یکی از مهم‌ترین سنن و عاداتی که در تمام فرهنگ‌ها و جوامع بشری رواج دارد، ازدواج است که در انسان نظیر سایر ارتباطات و فعالیت‌های اجتماعی وی، بر اساس شناخت و عاداتی خاص انجام می‌گیرد. آنچه در ازدواج مهم است، رضایت زناشویی است. رضایت زناشویی به‌عنوان میزان ادراک زوجها از این‌که شریک زندگی‌شان تمایلات و نیازهای آن‌ها را برآورده می‌سازد، تعریف می‌شود. رضایت زناشویی، یک تجربه شخصی است که تنها توسط خود فرد و درنتیجه میزان لذتی که از رابطه زناشویی احساس می‌کند، قابل ارزیابی است.
به گفته محققان، در دهه گذشته پژوهشگران زیادی به بررسی علل کارساز در پایداری و رضایت زناشویی پرداخته‌اند که از برآیند این پژوهش‌ها می‌توان چنین برداشت کرد که رضایت از زندگی زناشویی تحت تأثیر عوامل آسیب‌زای منفی مانند وابستگی به مصرف مواد همسر، مشکلات مالی و اقتصادی، ناهمسانی‌های فرهنگی و دینی، نداشتن مهارت‌های ارتباطی لازم و علل تنش‌زای مثبت مانند گذر به والد شدن، شمار فرزندان، کامیابی شغلی و اشتغال زنان قرار می‌گیرد.
بر همین اساس در صورت توجه به عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی و انجام پژوهش‌های نوین در این زمینه، می‌توان انتظار داشت که با افزایش رضامندی زناشویی، بسیاری از مشکلات روانی، عاطفی و اجتماعی خانواده و در کل، جامعه کاهش یابد.
برای نیل به چنین هدفی، محققانی از دانشگاه یزد اقدام به انجام مطالعه‌ای کرده‌اند که در آن، رضایت زناشویی بر اساس هیجان‌خواهی و دانش جنسی مورد بررسی و پیش‌بینی واقع شده است.
در این پژوهش، 381 نفر از افراد متأهل شهرستان اردکان مشارکت داشته‌اند و از طریق پرسشنامه‌های علمی مختلف، داده‌های مورد نیاز تحقیق را فراهم آورده‌اند. این داده‌ها سپس به‌وسیله پژوهشگران دانشگاه یزد با استفاده از روش‌های آماری و به کمک کامپیوتر، تجزیه و تحلیل شده‌اند.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که هم هیجان خواهی و هم دانش جنسی نقش قابل توجهی در پیش‌بینی رضایت زناشویی افراد متأهل دارند و از میان این دو متغیر، دانش جنسی بیشترین نقش را ایفا می‌کند.
علیرضا بخشایش، دانشیار و محقق دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه یزد و همکارانش در این رابطه می‌گویند: «طبق یافته‌های پژوهش ما، حدود 70 درصد از تغییرات رضایت زناشویی توسط هیجان خواهی و دانش جنسی تبیین می‌شود. لذا با توجه به این نتایج، می‌توان راهکارهای مؤثری را در جهت آگاه‌سازی افراد متأهل نسبت به نقش هیجان خواهی و دانش جنسی در رضایت زناشویی به کار بست تا از این طریق رضایت زناشویی را در افراد متأهل ارتقاء داد».
به گفته آن‌ها، «هیجان خواهی بالا در افراد متأهل منجر به توجه به فعالیت‌های هیجانی بیشتر در ابعاد مختلف زندگی، ازجمله در زمینه مسائل جنسی می‌گردد که این امر به رضایت خاطر بیشتر خود و همسرانشان از زندگی عاطفی و هیجانی‌شان می‌انجامد».
همچنین طبق این یافته‌ها، ازآنجایی‌که جایگاه دانش جنسی افراد، در برقراری روابط جنسی سالم، اثبات‌شده است، این‌طور به نظر می‌رسد که سواد جنسی نابسنده باعث بروز افکار و باورهای نادرست جنسی در افراد می‌شود، که این افکار نادرست می‌تواند به احساسات ناخوشایند جنسی و انتظارات نامتعارفی از روابط جنسی سالم بیانجامد و به دنبال آن، نارضایتی زناشویی پدید آید.
به اعتقاد بخشایش و همکارانش، «شایسته است افراد در هنگام تصمیم‌گیری برای ازدواج به اهمیت همسانی خود با شریک زندگی‌شان در زمینه میزان هیجان خواهی و همچنین به تأثیر نقش دانش جنسی در رضامندی از روابط زناشویی‌شان واقف باشند».
آن‌ها افزوده‌اند: «پیشنهاد می‌شود در زمینه مهارت‌های جنسی و اهمیت نقش دانش جنسی و هیجان خواهی در رضایت زناشویی، به افراد متأهل آموزش‌هایی از طریق تهیه بروشورها و برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌ها، ارائه گردد و همچنین خانواده درمانگران، مشاوران ازدواج و کسانی که در رابطه با مشکلات زناشویی فعالیت دارند، با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش برنامه‌های درمانی خود را به‌طور مناسب‌تر و مؤثرتری جهت‌دهی کنند».
این یافته‌های علمی پژوهشی که می‌تواند در بهبود رضایت زناشویی متأهلین نقش داشته باشند در دوفصلنامه «روانشناسی بالینی و شخصیت» از انتشارات دانشگاه شاهد به چاپ رسیده‌اند.
دریافت صفحه با کد QR