معرفی و انتخاب رشته دندانپزشکی
اصلیترین رقیب رشته پزشکی برای انتخاب در بین داوطلبان کنکور با رتبههای برتر در انتخاب رشته تجربی، رشته دندانپزشکی است. به طوریکه امروزه به دلیل سهولت تحصیل در این رشته و درآمد بالای آن حتی با مدرک دکتری عمومی نسبت به رشتههای پزشکی و داروسازی، به عنوان اولین انتخاب داوطلبین در ردیف اول دفترچه انتخاب رشته جا خشک کرده است. مگر اینکه با روحیه فرد سازگار نباشد یا علاقه ویژهای به رشتههای دیگر داشته باشد.
رشته «دندانپزشکی» (Dentistry) یکی از شاخههای پرطرفدار پزشکی است که در سطح عمومی شامل بررسی، تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات و بیماریهای دهان و دندان میشود و نیاز به مهارت و تواناییهای فردی خاصی نیز دارد. دندانپزشکی در پایه دکترای حرفهای قرار دارد و زیرگروه ۱ رشته تجربی در کنکور سراسری است.
کار در حوزه دندانپزشکی، مانند تمامی حرفهها، نیازمند ویژگیهای شخصیتی و تواناییهای خاص خود خواهد بود که سبب موفقیت بیشتر فرد است. از جمله این تواناییها، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
علاقه به پیشرفت و توانایی مطالعه منظم: علم دندانپزشکی هر روز پیشرفت میکند، بنابراین مطالعه مستمر و پیگیری دانش جدید ضرورت دارد.
قدرت و سلامت بدنی: کار طولانی مدت و معمولا در وضعیت ثابت نیازمند عضلات و اسکلت به نسب قوی است. افرادی که دچار مشکلات در این دو اندام خود نباشند قطعا بسیار بهتر از عهده انجام کارهای دندانپزشکی برمیآیند.
صبر و تحمل: کار دندانپزشکان نیاز به دقت زیاد و تمرکز دارد و دندانپزشک باید صبوری لازم برای این کار را داشته باشد.
مهارت کلامی: افراد بسیاری از انجام درمانهای دهان و درد آن وحشت دارند و این وظیفه یک دندانپزشک است که برقراری ارتباط کلامی و دادن آرامش، به بیمار اطمینان بدهد تا استرس او کمتر شود.
مهارت اجتماعی: برقراری ارتباط انسانی و دوستانه با بیمار، علاوه بر ایجاد حس آرامش باعث همکاری بهتر بیمار حین انجام کار میشود. دندانپزشک باید بتواند با حوصله به سوالات بیماران پاسخ دهد و توضیحات لازم را ارائه کند. این مهارت خصوصا در کار با کودکان اهمیت بیشتری پیدا میکند.
مهارت انجام کارهای ظریف با دست: هماهنگ بودن دست و چشم و قدرت دست در انجام کارهای ظریف مانند بخیه زدن نقش مهمی در موفقیت یک دندانپزشک دارند.
سرعت عمل: بسیاری از بیماران دچار مشکلات فکی هستند و حتی افراد سالم نیز برای باز ماندن هان خود ظرفیت نامحدودی ندارند. در کار با کودکان، کارمندان و افراد آسیب دیده، دندانپزشک باید بتواند در کنار کیفیت مناسب کار، سرعت عمل خود را هم افزایش دهد.
حس زیبایی شناسی، ذوق و سلیقه: تقریبا در بیشتر کارهای دندانپزشکی، علاوه بر درمان علائمی همچون درد و ترمیم کردن مشکلات دندان و لثه، زیبایی نهایی نیز برای بیماران بسیار مهم است. در برخی تخصصها مانند زیبایی و طراحی لبخند، ارتودنسی، جراحی لثه، جراحی فک و بینی نیز حس زیباییشناسی و توجه به هارمونی اهمیت دارد.
توانایی حل مسئله و خلاقیت: اگرچه طی دوران تحصیل و پس از آن دانش فنی لازم در اختیار دانشجویان قرار میگیرد، اما خلاقیت و حل مسئله دو استعدادی هستند که با به صورت ذاتی در فرد وجود دارند یا باید برای موفقیت بیشتر آنها را تقویت کند. ممکن است دندانپزشک با موارد جدید یا استثنا روبرو باشد که درمان آنها نیازمند ترکیبی از تواناییها و ایجاد یک راه حل جدید باشد.
توجه به جزئیات: نکات کوچک و جزئیات بسیاری برای درمان مشکلات دندانها وجود دارند. توجه کافی به لثه، تک تک دندانها، معاینه صحیح بافت مخاطی داخل دهان، گرفتن شرح حال و توجه به داروهای مصرفی و بیماریهای زمینهای فرد، همگی نقش اساسی در انتخاب بهترین و کم عارضهترین درمان دارند.
توجه به اخلاق انسانی و حرفهای: اخلاق خصوصا در رشتههایی که با سلامت روح و جسم افراد در ارتباط هستند حائز اهمیت فراوانی است. برای فردی که در زندگی خود به رعایت اخلاق، انصاف و عدل معتقد باشد، رضایت و سلامت بیمار در درجه اول اهمیت قرار میگیرند.
رشته «دندانپزشکی» (Dentistry) یکی از شاخههای پرطرفدار پزشکی است که در سطح عمومی شامل بررسی، تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات و بیماریهای دهان و دندان میشود و نیاز به مهارت و تواناییهای فردی خاصی نیز دارد. دندانپزشکی در پایه دکترای حرفهای قرار دارد و زیرگروه ۱ رشته تجربی در کنکور سراسری است.
