"خودبیمار انگاری" ترسی در روزگار کرونا زده
شبنم طلوعی با بیان اینکه در برخی موارد اطلاعات اشتباه درباره موضوعی منجر به ایجاد ترس‌های غیر طبیعی و در نهایت مقابله با بروز عکس‌العمل درست در افراد میشود، اظهار کرد: کاهش ترس غیر طبیعی در ایام پاندمی کووید ۱۹ نیازمند دریافت اطلاعات درست از کانال‌های درست است. از سوی دیگر ما نیازمند داشتن ترس طبیعی از این بیماری هستیم چراکه عدم ترس می‌تواند عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی را با خود به همراه آورد.
وی درباره نحوه بروز ترس و تفاوت آن با اضطراب، افزود: ترس در حضور تهدیدی که به راحتی قابل شناسایی است روی می‌دهد و در مقابل اضطراب یک احساس هراس یا خوف مبهم است که حتی بدون حضور هر گونه تهدیدی خود را بروز می‌دهد. اضطراب احساسی پیچیده‌تر از ترس، خوف، تنش و بی‌تابی است که از جمله دلایل آن پیش بینی کردن یک رویدار خطرناک و انتظار برای آن است.
به گفته طلوعی، ترس دارای نشانه‌های جسمانی نظیر مشکلات تنفسی، افزایش ضربان قلب، درد قفسه سینه، لرزش، عرق کردن و... است. همچنین در موارد شدیدتر می‌تواند دارای نشانه‌های هیجانی نظیر احساس وحشت و اضطراب فلج کننده، احساس نیاز به فرار، ترس از دست دادن کنترل، احساس مرگ قریب الوقوع و احساس عدم کنترل شرایط و واکنش‌ها است.
این روانشناس در بخش دیگر سخنان خود به فوبیا رایج نظیر ترس از فضای بسته، ارتفاع، رانندگی در اتوبان، حشرات بالدار، مار، گربه اشاره کرد و گفت: احتمالا افراد دچار فوبیا می‌دانند که ترسی غیر منطقی دارند اما نمی‌توانند احساسات خود را کنترل کنند. در چنین شرایطی افراد حتی با فکر کردن درباره آن موضوع دچار اضطراب میشوند و هنگام مواجهه واقعی با ترس‌ها دچار وحشت میشوند. چنین تجربه‌ای به حدی دشوار است که حتی می‌تواند فرد را مجبور به اجتناب از آن موقعیت و تغییر آن سبک زندگی کند.
وی معتقد است که آگاهی از فوبیا نخستین گام برای غلبه بر آن است. فوبیاها بسیار شایع و قابل درمان هستند. همچنین در بسیاری از مواقع افکار منفی و نحوه فکر کردن به موضوعات منجر به ایجاد احساسی خاص به آن موضوع میشود و همان احساس خاص نیز بروز رفتار خاصی را در پی دارد که می‌تواند عکس‌العملی نظیر اجتناب از روی ترس را به همراه داشته باشد.
طلوعی با اشاره تاثیر "شرطی شدن کلاسیک" در بروز بسیاری از ترس‌ها با ذکر مثالی گفت: برای مثال هنگام مشاهده یک سوسک، کودک از همایند شدن صدایی بلند و واکنش فرد همراه خود، ترس و صدای بلند هنگام مشاهده سوسک را می‌آموزد. از سوی دیگر اگر واکنش فرد همراه کودک عکس‌العملی شدید نباشد مسلما این ترس از سوسک و یا صدای بلند در کودک نهادینه نمی‌شود.
وی همچنین این را هم گفت که ذهن انسان قابلیتی دارد از کوچک ترین نکات، مسائل بزرگی را تلقی کند و بر اساس تصورات خود دایره احساسی متناسب با افکار غلط خود بسازد و رفتاری متناسب با همان افکار را بروز دهد.
این روانشناس در پایان با اشاره به تاثیر افزایش ترس بر افزایش آسیب‌های جسمانی، ادامه داد: از جمله توصیه‌هایی که در این ایام به افراد میشود، مراجعه به روانشناس برای صحبت درباره مشکلات خود و کسب آرامش و دریافت اطلاعات درست است، چراکه یکی از کانال‌های درست برای دریافت اطلاعات درست، مراجعه به روانشناسان برای استفاده از تکنیک‌های تنفس عمیق، تن آرامی و ذهن آگاهی است. ترس اگر مخرب و منجر به فلج زندگی شود باید برای درمان آن به روانشناسان و درمانگران مراجعه کرد.
