نظریه روانکاوی اجتماعی کارن هورنای (karen horney)

انرژی‌های متعددی در درون ما وجود دارند که با یکدیگر در تعارض هستند و بسیاری از رفتارهای ما، حاصل این تعارض درونی است. بخش مهمی از تصمیم‌ها و رفتارهای ما، در ناخودآگاه‌مان ریشه دارد و خودمان هم نمی‌توانیم به درستی علت و محرک اصلی آن‌ها را درک و تحلیل کنیم. اثرات دوران کودکی، تا بزرگسالی و گاه تا مرگ، با ما همراه می‌مانند.

اما معتقد بود که مکتب فروید، در دو حوزه نگاه افراطی دارد:
1. تأکید بیش از حد بر نقش میل جنسی در شکل‌گیری شخصیت و رفتار
2. تأکید بیش از حد از سهم غریزه در شکل‌گیری شخصیت

وی برخلاف فروید که علت اساسی بیماری‌های روانی را سرکوب نمودن تمایلات غریزی و از همه مهم‌تر غرایز جنسی می‌داند، معتقد است که بیماری‌های روانی حاصل روابط خشن و ناهنجار افراد محیط با کودک است.
 

بنابراین می‌توانیم به صورت خلاصه نقش کارن هورنای را به شکل زیر توصیف کنیم:
هورنای در اغلب نوشته های خود بر این نکته تاکید می کند که نقش محیط بیرونی و تعامل با دیگران، باید به شکلی جدی تر در فرایند شکل گیری شخصیت و رفتار، در نظر گرفته شده و لحاظ شود.


مقایسه کارن هورنای و فروید
از نظریات فروید اصول مهمی که مورد قبول هورنای هستند بدین قرارند:
۱- جبر روانی: هر کاری که آدمی انجام می دهد علتی دارد، هیچ رفتاری نمی تواند تصادفی باشد.

۲- انگیزش ناخودآگاه: علت یا انگیزه ی بسیاری از اعمال آدمی نامعلوم و ناخودآگاه است.

۳- مکانیسم های دفاعی: مکانیسم ها ( با تصرفاتی که کارن هورنای در آنها کرده و تغییراتی که به آنها داده است ) وسائل خوبی برای روان درمانی هستند.

۴- وسائل روان درمانی فرویدی: این وسائل، مانند انتقال ، تداعی آزاد، تعبیر رویاها، نیز مورد قبول و تائید کارن هورنای هستند.

کارن دانیلسن هورنای یکی دیگر از کسانی است که به دیدگاه فروید پشت کرد. کارن هورنای یکی از پیشگامان فمینیست بود، او اعتقاد داشت که روانکاوی روی رشد مردان بیشتر از زنان تمرکز کرده است! او در مخالفت با اظهار فروید که زنان به وسیله رشک آلت مردی برانگیخته می شوند، اظهار داشت که مردان به خاطر توانایی زنان در زاییدن به آنها حسادت می کنند. او حرفه خویش را با تاکید بر اینکه نظریه اش در واقع گسترش نظریه ی فروید است آغاز کرد.

نظریه هورنای تحت تاثیر جنسیت و تجربیات شخصی او قرار گرفته است. کارن در خاطراتش می گوید به برادرش که جذاب بوده و مورد توجه والدینش بوده حسادت می کرده و در کودکی دوست داشته که پسر باشد. هورنای که از روانکاوی فروید در مورد درمان خود ناامید شده بود به خودکاوی روی آورد و در طول زندگی آن را ادامه داد. هورنای در خلال خودکاوی خویش عمیقا تحت تاثیر عقیده آدلر درباره جبران احساس حقارت قرار گرفت. او به خصوص تحت تاثیر این نظر آدلر قرار گرفت که عدم جذابیت بدنی علت احساس حقارت است او در این رابطه به این نتیجه رسید که با ممتاز شدن در زمینه ای که تحت سلطه مردان است می تواند بر این احساس غلبه کند.

