کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

operating room

معرفی رشته اتاق عمل

24 مرداد 1399 ساعت 15:15

رشته اتاق عمل زیرمجموعه رشته‌های علوم پزشکی است که به تعلیم اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی‌های به روز جراحی و همچنین مراقبت و کمک به اداره بیمار قبل، حین و بعد عمل می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان اتاق عمل وظیفه کمک به انجام عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخش‌های اتاق عمل در قسمت‌های مختلف بیمارستان، بخش‌های مداخله تشخیص و درمان و مراکز مراقبتی سیار را به تیم بهداشت و درمان داشته و با پزشکان، پرستارها و هوشبرها نیز در ارتباط مستقیم هستند.


یکی دیگر از رشته های پیراپزشکی که در بین داوطلبان کنکور گروه آزمایشی علوم تجربی از محبوبیت زیادی برخوردار است “رشته اتاق عمل “می باشد.  
 
معرفی رشته اتاق عمل
وقتی صحبت از اتاق عمل و این رشته می شود، اکثر کسانی که می خواهند این رشته را انتخاب کنند به این فکر میکنند، که بعد از فارغ التحصیلی در رشته اتاق عمل قرار است به عنوان شاگرد پزشک جراح، کارهایی مثل دادن ابزار جراحی(تیغ،پنس،نخ و ...) به جراح و حتی خشک کردن عرق از پیشانی جراح را انجام دهند! شاید این ذهنیت اشتباه در بین شما متقاضیان باعث شده تا به طور کلی توضیحات تکمیلی در رابطه با رشته اتاق عمل در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را به شما ارائه بدهیم.

رشته اتاق عمل به تربیت نیروی انسانی با دانش بالا، متعهد و کارآمد که با کسب مهارت‌های حرفه‌ای بتوانند در اتاق عمل خدمت نمایند می‌پردازد. کارشناسان این رشته در اتاق عمل لباس‌های مخصوص استریل شده می‌پوشند و ساعات زیادی را در کنار گروه پزشکی ایستاده و کمک می‌کنند. وظیفه تکنسین اتاق عمل آماده کردن وسایل جراحی، استریل و اداره اتاق عمل است. این افراد می‌توانند به دو صورت سیرکولر(فرد غیر استریل برای تامین الزامات جراحی که حق نزدیکی به بیمار را ندارد) و اسکراب (فرد استریل که در یک محیط یک متری در کنار جراح و با همراهی جراح، عمل را انجام می‌دهند) در اتاق عمل فعالیت می‌کنند.

شما با انتخاب و ادامه تحصیل در رشته اتاق عمل مسئولیت بزرگی را بر عهده دارید، شاید در سال های ابتدای تحصیل این موضوع مهم را کامل درک نکنید. اما وقتی وارد کار بالینی شدید متوجه این موضوع می شوید که یک کارشناسی اتاق عمل، تمام مسائل مربوط به جراحی از زمانی که بیمار را تحویل میگیرد تا زمانی که به تخت منتقل میکند و برای دادن پوزیشن درست و حتی بخیه زدن و.... چقد می تواند موثر باشد.

فراموش نکنید جان بیمار در دستان شماست و شما هستید که او را برای جراحی آماده کرده و در حین جراحی با کنترول تمام شرایط اتاق عمل و البته داشتن علم و تجربه کافی در این مورد باید در تمام مراحل از سلامت بیمارمحافظت کنید، حتی در مواقعی که ممکن است جراح به دلیل خستگی یا هر مورد دیگه ای تمرکز کامل نداشته باشد، شما باید با دقت هرچه تمام تر به عنوان دست سوم جراح همیشه یک قدم جلوتر از جراح عمل کنید.

خصوصیات فردی و ویژگی های شخصیتی
فردی که به عنوان تکنولوژیست اتاق عمل شناخته می‌شود، باید از نظر روانی و شخصیتی دارای روحیه نوعدوستی،مشارکت و کار تیمی، مهارت ارتباطی خوب، مهارت تصمیم گیری،دقت، حس مسئولیت پذیری،صداقت،تحمل،صبوری،پایبند به اصول اخلاقی و شایسته نگرش مراقبتی نسبت به بیمار و دیگر اعضای تیم جراحی و محیط داشته باشد. چرا که مشاغل مربوط به این رشته با جان انسان ها در ارتباط اند و کوچک ترین سهل انگاری و بی مسئولیتی می تواند عواقب سنگینی را به دنبال داشته باشد.

