالمند مشکلات بیشتری در جذب مواد مغذی دارند و بیشتر دچار کمبود ویتامین B12 می شوند.
 
سالمندان در معرض خطر هستند
هر کسی در هر سنی می تواند دچار فقر ویتامین ب 12 شود اما مشکلات جدی سلامتی در صورت فقر این ویتامین زمانی بیشتر می شود که شما بیش از 50 سال سن داشته باشید.

با افزایش سن، معده اسید کمتری ترشح می‌کند و اسید معده برای جذب ویتامین B12 حیاتی است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا تخمین می‌زند که تقریبا یک نفر از هر ۳۱ فردِ بالای ۵۰ سال با کمبود این ویتامین مواجه است.
«میدلبرگ» می‌گوید: «افراد مسن معمولا اشتهای کمتری دارند و کمتر غذا می‌خورند و احتمال دارد دارو هم مصرف کنند (مثل داروهای سوزش معده)، که این داروها به نوبه‌ی خود میزان ترشح اسید معده را بیش از پیش در این افراد کاهش می‌دهند.» در حقیقت، خیلی از افراد مسن، قابلیت جذب ویتامین B12 از منابع غذایی را کاملا از دست می‌دهند و باید حتما از مکمل‌های دارویی استفاده کنند، اگر باز هم مشکل کمبود این ویتامین در آنها حل نشود، باید از طریق تزریق وریدی این ویتامین را دریافت کنند.

در صورت تشدید مشکل و عدم جبران فقر ویتامین ب12 از طریق غذا در بزرگسالان، بنا به توصیه پزشک شاید نیاز به تزریق این ویتامین و یا استفاده از مکمل ها باشد.

 
ممکن است فقر ویتامین ب 12 با دمانس اشتباه گرفته شود
نشانه های کمبود این ویتامین اغلب مشابه زوال عقل است، از قبیل از دست دادن حافظه، گیجی، مشکلات تفکر و استدلال. و همین مساله تشخیص کمبود ویتامین از زوال عقل را مشکل می کند به خصوص افرد مسن که در معرض خطر هر دوی این ها هستند و غالبا شرایطشان با هم تداخل دارد. 75 تا 90 درصد افراد دچار کمبود ویتامین ب 12 عوارض عصبی مانند زوال عقل دارند. ولی حتی کاهش ب 12 در افراد جوان هم به طور تیپیک علایم زوال عقل را نشان می دهد.
 

زنان بیشترین نیاز به ویتامین ب 12 را دارند
هرکسی به این ویتامین نیاز دارد اما افراد خاصی مانند سالمندان و زنان باید بیشترین میزان ویتامین ب 12 را دریافت کنند. میزان نیاز روزانه زنان بخصوص زنان باردار به این ویتامین 2.8 میکروگرم است در حالی که این میزان برای مردان 2.4 میکروگرم است.

کمبود B12 می‌تواند موجب آسیب‌های ماندگار شود
کمبود ویتامین B12 اگر سال‌ها باقی بماند، باعث آسیب‌های عصبی برگشت‌ناپذیر، مانند از دست دادن حافظه، فقدان آگاهی و ناتوانی در تمرکز خواهد شد. از دیگر عوارض جانبی می‌توان به آسیب‌های عصبی، بی‌خوابی، اختلال نعوذ و حتی اختلالات روده و مثانه اشاره کرد. دکتر «مون» معتقد است که اگر کمبود این ویتامین زود تشخیص داده و درمان شود خیلی از این علائم بهبود پیدا خواهند کرد.


راهکارهای درمان کمبود ویتامین B12
راهکارهای درمان کمبود ویتامین B12 با توجه به علت ابتلا به این کمبود، متفاوت است. ازجمله معمول ترین این راهکارها عبارتند از تجویز آمپول، مصرف مکمل (به شکل قرص یا اسپری بینی)، اصلاح رژیم غذایی و درمان بیماری های زمینه ای نظیر بیماری کرون یا سلیاک. هر یک از راهکارهای درمانی باید طبق دستور پزشک اجرا شوند.

برای درمان کمبود ویتامین B12 می توان طبق تشخیص پزشک برای یک دوره 3 تا 6 ماهه از مکمل های خوراکی ویتامین B12، اسپری بینی ویتامین B12 یا ویتامین B12 تزریقی استفاده کرد.

تزریق آمپول ویتامین B12 مفید است؟
آمپول ویتامین B12 برای درمان کم خونی استفاده می شود. تزریق این ویتامین دارای اثرات مفیدی برای درمان بیماری هایی پوستی، کاهش استرس و خستگی، افزایش انرژی، بهتر خوابیدن، افزایش قدرت حافظه و تمرکز می باشد. همچنین تزریق این ویتامین برای افرادی که سعی در کاهش وزن دارند نیز مفید می باشد.

