یکی از دغدغه های اصلی داوطلبان در این روزها چگونگی مرور دروس و به خاطر سپاری حجم بالای مطالب درسی است که گاه داوطلبان با وسواس هایی از نوع فراموشی تمام مطالب درسی، عدم اطمینان به خود و مواردی از این قبیل مواجه می شوند.
مطالعه در ۲ هفته پایانی چگونه باشد؟
بررسی سؤالها در آزمونهای کنکور سالهای گذشته، نشان میدهد که اگر داوطلبی، اطلاعات مقدماتی هر درس را داشته باشد، میتواند به تعداد سؤالهای قابل قبولی پاسخ دهد؛ همین موضوع، باعث میشود نحوه مطالعه در ۲ هفته آخر، براساس مرور سریع باشد.
می توانیم ۲ هفته آخر را به دوبخش تقسیم میکنیم:
بخش اول (حدود ۸ روز) که ادامه روش جمعبندی آزمونهای ۲ یا ۳ روز یکبار است
بخش دوم، تورق سریع (هفته پایانی)؛ این روش بهمعنی سریع ورقزدن است.
داوطلبان باید کتابها، جزوهها و خلاصهنویسی خود را در هر درس در مدت زمانی کوتاه ورق بزنند اما نباید مدت زمان زیادی به مطالعهای هر صفحه اختصاص یابد، همچنین اینکار باید با آرامش و تأمل انجام شود و نکتههایی را که در گذشته (در طول سال تحصیلی) زیر آنها خط کشیده، نگاه کنند تا خاطرههای خود از مطالعههای قبلی مرور شود که این کار، اعتمادبهنفس و آرامش بسیار زیادی در داوطلب ایجاد خواهد کرد.
تست تالیفی را فراموش کنید
در ۲ هفته پایانی، تست تألیفی نزنید و در برنامهریزی خود بهطور حتم، سه سال آخر کنکور را دوباره حل کنید و بهطور قطع، تعداد بسیار زیادی از تستهای کنکور، شبیه تستهای سالهای گذشته خواهد بود.
پنج توصیه مهم در ۲ هفته پایانی:
ورزش کنید چراکه سبب تولید «آندروفین» شده و باعث نشاط و کاهش استرس خواهد شد؛ داشتن تغذیه مناسب و مدیریت انرژی بهطور قطع تأثیر بسیار زیادی در نتیجه کنکور می گذارد، خواب و استراحت کافی و حداقل هفت ساعت فراموش نشود، مطلب جدید نخوانید و تصور نکنید باید همه مطالب را بدانید.
یکی از تصورهای غلط داوطلبان کنکور که باعث ایجاد نگرانی زیادی هم میشود، این است که فکر میکنند اگر مطلبی را کامل یا اصلا نخواندهاند موجب شده تا توانایی کسب نتیجه مطلوب نداشته باشند که با بررسی سؤالهای سالهای قبل، میتوان به این نکته دست یافت که برای قبولی در دانشگاه، نیازی نیست تمامی مطلبها را بدانیم؛ یا همه دروس را 100 بزنیم. فقط کافی است به اطلاعات و فرمولهای کلی مبحثها، مسلط باشیم و فراموش نشود که "همهچیز را فقط همهکس میدانند".
ریشه اضطراب در کنکور را بخشکانید
اصلیترین پارامتر در رفع اضطراب و ایجاد آرامش، کشف ریشه ترس است؛ در بیش از ۸۰درصد موارد، علت ترس روشن نیست. این موضوع به خاصیت «پیوستهسازی» ذهن افراد بستگی دارد که این خاصیت موجب میشود، زمانی که برای دستیابی به آرامش به موضوعی فکر میکنیم، به صورت ناخودآگاه ذهن ما در دنیای تخیلات سیر کند و ما از موضوع اصلی دور شویم.