هورنای مانند آدلر بر روابط اجتماعی به عنوان عوامل مهم در شگل گیری شخصیت تاکید کرد. او بیشتر مفاهیم فروید از جمله عقده ادیپ، لیبیدو و ساختار سه بخشی شخصیت او را زیر سوال برد. از نظر کارن هورنای ، افراد نه به وسیله نیروهای جنسی یا پرخاشگری، بلکه توسط نیاز به امنیت و محبت برانگیخته می شوند.


نیاز کودکی به امنیت
کارن هورنای درباره اهمیت سالهای اولیه کودکی در شکل دهی شخصیت بزرگسال با فروید موافق بود، اما درباره جزئیات اینکه چگونه شخصیت شکل می گیرد، اختلاف داشتند. کارن هورنای معتقد بود نه مراحل رشد همگانی وجود دارد و نه تعارض های کودکی اجتناب ناپذیر، بلکه رابطه اجتماعی بین کودک و والدین او، عامل اساسی رشد شخصیت است. کودکی تحت سلطه نیاز به امنیت قرار دارد، که منظور نیاز به خاطرجمعی و رهایی از ترس است. امنیت کودک کلا بستگی دارد به اینکه والدین با کودک چگونه رفتار می کنند. والدین با نشان ندادن صمیمیت و محبت نکردن به کودک، امنیت او را تضعیف می کنند. مادام که کودکان احساس می کنند آنها را دوست دارند و بنابراین ایمن هستند، می توانند خیلی از رویدادهایی را که آسیب زا محسوب می شوند، مانند کتک خوردن یا حتی تجربیات جنسی پیش از موقع، بدون اثر زیان بار تحمل کنند. والدین امنیت فرزندانشان را به شیوه های مختلف تضعیف کرده و بنابراین، در آنها خصومت ایجاد می کنند.

کارن هورنای بر درماندگی کودکان خیلی تاکید کرد. اما بر خلاف آدلر، باور نداشت که لزوما همه کودکان احساس درماندگی می کنند. اما در صورتی که این احساس ها ایجاد شوند می توانند به رفتار روان رنجور منجر شوند. هر چه کودک بیشتر احساس درماندگی کند، کمتر جرات می کند با والدینش مخالفت کند. این بدان معنی است که خصومت را سرکوب می کند. در اصل می گوید: چون به تو نیاز دارم خصومتم را سرکوب می کنم.

هرچه کودکان بیشتر از والدین بترسند، خصومت خود را بیشتر سرکوب خواهند کرد. محبت می تواند دلیل دیگری برای سرکوب کردن خصومت نسبت به والدین باشد. کودکان می فهمند که محبت والدین آنها واقعی است یا نه. احساس گناه دلیل دیگری برای سرکوب کردن خصومت است. آنها اغلب وادار می شوند از هرگونه ابراز خصومت یا نافرمانی احساس گناه کنند. هرچه کودک بیشتر احساس گناه کند، خصومت خود را عمیق تر سرکوب خواهد کرد. این سرکوب ها موجب ایجاد اضطراب بنیادی می شود.


به عبارت دیگر، هورنای از جمله افرادی است که تأکید می‌کنند شخصیت تا حد زیادی، محصول محیط اجتماعی است. به این موارد که هورنای در نوشته‌های خود فهرست می‌کند توجه کنید:
-کمبود عشق
-کمبود تحسین دیگران دعواهای میان پدر و مادر حس طرد شدن توسط اطرافیان
-افسردگی
-احساس بی‌ارزشی
-ابهام در شرایط محیطی و وضعیت آتی