مضرات تزریق آمپول ویتامین B12 چیست؟
سردرد، خارش و ورم پوست، معده درد، دل به هم خوردگی، اسهال ، درد مفاصل و درد عصب. در موارد نادر:بی نظمی در تنفس، تپش قلب، درد سینه، افزایش وزن ناگهانی، ضعف و درد عضلات، گرفتگی عضلات، تشنگی بیش از حد، ادرار بیش از حد، درد پا، گیجی، بی حس شدن بدن، احساس سوزش داشتن، سخت قورت دادن غذا، سرفه کرن، تنفس با صدا، خستگی بیش از حد، تورم دست ها، ران ها، پاها و قوزک پاها و قرمز شدن، درد داشتن و گرم شدن یکی از پاها، قرمزی پوست و جوش.
 
برخی غذاها دارای اثر تداخلی با تزریق ویتامین B12 می باشند، از جمله: الکل، آنتی بیوتیک ها، سایمتیدین، کلشیسین، اسید فولیک، متوتروکسایت، نئومایسین، پاراآمینوسالیسیلیک اسید ( Paser)، فنوباربیتال، فنی توئین، مکمل های پتاسیم، پیریمتادین (Daraprim) و برخی ترکیبات ویتامینی.


خطرات و عوارض ویتامین B12 کدام است؟
آلرژی به ویتامین B12: افرادی که به ویتامین B12، آلرژی دارند باید از مصرف مکمل های ویتامین B12، خودداری نمایند. این آلرژی بصورت ورم، سوزش و خارش پوست و شک خود را نشان می دهد.

عوارض جانبی ویتامین B12: مصرف این ویتامین در مقادیر عادی اغلب بی خطر و عوارض است. مصرف مقادیر بالای این ویتامین می تواند باعث جوش صورت شود.

تداخلات دارویی ویتامین B12: داروهای درمان رفلاکس معده، دیابت و سایر بیماری ها جذب ویتامین B12، را برای بدن سخت تر می کنند.

کودکان هم ممکن است دچار کمبود ویتامین B12 شوند
در نوزادان کمبود ب12 جدی است و می تواند علائمی مانند کم خونی، مشکلات حرکتی و مشکل در مراحل رشد را به وجود بیاورد که می توانند خطرناک باشند. کمبود ویتامین ب12 در کودکان به ندرت دیده می شود، اما در کودکانی که مادران شان در دوره ی بارداری محصولات حیوانی به اندازه ی کافی مصرف نکرده اند یا مادران شیردهی که گیاه خوار هستند دیده می شود. مصرف مکمل های ب12 در مادران و همچنین غذاهای غنی شده با ب12 در دوارن بارداری و شیردهی می تواند مفید باشد.  
 
گیاه خواران آسیب پذیرتر هستند
ویتامین ب۱۲ به طور طبیعی در محصولات حیوانی یافت می‌شود، پس اگر رژیم غذایی شما از محصولات گیاهی مانند میوه‌‌ها و سبزیجات، حبوبات و سویا تشکیل شده(رژیم گیاهخواری)، در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارید. بیشترین میزان ویتامین ب 12 در محصولات حیوانی یافت می شود و کسانی که تابع رژیم های غذایی گیاهی هستند، برای جلوگیری از ابتلا به فقر ویتامین ب 12 باید مکمل های این ویتامین را دریافت کنند. خستگی و سرگیجه های مداوم از علائم اصلی فقر ویتامین ب 12 در گیاه خواران است.
 
ویتامین B12 هیچ گاه به حد افراط نمی رسد
برخلاف ویتامین هایی که محلول در چربی هستند و ممکن است در بدن انباشته شده و عوارض جانبی داشته باشند، ب12 به این دلیل که محلول در آب است فقط به اندازه نیاز بدن جذب می شود و مقادیر اضافه ی آن به همراه ادرار دفع می شود. این برای کسانی که می خواهند ذخایر بدن شان را از این ویتامین پر کنند ولی نگران مصرف زیاد آن هستند، خبر خوبی است. اما دقت کنید که اگر در یک وعده مقدار زیادی ویتامین ب12 مصرف کنید، مبتلا به بیرون روی و خارش خواهید شد.

اگر پزشک، مکمل دارویی برای شما تجویز کرده، حتما برچسب روی دارو را مطالعه کنید و فقط به مقداری که پزشک تان توصیه کرده مصرف کنید.


کد مطلب: 51125

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/51125/اگر-این-علائم-دارید-دچار-کمبود-ویتامین-b12-شده-اید

میگنا
  https://www.migna.ir