بهترین روش ریشهیابی علل ترسها بدون خاصیت پیوستهسازی ذهن، نوشتن علت ترس بر روی کاغذ است که این کار رابه روش بارش مغزی (بارش مغزی یعنی پیرامون یک موضوع هر آنچه را که به ذهن خطور میکند، بیان کنیم) انجام میدهیم و هفت دقیقه به خود فرصت دهید تا هر آنچه را که میتوانید، بنویسید.
نوشتن علت اضطراب دو مزیت دارد اول آنکه موجب شفافسازی و از بینرفتن ابهام در علت ترس میشود و دومین دلیل آن حذف بسیاری از ترسها بعد از شفاف سازی موضوع است.
اگر پس از یافتن ریشه اضطراب تورهای حمایتکننده خود را بسازید و به آنها ایمان داشتهباشید، احتمال موفقیت شما (عبور از مسیر) بسیار بیشتر خواهد شد در واقع ساختن تورهای نجات بسیار ساده است، کافی است فرمول زیر را استفاده کنید: "میترسم از این که ... و سپس اگر اتفاق بیفتد در عوض " همچنین یادمان باشد: تورهای حمایتکننده صرفاً برای ایجاد آرامش و در نهایت رسیدن به هدف است و نباید باعث سستی شود.
اضطراب روزهای پایانی یادگیری را افزایش می دهد
حدود ۲ هفته تا آزمون سراسری فرصت است شاید تصور داوطلبان آزمون سراسری این باشد که این ۲ هفته، مدت زمان بسیار کمی است و نمیتوان در اینمدت، تغییری ایجاد کرد؛ اما اگر کنکور را به یک
مسابقه دومیدانی تشبیه کنیم؛ تأثیر تنها لحظهای توقف، در لحظههای پایانی مسابقه (که همه شرکتکنندگان با تمام توان در حال رقابت هستند) بهطور کامل محسوس خواهد بود.
در هفتههای پایانی بهدلیل افزایش میزان اضطراب، یادگیری نیز افزایش مییابد؛ بنابراین در حالیکه همه داوطلبان در حال دویدن هستند، لحظهای توقف و درس نخواندن، تأثیر بسیار بدی در نتیجه گیریها خواهد داشت.
یکی از بزرگترین مسائل داوطلبان، احساس فراموشکردن مطالب در روزهای پایانی است، این احساس میتواند درست یا غلط باشد؛ اما باید توجه کرد که نوع یادگیری، باید با نوع یادآوری هماهنگ باشد؛ بهاینمعنی که اگر ما مطلب را طوری مطالعه کردهایم که با دیدن گزینهها، پاسخ سؤال، تداعی میشود؛ نمیتوانیم در مورد مطلب، کنفرانس بدهیم و برای شفافشدن احساس فراموشی از مبحث موردنظر، چند تست بهصورت تصادفی انتخاب کرده و در مدت زمان معین کنکور پاسخ داده شود که اگر به تعداد سؤال مناسبی پاسخ داده شود، احساس نادرست و در غیر اینصورت می توان با مطالعه نقاط ضعف را جبران کرد.
در هفته اول بهتر است :
۱- هر شب به مدت چند دقیقه تمام کارهایی را که در جلسه کنکور می بایست انجام بدهید را با خودتان
مرور کنید، یعنی همان شیوه
مدیریت زمان؛ اینکار باعث میشود عادتهای لازم در جلسه کنکور ملکه ذهن شما بشود.
۲- خواب شبانه تان را تنظیم کنید یعنی حداکثر ساعت یازده شب بخوابند و صبح ساعت ۶ از خواب بیدار شوند تا عادت خوابشان اصلاح شود.
۳- اگر عادت به صبحانه خوردن ندارند حتماً آن را اصلاح کنند یعنی هر روز یک صبحانه مقوی و کم حجم بخورند تا انرژی لازم را برای برنامهی نیمروزی داشته باشند.