این فرد به عنوان عضوی از تیم جراحی در اتاق عمل باید قادر باشد با سرعت و دقت به جزئیات توجه کند. و دارای توانایی جسمانی بالایی باشد. چرا که شرایطی همچون ایستادن طولانی مدت، جا به جایی و بلند کردن وسایل سنگین، بیماری های مسری، بوهای نامطبوع، مواد خطرناک و … جزو موارد اجتناب ناپذیر این رشته هستند. بنابراین اگر توانایی تحمل این شرایط را ندارید، بهتر است نسبت به انتخاب خود تجدید نظر کنید!
 

تعریف اتاق عمل
رشته کارشناسی پیوسته اتاق عمل شاخه ای از علوم پزشکی است که طی این دوره دانشجویان با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی های نوین جراحی در جراحی های تخصصی و فوق تخصصی آشنا شده و مراقبت و کمک به اداره بیمار را قبل و حین و بعد عمل می آموزند.

وظایف و کار کارشناس اتاق عمل چیست؟
فارغ التحصیلان این رشته را عضوی از کادر بهداشتی و درمانی می دانند که در زمینه هایی چون کمک به اجرای یک عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخش‌های اتاق عمل بیمارستان، بخش‌های مداخله تشخیصی – درمانی و مراکز مراقبتی سیار به ایفای نقش پرداخته و با پزشکان، پرستاران و هوشبران نیز در ارتباط هستند. در واقع هدف از ارائه این رشته تربیت نیروی انسانی آگاه، متعهد و کارآمد است که با کسب توانایی های حرفه‌ ای بتوانند به نحو احسن در اتاق عمل خدمت نمایند.

اتاق عمل قلمرو حکومتی شماست و جراح مهمان شما برای انجام یک جراحی خوب با کمک و کنترل وضعیت اتاق عمل و بیمار توسط شماست، به همین دلیل سعی کنید دانش و مهارت خود را در بالاترین سطح خود نگه دارید و بالابردن تخصص خود در زمینه های مختلف رشته اتاق عمل در مقاطع بالاتراین مسئولیت را به درستی انجام دهید. کارشناس اتاق عمل در داخل اتاق عمل به پزشک جراح کمک می کند. باید لباس های خاصی که استریل هستند بپوشند و معمولا چند ساعت کنار پزشک جراح، پرستارها و متخصص بیهوشی سرپا باشند .

دانشجویان رشته اتاق عمل در طول مدت تحصیلات خود با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی های نوین به کار رفته در جراحی های تخصصی و فوق تخصصی آشنا می شوند و مهات های لازم برای مراقبت و کمک به بیمار در حین و بعد از عمل را فرا می گیرند. در واقع تکنسین اتاق عمل به عنوان بخشی از تیم جراحی در اتاق عمل حضور داشته و می کوشد با کمک به پزشکان و سایر اعضای تیم، عمل جراحی نتیجه بخشی را به سرانجام برساند.


از دیگر وظایف دانش آموختگان این رشته، آماده کردن و استریل وسایل جراحی و همچنین اداره اتاق عمل می باشد. چنین وظایفی حکم می کند که تکنسین اتاق عمل از دقت بالایی برخوردار بوده و در کنار اشتیاق برای کمک به دیگران، به جزئیات نیز توجه نماید.

شما به عنوان یک کارشناس اتاق عمل باید توانایی بالایی در پیشبرد کارهای بالینی مانند بخیه زدن، شناخت انواع گره ها، کار با تمامی وسایل در اتاق عمل در حین جراحی و قبل و بعد آن استفاده می شود را به خوبی بدانید.


وسایل جراحی را آماده می کنند و از قبل استریل می کنند. دستگاه و تجهیزات جراحی را قبل از عمل چک می کنند که درست کار کنند. پرونده بیمار و مدارک پزشکی را قبل از عمل چک می کند.