هورنای توضیح می‌دهد که چنین وضعیت‌هایی به سادگی می‌توانند ما را به وضعیت نوروتیک و عصبی برسانند و اگر فردی در اثر چنین عواملی به وضعیت عصبی رسید، چرا باید این‌ها را نادیده بگیریم و ریشه‌های غریزی و مواردی مانند سرکوب میل جنسی را به عنوان مولد وضعیت عصبی فعلی در نظر بگیریم؟ بخشی از زندگی حرفه‌ای هورنای، در شرایط رکود اقتصادی گذشت و بسیاری از بیماران و مراجعین او، با مشکلاتی مثل ناامنی شغلی و بدهی‌های بانکی و مواردی مانند این‌ها دست و پنجه نرم می‌کردند. هورنای، همین مشکلات و ابهامات را برای به‌هم ریختن احساسات و بروز رفتارهای عصبی کافی می‌دانست و بر همین اساس، تأکید می‌کرد که نباید نقش شرایط محیطی را در بیماری‌های روانی نادیده بگیریم و صرفاً به کند و کاو گذشته‌های دور و غرایز سرکوب‌شده و عوامل بیولوژیک مشغول شویم. هورنای می گوید: « اعتقاد قطعی من اینست که روان کاوی باید خود را از قید اینکه « یک روان شناسی غریزه ای و تکوینی » است بیرون بیاورد و گسترش یابد ».


اضطراب بنیادی : شالوده روان رنجوری
کارن هورنای اضطراب بنیادی (basic anxiety) را به صورت (احساس فراگیر و پنهانی تنها و درمانده بودن در دنیای خصمانه) تعریف کرد. اضطراب بنیادی، مبنای پرورش روان رنجوری های بعدی است و به طور جدایی ناپذیری با احساس های خصومت و ترس ارتباط دارد. این احساس ها در همه ما مشابه است. در کودکی به چهار طریق سعی می کنیم از خود در برابر اضطراب بنیادی محافظت کنیم :

کسب کردن عشق و محبت
مطیع بودن
کسب کردن قدرت
کناره گیری کردن

فرد با جلب کردن محبت دیگران در واقع می گوید (( اگر مرا دوست داشته باشی، به من صدمه نخواهی زد)). ما به چند طریق محبت را جلب می کنیم : انجام دادن هرکاری که دیگری می خواهد، یا تهدید کردن دیگران به تامین محبت دلخواه.

مطیع بودن: آنها جرات انتقاد کردن از دیگران یا بی احترامی به آنها را ندارند. معتقدند که از خود گذشته و فداکارند. چنین افرادی می گویند: (( اگر تسلیم شوم، صدمه نخواهم دید)).

فردی که قدرت طلب است با کسب قدرت می تواند درماندگی خود را جبران کند و از طریق موفقیت یا احساس برتری، امنیت به دست آورد. ((اگر قدرت داشته باشم، کسی نمی تواند به من صدمه بزند)).

ویژگی مشترک این سه وسیله محافظت از خود عبارتست از: فرد سعی می کند از طریق تعامل کردن با دیگران، با اضطراب بنیادی مقابله کند.

کناره گیری از دیگران: نه به صورت جسمانی، بلکه به صورت روانی است. سعی می کند از دیگران مستقل باشد و برای ارضا کردن نیازهای درونی یا بیرونی، به هیچ کس متکی نباشد. با دوری کردن از دیگران به استقلال می رسد و برای ارضا کردن نیازهای عاطفی خود به دنبال کسی نمی گردد.

این چهار مکانیزم محافظت از خود یک هدف دارند: دفاع کردن در برابر اضطراب بنیادی. آنها به جای خشنودی یا لذت، فرد را برای جستجو کردن امنیت و اطمینان خاطر بر انگیخته می کنند، آنها دفاع علیه رنج هستند نه جستجوی بهزیستی.

این مکانیزم ها اضطراب را کاهش می دهند، اما معمولا به قیمت تحلیل رفتن شخصیت فرد تمام می شود. معمولا افراد روان رنجور برای کسب امنیت، از بیش از یک مکانیزم استفاده می کنند و ناسازگاری بین این چهار مکانیزم می تواند زمینه را برای مشکلات بیشتر فراهم کند. برای مثال شاید کسی بخواهد تسلیم دیگران شده و در عین حال دوست داشته باشد بر آنها حاکم شود. این ناسازگاری ها نمی توانند حل شوند و به تعارض های شدیدتر منجر می شوند.