۴- سعی کنند هر روز صبح از ساعت ۸ تا ۱۲ ظهر به طور یک روند و با استراحتهای کوتاه درس بخوانند یا آزمون بدهند تا جسم و ذهنشان به این شرایط عادت کند. این کار باعث میشود تا در جلسهی کنکور راحتتر و مسلطتر چهار ساعت زمان آزمون را سپری کنند.
۵- از تماس و ارتباط با کسانی که موجب اضطراب میشوند خودداری و دوری کنند.
۶- درسها و مبحثهایی که فرمول و نکتههای بیشتری دارند را در این یک هفته به طور سطحی نگاهی بیندازند مانند
ادبیات، دینی، فیزیک، شیمی، هندسه تحلیلی و امثال اینها؛ البته برای هر دانشآموزی شاید کمی متفاوت باشد.
و اما در هفته آخر :
در این هفته کار بچهها کمی با هفتهی قبل تفاوت خواهد کرد که به طور کوتاه آنها را بیان میکنم:
۱- مقدار مطالعه نسبت به قبل باید کمتر شود یعنی بچهها نباید بیشتر از ۸ ساعت در روز بخوانند و چنانچه کمی کمتر هم بشود اشکال ندارد.
۲- بهتر است
تست زدن خود را بسیار کم کنند تا برای جلسه کنکور اشتیاق تست زدن داشته باشند.
۳- فقط یک آزمون جامع در برنامه آن هفته قرار دهند و آن را بررسی کنند.
۴- فرمولها و نکتهها را فقط
مرور کنند و اگر تستی را علامتدار کردهاند به آن نگاهی بیندازند.
۵- درسهای عمومی را یک بار دیگر و با سرعت و سطحی مرور کنند.
۶- استراحت و تفریحهای خود را بیشتر کنند البته تفریحاتی که باعث آسیب رساندن به آنها نشود و همچنین ایجاد خستگی زیادی نکند.
۷- بعد از گرفتن کارت ورود به جلسه، حتما فردای همانروز از مکان و موقعیت جلسهی کنکور که در کارت نوشته شده دیدن کنند.
۸- شبها به موقع بخوابند و حداقل در شبانهروز ۸ تا ۹ ساعت خواب کامل داشته باشند.
۹- در روز آخر قبل از کنکور اگر بتوانند مطالعات خود را کنار بگذارند بهتر است؛ ولی اگر نتوانستند و یا احساس نگرانی کردند سعی کنند بیشتر از ۳ الی ۴ ساعت در صبح درس نخوانند و تمام بعد از ظهر و شب را استراحت کنند تا ذهنشان برای فردای آن روز آماده باشد. اگر به غیر از این عمل کنند خدای نکرده در روز کنکور به مشکلات اساسی برخواهند خورد.
۱۰- وسایل مورد نیاز مانند کارت ورود به جلسه، دو تا مداد سیاه نرم، پاککن مناسب، دستمال پارچهای کوچک برای خشک کردن عرق دست، یک بطری آب فریز شده و مقداری شکلات مناسب را از شب قبل برای روز کنکور آماده کنند تا چیزی جا نماند.
۱۱- حتماً شب قبل دقایقی با خدا راز و نیاز کنند و خودشان را به خدا بسپارند.
۱۲- اگر در هفته آخر بهدرستی استراحت کرده باشند چنانچه شب آخر را خوب نخوابند، در هنگام آزمون دادن به مشکل برنخواهند خورد.
۱۲- روز کنکور حداقل ۲ ساعت قبل آزمون از خواب بیدار شوند و صبحانهی مناسبی (کمحجم) بخورند. بهتر است از مواد غذایی مثل شیر و تخممرغ استفاده نکنند و نان، کره و مربا یا عسل و مقداری چای کمرنگ شیرین میتواند مناسب باشد.
۱۳- در محل حوزهی امتحانی در روز کنکور درباره مسائل درسی با کسی صحبت نکنند و با خودشان جزوه و خلاصهنویسیها را به همراه نبرند.