کار در حوزه دندانپزشکی، مانند تمامی حرفهها، نیازمند ویژگیهای شخصیتی و تواناییهای خاص خود خواهد بود که سبب موفقیت بیشتر فرد است. از جمله این تواناییها، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
علاقه به پیشرفت و توانایی مطالعه منظم: علم دندانپزشکی هر روز پیشرفت میکند، بنابراین مطالعه مستمر و پیگیری دانش جدید ضرورت دارد.
قدرت و سلامت بدنی: کار طولانی مدت و معمولا در وضعیت ثابت نیازمند عضلات و اسکلت به نسب قوی است. افرادی که دچار مشکلات در این دو اندام خود نباشند قطعا بسیار بهتر از عهده انجام کارهای دندانپزشکی برمیآیند.
صبر و تحمل: کار دندانپزشکان نیاز به دقت زیاد و تمرکز دارد و دندانپزشک باید صبوری لازم برای این کار را داشته باشد.
مهارت کلامی: افراد بسیاری از انجام درمانهای دهان و درد آن وحشت دارند و این وظیفه یک دندانپزشک است که برقراری ارتباط کلامی و دادن آرامش، به بیمار اطمینان بدهد تا استرس او کمتر شود.
مهارت اجتماعی: برقراری ارتباط انسانی و دوستانه با بیمار، علاوه بر ایجاد حس آرامش باعث همکاری بهتر بیمار حین انجام کار میشود. دندانپزشک باید بتواند با حوصله به سوالات بیماران پاسخ دهد و توضیحات لازم را ارائه کند. این مهارت خصوصا در کار با کودکان اهمیت بیشتری پیدا میکند.
مهارت انجام کارهای ظریف با دست: هماهنگ بودن دست و چشم و قدرت دست در انجام کارهای ظریف مانند بخیه زدن نقش مهمی در موفقیت یک دندانپزشک دارند.
سرعت عمل: بسیاری از بیماران دچار مشکلات فکی هستند و حتی افراد سالم نیز برای باز ماندن هان خود ظرفیت نامحدودی ندارند. در کار با کودکان، کارمندان و افراد آسیب دیده، دندانپزشک باید بتواند در کنار کیفیت مناسب کار، سرعت عمل خود را هم افزایش دهد.
حس زیبایی شناسی، ذوق و سلیقه: تقریبا در بیشتر کارهای دندانپزشکی، علاوه بر درمان علائمی همچون درد و ترمیم کردن مشکلات دندان و لثه، زیبایی نهایی نیز برای بیماران بسیار مهم است. در برخی تخصصها مانند زیبایی و طراحی لبخند، ارتودنسی، جراحی لثه، جراحی فک و بینی نیز حس زیباییشناسی و توجه به هارمونی اهمیت دارد.
توانایی حل مسئله و خلاقیت: اگرچه طی دوران تحصیل و پس از آن دانش فنی لازم در اختیار دانشجویان قرار میگیرد، اما خلاقیت و حل مسئله دو استعدادی هستند که با به صورت ذاتی در فرد وجود دارند یا باید برای موفقیت بیشتر آنها را تقویت کند. ممکن است دندانپزشک با موارد جدید یا استثنا روبرو باشد که درمان آنها نیازمند ترکیبی از تواناییها و ایجاد یک راه حل جدید باشد.
توجه به جزئیات: نکات کوچک و جزئیات بسیاری برای درمان مشکلات دندانها وجود دارند. توجه کافی به لثه، تک تک دندانها، معاینه صحیح بافت مخاطی داخل دهان، گرفتن شرح حال و توجه به داروهای مصرفی و بیماریهای زمینهای فرد، همگی نقش اساسی در انتخاب بهترین و کم عارضهترین درمان دارند.
توجه به اخلاق انسانی و حرفهای: اخلاق خصوصا در رشتههایی که با سلامت روح و جسم افراد در ارتباط هستند حائز اهمیت فراوانی است. برای فردی که در زندگی خود به رعایت اخلاق، انصاف و عدل معتقد باشد، رضایت و سلامت بیمار در درجه اول اهمیت قرار میگیرند.
درمانهای دندانپزشکی توسط یک تیم دندانپزشکی انجام میشود، که اغلب از دندانپزشک و دستیاران دندانپزشکی (دستیاران دندانپزشکی، بهداشت دندانپزشکی، تکنسینهای دندانپزشکی و همچنین دندانپزشکان) تشکیل میشود. بیشتر دندانپزشکان یا در کارهای خصوصی (مراقبتهای اولیه)، بیمارستانهای دندانپزشکی یا (مراکز مراقبتهای ثانویه) (زندانها، پایگاههای نیروهای مسلح و غیره) فعالیت میکنند.
معرفی رشته
رشته دندانپزشکی ارتباط مستقیمی با سلامت دهان و دندان دارد و بهتر است نام این رشته را دهان پزشکی نامید. با کسب علم در این رشته فرد قادر به تشخیص، پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریهای دهان و دندان خواهد بود. ترمیم دندانهای آسیب دیده در کنار داشتن دادههای به روز و اطلاعات تئوری کامل، نیاز به دستان هنرمند دارد. بنابراین بحث عملی در این رشته باتوجه به ترس عمومی جامعه بسیار حائز اهمیت است. این رشته در گذشته به دندانسازی معروف بود که عملا اگر رشتهی دندان پزشکی را به دو بخش تئوری و عملی تقسیم کنیم، بحث عملی به دندانسازی و بحث تئوری به پزشکی مربوط میشود.