اما بصورت فهرست وار وظایف تکنسین اتاق عمل عبارتست از:
- آماده کردن اتاق عمل برای جراحی و کنترل آن از همه نظر
- اطمینان یافتن از کار کردن صحیح دستگاه‌ها و تجهیزات لازم برای جراحی
- استریل کردن تجهیزات و لوازم
- اطمینان یافتن از وجود لوازم و ابزار لازم برای جراحی
- کنترل پرونده بیمار قبل از جراحی برای اطمینان از کامل بودن مدارک پزشکی مورد نیاز
- آماده کردن بیماران برای جراحی مانند دادن آموزش ها و اطلاعات لازم به بیمار
- شستن و ضدعفونی کردن محل‌های برش روی بدن بیمار و …
- کمک کردن به پزشکان و پرستاران قبل و در حین جراحی
- مراقبت از نمونه‌های آزمایشگاهی برخی از جراحی‌ها و ارسال آن‌ها به آزمایشگاه
- کمک کردن در استریل و پانسمان نهایی بیمار
- انتقال بیماران به اتاق ریکاوری بعد از عمل
- مرتب و استریل کردن اتاق‌های عمل بعد از جراحی
- تهیه گزارش از تمام فرآیند جراحی  

 
کمک جراحان در اتاق عمل ۲ وظیفه اصلی دارند:
سیرکولر و اسکراب. سیرکولر یعنی فردی که پروسه های استریل شدن را طی نمی کند و وسایل جراحی را فراهم می کند. از این رو حق نزدیک شدن به بیمار را در طی عمل ندارد، بلکه می بایست تمامی نیازهای تیم جراحی را از خارج فیلد استریل کنترل و برآورده کند.

اسکراب نقطه مخالف سیرکولر به حساب می آید و فرد در کنار بالین بیمار حضور دارد. تکنولوژیستهای جراحی برای ایفای نقش اسکراب در سه سطح ۱، ۲ و ۳ فعالیت می کنند؛ در سطح اول، فرد وارد عمل های عمومی می شود و در سطح دوم می تواند در عملهای تخصصی تر ایفای نقش نماید و در سطح سوم فرد در حوزه مدیریت نیز وارد می شود. به طور طبیعی تکنولوژیست اتاق عمل در یک وضعیت استریل در طول روند جراحی عمل میکند، همچنین بسیاری از وظایف غیراستریل (وظایف فرد سیار) را نیز در طی یک روز کاری انجام می دهد.


مقاطع تحصیلی اتاق عمل
رشته اتاق عمل هم کاردانی دارد و هم کارشناسی و هم کارشناسی ارشد ولی برای کارشناسی ارشد پذیرش بسیار کم است.
 
فرصت های شغلی در اتاق عمل
اتاق عمل در بخش های جراحی بیمارستان، بخش های زنان و مامایی و مراکز مراقبتی سیار استخدام می شوند. بیمارستان ها اولین استخدام کننده کارشناس اتاق عمل هستند اما انتظار می رود استخدام آن ها در مراکز جراحی سیار، مراکز مراقبتی سرپایی و مطبهای پزشکان بیش تر شود.


بازارکار و درآمد اتاق عمل
بازار کار رشته اتاق عمل، بسته به محیط کار و تجربه و مهارت افراد، متفاوت می باشد. کسی که سال ها تجربه و سابقه دارد درآمدش معمولا بیشتر از کسی هست که تازه فارغ التحصیل شده است. این که کجا کار کند بیمارستان دولتی یا خصوصی، کلینیک، شرکت های وارد کننده تجهیزات پزشکی همه این ها بر درآمد تاثیر دارد. این که کارشناس اتاق عمل چه مهارت هایی دارد، یا این که در چند مکان کار می کند می تواند درآمدش را کم و زیاد کند.

آینده شغلی و بازار کار ارشد اتاق عمل
گسترش مراکز بیمارستانی دارای اتاق عمل جراحی و نیاز روزافزون به افراد کاردان برای اداره اتاق‌های عمل جراحی، بیانگر نیاز جامعه به تکنسین اتاق عمل است. افرادی که می‌توانند درمسائل فنی، پزشکان جراح را یاری دهند.