وی درباره نحوه بروز ترس و تفاوت آن با اضطراب، افزود: ترس در حضور تهدیدی که به راحتی قابل شناسایی است روی می‌دهد و در مقابل اضطراب یک احساس هراس یا خوف مبهم است که حتی بدون حضور هر گونه تهدیدی خود را بروز می‌دهد. اضطراب احساسی پیچیده‌تر از ترس، خوف، تنش و بی‌تابی است که از جمله دلایل آن پیش بینی کردن یک رویدار خطرناک و انتظار برای آن است.
به گفته طلوعی، ترس دارای نشانه‌های جسمانی نظیر مشکلات تنفسی، افزایش ضربان قلب، درد قفسه سینه، لرزش، عرق کردن و... است. همچنین در موارد شدیدتر می‌تواند دارای نشانه‌های هیجانی نظیر احساس وحشت و اضطراب فلج کننده، احساس نیاز به فرار، ترس از دست دادن کنترل، احساس مرگ قریب الوقوع و احساس عدم کنترل شرایط و واکنش‌ها است.
این روانشناس در بخش دیگر سخنان خود به فوبیا رایج نظیر ترس از فضای بسته، ارتفاع، رانندگی در اتوبان، حشرات بالدار، مار، گربه اشاره کرد و گفت: احتمالا افراد دچار فوبیا می‌دانند که ترسی غیر منطقی دارند اما نمی‌توانند احساسات خود را کنترل کنند. در چنین شرایطی افراد حتی با فکر کردن درباره آن موضوع دچار اضطراب میشوند و هنگام مواجهه واقعی با ترس‌ها دچار وحشت میشوند. چنین تجربه‌ای به حدی دشوار است که حتی می‌تواند فرد را مجبور به اجتناب از آن موقعیت و تغییر آن سبک زندگی کند.
وی معتقد است که آگاهی از فوبیا نخستین گام برای غلبه بر آن است. فوبیاها بسیار شایع و قابل درمان هستند. همچنین در بسیاری از مواقع افکار منفی و نحوه فکر کردن به موضوعات منجر به ایجاد احساسی خاص به آن موضوع میشود و همان احساس خاص نیز بروز رفتار خاصی را در پی دارد که می‌تواند عکس‌العملی نظیر اجتناب از روی ترس را به همراه داشته باشد.
طلوعی با اشاره تاثیر "شرطی شدن کلاسیک" در بروز بسیاری از ترس‌ها با ذکر مثالی گفت: برای مثال هنگام مشاهده یک سوسک، کودک از همایند شدن صدایی بلند و واکنش فرد همراه خود، ترس و صدای بلند هنگام مشاهده سوسک را می‌آموزد. از سوی دیگر اگر واکنش فرد همراه کودک عکس‌العملی شدید نباشد مسلما این ترس از سوسک و یا صدای بلند در کودک نهادینه نمی‌شود.
وی همچنین این را هم گفت که ذهن انسان قابلیتی دارد از کوچک ترین نکات، مسائل بزرگی را تلقی کند و بر اساس تصورات خود دایره احساسی متناسب با افکار غلط خود بسازد و رفتاری متناسب با همان افکار را بروز دهد.
این روانشناس در پایان با اشاره به تاثیر افزایش ترس بر افزایش آسیب‌های جسمانی، ادامه داد: از جمله توصیه‌هایی که در این ایام به افراد میشود، مراجعه به روانشناس برای صحبت درباره مشکلات خود و کسب آرامش و دریافت اطلاعات درست است، چراکه یکی از کانال‌های درست برای دریافت اطلاعات درست، مراجعه به روانشناسان برای استفاده از تکنیک‌های تنفس عمیق، تن آرامی و ذهن آگاهی است. ترس اگر مخرب و منجر به فلج زندگی شود باید برای درمان آن به روانشناسان و درمانگران مراجعه کرد.
مرجع : خبرگزاری ایسنا
