گفت‌وگو؛ حکم شفای خانواده ها

میگنا: نقش و اهمیت خانواده در بسیاری از مسائل زندگی افراد به وضوح قابل مشاهده است، خانواده اولین بخش از یک اجتماع است که هر کدام از ما به صورت تولد، فرزند خواندگی، یا ازدواج به آن وارد می‌شویم. روابط بین افراد خانواده و نقش‌هایی که هر یک از اعضا بر عهده می‌گیرند، می‌تواند بر شکل‌گیری شخصیت و نحوه تعاملات افراد اثر بگذارد علاوه بر ژن‌های مشابه، سبک‌های ارتباطی افراد یک خانواده نیز منجر به پیدایش خصوصیات مشترک در بین آن‌ها می‌شود.

فریبا طیری با اشاره به گرامیداشت روز تحکیم خانواده، اظهار کرد: تشکیل خانواده سالم، متعادل و پایدار مانند هر امر مهم دیگری به تفکر منطقی و تلاش و کوشش نیازمند است.

وی افزود: جوان باید بر اساس معیارهای اصولی، منطقی همسر آینده خود را شناسایی و انتخاب کرده و آنگاه به انجام پیوند زناشویی اقدام کند لذا انتخاب همسر از مهم‌ترین تصمیمات فرد در زندگی است زیرا می‌تواند آینده شخص را رقم بزند، انتخاب همسر مناسب، زیربنای صحیح زندگی مشترک برای پایه‌ریزی یک خانواده موفق و سالم است.

رئیس شورای استانی سازمان روانشناسی و مشاوره استان کردستان، بیان کرد: خانواده‌های سالم و بهنجار عاری از مشکل نیستند اما توانایی مقابله با مسائل را در صورت بروز دارند چراکه اگر زن و مرد جفت مناسب هم باشند و عاشق یکدیگر، روابط خوب به‌طور طبیعی و خودبه‌خود به وجود خواهد آمد و از سویی دیگر نیاز به ایجاد مهارت‌های ارتباطی هم خواهد بود و استقبال و اعمال می‌کنند.

طیری بابیان اینکه یکی از ارکان خانواده سالم فرصت گفت‌وگو است، ذکر کرد: به نظر می‌رسد چیزی به‌اندازه گفت‌وگو  نمی‌تواند حال و احوال اعضای خانواده را خوب کند، در گفت‌وگو صدای اعضای خانواده شنیده می‌شود و به هم فرصت می‌دهند تا خود را بیان کنند و صبوری در شنیدن را تمرین کرده و اشتیاق خود را برای شنیدن دیگران نشان دهند.

وی بیان کرد: در یک خانواده موفق و سالم، زن و مرد می‌توانند به‌طور شفاف در مورد تعارض گفت‌وگو صحبت کنند اما اگر ارتباط بین زن و شوهر دچار اختلال شود و قادر نباشند منظور و درک خود را از پدیده‌ها بازگو کنند، شبکه ارتباطی بین آن‌ها دچار تشنج و تمام مشکلات آغاز می‌شود.

رئیس شورای استانی سازمان روانشناسی و مشاوره استان کردستان، در تبیین ویژگی‌های خانواده‌های پریشان، گفت که خانواده‌های پریشان در برخورد و ارتباط با یکدیگر منظور و مفهوم خود را به‌خوبی نمی‌فهمند و در بیانات یکدیگر گرفتار سوءتعبیر هستند این در صورتی است که در خانواده‌های بالنده و سالم، زن و شوهر می‌توانند منظور و خواست خود را باکمال صداقت و صراحت و بدون هیچ نگرانی بیان کنند.


بسیاری از زن و شوهرها در زمان حاضر گرفتار سوءتفاهم هستند و خود نسبت به این مشکل واقف نیستند
طیری افزود: امروزه درصد قابل‌توجهی از زوج‌های جوانی که به مراكز مشاوره مراجعه کرده فاقد مهارت‌های زندگی و ارتباطی لازم هستند و در برقراری ارتباط اثربخش با یکدیگر اختلاف دارند و این موجب درگیری و اختلاف و حتی زمینه‌ساز جدایی آن‌ها می‌شود.

