سلامت روان در پناه کرونا
به عنوان نمونه برای کارکنان مراقبت های بهداشتی، ارائه مراقبت در شرایط سخت و ترس از آوردن کووید۱۹ به خانه، برای دانش آموزان و دانشجویان سازگاری با گذراندن کلاس ها به صورت آنلاین و تماس کم با معلمان و اساتید، دوستان و نگرانی از آینده، برای کارگران کم شدن درآمد و از دست دادن شغل، همچنین برای افرادی با درآمد کم شکنندگی در برابر پیامدهای بیماری کووید۱۹، در این میان افرادی که مشکلات سلامت روان داشته‌اند، بیشتر از گذشته انزوای اجتماعی را تجربه می‌کنند.
بنابرایـن بـا توجـه به تجربه گذشـته، انتظار می‌رود کـه در ماه‌ها و سـال‌های آینـده نیـاز به تامین شـاخص های سلامت روان به میزان قابـل توجهی افزایش یابد. بـه همین دلیل شـعار امسال روز جهانی «سلامت روان برای همه» است و همه افـراد، جوامع، سـازمان‌ها و دولت‌ها توصیـه بـه سـرمایه‌گـذاری در حـوزه سلامت روان شـده اند، تا به این شـکل امـکان بهـره‌مند شدن همـه افـراد در همه جا از سلامت روان فراهم شـود.
مفهوم سلامت روان شامل آسایش ذهنی، احساس خودتوان‌مندی، خودمختاری، کفایت، درک هم بستگی بین نسلی و شناخت توانایی خود در محقق ساختن ظرفیت‌های عقلی و هیجانی خویش است. به گونه‌ای دیگر می‌توان گفت: بهداشت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی‌هایش را باز می‌شناسد و قادر است با استرس‌های معمول زندگی مدارا کند، از نظر شغلی مفید و سازنده باشد، برای اجتماع خود نقشی ایفا کند و با دیگران مشارکت و همکاری داشته باشد. سلامت روان شامل افزایش توانایی‌های افراد و جامعه و قادرسازی آنها در دستیابی به اهداف مورد نظر است.
پنج بعد سلامت روان شامل خودپذیری، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط و مقصود در زندگی است. کسانی که سطح بالایی از این پنج ویژگی را دارند:
*از نگرش مثبت به خود برخوردارند، جنبه های متعدد خود را می پذیرند، از جمله ویژگی های خوب و بد آن را و در مورد گذشته احساس خوبی دارند.
*روابط گرم، رضایت بخش و مطمئنی با دیگران دارند، به رفاه دیگران اهمیت می دهند، از همدلی عمیق، محبت و صمیمیت برخوردار هستند، و مصالحه در روابط انسانی را درک می کنند.
*خودمختار و مستقل هستند، در برابر فشارهای اجتماعی برای فکر کردن و عمل کردن به شیوه خاص مقاومت می‌کنند و رفتارشان را از درون تنظیم می کنند و با معیارهای شخصی خودشان را ارزیابی می کنند.
*در رابطه با اداره کردن محیط، احساس تسلط و شایستگی می کنند؛ مجموعه پیچیده ای از فعالیتهای بیرونی را کنترل می کنند؛ از فرصتهای موجود در محیط استفاده موثر می کنند؛ می توانند موقعیت‌هایی را انتخاب کنند یا به وجود آورند که با نیازها و یا ارزش‌های شخصی مناسب باشد.
*در زندگی هدف دارند؛ احساس می کنند زندگی حال و گذشته معنی دارد، برای زندگی کردن برنامه و هدفهایی دارند.
*احساس می کنند جریان رشد ادامه دارد، خود را رشد کننده و گسترش یابنده می بینند، به روی تجربیات جدید گشوده هستند، به صورتی تغییر می کنند که بیانگر خودآگاهی و اثر بخشی بیشتر است.
*پس برای ارتقا بهداشت روان:
۱- مهمترین گام این است که باید در پایگاه‌هایی ایجاد شود که افراد بدانند در مواقع بحرانی باید به مجاور چه کسی مراجعه کنند تا به خوبی و درستی یاری شوند.