تاریخچه رشته
تاریخ دندانپزشکی تقریباً به اندازه تاریخ بشریت و تمدن باستانی است که قدیمیترین شواهد آن مربوط به ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد است. بقایای دورههای اولیه هاراپان از تمدن دره ایندوس (در حدود ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد) شواهدی از دندانهای حفر شده در ۹۰۰۰ سال قبل را نشان میدهد و بر همین مبنا، تصور میشود که جراحی دندان اولین تخصص در پزشکی بوده است.
دکتر جان ام. هریس اولین دانشکده دندانپزشکی جهان را در بینبرج ، اوهایو شروع کرد و به ایجاد دندانپزشکی به عنوان یک حرفه بهداشتی کمک کرد. این دانشکده در ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ افتتاح شد و امروز موزه دندانپزشکی است.
بیماریهای دهان و دندان
بیشتر درمانهای دندانپزشکی برای جلوگیری یا درمان دو بیماری شایع دهان انجام میشود که عبارتند از پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال (بیماری لثه یا پیوره). درمانهای معمول شامل ترمیم دندانها، استخراج یا برداشتن جراحی دندانها، ترمیم ریشه، درمان کانال ریشه اندودنتیک و دندانپزشکی زیبایی است.
عفونتها و التهابهای دهانی ممکن است بر سلامت کلی فرد تأثیر بگذارد و شرایط موجود در حفره دهان ممکن است نشاندهنده بیماریهای سیستمیک از جمله پوکی استخوان، دیابت، بیماری سلیاک یا سرطان باشد. بسیاری از مطالعات همچنین نشان دادهاند که بیماری لثه با افزایش خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و زایمان زودرس همراه است.

مشخصات دوره رشته دندانپزشکی
این رشته دارای دو مقطع مجزای ۲ و ۴ ساله است.
علوم پایه
در ۲ سال اول مانند رشته پزشکی و داروسازی، در این رشته نیز مقطع علوم پایه اختصاص دارد به فراگیری ۴۳ واحد از دروس بیوشیمی، آناتومی، ژنتیک، بافت شناسی، فیزیولوژی، میکروب و ایمنی شناسی و … . در واقع فراگیری این دروس دانشجو را قادر میسازد وارد فاز فراگیری دروس اصلی و اختصاصی رشته شود.
دروس تخصصی رشته دندانپزشکی
بعد از ۲ سال وارد این بخش میشود و همانطور که از نام دروس مشخص است، دانشجو با گذراندن واحدها در این بخش میتواند دروس تخصصی رشته خود را فراگیرد که در زیر به آن اشاره شده است.
کالبدشناسی و مرفولوژی دندان
زبان خارجی اختصاصی
جنین و بافتشناسی فک و دهان
آسیبشناسی دهان
ارتودنسی
اندودنتیکس
بیماریهای دهان و تشخیص
بیولوژی دهان
پریودنتولوژی
دندانپزشکی ترمیمی (پروتز متحرک پارسیل، پروتز ثابت، پروتز کامل)
جراحی دهان و فک و صورت
دندانپزشکی کودکان
رادیولوژی دهان
گوش و حلق و بینی
نظام پزشکی و طب قانونی
بهداشت عمومی و اکولوژی
بهداشت محیط زیست
دندانپزشکی مجتمعی
بیماریهای روانی
بیماریهای درونی
فارماکولوژی
بهداشت دهان و تغذیه
دندانپزشکی پیشگیری مواد دندانی
زبان خارجی اختصاصی
جنین و بافتشناسی فک و دهان
آسیبشناسی دهان
ارتودنسی
اندودنتیکس
بیماریهای دهان و تشخیص
بیولوژی دهان
پریودنتولوژی
دندانپزشکی ترمیمی (پروتز متحرک پارسیل، پروتز ثابت، پروتز کامل)
جراحی دهان و فک و صورت
دندانپزشکی کودکان
رادیولوژی دهان
گوش و حلق و بینی
نظام پزشکی و طب قانونی
بهداشت عمومی و اکولوژی
بهداشت محیط زیست
دندانپزشکی مجتمعی
بیماریهای روانی
بیماریهای درونی
فارماکولوژی
بهداشت دهان و تغذیه
دندانپزشکی پیشگیری مواد دندانی
دوره طرح
دانشجویان رشته دندانپزشکی پس از گذراندن دورهی عمومی، در طرح عمومی ثبت میکنند و به ترتیب به قسمتهای مختلف کشور که نیاز به دندانپزشک دارند اعزام میشوند. لازم به ذکر است که دوره طرح دندانپزشکان نیز مانند پزشکی از حقوق مالی مناسبی برخوردار است و افزایش آن منوط به گذراندن طرح در مناطق محروم است.
اقدامات قابل انجام توسط دندانپزشک عمومی
با توجه به آموزش در دوره عمومی دندانپزشکی، فارغالتحصیلان میتوانند اکثر درمانهای دندانپزشکی شامل موارد زیر را انجام دهند:
دانشجویان رشته دندانپزشکی پس از گذراندن دورهی عمومی، در طرح عمومی ثبت میکنند و به ترتیب به قسمتهای مختلف کشور که نیاز به دندانپزشک دارند اعزام میشوند. لازم به ذکر است که دوره طرح دندانپزشکان نیز مانند پزشکی از حقوق مالی مناسبی برخوردار است و افزایش آن منوط به گذراندن طرح در مناطق محروم است.
