فضای مجازی امن یا ناایمن مطلق نیست

«الهه دهقانی» در نشست مجازی توانمند سازی و آموزش خانواده کانون یاریگران دبیرستان آیت الله کاشانی آران و بیدگل گفت: نوجوانی دوران کشف و تجربه چیزهای جدید و خطر کردن و دوره ای بسیار حساس و تعیین کننده است که در آن شخصیت نوجوان شکل می گیرد.

عضو سازمان نظام روانشناسی کشور افزود: یکی از نیازهای این دوران دوست یابی است و به خاطر برطرف کردن همین نیاز اکثر ارتباطات در فضای مجازی بر همین محور شکل می گیرد. دوست خوب در این دوران می تواند باعث خوشبختی و دوست سبب تباهی فرد شود.
 
امروزه فضای مجازی على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، یکسرى دغدغه ها و نگرانى های جدیدی را بر خانواده ها تحمیل کرده است بسیاری از مشکلات فضای مجازی در حال حاضر ناشی از عدم شناخت این فضا توسط کاربران است.

این کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی با بیان اینکه نمی توان گفت فضای مجازی امن یا ناایمن مطلق است، افزود: فضای مجازی مکانی با کاربران بی ‌شمار بوده و هر فردی بنا به نوع استفاده ‌اش باید ضریب ایمنی‌ اش را تعریف کرده و با بالا بردن سواد رسانه ای خود، استفاده از این فضا را یاد بگیرد.

 الهه دهقانی در مورد ضررهای مخرب حوزه فضای مجازی روی جوانان و خانواده‌ها گفت: مهم‌ترین مشکل در این حوزه، موضوع سوء استفاده‌ های اخلاقی است چرا که این آسیب، زندگی فرد را نابود می‌کند. در فضای مجازی افراد در نقش ها و شخصیت های مختلفی ظاهر می شوند و هویت واقعی خود را در اکثر موارد نشان نمی دهند و همین دلیل محکمی است که دوست یابی در این محیط نمی تواند جایگزین مناسبی برای ارتباطات چهره به چهره باشد.
 
این مشاور خانواده با بیان اینکه فضای مجازی امروز نه به موازات بلکه در ادامه فضای حقیقی قرار دارد، اظهار داشت: فضای مجازی اساسا ابزار ارتباطی مطلوبی است كه همانند همه ابزارهای دیگر نیاز به بروشور و راهنمای استفاده دارد و در صورت آگاهی از موارد مفید و مضر استفاده از آن، می توان كاركردهای مثبت این فضا را برجسته كرد اما متاسفانه در كشور ما به دلیل این كه آفت های فضای مجازی به خوبی تشریح نشده، بر بار منفی آن افزوده شده است.
 
اگر دانش آموزی استفاده دقیق، درست و هدفمند از فضای مجازی را یاد بگیرد كمتر درگیر آفت ها و آسیب های آن می شود. حضور دانش آموزان در فضای مجازی باید زمان بندی شده باشد چون اگر طبق برنامه زمان بندی نباشد، فرد دچار پرسه زنی مجازی و اعتیاد به این فضا می شود.

هدف گذاری برای استفاده از فضای مجازی به عنوان یك راهكار برای استفاده بهینه از این فضا اهمیت دارد. افرادی كه ساعت های بسیار در این فضا وقت می گذرانند دچار نوعی اعتیاد می شوند كه یكی از نشانه های مهم آن، کاهش مسوولیت پذیری افراد است.
 
دهقانی اوقات فراغت را یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی انسان دانست و گفت: برخی مایلند فراغت خود را بدون هدف به گشت و گذار و تماشا در فضای سایبری و پرسه‌زنی در این فضا بگذرانند در حالی که حضور در این فضا، باید زمان بندی شود و ابتدا و انتهای استفاده از آن مشخص شود.
 
بر اساس تحقیقات صورت گرفته معمولا معتادان به اینترنت بیش از ۴۴ درصد از وقت فراغت خود را در فضای مجازی و ۳۵ درصد وقت خود را در بازی های اینترنتی سپری می کنند.
 
دهقانی، سلامت روحی و روانی استفاده‌کنندگان از برنامه‌های شبکه اجتماعی تلفن همراه را یکی دیگر از مباحث مهم این حوزه دانست و افزود: استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی عوارض بسیار خطرناکی می تواند به دنبال داشته باشد و سبب آسیب ها و مشکلات جدی اخلاقی، رفتاری و تحصیلی شود.
 
وی افزود: تیک و فشار عصبی، خستگی و درد چشم، سردرد، چاقی و عدم جذب چربی افزایش قند خون، کم شدن فعالیت های بدنی، مشکلات تنفسی، اضطراب، انزوا و افسردگی از جمله عوارض استفاده بیش از حد از فضای مجازی و پرسه زنی در این محیط و اعتیاد به آن است.
 
نشست مجازی توانمند سازی و آموزش خانواده به همت کانون یاریگران دبیرستان آیت الله کاشانی آران و بیدگل با حضور والدین و دانش آموزان این دبیرستان از طریق فضای مجازی در محیط پیام رسان شاد برگزار شد.