۱۴- دانشآموزان بدانند مطالبی را که دوره کردهاند فراموش نخواهند کرد و با دیدن سوال و گزینههای آن در آزمون به یاد تمام مطالب خواهند افتاد.
دیگر نکات مهم هفته آخر مانده به کنکور
نکته ۱: در هفته آخر فرصت ندارید مطالب جدید و یا مطالبی که قبلا خواندهاید را به طور کامل مطالعه کنید بنابراین بهترین کار این است که به تورق سریع کتابهای درسی بپردازید. شما در روش تورق سریع کتابها و جزوات و یا خلاصهها را برای تمامی دروس ورق میزنید و مطالب و یا تیترهایی که مارک و یا مشخص کرده بودید را مطالعه میکنید. هم چنین به مطالعه حاشیههایی که ممکن است در کنار کتابهای درسی نوشته باشید، بپردازید.
نکته ۲: برای تورق سریع هر کتاب نباید زمان زیادی اختصاص دهید. تورق سریع برای هر درس باید سریع انجام شود و نباید در اجرای این روش دچار وسواس شوید. تنها هدف این روش مرور سریع مطالب است نه مطالعه عمیق درسها.
نکته ۳: پیشنهاد میکنیم شبها زمانی را برای مطالعه روزنامه وار لغات و تاریخ ادبیات و هم چنین آیات و روایات اختصاص دهید چرا که به تسلط هر چه بیشتر شما کمک میکند. (اگر تجربی هستید از ۳ فصل آخر زیست سال چهارم غافل نشوید که به تنهایی ۸ تا ۹ تست خواهد داشت)
نکته ۴: روز آخر بهترین کار این است که درس را به طور کامل کنار بذارید و استراحت کنید. بهتر است که در طول روز نخوابید تا شب خواب راحتی داشته باشید و در منزل ریلکسیشن(تن آرامی) کار کنید تا بدنتان آرامش پیدا کند و یا کمی در پارک نزدیک قدم بزنید. در روز آخر به هیچ عنوان درباره مطالب درسی صحبت نکنید. شام سبک بخورید (ماکارونی کم چرب را توصیه میکنیم) تا ساعت ۱۰ شب وسایل حضور در جلسه را آماده کنید و ساعت ۱۰ شب به رختخواب بروید و تا 6 صبح به خوبی بخوابید و به سمت حوزه برگزاری کنکور حرکت کنید. (میتوانید چند روز قبل به محل برگزاری بروید تا با مسیر آشنا شوید).
6 باید و نباید در یک هفته مانده به کنکور!
سه نباید مهم
1- مبحث جدید نخوانید!
به جای اینکه در این موقعیت به مباحثی که نخوانده اید فکر کنید، مباحثی را که خوانده اید مرور کنید. به شما قول می دهیم مباحثی را که بلا خوانده اید کاملا یادتان نیست. شاید بخشی از ان ها را فراموش کرده باشید. بهتر است سریعا آنها را مرور کنید تا مبحث جدید بخواندی. لطفا طمع نکنید. به جای خواندن مباحث جدید و اینکه عرض آن را زیاد کنید،
عمق آنها را افزایش دهید. روی مباحثی که خوانده اید عمیق شوید تا احتمال حل کردن تست های آن، بالاتر برود. اگر فرصت کردید تست های علامت دار را هم حل کنید.
2- با دوستان کنکور تان صحبت نکنید!
این یک نباید است. آنها یا از شما بیشتر درس خوانده اند یا کمتر. اگر کمتر خوانده اند باغث می شود شما مغرور شوید. با خود بگویید ایول به خودم. اگر بیشتر خوانده باشند باعث نابودی شما می شود. بعضی از این دوستان هم حرف هایی می زنند که واقعیت هم ندارد. مثلا از آنها می پرسیم درس خوانده ای؟ میگویند نه، اگر خوانده بودیم با تو حرف نمیزدیم. یا می گویند اگر تو یک کلمه خوانده ای من هم خواندم! این حرف ها هم مبهم است هم بی معنی. به طور کلی بهتر است با آنها صحبت نکیند. تا نه مغرور شودی و نه استرس تان بالا برود.