اقدامات قابل انجام توسط دندانپزشک عمومی
با توجه به آموزش در دوره عمومی دندانپزشکی، فارغالتحصیلان میتوانند اکثر درمانهای دندانپزشکی شامل موارد زیر را انجام دهند:
ترمیم (پر کردن، تاج، بریج)
پروتز (دندان مصنوعی)
درمان اندودنتیک (کانال ریشه)
درمان پریودنتال (لثه)
کشیدن دندانها
پروتز (دندان مصنوعی)
درمان اندودنتیک (کانال ریشه)
درمان پریودنتال (لثه)
کشیدن دندانها
همچنین انجام معاینات، رادیوگرافی (پرتونگاری) و تشخیص نیز از جمله اقداماتی است که این افراد قادر به انجام آن هستند. دندانپزشکان همچنین میتوانند داروهایی مانند آنتی بیوتیکها، آرامبخشها و سایر داروهای مورد استفاده در مدیریت بیماری را تجویز کنند. بسته به تابلوهای صدور مجوز آنها، ممکن است دندانپزشکان عمومی نیاز به آموزشهای اضافی برای انجام ایمپلنت، دندانپزشکی زیبایی و غیره داشته باشند.
دوره تخصص
از رشتههای تخصصی دندانپزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دوره تخصص
از رشتههای تخصصی دندانپزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پاتولوژی فک و دهان و صورت (آسیب شناسی)
اندودنتیکس (تخصص درمان ریشه دندان)
پریودنتیکس (تخصص بیماریهای لثه و بافتهای نگه دارنده دندان)
جراحی فک و دهان و صورت
دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی
ارتودنتیکس (متخصص ارتودنسی)
اندودنتیکس (تخصص درمان ریشه دندان)
پریودنتیکس (تخصص بیماریهای لثه و بافتهای نگه دارنده دندان)
جراحی فک و دهان و صورت
دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی
ارتودنتیکس (متخصص ارتودنسی)
کارآموزی
دانشجویان در دورهی تخصص میتوان به کلینیکهای مرتبط با دانشگاه رفته و از نزدیک با موارد بیماری دهان و دندان آشنا میشوند و زیر نظر اساتید به تشخیص و درمان و فراگیری تجربه بپردازند.
مزایا و معایب این رشته
در کل از عدم وجود شیفتهای سنگین شبانه، درآمد بالا و سهولت دریافت مدرک میتوان به عنوان مزایای این رشته نام برد. از معایب این رشته هم میتوان به در معرض قرار گرفتن عفونت و ویروسهای خطرناک از جمله HIV، دردهای مفاصل و عضلات و رقابت در شهرهای بزرگ اشاره کرد.
دانشجویان در دورهی تخصص میتوان به کلینیکهای مرتبط با دانشگاه رفته و از نزدیک با موارد بیماری دهان و دندان آشنا میشوند و زیر نظر اساتید به تشخیص و درمان و فراگیری تجربه بپردازند.
مزایا و معایب این رشته
در کل از عدم وجود شیفتهای سنگین شبانه، درآمد بالا و سهولت دریافت مدرک میتوان به عنوان مزایای این رشته نام برد. از معایب این رشته هم میتوان به در معرض قرار گرفتن عفونت و ویروسهای خطرناک از جمله HIV، دردهای مفاصل و عضلات و رقابت در شهرهای بزرگ اشاره کرد.

فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
در چند سال اخیر پذیرش در رشته دندانپزشکی نسبت به جمعیت شرکتکنندگان افزایش یافته ولی با این حال در برخی از شهرستانهای کشور شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. دندانپزشکان امکان کار در دانشکده دندانپزشکی، مراکز دولتی و بیمارستانها، کلینیک متعلق به یک دندانپزشک دیگر با اجاره یونیت یا در صورت داشتن شرایط لازم، امکان تأسیس مطب خصوصی را دارند. معمولا در کلینیکها دندانپزشک یک حقوق ثابت دارد و علاوه بر آن به ازای هر بیمار درصدی هم به عنوان حق العمل دریافت میکند که بستگی به توافق و قرارداد بین مالک کلینیک و دندانپزشک دارد.
در چند سال اخیر پذیرش در رشته دندانپزشکی نسبت به جمعیت شرکتکنندگان افزایش یافته ولی با این حال در برخی از شهرستانهای کشور شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. دندانپزشکان امکان کار در دانشکده دندانپزشکی، مراکز دولتی و بیمارستانها، کلینیک متعلق به یک دندانپزشک دیگر با اجاره یونیت یا در صورت داشتن شرایط لازم، امکان تأسیس مطب خصوصی را دارند. معمولا در کلینیکها دندانپزشک یک حقوق ثابت دارد و علاوه بر آن به ازای هر بیمار درصدی هم به عنوان حق العمل دریافت میکند که بستگی به توافق و قرارداد بین مالک کلینیک و دندانپزشک دارد.
