پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - 28 Mar 2024
تاریخ انتشار :
يکشنبه ۲ آذر ۱۳۹۹ / ۲۲:۲۹
کد مطلب: 51687
۳
۱
توصیه‌های روان‌شناختی یک استاد دانشگاه؛

این روزها چه کنیم حالمان بهتر شود؟

این روزها چه کنیم حالمان بهتر شود؟
حدود ۹ ماه است که کشور ما و جهان درگیر مهمانی بدشگون به نام کروناست و متاسفانه هر روز بر ابعاد همه‌گیری آن افزوده می‌شود.

یکی از پیامدهای این وضعیت، گسترش روزافزون افسردگی، وسواس و دلمردگی است که لازم است در کنار محدودیت‌ها و شیوه‌نامه‌های بهداشتی، پروتکل‌هایی اجرایی برای موضوع مهم «بهداشت روان» مردم تدوین و در رسانه‌ها منتشر شود.

با توجه به اهمیت موضوع، ایرناپلاس با دکتر علی‌اصغر اصغرنژاد روانشناس و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، عضو هیات علمی انستیتو روانپزشکی تهران و مدیر سابق گروه بهداشت روان دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان به گفت‌وگو پرداخت.

اصغرنژاد درباره ارزیابی و برآورد خود از وضعیت بهداشت و سلامت روان جامعه در این روزها گفت: «واقعیت اینکه اوضاع روان مردم هر جامعه‌ای ارتباط مستقیمی با مفهوم درماندگی دارد؛ با افزایش شمار و گستره درماندگی و ناکامی، به میزان غم و غصه و فرسایش اعصاب مردم افزوده شده و در رفتارهای افسرده‌وار و پرخاشگرانه نمود می‌یابد».

وقتی انسانها کنترل زندگی و سرنوشت به معنای آینده دور یا نزدیک خود را از دست می‌دهند، هم اوضاع جسمانی و ظاهری زندگی‌شان به هم می‌ریزد و هم زمینه برای ایجاد یا افزایش بیماری روانی افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: فرض کنید پدر خانواده‌ای با پس‌انداز زیاد، برای خرید خودرویی ارزان برنامه‌ریزی کرده است، ناگهان با افزایش قیمت مواجه می‌شود، این فرد دچار ناکامی و سپس درماندگی شده و به مرور مخاطرات روانی در قالب‌های غم، اندوه، تنش، استرس، افسردگی و ...نمایان می‌شود؛ این همان وضعیتی است که این روزها در جامعه شاهدیم.

این متخصص روانشناسی بالینی یکی از پیامدهای این وضعیت را بالا رفتن آمار خشونت‌ها و درخواست‌های طلاق می‌داند: اگر چه آمار دقیق درگیری‌ها و طلاق را باید دستگاه‌های مسئول اعلام کنند، اما در چندماه اخیر عوامل زمینه‌ساز این مشکلات بیشتر شده‌اند و با ماندن در خانه، مشکلات معیشتی، قطع یا کاهش تماس و رابطه فیزیکی و عاطفی، ترس از بیمار شدن و مرگ و ... خُلق افراد پایین آمده و در شکل عدم سازگاری و پرخاش یا درخواست
جدایی بروز می‌کند.

اصغرنژاد درباره راهکارهای عملی کاستن از رنج روحی روانی مردم و بهبود بهداشت روانی جامعه معتقد است: هر کاری که خلق را شاد کند منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن شده و از حال بد و رنج روانی خواهد کاست، از رفتارهای ساده مانند خرید یا پرورش گل گرفته تا فعالیت بدنی مناسب، تهیه غذای مورد علاقه، ارتباط عاطفی مفید، طنز و شوخی و سرگرمی همه اموری جزئی، ساده و کم هزینه هستند که باعث بهبود حال بد افراد شده و از رنج و آلام روانی انها خواهد کاست.

تنفس درست، آرام و عمیق به شکل دیافراگمی باعث آرامش تن و ذهن می‌شود؛ استفاده مفید و موثر از روش‌های ساده مانند ریلکسیشن و آرام‌سازی، نشستن روی مبل یا صندلی  و رها کردن عضلات چنانچه بطور مرتب انجام شود، از برانگیختگی اعصاب کاسته و شادی و آرامش را به همراه می‌آورد.

این عضو هیات علمی انستیتو روانپزشکی تهران همچنین توصیه کرد: هر چه بیشتر به خاطرات بد و منفی فکر کنیم، آه و ناله سر دهیم، طرح‌واره‌های منفی بیشتری در ذهن شکل می‌گیرد و زمینه‌ساز بدخلقی و رفتارهای مخل آرامش می‌شود؛ برعکس با مرور منظم و عمیق خاطرات خوب، تجربه‌های حسی آرام‌بخش را بیشتر درک می کنیم و این روند به تدریج سبب شادی پایدار می‌شود.