۲- باید به افراد جامعه آموزش داده شود که چگونه از خود مراقبت کنند و دانش و مهارت شناسایی،توصیف و مدیریت استرس و مسائل عاطفی را آموزش داده تا در مواقع استرس و بحران های عاطفی از این معلومات و مهارتهای استفاده کنند.
۳- تکنیک تا حل تعارض و مذاکره را باید به افراد آموزش تا در روابط بین فردی بتوانند مناسب ترین عملکرد را داشته باشند.
بنابرایـن بـا توجـه به تجربه گذشـته، انتظار می‌رود کـه در ماه‌ها و سـال‌های آینـده نیـاز به تامین شـاخص های سلامت روان به میزان قابـل توجهی افزایش یابد. بـه همین دلیل شـعار امسال روز جهانی «سلامت روان برای همه» است و همه افـراد، جوامع، سـازمان‌ها و دولت‌ها توصیـه بـه سـرمایه‌گـذاری در حـوزه سلامت روان شـده اند، تا به این شـکل امـکان بهـره‌مند شدن همـه افـراد در همه جا از سلامت روان فراهم شـود.
مفهوم سلامت روان شامل آسایش ذهنی، احساس خودتوان‌مندی، خودمختاری، کفایت، درک هم بستگی بین نسلی و شناخت توانایی خود در محقق ساختن ظرفیت‌های عقلی و هیجانی خویش است. به گونه‌ای دیگر می‌توان گفت: بهداشت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی‌هایش را باز می‌شناسد و قادر است با استرس‌های معمول زندگی مدارا کند، از نظر شغلی مفید و سازنده باشد، برای اجتماع خود نقشی ایفا کند و با دیگران مشارکت و همکاری داشته باشد. سلامت روان شامل افزایش توانایی‌های افراد و جامعه و قادرسازی آنها در دستیابی به اهداف مورد نظر است.
پنج بعد سلامت روان شامل خودپذیری، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط و مقصود در زندگی است. کسانی که سطح بالایی از این پنج ویژگی را دارند:
*از نگرش مثبت به خود برخوردارند، جنبه های متعدد خود را می پذیرند، از جمله ویژگی های خوب و بد آن را و در مورد گذشته احساس خوبی دارند.
*روابط گرم، رضایت بخش و مطمئنی با دیگران دارند، به رفاه دیگران اهمیت می دهند، از همدلی عمیق، محبت و صمیمیت برخوردار هستند، و مصالحه در روابط انسانی را درک می کنند.
*خودمختار و مستقل هستند، در برابر فشارهای اجتماعی برای فکر کردن و عمل کردن به شیوه خاص مقاومت می‌کنند و رفتارشان را از درون تنظیم می کنند و با معیارهای شخصی خودشان را ارزیابی می کنند.
*در رابطه با اداره کردن محیط، احساس تسلط و شایستگی می کنند؛ مجموعه پیچیده ای از فعالیتهای بیرونی را کنترل می کنند؛ از فرصتهای موجود در محیط استفاده موثر می کنند؛ می توانند موقعیت‌هایی را انتخاب کنند یا به وجود آورند که با نیازها و یا ارزش‌های شخصی مناسب باشد.
*در زندگی هدف دارند؛ احساس می کنند زندگی حال و گذشته معنی دارد، برای زندگی کردن برنامه و هدفهایی دارند.
*احساس می کنند جریان رشد ادامه دارد، خود را رشد کننده و گسترش یابنده می بینند، به روی تجربیات جدید گشوده هستند، به صورتی تغییر می کنند که بیانگر خودآگاهی و اثر بخشی بیشتر است.
*پس برای ارتقا بهداشت روان:
۱- مهمترین گام این است که باید در پایگاه‌هایی ایجاد شود که افراد بدانند در مواقع بحرانی باید به مجاور چه کسی مراجعه کنند تا به خوبی و درستی یاری شوند.
۲- باید به افراد جامعه آموزش داده شود که چگونه از خود مراقبت کنند و دانش و مهارت شناسایی،توصیف و مدیریت استرس و مسائل عاطفی را آموزش داده تا در مواقع استرس و بحران های عاطفی از این معلومات و مهارتهای استفاده کنند.
۳- تکنیک تا حل تعارض و مذاکره را باید به افراد آموزش تا در روابط بین فردی بتوانند مناسب ترین عملکرد را داشته باشند.
مرجع : مرکز مشاوره آرامش