بازار کار ارشد اتاق عمل اشباع نشده است و فارغ التحصیلان می توانند بعد از گذراندن این دوره، باکسب مجوزدر بخشهای جراحی، اتاقهای عمل و مراکز جراحی سرپایی، اورژانس ها، مطبها، بیمارستانهای خصوصی و دولتی و به طورکلی هر جایی که نیاز به اتاق عمل یا مهارتهای فنی اتاق عمل باشد، استخدام شوند. بیشتر متخصصان اتاق عمل جذب مراکز بیمارستانی خواهند شد اما تعدادی از آنان نیز جذب مراکز جراحی و نیز مطب پزشکان میشوند.
 
از مزایای این رشته اشتغال در چند مرکز به صورت تلفیقی از دولتی و خصوصی و نیمه خصوصی می باشد که بنا به پتانسیل هر فرد و میزان فعالیت در آن مراکز درآمد ناشی از آن مراکز نیز به این عدد اضافه می گردد.


بازار کار اتاق عمل نسبت به هوشبری بهتر است
چون در هر اتاق عمل یک کارشناس هوشبری باد حضور داشته باشد ولی حداقل دو کارشناس اتاق عمل احتیاج است.
 
تفاوت بین نوع کار یک پرستار و تکنسین اتاق عمل چیست؟
ماهیت مراقبتی و درمانی این دو رشته سبب شده تا این دو رشته از جهات زیادی مشابه به نظر برسند مثلا از لحاظ دروس و حقوق دریافتی شاید تفاوت چندانی با هم نداشته باشند اما در عین حال واقعیت این است که تفاوتهای زیادی با هم دارند. مثلا رشته ی اتاق عمل با توجه به محل کارش و اینکه وابسته به اتاق عمل است از نظر بازار کار نسبت به رشته پرستاری محدودتر می باشد.

یا این که هر کدام از این رشته ها یکسری آموزش ها و دروس تخصصی دارند که باعث متمایز شدن آنها از هم می شود. به طور مثال کارشناسان اتاق عمل بیشتر آموزش های لازم در خصوص روش های مختلف اعمال جراحی و تجهیزات لازم را فرا میگیرند و پرستاران نیز واحدهای تخصصی دیگری دارند. از آن جا که کار در اتاق عمل نیاز به ایستادن در مدت زمان طولانی و توانائی برای جابجایی و بلند کردن اشیاء سنگین دارد و فرد را در معرض مناظر و بوهای ناخوشایند و مواد خطرناک قرار می‌دهد، فرد باید توانایی جسمی لازم را داشته باشد. البته بسیاری از این موارد در خصوص پرستاران نیز صدق می کند.
 

دوره تحصیل
این رشته دارای مقطع کارشناسی پیوسته است که حدود ۴ الی ۵ سال به طول می‌انجامد. تعداد کل واحدهای این رشته ۱۳۰ واحد بوده که ۲۰ واحد به دروس عمومی، ۸۴ واحد به دروس پایه، اختصاصی و کارآموزی و ۲۴ واحد نیز به کارآموزی در عرصه اختصاص دارد. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری اتاق عمل وجود ندارد و دانشجویان جهت ادامه تحصیل باید در رشته دیگری به کسب دانش بپردازند.
 
امکان ادامه تحصیل درمقاطع بالاتر نظربه اینکه این رشته، رشته ای کاملاً نوپا میباشد. درحال حاضربه نظرمیرسددانش آموختگان این رشته بتوانند در آینده دررشته های مرتبط مانند آناتومی، فیزیولوژی، مهندسی تجهیزات پزشکی، کمک اول جراح و.... ادامه تحصیل دهند. اعضای این گروه امیدوار هستندکه بتوانند با تلاش خود درجهت ارتقاء و اعتلای این حرفه گامی هرچند کوچک بردارند.

دروس تخصصی کارشناسی اتاق عمل
تکنیک اتاق عمل عمومی
داروشناسی عمومی و تخصصی
فیزیولوژی
فن پرستاری
انگل‌شناسی و میکروب‌شناسی
بهداشت فردی و همگانی
تشریح
بیهوشی جراحی عمومی و تخصصی
روش‌های احیاء قلبی و ریوی
اصطلاحات پزشکی و اصطلاحات رایج در اتاق عمل
کارآموزی در عرصه
روانشناسی
کارآموزی عمومی
شیمی آلی و بیوشیمی
جراحی زنان و زایمان
خون‌شناسی و انتقال خون
فیزیک پزشکی و کاربرد آن در اتاق عمل
آسیب‌شناسی
بیماری‌های داخلی