 

نیازها و گرایش های روان رنجور از نظر کارن هورنای
هریک از این مکانیزم های محافظت از خود می تواند آنچنان جزء دایمی شخصیت شود که ویژگی سایق یا نیاز را در تعیین رفتار فرد به خود بگیرد. ده نیاز روان رنجور به قرار زیر هستند:

۱- نیاز به محبت و تایید : شخص ناگزیر است دیگران را خشنود سازد و مطابق انتظارات آن‌ها زندگی کند. توجه عمده‌اش به اطرافیان است تا نظر خوبی نسبت به او داشته باشند. این‌گونه اشخاص بی‌نهایت به طرد شدن یا احساس‌های غیردوستانه حساس هستند.

۲- نیاز به همسری سلطه جو : شخص در رابطه‌ای انگلی با شریکی است که مسؤولیت همه چیز را به عهده گیرد. این‌گونه اشخاص بی‌نهایت از رها شدن و تنها ماندن هراسان هستند.

۳- نیاز به تجدید زندگی در حصارهای تنگ: خواست‌های شخص از زندگی بسیار اندک است و ترجیح می‌دهد که تا حد امکان در گمنامی بسر برد. شخص به حجب و حیاء، بیش از هر امر دیگری اهمیت می‌دهد و همواره مراقب است که توجه کسی را به سوی خود جلب نکند.

۴- نیاز به قدرت: میل به داشتن قدرت در شخص آن‌چنان قوی است که برای کسب آن حاضر است حتی به دیگران آسیب برساند. جلوه دیگر قدرت‌طلبی اعتقاد به قدرت بی‌حد و اندازه اراده است. شخص احساس می‌کند که قادر است به هر چیزی از طریق اعمال نیروی اراده نایل شود.

۵- نیاز به استثمار دیگران: این نیاز بیانگر آن است که شخص می‌خواهد از هر موقعیت سودمندی با بهره‌کشی از دیگران به نفع خود استفاده کند.

۶- نیاز به اعتبار اجتماعی: میزان اعتبار اجتماعی شخص عامل تعیین‌کننده ارزیابی او از خودش است.

۷- نیاز به تحسین شدن: شخص از خود تصویری مبالغه‌آمیز و غرورانگیز دارد و انتظار دارد براساس این تصویر مجازی مورد تحسین و تمجید قرار گیرد.

۸- نیاز به موفقیت و جاه طلبی : به علت احساس ناامنی اساسی، شخص خود را به سوی موفقیت‌های بیشتر و بزرگتر سوق می‌دهد.

۹- نیاز به خودبسندگی و استقلال: از آنجا که شخص در تلاش‌های خود برای یافتن روابط رضایت‌بخش دچار یأس شده است از پیوستن به دیگران احتراز می‌جوید. در نتیجه به صورت شخص منزوی یا گریزان درمی‌آید.

۱۰- نیاز به کمال‌گرایی : به علت آنکه شخص از اشتباه کردن و به دنبال آن مورد انتقاد واقع شدن واهمه دارد می‌کوشد خود را مصون از خطا جلوه دهد. ضعف‌های خود را قبل از آنکه مورد توجه دیگران قرار گیرد، شناسایی می‌کند و در نتیجه می‌تواند آن‌ها را پنهان کند و یا به اصلاحشان بپردازد.

این نیازها هیچ‌گاه کاملا برآورده نمی‌شوند و احیانا با هم تعارض دارند و سرچشمه کشمکش‌های درونی واقع می‌شوند. مثلا نیاز نابهنجار به محبت و تصدیق ارضاء نشدنی است؛ هرچه شخص بیشتر محبت ببیند و مورد تصدیق و گرویدن واقع شود باز بیشتر خود را نیازمند به محبت و تصدیق و تحسین احساس می‌کند و از اینرو هیچ‌گاه راضی نیست.

