موضوع تاب آوری در برنامه لايو اينستاگرامي میگنا بررسی شد

در این نشست علمی که شنبه شب 8 تیرماه 1400 با موضوع تاب آوری در پبج اینستاگرامی میگنا و با اجرای دکتر مرجان رابعی برگزار شد، استاد محمدرضا مقدسی موسس خانه تاب آوری به موارد زیر اشاره کرد: 

ریشه واژه تاب آوری،کلمه لاتین resilient است که به خاصیت فیزیکی مواد و اجسام و انعطاف پذیری یا برگشت پذیری اشاره دارد.
تاب آوری مقدم بر رشد است و در پیوستار زیست و زندگی، هر جایی‌که رشد اتفاق می‌افتد مفهوم تاب آوری تقدم موضوعیت داشته و موضوعیت پیدا کرده است.

 

در واقع تاب آوری تعامل، سازگاری و پاسخ مثبتی است به آنچه که ما تحت عنوان تهدید، مخاطره و بحران از آن یاد می‌کنیم. و برای آن که مفاهیم و معانی بر گفتمان و نظام واژگانی را که پشتیبانی می‌کند روشن‌تر شود ما ناچار هستیم سه‌ ظرفیت بنیادی را در تاب آوری مورد تاکید قرار بدهیم:  یک مسئله جذب، و دیگری مسئله انطباق و مسئله‌ تغییر یا تحول است.

دکتر محمدرضا مقدسی در ادامه اشاره کرد که الزاماً هرجایی صحبت از تاب آوری می‌شود بایستی این سه ظرفیت را در نظر داشته باشیم یعنی جذب ، تغییر و انطباق. بعد از این که این سه‌ کلمه رو ذخیره کردیم، به این می پردازیم که یک تعریف از سال‌های پیش راجع به تاب آوری عبارت است از برگشت‌پذیری، اما امروز به صراحت اعلام می کنم دیگر این تعریف جای آن‌چنانی ندارد. برگشت پذیری یعنی اگر به ما صدمه‌ای وارد شد خاصیت reliens داشته باشیم و بتوانیم برگردیم سر جای قبلی یا اول مان! و این فرایند بدون رشد اتفاق نمی‌افتد.

بنابراین اساساً حتی از نظر نظری و تئوری هم چون زمان را از دست دادیم و صاحب یک تجربه توام با رشد شده ایم؛ و چون مسئله ترمیم و درمان مطرح می‌شود و رشد پس‌ از سانحه؛ یعنی PTG، بنابراین خیلی محکم و استوار اعلام می‌کنیم که تاب آوری یک ویژگی نیست، بنابراین آموختنی است و راه توسعه و تقویت و ترویج تاب آوری، از آموزش می‌گذرد و می شود آنرا یاد گرفت.

همانطور که امروز اعتقاد پیدا کردیم: تاب آوری برگشت‌پذیر نیست و مفهوم متقدم بر رشد است و این‌که ما چگونه واکنشی به تهدیدات و مخاطرات بدهیم، این امر تعیین‌کننده میزان قدرت و نمره تاب آوری ما در آن عرصه بشمار میاد. و  این‌که ما به تهدیدات و مخاطرات، ضربه‌ها و شوک ها چه نوع واکنشی نشان بدهیم میزان تاب آوری ما را تعیین میکند.

در خاتمه این مبحث از ترکیب دو کلمه شرایط مطلوب و نتیجه مطلوب صحبت شد، که چهار وضعیت را بوجود می آورد، یکی این است که در شرایط خوب، نتایج خوب به دست بیاید که این‌موضوع به‌هیچ‌وجه خارج از انتظار نیست. یعنی شرایط خوب بوده پس نتایج خوبی هم بدست آمده است. حالت بعدی این است که در شرایط بد، نتیجه بدی هم حاصل می شود، متأسفانه این‌هم از قضا اتفاقی خارج از انتظار نیست. 

وضعیت اول مان شرایط خوب، نتیجه خوب تا الان دو وضعیتی داریم که خیلی پذیرفتنی و آشکار اتفاق می افتد و خارج از انتظار نیست. اما یک حالتی هست که شرایط خوب است ولی نتیجه بد. به روایتی نتیجه غفلت و عدم استفاده بهینه از منابع و دارایی ها می باشد یعنی خط تولید تاب آوری مدیریت است و قدرت آسیب از  غفلت است.

وضعیت چهارم حالتی است که تاب آوری را بخوبی نمایندگی می کند و می تواند در شرایط بد، امید به کسب نتیجه خوب داشت به عبارتی علیرغم شرایط بد، امکان دستیابی به نتایج مطلوب را متصور شد. بنابراین مسیر چهارم، معرف و هدف تاب آوری است تا آدمی در بحران ها و بلایا قربانی نشود.

حوزه ایده آل در مباحث تاب آوری، به دست آوردن نتایج خوب در شرایط بد است. چرا که مطالعات نشان داده است که هیچ قطعیت و حتمیتی وجود ندارد که شرابط بد الزاما به نتایج بد منجر شود.