آینده شغلی رشته دندانپزشکی
با افزایش سریع تعداد فارغالتحصیلان در این رشته و نیز افزایش تحصیل دندانپزشکی در دانشگاههای نه چندان سطح بالای خارجی و هجوم آنها به داخل کشور، فرصتهای شغلی این رشته رو به کاهش است. همچنین افزایش رعایت بهداشت دهان و دندان در جامعه نیز عامل دیگری در کاهش مراجعه کننده خواهد بود. با این حال اهمیت زیبایی دندان در بین مردم رو به افزایش است که فرصت شغلی بسیار مناسبی برای متخصصین این رشته به ارمغان میآورد. نکته مثبت این شغل این است که اکثر مراجعه کنندهها یک دندانپزشک را بر میگزینند و به مراجعهکننده دائمی آن دندانپزشک تبدیل میشوند.
تواناییهای مورد نیاز
فردی که در رشته دندانپزشکی تحصیل میکند باید در دروس علوم پایه و همچنین زبان انگلیسی قوی باشد. در صورتی که در این رشته به روز نباشد فقط می تواند کار عملی انجام دهد و اطلاعات کافی از بیماریهای مختلف را به دست نمیآورد.
تواناییهای مورد نیاز
فردی که در رشته دندانپزشکی تحصیل میکند باید در دروس علوم پایه و همچنین زبان انگلیسی قوی باشد. در صورتی که در این رشته به روز نباشد فقط می تواند کار عملی انجام دهد و اطلاعات کافی از بیماریهای مختلف را به دست نمیآورد.

افرادی که در رشته دندانپزشکی تحصیل میکنند باید دستان توانمندی داشته باشند و مهارت بالا و همچنین توانایی کار کردن ظریف و با دقت را داشته باشند تا بتوانند کارهای ظرفیت دندانپزشکی را انجام دهند. همچنین افراد باید سلامت جسمی و روانی کامل را داشته باشند تا بتوانند از انجام تمامی کارهای عملی و علمی و مورد نیاز این رشته برآیند. خلاقیت و دید هنری در این رشته از دیگر ویژگیهای است که باید وجود داشته باشد.
معرفی رشته دندانپزشکی از طریق گفتوگو با دانشجویان
بخش اول:
سپهر قاسمی دانشجوی مقطع عمومی رشتهی داندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی
1. رشته دندانپزشکی را در چند سطر معرفی کنید.
رشته دندان پزشکی تلفیقی از علم پزشکی، هنر و ابتکار است یعنی شما صرفا اگر فردی باهوش هستید برای دندان پزشک شدن کافی نیست بلکه باید فردی باهوش، با ابتکار به عمل بالا و هنردوست باشید. برای مثال برای قوی شدن در کار عملی در درسهایی مانند مورفولوژی دهان و دندان و پروتز دانشجویان با گچ کار میکنند.
2. برای موفقیت در این رشته، علاقهمندی به کدام یک از دروس دبیرستان لازم است؟
دروس تخصصی این رشته با دروس دورهی دبیرستان بسیار متفاوت هستند اما میتوان گفت باید به درس زیست شناسی علاقهمند باشید.
3. آیا موفقیت در این رشته نیاز به روحیه و توانمندیهای خاصی دارد؟
یک دندانپزشک باید فردی آرام، خونسرد، خلاق، دارای سرعت عمل بالا و صبور باشد. همچنین باید دستانی قدرتمند و در عین حال با قدرت مانور بالا و توانمند در انجام کارهای ظریف داشته باشد. دقت بالایی داشته باشد تا بتواند کارهای سخت را در یک فضای کوچک به نام حفره دهان انجام دهد. از لحاظ جسمی و روحی سالم باشید چون این رشته اصطلاک بدنی بالایی دارد و بیماریهایی مانند ارتروز و دیسک کمر و ... را به دنبال دارد. ارتباط اجتماعی بالایی داشته باشد؛ زیرا همه ما یک ترس پنهان از دندان درد و دندانپزشک داریم، بنابراین برای یک دندانپزشک ماهر توانایی برقراری ارتباط با بیمار و ایجاد حس اعتماد در بیمار یک اصل فراموش نشدنی بهخصوص در رشته تخصصی اطفال است. لازم است دندانپزشکان بتوانند موقعیتها را تجزیه و تحلیل کرده و راهحل مناسب برای نیازهای هر بیمار را محاسبه کنند. مهارتهای عالی شناختی به دندانپزشک این امکان را میدهد که تصمیمات محکمی در کار اتخاذ کنند. یکی دیگر از عواملی که ممکن است عموما مورد توجه قرار نگیرد، این است که یک فرد در زمینه دندانپزشکی باید مهارتهای مدیریتی داشته باشد. البته در صورت وجود بودجه کافی، دندانپزشک میتواند یک مدیر دفتر برای نظارت بر کار روزانه مطب استخدام کند. با این حال، دندانپزشک باید آگاه باشد که داشتن مهارتهای مدیریتی، به اداره کلی امور کاری کمک خواهد کرد. مهارت مدیریتی نیز از جمله کلیدیترین مهارتهای دندانپزشک است.
4. واحدهای درسی این رشته در دانشگاه چیست؟
واحد های اختصاصی این رشته به دو دسته تقسیم میشوند. دستهی اول در دو سال ابتدایی تحصیل قبل از امتحان جامع علوم پایه ارائه میشوند که شامل دروس پایهی پزشکی مانند فیزیولوژی عمومی، آناتومی عمومی، باکتری شناسی، بیوشیمی، ژنتیک و ... هستند. دسته دیگر دروس اختصاصی در طول چهار سال انتهایی که بعد از قبولی در آزمون جامع علوم پایه ارائه میشود که شامل دروس جراحی، پریودونتیکس، اندودونتیکس، پاتولوژی دهان، ترمیمی، پروتزهای دندانی و ... میباشند.