این نیازهای روان رنجور، چهار شیوه محافظت از خود در برابر اضطراب را در بر می گیرند. همه ما این نیازها را تا اندازه ای نشان می دهیم. هیچ یک از این نیازها به مفهوم روزمره و گذرا، نابهنجار یا روان رنجور نیستند. چیزی که آنها را نابهنجار می کند این است که فرد به عنوان تنها راه برای حل کردن اضطراب بنیادی، شدیدا و بی اختیار به دنبال ارضا کردن آنها باشد. ارضا کردن این نیازها به ما کمک نمی کند احساس امنیت کنیم، بلکه فقط به ما کمک می کند تا از ناراحتی ایجاد شده توسط اضطراب، بگریزیم. این نیازها را می توان در سه طبقه قرار داد که هر یک نگرش های فرد را نسبت به خود و دیگران نشان می دهد.



گرایش های روان رنجور در نظریه کارن هورنای

حرکت به سوی مردم ( شخصیت مطیع)
حرکت علیه مردم ( شخصیت پرخاشگر)
حرکت به دور از مردم(شخصیت جدا)
 

شخصیت مطیع
میل به حرکت به سوی مردم را منعکس می کند. نیاز شدید و مداوم به محبت و تایید. میل به عزیز بودن و محافظت شدن. این نیازها را به هرکسی نشان می دهند، معمولا به یک فرد سلطه جو، مانند دوست یا همسر نیاز دارند که مسئولیت زندگی آنها را برعهده بگیرد و از آنها محافظت کرده و آنها را راهنمایی کند. برای رسیدن به اهدافشان، دیگران، مخصوصا همسر خود را به بازی می گیرند. طبق آرمان ها و انتظارات دیگران رفتار کرده و طوری عمل می کنند که دیگران آن را از خود گذشته و سخاوتمند برداشت می نمایند. به امیال خود کمتر از امیال دیگران اهمیت می دهند. برای جلب محبت، تایید و عشق دست به هرکاری که شرایط ایجاب کند می زنند. نگرش آنها نسبت به خودشان همواره نگرش درماندگی و ضعف است. شدیدا وابسته می شوند و به تایید و اطمینان خاطر مداوم نیاز دارند. هر گونه نشانه طرد، خواه واقعی یا خیالی برای آنها وحشتناک است. منبع این رفتارها، خصومت سرکوب شده فرد است. احساسات عمیق سرپیچی و انتقامجویی را سرکوب کرده اند. آنها دوست دارند دیگران را کنترل کنند، از آنها بهره کشی کنند، و آنها را به بازی بگیرند- درست برعکس آنچه رفتارها و نگرش های آنها نشان می دهند.


شخصیت پرخاشگر
علیه مردم حرکت می کنند. در دنیای آنها هر کسی دشمن است. فقط لایق ترین و زیرک ترین افراد زنده می مانند. زندگی جنگلی است که در آن، برتری، توانمندی و بی رحمی امتیازات بسیار مهمی هستند. انگیزش های شخصیت پرخاشگر شبیه شخصیت مطیع است، اما برای کاهش دادن اضطراب هرگز ترس از طرد شدن نشان نمی دهد. خشن و سلطه جو عمل می کنند و به دیگران توجهی ندارند. همواره باید در سطح بالا عمل کنند. می کوشند نمونه شوند و به شهرت برسند و وقتی دیگران برتری آنها را تایید می کنند، ارضا می شوند. درباره هرکسی بر حسب منفعتی که از رابطه با او می برند، قضاوت می کنند. برای خشنود کردن دیگران تلاش نمی کنند، بلکه جر و بحث کرده، انتقاد نموده، درخواست می کنند و برای رسیدن به برتری و قدرت، دست به هرکاری که لازم باشد می زنند. شاید به نظر برسد که شخصیت های پرخاشگر به توانایی های خودشان اطمینان دارند و در ابراز وجود و دفاع کردن از خودشان بی پروا هستند. اما آنها نیز مانند شخصیت های مطیع، به وسیله نا امنی، اضطراب، و خصومت بر انگیخته می شوند.