3- حسرت گذشته را نخورید!
بهتر است در این دو هفته فایل های مدیریت استرس را دوباره گوش دهید. تکنیک های آنها را انجام دهید. بدانید حسرت گذشته را خوردن هیچ دردی را دوا نمی کند. این دو هفته را طوری استفاده کنید تا به موفقیت نسبی که به میزان تلاش هایتان داشتید، برسید. اما احساس گناه و عذاب وجدان داشتن در این دو هفته هیچ کمک به شما نخواهد کرد. نه تنها خیر آن نمی رسد بلکه شر هم می رساند. پس بهتر است حسرت گذشته را هم نخورید. بعد از کنکور که نتیجه آمد می توانید تصمیم بگیرید. بهتر است در این ایام اصلا اصلا اصلا
به نتیجه فکر نکنید. تنها تلاش تان را کنید تا از خط پایان رد شوید.
نتیجه ها در کارنامه ها مشخص خواهد شد.
3 توصیه و باید مهم:
4- مرور و تورق مباحثی که مسلط هستید
اولین توصیه این است که در هفته های پایانی به خصوص در یکی دو هفته آخر همه درس هایی را که تا الان مطالعه کردید را مرور و تورق کنید. مخصوصا دروس عمومی. در حد دیدن تیترها هم موثر است. یکبار سریعا مرور کنید. تا حافظه تان هم بخورد و اطلاعات قبلی بالا بیاید. فرمول های ریاضی و فیزیک را حتما مرور کنید. فکر نکنید بدیهی هستند. خیلی ها سر جلسه کنکور ممکن است آنها را با هم قاطی کنند. خیلی از بچه ها می گویند فرمول های هندسه مختصاتی یادمان رفته! پس حتما آنها را مرور کنید تا در جلسه کنکور دچار مشکل نشوید.
5- تنظیم تغذیه و خواب در ده روز پایانی
دومین توصیه منظم کردن ساعت خواب است. همچنین تغذیه خود را هم منظم کنید. زیرا در روز کنکورتان باید به موقع از خواب بیدار شوید. ساعت خوابتان از قبل باید درست شده باشد تا در روز کنکور دچار مشکل نشوید.
6- به دانشگاه فکر کنید نه کنکور!
سومین توصیه این است که در هفته های آخر به کنکور فکر نکنید به دانشگاه فکر کنید. کنکور وسیله رسیدن به هدف نهایی شما سات. به دانشگاه و رشته مورد علاقه تان. کنکور یک وسیله است. به هدف بعدی و نهایی آن فکر کنید. اینجوری استرس تان کمتر می شود. و دیگر فکرتان درگیر تراز و رتبه نخواهدشد. زیرا در ماه های اخر داوطلبان دائما در سایت های کانون سرچ می کنند که هر درصدی بزنند چه رتبه ای خواهند آورد؟! این کارها جز افزایش استرس برایتان هیچ چیزی نخواهد داشت.
7- اولین و آخرین و مهمترین کاری که برای کنکور و تمام زندگی به آن نیاز داری،
توکل به خداست. زیرا در این دنیا همه چیز قابل پیش آمدن است. و تمام امور بدست و تقدیر خداوند است.
آرزو میکنیم که بهترین ها برایتان اتفاق بیافتد. نتیجه تمام زحماتتان را در آزمون سراسری را ببینید. امیدواریم بهترین آزمونی باشد که تا الان داده اید. و حتی بهتر از آزمونهای آزمایشی تان باشد. این بخش را با صحبت دکتر علی شریعتی به اتمام می رسانیم:
چه دعایی کنمت بهتر از این که خدا پنجره باز اتاقت باشد.
با اندکی اضافات؛برگرفته از تجربیات:
استاد محمدرضا پوردستمالچی- مشاور برتر کنکور و هدایت تحصیلی