5. آیا امکان ادامه تحصیل در این رشته در خارج از کشور وجود دارد؟ چگونه؟
بله، به عنوان مثال امکان تحصیل در دانشگاههای آلمان، آمریکا و کانادا وجود دارد که از لحاظ تراز علمی در سطح دانشگاههای شهید بهشتی و تهران هستند ولی از نظر امکانات و تجهیزات بسیار پیشرفتهتر میباشند. به طور کلی دندانپزشکی در تمام کشورها از لحاظ موقعیت شغلی جزو ۵ شغل برتر محسوب میشود.
6.ویژگی های دانشگاه محل تحصیل شما چیست؟ آیا مزایای خاصی نسبت به سایر دانشگاه ها دارد؟
از لحاظ علمی دانشگاه شهید بهشتی جزو برترین دانشگاههای سطح کشور است و از حضور اساتید به نام و با تجربهی کشور برخوردار است.
اما شاید از نظر امکانات و تجهیزات تفاوت چندانی با سایر دانشگاه های کشور نداشته باشد.
بخش دوم:
سعید فرهمند، دانشجوی رزیدنتی رشتهی دندانپزشکی تخصص پروتز دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
1. تخصصهای رشته دندانپزشکی چیست؟
رشته های تخصصی شامل جراحی فک و دهان، تخصص اندودونتیکس(ریشه درمانی)، تخصص ترمیمی، تخصص پاتولوژی، تخصص رادیولوژی، تخصص پروتزهای دندانی (شامل ایمپلنت و پروتزهای کامل،پارسیل و ثابت)، تخصص پریودونتیکس (بافت های اطراف دندان)، تخصص بیماریهای دهان و دندان و تخصص ارتودنسی میباشد که طبق شرایط امروز جامعه آینده کاری تخصص ارتودنسی و پروتزهای دندانی به نظر بهتر است.
2. مهارتها و تواناییهای کسب شده پس از فراغت از تحصیل در این رشته چیست؟
توانایی تشخیص بیماریهای دهان و دندان و اقدام به درمان آنها در حد یک دندانپزشک عمومی از جمله مهارتهایی است که فارغالتحصیلان این رشته به دست میآورند.
3. وظایف یک دندانپزشک در محیط کار چیست؟
ارزیابی سلامتی دندانها و لثهها، جرم گیری، عصب کشی دندان و گذاشتن روکش، جراحی دندان، ارتودنسی، خدمات زیبایی دندان و ... از جمله وظایف دندانپزشکان است.
4. بازار کار و شرایط شغلی این رشته در ایران چگونه است؟
با وجود اینکه بازارکار این رشته نسبت به سالهای گذشته کمتر شده است اما نسبت به سایر رشتهها از بازارکار خوبی برخوردار است و درصورت علاقهمندی به این رشته با نوآوری و بازاریابی مناسب و وجدان کاری درآمد خوبی خواهند داشت.
5. آیا امکان اشتغال در این رشته برای خانم ها نسبت به آقایان کمتر است؟
هیچ محدودیتی برای خانمها و آقایان وجود ندارد ولی به دلایلی تمایل برای انتخاب تخصص میان آنها متفاوت است. به عنوان مثال خانمها تمایل بیشتری برای تحصیل و کار در تخصص اطفال دارند در حالی که اغلب آقایان در تخصص جراحی فک و صورت فعالیت میکنند.
6. ویژگی های دانشگاه محل تحصیل شما چیست؟ آیا مزایای خاصی نسبت به سایر دانشگاه ها دارد؟
دانشگاه اصفهان به علت سطح کیفی بالاتر، امکانات و آموزش با کیفیت نسبت به سایر دانشگاههای کشور در سطح خوبی قرار دارد. حضور اساتید برجسته و باتجربه در دانشگاه اصفهان، به ویژه دانشکده دندانپزشکی، خود بیانگر سطح علمی دانشگاه است.
7. در کل رشته دندان پزشکی رو چگونه توصیف میکنید؟ معایب و مزایای آن از نظر شما چیست؟
این رشته را میتوان رشته علمی و عملی (هنر در کنار علم) دانست که علاوه بر دانش علمی، کار عملی نیز به همراه دارد. دامنه وسیع این رشته امکان ادامه تحصیل در هر رشته تخصصی را بر اساس سلایق و ویژگیهای شخصیتی مختلف افراد فراهم میکند.
از مزایای این رشته میتوان به نداشتن شیفت های طاقت فرسای شبانه و اجباری و درآمد خوب حتی با داشتن مدرک دکتری عمومی بدون تخصص اشاره کرد.
دردهای عضلانی و مفصلی، خطر ابتلا به بیماریهای عفونی و واگیردار و نیاز به هزینه نسبتا بالا برای راه اندازی مطب و فرسودگی جسمی هم از معایب این رشته هستند.
سپهر قاسمی دانشجوی مقطع عمومی رشتهی داندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی
1. رشته دندانپزشکی را در چند سطر معرفی کنید.
رشته دندان پزشکی تلفیقی از علم پزشکی، هنر و ابتکار است یعنی شما صرفا اگر فردی باهوش هستید برای دندان پزشک شدن کافی نیست بلکه باید فردی باهوش، با ابتکار به عمل بالا و هنردوست باشید. برای مثال برای قوی شدن در کار عملی در درسهایی مانند مورفولوژی دهان و دندان و پروتز دانشجویان با گچ کار میکنند.