درباره آینده نیز هرچقدر از نگرانی‌هایی که هنوز نیامده‌اند کم کنیم، حالمان بهتر می‌شود و بهتر می‌توانیم رویدادهای فردا را بسازیم.

استفاده حداکثری از فرصت‌های کوچک و جزئی برای شاد شدن و شادکردن، کمک و یاری و خیرخواهی برای دیگران، یادگرفتن مهارتی جدید، دانستن موضوع یا دانشی تازه، کشف کردن ناشناخته‌های ساده و زندگی و گذراندن وقت در فضای باز و آزاد متناسب با ویژگی‌های فصل‌های مختلف، همگی باعث بهتر شدن حال افراد می‌شود.

«هر فردی می‌تواند فهرستی از فعالیت‌های لذتبخش و اهداف شیرین و هیجان‌آمیز برای خود تهیه و به مرور به شادی و نشاط خود اضافه کند».

استاد روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران در ادامه به دو موضوع مهم «رابطه» و «فداکاری‌های مضر» اشاره کرد و افزود: آدم‌ها به رابطه زنده‌اند، هرچه بتوان روابط بیشتر و با کیفیت‌تری داشت و بی‌دریغ
و عاشقانه دیگران را دوست داشت و از ساده‌ترین چیزها مانند خرید یک کارت تبریک برای خوب کردن حال اطرافیان استفاده کرد، حال خود افراد نیز بهتر می‌شود.


«موضوع مهم دیگر، توجه به خود و سلامتی جسم و جان است که باعث کمک و تاثیر بیشتر بر دیگران می‌شود؛ افراد هرچقدر بیشتر حواسش‌شان به سلامتی بدنی و روانی خود باشد و از فداکاری‌های نادرست کم کنند، بیشتر می‌توانند به شادی و آرامش اطرافیان کمک کنند».


اصغرنژاد درباره انتقاد برخی به روانشناسی و ایراد «تقلیل‌گرایی» گفت: هیچ روانشناسی منکر عوامل اجتماعی و سیاسی تولید غم و ناراحتی و مضیقه نیست.

درست است که مشکلات بهداشت روان مردم، فقط منحصر به مشکلات فردی یا بین فردی نیست و معضلات جامعه، جهان، نظام ظالمانه جهانی و محیط‌های ناسلام ارتباطی هم بسیار موثر هستند؛ به طور نمونه کارمندی که یک رئیس بد و نامتعادل دارد نمی‌تواند نقش محیط را که خارج از کنترل اوست، انکار کند؛ اتفاقا یکی از رسالت‌های روانشناسی، اصلاح و بررسی عوامل اجتماعی آسیب‌زا مانند رسانه، فیلم، اخبار منفی، وقایع وحشتبار، جنگ و کشتار و ... است و همواره  به نقش پررنگ اخبار خوب، وقایع انسان‌دوستانه و مثبت تاکید دارد.

مجموعه‌ای از عوامل مانند رسانه، حاکمیت، مدیران، برنامه‌ریزان کلان در سلامت جسم و جان مردم موثرند، اما مساله مهم اینکه افراد بعضی ناگواری‌ها را نه می‌توانند اصلاح کنند و نه چاره‌ای برای رفع آنها دارند، در این شرایط است که روانشناسی ظاهر می‌شود و قدرت تاب‌آوری، افزایش ظرفیت و شیوه‌های مناسب انعطاف‌پذیری را آموزش می‌دهد.

این روانشناس خاطرنشان کرد: در چنین مواردی فرد باید بیاموزد که ضمن افزایش ظرفیت روانی خود، عنصر خلاقیت را به کار گیرد و بر توانمندی‌هایش بیفزاید.

«هر فردی با علم به اینکه چیزهایی خارج از اراده ماست، می‌تواند با منابع موجود و بررسی درست مقتضیات، مهارت حل مساله را بیاموزد و با خلاقیت و تدبیر بهتر به کاهش مشکلات و افزایش شاخص لذت و خلق شاد خود کمک کند. به همین دلیل است که آموزش مفاهیم و مهارت‌های زندگی تا این حد دردنیا پیگیری می‌شود.
 
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

Iran, Islamic Republic of
حقوق چند میلیونی میگیرین، حرف های بی اساس و بدردنخور تحویل مردم بیچاره میدین. اسم روان شناس هم میذارن رو خودشون
دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
یک رابطه خوب زمانی است که کسی پذیرای گذشته، پشتیبان امروز و مشوق فردایتان باشد.