آیا کرونا موجب افزایش آمار اختلالات روانی در آینده میشود؟
دکتر رضا دانشمند در گفت‌وگو با میزان در خصوص آمار‌هایی که در مورد افزایش اختلالات روانی در آینده به سبب تاثیرات بلند مدت کرونا بر روی کودکان ارائه میشود، گفت: در این خصوص یکسری آمار عنوان میشود که هیچ کدام از آن‌ها مستندات علمی ندارند چرا که از طرفی سرنوشت کودکانی که در حال حاضر در دوران پاندمی ویروس کرونا زندگی می‌کنند، در آینده مشخص نیست و از طرفی دیگر شرایط مطالعه شده قبلی چنین شواهدی را نشان نمی‌دهند.
وی ضمن اشاره به اینکه آمار‌های نگران کننده‌ای که در خصوص افزایش میزان افسردگی در آینده عنوان میشود، چندان قابل اعتنا نیستند، ادامه داد: به طورکلی هر ترومایی می‌تواند چه بر روی روح و روان کودکان و چه بر روی بزرگسالان عوارض بلند مدتی را به همراه داشته باشد و از آنجایی که شیوع کرونا موجب به وجود آمدن تغییراتی در سبک زندگی کودکان شده که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد محدودیت‌های ارتباطی و اضطراب والدین در خصوص کرونا که گاهی می‌تواند به شکل وسواس‌گونه بروز پیدا کند اشاره کرد، ممکن است کودکان بر اثر مشاهده این الگو‌ها در آینده نشانه‌های مختلف مشکلات روان‌شناختی را در خودشان نشان دهند.
این روانپزشک ضمن اشاره به اینکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حال حاضر ضروری است، اما نباید به شکل افراطی و وسواس گونه در این باره عمل کرد، افزود: به طورکلی اختلالات روانپزشکی تک عاملی نیستند و مجموعه‌ای از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی در بروز این بیماری‌ها دخالت دارند، بحث ژنتیک در ابتلا به این بیماری‌ها نقش مهمی دارد و بنابراین یکی از مولفه‌هایی که می‌تواند پیش‌بینی کننده این موضوع باشد که احتمال گرفتاری یک شخص به مشکلات روانپزشکی در آینده بیشتر از سایرین است، سابقه ژنتیکی است.
رییس مرکز روانپزشکی رازی با بیان اینکه محیطی که فرد در آن رشد می‌کند، در ابتلا به بیماری‌های روانپزشکی نقش بسزایی دارد، اظهار کرد: هر چه محیطی که کودکان در آن رشد می‌کنند، پر استرس‌تر و پرآسیب‌تر باشد، احتمال درگیری آن‌ها با این بیماری‌ها در آینده بیشتر است و به علاوه ویژگی‌های شخصیتی کودکان و نوجوانان و نحوه تربیت والدین هم در بروز اختلالات روانپزشکی در آینده موثر هستند.
وی توضیح داد: هنگامی که تمام این مولفه‌ها را کنار هم می‌گذاریم متوجه می‌شویم که پاندمی کرونا تنها بر روی مسائل اجتماعی و شرایط محیط خانواده اثرگذار است و روی بقیه عوامل نظیر ژنتیک نقشی ندارد و از این رو نمی‌توان با قاطعیت گفت که کودکانی که در حال حاضر با شرایط کرونا مواجه هستند در آینده با افزایش اختلالات روانی رو به رو می‌شوند، چرا که ممکن است سبک زندگی در آینده تغییر کند و تعاملات اجتماعی بیشتر به سمت تعاملات مجازی برود و چه بسا احتمال دارد در دل این تروما‌ها و آسیب‌ها کودکان تاب‌آوری و قدرت مقابله و مدارای بیشتری در برخورد با مشکلات پیدا کنند و این‌ها مسائلی هستند که باید در آینده مشاهده شوند.
این متخصص اعصاب و روان ضمن اشاره به اینکه وجهی که در مورد پاندمی کووید می‌تواند برای کودکان آسیب‌زا باشد، ابتلای اطرافیان آن‌ها به نوع شدید کرونا و یا از دست رفتن نردیکشان بر اثر به این بیماری است، متذکر شد: سوگواری و ترومای از دست دادن در کودکان می‌تواند اثرات دراز مدتی داشته باشد و فقدان والدین در سنین زیر ۱۵ سال احتمال ابتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی را در آینده افزایش می‌دهد و این موضوع توسط مطالعات مختلف نشان داده شده است.