2. برای موفقیت در این رشته، علاقهمندی به کدام یک از دروس دبیرستان لازم است؟
دروس تخصصی این رشته با دروس دورهی دبیرستان بسیار متفاوت هستند اما میتوان گفت باید به درس زیست شناسی علاقهمند باشید.
3. آیا موفقیت در این رشته نیاز به روحیه و توانمندیهای خاصی دارد؟
یک دندانپزشک باید فردی آرام، خونسرد، خلاق، دارای سرعت عمل بالا و صبور باشد. همچنین باید دستانی قدرتمند و در عین حال با قدرت مانور بالا و توانمند در انجام کارهای ظریف داشته باشد. دقت بالایی داشته باشد تا بتواند کارهای سخت را در یک فضای کوچک به نام حفره دهان انجام دهد. از لحاظ جسمی و روحی سالم باشید چون این رشته اصطلاک بدنی بالایی دارد و بیماریهایی مانند ارتروز و دیسک کمر و ... را به دنبال دارد. ارتباط اجتماعی بالایی داشته باشد؛ زیرا همه ما یک ترس پنهان از دندان درد و دندانپزشک داریم، بنابراین برای یک دندانپزشک ماهر توانایی برقراری ارتباط با بیمار و ایجاد حس اعتماد در بیمار یک اصل فراموش نشدنی بهخصوص در رشته تخصصی اطفال است. لازم است دندانپزشکان بتوانند موقعیتها را تجزیه و تحلیل کرده و راهحل مناسب برای نیازهای هر بیمار را محاسبه کنند. مهارتهای عالی شناختی به دندانپزشک این امکان را میدهد که تصمیمات محکمی در کار اتخاذ کنند. یکی دیگر از عواملی که ممکن است عموما مورد توجه قرار نگیرد، این است که یک فرد در زمینه دندانپزشکی باید مهارتهای مدیریتی داشته باشد. البته در صورت وجود بودجه کافی، دندانپزشک میتواند یک مدیر دفتر برای نظارت بر کار روزانه مطب استخدام کند. با این حال، دندانپزشک باید آگاه باشد که داشتن مهارتهای مدیریتی، به اداره کلی امور کاری کمک خواهد کرد. مهارت مدیریتی نیز از جمله کلیدیترین مهارتهای دندانپزشک است.
4. واحدهای درسی این رشته در دانشگاه چیست؟
واحد های اختصاصی این رشته به دو دسته تقسیم میشوند. دستهی اول در دو سال ابتدایی تحصیل قبل از امتحان جامع علوم پایه ارائه میشوند که شامل دروس پایهی پزشکی مانند فیزیولوژی عمومی، آناتومی عمومی، باکتری شناسی، بیوشیمی، ژنتیک و ... هستند. دسته دیگر دروس اختصاصی در طول چهار سال انتهایی که بعد از قبولی در آزمون جامع علوم پایه ارائه میشود که شامل دروس جراحی، پریودونتیکس، اندودونتیکس، پاتولوژی دهان، ترمیمی، پروتزهای دندانی و ... میباشند.
5. آیا امکان ادامه تحصیل در این رشته در خارج از کشور وجود دارد؟ چگونه؟
بله، به عنوان مثال امکان تحصیل در دانشگاههای آلمان، آمریکا و کانادا وجود دارد که از لحاظ تراز علمی در سطح دانشگاههای شهید بهشتی و تهران هستند ولی از نظر امکانات و تجهیزات بسیار پیشرفتهتر میباشند. به طور کلی دندانپزشکی در تمام کشورها از لحاظ موقعیت شغلی جزو ۵ شغل برتر محسوب میشود.
6.ویژگی های دانشگاه محل تحصیل شما چیست؟ آیا مزایای خاصی نسبت به سایر دانشگاه ها دارد؟
از لحاظ علمی دانشگاه شهید بهشتی جزو برترین دانشگاههای سطح کشور است و از حضور اساتید به نام و با تجربهی کشور برخوردار است.
اما شاید از نظر امکانات و تجهیزات تفاوت چندانی با سایر دانشگاه های کشور نداشته باشد.
بخش دوم:
سعید فرهمند، دانشجوی رزیدنتی رشتهی دندانپزشکی تخصص پروتز دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
1. تخصصهای رشته دندانپزشکی چیست؟
رشته های تخصصی شامل جراحی فک و دهان، تخصص اندودونتیکس(ریشه درمانی)، تخصص ترمیمی، تخصص پاتولوژی، تخصص رادیولوژی، تخصص پروتزهای دندانی (شامل ایمپلنت و پروتزهای کامل،پارسیل و ثابت)، تخصص پریودونتیکس (بافت های اطراف دندان)، تخصص بیماریهای دهان و دندان و تخصص ارتودنسی میباشد که طبق شرایط امروز جامعه آینده کاری تخصص ارتودنسی و پروتزهای دندانی به نظر بهتر است.
2. مهارتها و تواناییهای کسب شده پس از فراغت از تحصیل در این رشته چیست؟
توانایی تشخیص بیماریهای دهان و دندان و اقدام به درمان آنها در حد یک دندانپزشک عمومی از جمله مهارتهایی است که فارغالتحصیلان این رشته به دست میآورند.
3. وظایف یک دندانپزشک در محیط کار چیست؟
ارزیابی سلامتی دندانها و لثهها، جرم گیری، عصب کشی دندان و گذاشتن روکش، جراحی دندان، ارتودنسی، خدمات زیبایی دندان و ... از جمله وظایف دندانپزشکان است.