شخصیت جدا
برای حرکت به دور از مردم و حفظ کردن فاصله برانگیخته می شوند. آنها نباید دوست بدارند، متنفر شوند، با دیگران همکاری کنند یا به هرشکلی درگیر شوند. سعی می کنند خود بسنده شوند. باید به امکانات خودشان تکیه کنند، میل زیادی به خلوت و تنهایی دارند. آنها نیاز دارند که بیشتر اوقات خود را تنها سپری کنند و حتی گوش کردن به موسیقی، آنها را آشفته می کند. نیاز این افراد به استقلال آنها را نسبت به هرگونه تلاش برای تاثیر پذیری، وادار شدن به انجام کاری، یا متعهد شدن، حساس می کند. باید از تمام قید و بندها، از جمله جدول های زمان بندی، تعهدات بلند مدت نظیر ازدواج یا وام و گاهی حتی فشار کمربند یا کراوات، اجتناب کنند. آنها باید احساس برتری کنند، اما نه به صورت شخصیت های پرخاشگر. عظمت آنها باید به طور خودکار، بدون اینکه تلاشی به خرج دهند، شناخته شود. یکی از جلوه های احساس برتری این است که فرد بی نظیر است و با هرکس دیگری تفاوت دارد. احساسات نسبت به دیگران، مخصوصا احساس عشق و نفرت را انکار کرده، و صمیمیت به تعارض منجر خواهد شد. به خاطر این محدودیت عواطفشان، بر عقل، منطق و هوش تاکید زیاد می کنند.

شخصیت مطیع هورنای شبیه تیپ گیرنده آدلر، شخصیت پرخاشگر شبیه تیپ سلطه جو و شخصیت جدا به تیپ دوری جوی او شباهت دارد. در شخص روان رنجور یکی از این سه گرایش حاکم است و دو گرایش دیگر با شدت کمتری وجود دارند. هرگونه نشانه ای دال بر اینکه گرایش سرکوب شده برای ابراز فشار می آورد، موجب تعارض درون فرد می شود. تعارض (conflict) به صورت ناسازگاری اساسی سه گرایش روان رنجور تعریف شده است. این تعارض، اساس روان رنجوری است. همه ما، خواه روان رنجور یا بهنجار، از مقداری تعارض بین این شیوه اصولا سازش ناپذیر رنج می بریم. تفاوت فرد بهنجار با فرد روان رنجور به شدت این تعارض مربوط می شود. در شخصی که روان رنجور نیست، چنانچه شرایط ایجاب کند، هر سه گرایش می توانند ابراز شوند. امکان دارد کسی گاهی پرخاشگر، گاهی مطیع و در مواقعی جدا باشد. این گرایش ها با هم برخورد ندارند و می توانند درون شخصیت به صورت هماهنگ ادغام شوند. فرد بهنجار، رفتارها و نگرش های انعطاف پذیر دارد و می تواند با موقعیت های متغییر سازگار شود.


خودانگاره آرمانی
همه ما، بهنجار یا روان رنجور، تصویری از خودمان می سازیم که ممکن است بر واقعیت استوار باشد یا نباشد. جستجوی خود هورنای برای خود self دشوار بود.

