چگونه باید بهداشت بلوغ را به دختران آموزش داد؟

بلوغ یک مرحله مهم و بحرانی در فرآیند رشد افراد است که با تغییرات زیستی مانند تکامل دستگاه باروری و جنسی، رشد قد و وزن، رشد اسکلتی، تغییرات روان‌شناختی و شخصیتی و مشخص شدن جایگاه اجتماعی فرد در جامعه همراه است.

با توجه به اهمیت این بلوغ، آموزش و آگاهی دادن به نوجوانان می‌تواند آن‌ها را از مشکلات این دوره از زندگی محافظت کند. یکی از مواردی که در این مرحله از زندگی مورد توجه قرار می گیرد، بهداشت بلوغ است. بهداشت بلوغ شامل اصول و مراقبت‌هایی است که منجر به حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و عاطفی فرد می‌شود و لازم است نوجوانان در مورد آن آموزش ببینند.

بر اساس یک مطالعه که در ایران انجام شده است، هنوز بیشتر دختران نوجوان در مورد بهداشت قاعدگی اطلاعات کافی کسب نمی‌کنند و اغلب آن‌ها احساس ناخوشایندی در رابطه با پدیده بلوغ و تغییرات ناشی از آن دارند.

آگاه‌سازی در زمینه مسائل جسمی، روانی و اجتماعی دوران بلوغ باید در سه محور خانواده، مدرسه و آموزش همگانی انجام شود و خانواده در این موضوع نقشی جدی دارد. یکی از دلایل آگاهی نداشتن دختران، عدم اطلاع و شناخت کافی مادران از مسائل مختلف مرتبط با دوره بلوغ به ویژه، بهداشت بلوغ است.

با توجه به این نکات پژوهشگران با انجام یک مطالعه، تاثیر بحث گروهی والدین در خصوص بهداشت بلوغ را بر میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دختران نوجوان در این زمینه، بررسی کردند.

در انجام این مطالعه سحر خسروی، نرگس صادقی و مهساالسادات موسوی؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات سلامت جامعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، مشارکت داشتند.

برای انجام این پژوهش به صورت تصادفی دو مدرسه متوسطه دخترانه در شهر قائمیه استان فارس انتخاب شدند و ۸۰ نفر از دانش‌آموزان کلاس هفتم این دو مدرسه با استفاده از پرسش‌نامه مورد بررسی قرار گرفتند. در این پرسش‌نامه آگاهی دختران در خصوص بهداشت جسمی، بهداشت قاعدگی و بهداشت روانی، ارزیابی شد.

بعد از ارزیابی میزان آگاهی دختران، پژوهشگران برای ۴۰ نفر از دانش‌آموزان چهار جلسه بحث گروهی با حضور مادران در مورد بهداشت بلوغ، شناخت و ارزیابی نیازهای نوجوانان، درک موانع مراقبل از نواجوانان و... برگزار کردند. در نهایت مجددا آگاهی دختران در خصوص بهداشت بلوغ، مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که پس از برگزاری جلسات بحث گروهی با حضور مادران، میزان آگاهی و عملکرد دختران در مورد بهداشت بلوغ افزایش یافت.

در این پژوهش میزان آگاهی و عملکرد دانش‌آموزان در زمینه بهداشت بلوغ نامناسب بود ولی پس از آموزش، میزان آگاهی، عملکرد و سلامت عمومی آنان بیشتر شد. این موضوع نشان دهنده لزوم توجه فراوان نسبت به اطلاع‌رسانی دانش‌آموزان از طریق آموزش‌های مستمر و مداوم به صورت گروهی است.

پژوهشگران این مطالعه به مسئولان، مربیان بهداشت و مشاوران مدارس توصیه می‌کنند که جلسات آموزشی مستمر را به صورت بحث گروهی برای مادران دختران نوجوانان برگزار کنند.

یافته‌های این مطالعه آذر ماه سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی تاثیر بحث گروهی مادران بر میزان آگاهی و عملکرد دختران نوجوان درباره بهداشت بلوغ» در مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، منتشر شده است.