 
در انتخاب رشته کنکور
اتاق عمل جزو رشته های کارشناسی زیرگروه ۱ تجربی است و پذیرش در آن به صورت بومی گزینی و استانی است یعنی ۸۰ درصد بومی همان استان و ۲۰ درصد دیگر از استان های دیگر قبول می شوند.
طول دوره تحصیل آن ۴ سال و رشته ستاره دار است یعنی از هر جنسیت چه دختر و چه پسر باید حداقل ۳۰ درصد کلاس باشند مثلا اگه یک کلاس ۳۰ نفره باشد باید حداقل ۹ نفر از آنها پسر و حداقل ۹ نفر دیگر دختر باشند و کمتر از این تعداد از هر کدام از این دو جنسیت نباشد.

آخرین رتبه اتاق عمل دانشگاه دولتی:
در مورد رتبه قبولی کارشناسی اتاق عمل بستگی به این داره کدوم دانشگاه مدنظرتون باشه، روزانه یا ظرفیت مازاد یا پردیس رتبه هاشون با هم فرق داره، رتبه زیرگروه ۱ شما و اینکه منطقه چند هستید تو قبولیتون تاثیر داره و یه عامل خیلی مهم دیگه اینکه بومی کدوم استان باشید چون هوشبری بومی گزینی استانی داره. مثلا اتاق عمل روزانه دانشگاه علوم پزشکی تهران واسه بومی های استان تهران منطقه ۱ تا حدود رتبه ۴۰۰۰ منطقه، واسه منطقه ۲ بومی تا حدود رتبه ۸۰۰۰ ، و واسه بومی های منطقه ۳ تا حدود ۳۰۰۰ منطقه معمولا میتونن قبول بشن. دانشگاه های دیگه رتبه های بعد از اینها هم میتونن قبول بشن به شرطی که بومی اون استان باشن.
 
 
چرا به شما توصیه میکنیم اقدام به ادامه تحصیل در مقطع ارشد اتاق عمل داشته باشید؟
شاید به دلیل ظرفیت کم و بسیاری از موارد دیگراین سوال برای شما پیش بیاید که چرا باید در مقطع ارشد اتاق عمل ادامه تحصیل دهم؟ مهم ترین دلیل آن سرکار داشتن شما عزیزان با جان بیماران بوده و به دلیل حساس بودن حیطه کاری رشته اتاق عمل و البته اهمیت تربیت نیرویی کارامد، داشتن توانایی حرفه ای و دارا بودن دانش روز خدمات برای داشتن استاندارد بالاو حفظ سلامت بیمار، ادامه تحصیل در مقطع ارشد اتاق عمل برای شما حائز اهمیت است. زمانی که شما این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب میکنید، باید با اشراف به این موضوع (سلامت جان بیمار و آگاه بودن از آخرین استاندارد) قدم در این راه بردارید و زمانی می توانید خود را در این حرفه موفق بدانید که با تمام وجود به آن علاقه داشته و با وجدان کاری و البته مسئولیت پذیر بودن سعی در بهبود رفاه حال بیماران و ارتقای سطح خود داشته باشید.
 
چطور در رشته های پرستاری و اتاق عمل استاد دانشگاه شوم؟
اگر دانش آموز ممتازی باشید یا حداقل جزو دانش آموزان موفق در کلاس باشید شاید تا حالا به شغل استاد دانشگاه فکر کرده باشید. خوبست بدانید که از هر دوی این رشته ها می توانید به شغل جذاب و پردرآمد استاد دانشگاه برسید. بنابراین اگر می خواهید استاد دانشگاه شوید امکان این کار از طریق هر دو رشته وجود دارد. البته ابتدا در رشته پرستاری باید تا مقطع دکترای تخصصی ادامه تحصیل بدهید و سپس در فراخوان جذب هیات علمی وزارت بهداشت شرکت کنید. برای رشته اتاق عمل هم عموما داشتن مدرک کارشناسی ارشد الزامی است.



سازمان بین المللی دانشگاهیان
موسسه پزشکی سنا


کد مطلب: 51168

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/51168/معرفی-رشته-اتاق-عمل

میگنا
  https://www.migna.ir