خود انگاره(self-image) ، در افراد بهنجار بر پایه ارزیابی واقع بینانه از توانایی ها، استعدادها، ضعف ها، هدف ها، و روابط با دیگران استوار است. این انگاره برای شخصیت، احساس وحدت، یکپارچگی و چارچوبی تامین می کند که به وسیله آن خود و دیگران را در نظر می گیریم. افراد روان رنجور بین شیوه های نا سازگار رفتار دچار تعارض می شوند، شخصیتی دارند که ویژگی آن چند دستگی و ناهماهنگی است. آنها مانند افراد بهنجار، خودانگاره آرمانی (idealized self-image) را برای هدف یکسانی تشکیل می دهند، اما تلاش آنها محکوم به شکست است، زیرا خودانگاره آنها بر پایه ارزیابی واقع بینانه از قوت ها و ضعف های شخصی استوار نیست. خودانگاره آنها بر آرمان دست نیافتنی کمال مطلق استوار است. آنها خودانگاره واقعی خود را خیلی نا خوشایند می دانند، معتقدند که باید بر طبق خودانگاره آرمانی خیالی خود عمل کنند که به موجب آن، خود را به صورت بسیار مثبت می بینند، مثلا خود را شریف، صادق، سخاوتمند، با ملاحظه و شجاع می پندارند. آنها در انجام این کار، خود واقعی خویش را انکار می کنند و می کوشند تبدیل به کسی شوند که تصور می کنند باید باشند.

آنها هرگز نمی توانند به خودانگاره غیر واقع بینانه شان دست یابند. دیگران به راحتی می توانند به عمق این تصویر کاذب پی ببرند. ولی فرد روان رنجور قادر به درک آن نیست. فرد روان رنجور تصور می کند که این تصویر ناقص و گمراه کننده که از خود دارد، واقعی است. خود انگاره آرمانی الگویی است از آنچه فرد روان رنجور تصور می کند که هست، می تواند باشد، یا باید باشد. خودانگاره واقعی انعطاف پذیر و پویاست، و هنگامی که فرد رشد و تغییر می کند، تعدیل می شود. خودانگاره واقعی هدف است، در مقابل خودانگاره روان رنجور، راکد، انعطاف ناپذیر و سرسخت است. خود انگاره روان رنجور، جایگزین ناخوشایندی برای احساس ارزشمندی مبتنی بر واقعیت است. فرد روان رنجور به خاطر نا امنی و اضطراب، اعتماد به نفس کمی دارد و خود انگار آرمانی اجازه نمی دهد که این کاستی ها اصلاح شوند. این خود انگاره نه تنها هیچ مشکلی را حل نمی کند، بلکه به احساس بیهودگی و پوچی بیشتر می افزاید. احساس کاذب برتری و امنیت، طوری که با یک تلنگر نابود می شود.

برونی کردن (externalization)، یا فرافکنی تعارض ها به دنیای بیرون ممکن است اضطراب ناشی از تعارض را موقتا کاهش دهد، ولی اختلاف بین خود انگاره آرمانی و واقعیت را کاهش نخواهد داد. برونی کردن عبارت است از تجربه کردن تعارض ها انگار که بیرون از خود روی می دهند. برای مثال افراد روان رنجوری که از خود نفرت دارند، ممکن است این نفرت را به افراد دیگر یا موسسات فرافکنی کرده و باور کنند که نفرت آنها از این منابع بیرونی و نه از خودشان، ناشی می شود.


روان شناسی زنانه : مسیر مادری یا مسیر شغلی
رشک رحم(womb envy)
کارن هورنای با این استدلال که مردان به خاطر توانایی زنان برای مادر شدن، به آنها حسودی می کنند، با عقاید فروید درباره رشک آلت مردی مقابله کرد. مردان در آفریدن زندگی تازه آنچنان نقش ناچیزی دارند که باید رشک رحم خود را با جستجو کردن موفقیت در کارشان، والایش دهند و جبران کنند. رشک رحم و رنجشی که همراه با آن است، به صورت ناهشیار در رفتارهایی جلوه گر می شوند که برای دست کم گرفتن و خوار شمردن زنان و تقویت کردن جایگاه حقیر تر آنها، ترتیب یافته اند.