وی به پنج عبارت ارتباطی رایج ناشی از عدم مهارت کلامی کارآمد همسران که باعث دعوا می‌شود اشاره کرد و گفت: گفتن واژه "هیچی" به‌جای بیان‌مشکل، گفتن عبارت "حالا هر چی" به جای بیان آنچه که احساس بدی در او ایجاد کرده است، گفتن عبارت " همیشه و هیچ وقت" در مواقعی که مشکلات تعمیم داده می شود، گفتن عبارت "تو هم مثل... بابا/ مامان/ خواهرت ...  هستی به جای اشاره به اصل موضوع و گفتن عبارت " تو خیلی حساسی/ همه چیز رو به خودت می‌گیری".
طیری افزود: روانشناسان و مشاوران خانواده در جلسه‌های زوج‌درمانی به این مراجعان یاد می‌دهند زمان جروبحث، در انتخاب کلمه‌ها و عبارات دقت کنند چون ممکن است یک مخالفت ساده و کوچک را به یک دعوای درست‌وحسابی تبدیل کنند اما وقتی تمیز دعوا کنند رابطه‌شان را سالم نگه می‌دارند.   پس سعی می‌کنند تا حد امکان، بدون برچسب زدن به یکدیگر و به زبان آوردن عبارات آزاردهنده اصل موضوع را شفاف و روشن به همدیگر بگویند.


فقط خانواده داشتن مهم نیست، حفظ و استحکام خانواده مهم است
وی ذکر کرد: محیط سالم یک خانواده به طرز برخورد خانواده با یکدیگر، احساسات و نظر افراد خانواده نسبت به هم‌بستگی دارد.

طیری عنوان کرد: خانواده ایی ایده آل است که نه فضای فرزند سالاری در آن باشد و نه پدرسالاری یا مادر سالاری بلکه در یک خانواده سالم تمام اعضای خانواده با یکدیگر تعامل دارند و اگر انتقاد و اعتراضی از یکدیگر داشته باشند آن را ابراز می‌کنند.
رئیس شورای استانی سازمان روانشناسی و مشاوره استان کردستان، بیان کرد: در سایه صمیمیت و اقتدار والدین با بچه‌هاست که اعتمادبه‌نفس در آن‌ها تقویت می شود و خانواده میل به‌سوی فرزند سالاری، پدرسالاری یا مادر سالاری نخواهد داشت.

طیری ادامه داد: ابراز محبت والدین نسبت به یکدیگر در حضور فرزندان جو عاطفی خانواده را مثبت و سالم نگه می‌دارد در چنین خانواده‌هایی فرزندان سالم و بانشاط و با اعتمادبه‌نفس بالاتری پرورش می‌یابند.
وی گفت: همبستگی اعضای خانواده به‌شدت پیوند عاطفی و روانی بین آن‌ها به میزان تعهد و حس مسئولیت در اعضای خانواده به مقدار کمک و حمایت آن‌ها از یکدیگر و به بروز افکار و احساسات بین افراد آن خانواده بستگی دارد.

طیری تصریح کرد: والدین خانواده همبسته هم" استقلال "و خودکفایی و هم" وابستگی "را در بین اعضای خود تقویت می‌کنند بنا براین در یک خانواده همبسته و سالم بین افراد خانواده در "باهم بودن" و "فردیت" تعادل وجود دارد. همچنین در رابطه‌های بین افراد خانواده باهم و نیز در رابطه هر فرد خانواده با افراد خارج از خانه تعادل برقرار است و خانواده از آن حمایت می‌کند.

وی به عملکرد خوب در خانواده سالم اشاره و بیان کرد: تعهد، نسبت به اعضای خانواده، ارزش قائل شدن برای یکدیگر، میل به باهم بودن، الگوهای ارتباطی مؤثر، سطح بالای معنویت، توانایی مقابله با بحران به شکلی مثبت، تشویق و دلگرمی دادن به یکدیگر و نقش‌های روشن و تعریف‌شده بر اساس مسئولیت پذیری وجود دارد. درواقع اگر خانواده برای کودک مثل بذر، شرایط مناسب رشد و پرورش را فراهم کند کودک در آینده به یک بالغ سالم تبدیل خواهد شد.

طیری به جوانان توصیه کرد: ازدواج نکنید و تشکیل خانواده ندهید مگر اینکه مهارت‌های همسر داری، ارتباط کارآمد، قاطعیت، چگونگی حل تعارض، مدیریت خشم، و صبور بودن و آرامش دادن به هم دیگر را آموزش‌دیده باشید.

وی گفت به یاد داشته باشید که هیچ رابطه بد زناشویی و مشکلات خانوادگی، با به دنیا آمدن کودک درست نمی‌شود و هیچ رابطه بد زناشویی و مشکلات خانوادگی با قطع رابطه با خانواده همسر خوب نمی‌شود و هیچ رابطه بد زناشویی و مشکلات خانوادگی به‌صرف گذر زمان و افزایش سن زوجین خوب نمی‌شود.

طیری در پایان با اشاره به اینکه راه درمان مشکلات خانواده، مراجعه به درمانگران روانشناس و مشاور خانواده است، یادآور شد: از مراجعه به مشاور خجالت‌ ‌نکشید، زوج‌های موفق قبل از مراجعه به مشاور، سند طلاق را امضا نمی‌کنند آن‌ها می‌کوشند تا در اولین فرصت مشکلات را حل کنند.