وی ضمن اشاره به اینکه آمار‌های نگران کننده‌ای که در خصوص افزایش میزان افسردگی در آینده عنوان میشود، چندان قابل اعتنا نیستند، ادامه داد: به طورکلی هر ترومایی می‌تواند چه بر روی روح و روان کودکان و چه بر روی بزرگسالان عوارض بلند مدتی را به همراه داشته باشد و از آنجایی که شیوع کرونا موجب به وجود آمدن تغییراتی در سبک زندگی کودکان شده که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد محدودیت‌های ارتباطی و اضطراب والدین در خصوص کرونا که گاهی می‌تواند به شکل وسواس‌گونه بروز پیدا کند اشاره کرد، ممکن است کودکان بر اثر مشاهده این الگو‌ها در آینده نشانه‌های مختلف مشکلات روان‌شناختی را در خودشان نشان دهند.
این روانپزشک ضمن اشاره به اینکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حال حاضر ضروری است، اما نباید به شکل افراطی و وسواس گونه در این باره عمل کرد، افزود: به طورکلی اختلالات روانپزشکی تک عاملی نیستند و مجموعه‌ای از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی در بروز این بیماری‌ها دخالت دارند، بحث ژنتیک در ابتلا به این بیماری‌ها نقش مهمی دارد و بنابراین یکی از مولفه‌هایی که می‌تواند پیش‌بینی کننده این موضوع باشد که احتمال گرفتاری یک شخص به مشکلات روانپزشکی در آینده بیشتر از سایرین است، سابقه ژنتیکی است.
رییس مرکز روانپزشکی رازی با بیان اینکه محیطی که فرد در آن رشد می‌کند، در ابتلا به بیماری‌های روانپزشکی نقش بسزایی دارد، اظهار کرد: هر چه محیطی که کودکان در آن رشد می‌کنند، پر استرس‌تر و پرآسیب‌تر باشد، احتمال درگیری آن‌ها با این بیماری‌ها در آینده بیشتر است و به علاوه ویژگی‌های شخصیتی کودکان و نوجوانان و نحوه تربیت والدین هم در بروز اختلالات روانپزشکی در آینده موثر هستند.
وی توضیح داد: هنگامی که تمام این مولفه‌ها را کنار هم می‌گذاریم متوجه می‌شویم که پاندمی کرونا تنها بر روی مسائل اجتماعی و شرایط محیط خانواده اثرگذار است و روی بقیه عوامل نظیر ژنتیک نقشی ندارد و از این رو نمی‌توان با قاطعیت گفت که کودکانی که در حال حاضر با شرایط کرونا مواجه هستند در آینده با افزایش اختلالات روانی رو به رو می‌شوند، چرا که ممکن است سبک زندگی در آینده تغییر کند و تعاملات اجتماعی بیشتر به سمت تعاملات مجازی برود و چه بسا احتمال دارد در دل این تروما‌ها و آسیب‌ها کودکان تاب‌آوری و قدرت مقابله و مدارای بیشتری در برخورد با مشکلات پیدا کنند و این‌ها مسائلی هستند که باید در آینده مشاهده شوند.
این متخصص اعصاب و روان ضمن اشاره به اینکه وجهی که در مورد پاندمی کووید می‌تواند برای کودکان آسیب‌زا باشد، ابتلای اطرافیان آن‌ها به نوع شدید کرونا و یا از دست رفتن نردیکشان بر اثر به این بیماری است، متذکر شد: سوگواری و ترومای از دست دادن در کودکان می‌تواند اثرات دراز مدتی داشته باشد و فقدان والدین در سنین زیر ۱۵ سال احتمال ابتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی را در آینده افزایش می‌دهد و این موضوع توسط مطالعات مختلف نشان داده شده است.
دکتر رضا دانشمند
رییس مرکز روانپزشکی رازی با بیان اینکه همچنین مشاهده صحنه‌های دلخراش از ابتلای دیگران می‌تواند به عنوان یک آسیب روانی در ذهن کودک نقش ببندد و در آینده او را مستعد گرفتاری به اختلالات مرتبط با استرس نظیر اختلالات پس از سانحه‌ای کند، عنوان کرد: به طور کلی در صورتی که کودک را در معرض یک آسیب مستقیم ناشی از این بیماری قرار گرفته باشد، می‌توان احتمال درگیری او با اختلالات روانی در آینده را داد؛ اما اینکه در شرایط عادی اینکه بگوییم لزوما پاندمی موجب افزایش احتمال ابتلای کودکان به بیماری‌های روانپزشکی در آینده میشود، مطابقتی با مشاهدات و مطالعات قبلی ندارد.