4. بازار کار و شرایط شغلی این رشته در ایران چگونه است؟
با وجود اینکه بازارکار این رشته نسبت به سالهای گذشته کمتر شده است اما نسبت به سایر رشتهها از بازارکار خوبی برخوردار است و درصورت علاقهمندی به این رشته با نوآوری و بازاریابی مناسب و وجدان کاری درآمد خوبی خواهند داشت.
5. آیا امکان اشتغال در این رشته برای خانم ها نسبت به آقایان کمتر است؟
هیچ محدودیتی برای خانمها و آقایان وجود ندارد ولی به دلایلی تمایل برای انتخاب تخصص میان آنها متفاوت است. به عنوان مثال خانمها تمایل بیشتری برای تحصیل و کار در تخصص اطفال دارند در حالی که اغلب آقایان در تخصص جراحی فک و صورت فعالیت میکنند.
6. ویژگی های دانشگاه محل تحصیل شما چیست؟ آیا مزایای خاصی نسبت به سایر دانشگاه ها دارد؟
دانشگاه اصفهان به علت سطح کیفی بالاتر، امکانات و آموزش با کیفیت نسبت به سایر دانشگاههای کشور در سطح خوبی قرار دارد. حضور اساتید برجسته و باتجربه در دانشگاه اصفهان، به ویژه دانشکده دندانپزشکی، خود بیانگر سطح علمی دانشگاه است.
7. در کل رشته دندان پزشکی رو چگونه توصیف میکنید؟ معایب و مزایای آن از نظر شما چیست؟
این رشته را میتوان رشته علمی و عملی (هنر در کنار علم) دانست که علاوه بر دانش علمی، کار عملی نیز به همراه دارد. دامنه وسیع این رشته امکان ادامه تحصیل در هر رشته تخصصی را بر اساس سلایق و ویژگیهای شخصیتی مختلف افراد فراهم میکند.
از مزایای این رشته میتوان به نداشتن شیفت های طاقت فرسای شبانه و اجباری و درآمد خوب حتی با داشتن مدرک دکتری عمومی بدون تخصص اشاره کرد.
دردهای عضلانی و مفصلی، خطر ابتلا به بیماریهای عفونی و واگیردار و نیاز به هزینه نسبتا بالا برای راه اندازی مطب و فرسودگی جسمی هم از معایب این رشته هستند.
رتبههای تخمینی برای ورود به رشته دندانپزشکی (گروه علوم تجربی)
رتبه کشوری | رتبه سهمیه | منطقه | دانشگاه | دوره |
---|---|---|---|---|
82 | 37 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
83 | 31 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
94 | 41 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
119 | 52 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
132 | 56 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
181 | 83 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
192 | 86 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
214 | 99 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
232 | 95 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
244 | 116 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
255 | 123 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
257 | 124 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
263 | 105 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
279 | 34 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
293 | 142 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
300 | 145 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
339 | 163 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
346 | 133 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
369 | 176 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
370 | 145 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
373 | 146 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
376 | 181 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
382 | 149 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
387 | 187 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
400 | 155 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
403 | 157 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
405 | 197 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
408 | 199 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
421 | 159 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
428 | 57 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي قم | روزانه |
435 | 164 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
457 | 219 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
462 | 223 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
468 | 227 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
469 | 228 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
493 | 73 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
501 | 77 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
502 | 183 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
518 | 251 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
528 | 191 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
536 | 261 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
548 | 81 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
555 | 202 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
564 | 276 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
568 | 205 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
572 | 281 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
581 | 288 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي گيلان -رشت | روزانه |
588 | 292 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
600 | 213 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
610 | 217 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
616 | 221 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
620 | 223 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
653 | 96 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
665 | 329 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي يزد | روزانه |
677 | 98 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | پرديس خودگردان-نيمسال دوم |
685 | 245 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
686 | 341 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
687 | 101 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال اول |
692 | 104 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
698 | 344 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مازندران -ساري | روزانه |
713 | 253 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
719 | 254 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
742 | 117 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
754 | 366 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي بيرجند | روزانه |
758 | 368 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
771 | 374 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اروميه | روزانه |
812 | 127 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي کرمان | روزانه |
817 | 292 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
820 | 398 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
820 | 294 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي البرز-کرج | روزانه |
823 | 295 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
828 | 299 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
834 | 402 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
834 | 402 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
861 | 138 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
869 | 421 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
869 | 309 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي البرز-کرج | روزانه |
888 | 315 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
894 | 435 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي بابل | روزانه |
900 | 439 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
909 | 145 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
918 | 448 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
928 | 453 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي تهران | روزانه |
941 | 331 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
948 | 334 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
950 | 336 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
959 | 471 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
960 | 472 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
962 | 473 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
966 | 340 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
969 | 478 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | روزانه-نيمسال دوم |
970 | 479 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اراک | روزانه |
972 | 152 | منطقه 3 | دانشگاه علوم پزشکي مشهد | روزانه |
981 | 344 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي تبريز | روزانه |
1001 | 493 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
1003 | 494 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
1006 | 496 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | روزانه |
1011 | 500 | منطقه 2 | دانشگاه علوم پزشکي همدان | روزانه |
1015 | 355 | منطقه 1 | دانشگاه علوم پزشکي شيراز | روزانه |
منابع:
سازمان دانشگاهیان
کانون آموزش