گریز از زنانگی
زنان در اثر احساس های حقارت، ممکن است تصمیم بگیرند زنانگی خود را انکار کرده و به صورت ناهشیار آرزو کنند که ای کاش مرد بودند. بخشی از ترس جنسی مربوط به این وضعیت، از خیالپردازی های کودکی درباره تفاوت اندازه آلت مردی بزرگسال و واژن دختر بچه ناشی می شود. این خیالپردازی ها بر صدمه دیدن واژن و درد ناشی از دخول اجباری تمرکز دارند. این، بین میل ناهشیار به داشتن بچه و ترس از آمیزش جنسی تعارض ایجاد می کند. اگر این تعارض به قدر کافی قوی باشد، می تواند به آشفتگی های هیجانی منجر شود و خود را در روابط با مردان آشکار سازد. این زنان به مردان اعتماد ندارند و پیشروی جنسی آنها را رد می کنند.

عقده ادیپ
کارن هورنای درباره ماهیت عقده ادیپ نیز با فروید مخالف بود. او وجود تعارض بین کودکان و والدین را انکار نمرد، ولی باور نداشت که منشا جنسی دارد. او با حذف کردن مسایل جنسی از عقده ادیپ، این وضعیت را به صورت تعارض بین وابستگی به والدین و خصومت نسبت به آنها تعبیر کرد. آنها فقط در صورتی پرورش می یابند که والدین امنیت کودک را تضعیف کنند.

مادری یا کار؟
زنان، با پرورش دادن توانایی ها و دنبال کردن مشاغل ، جویای هویت خودشان هستند. این نقش های سنتی و نوین، تعارض هایی را ایجاد می کند که برخی زنان تا به امروز در حل کردن آن مشکل داشته اند.

تاثیرات فرهنگی بر روان شناسی زنانه
کارن هورنای از تاثیر نیروهای اجتماعی و فرهنگی بر رشد شخصیت آگاه بود. او همچنین می دانست که گروه های فرهنگی و اجتماعی مختلف، نقش های زنان را به صورت متفاوتی در نظر می گیرند. جامه تحت سلطه این عقیده بود که دنیا از دو عنصر متضاد، ولی تاثیر گذار بر هم یین و یانگ تشکیل شده است. یانگ بیانگر عنصر مردانه است و هرچیز حیاتی، مثبت، قوی و فعال را در بر دارد. یین بیانگر عنصر زنانه است و هر چیز نیره، ضعیف و منفعل را شامل می شود. روان زن تحت تاثیر نیروهای فرهنگی قرار دارد و حتی به وسیله آن تعیین می شود.

سوال هایی درباره ماهیت انسان
برداشت هورنای از ماهیت انسان خیلی خوشبینانه تر از فروید است. نیروهای زیستی ما را به تعارض، اضطراب و روان رنجوری، یا عمومیت در شخصیت محکوم نمی کنند. هرکس بی همتاست. رفتار روان رنجور از نیروهای اجتماعی در کودکی ناشی می شود. هریک از ما برای خود پرورانی استعداد فطری داریم و این هدف نهایی و ضروری ما در زندگی است. تنها چیزی که جلوی رشد ما را می گیرد، ممانعت از نیاز به امنیت در کودکی است. ماهیت انسان انعطاف ناپذیر است، و به شکل های تغییر ناپذیر در کودکی فرم نمی گیرد. تجربیات بزرگسالی به اندازه تجربیات کودکی اهمیت دارند. خودکاوی، توانایی ما برای کمک کردن به حل مشکلاتمان است. او طرفدار اراده آزاد بود، همگی می توانیم زندگی خود را شکل داده و به خود پرورانی برسیم.

ارزیابی در نظریه هورنای
او از روش هایی همانند فروید ولی با مقداری تغییر برای ارزیابی شخصیت انسان استفاده کرد. هورنای معتقد بود که فروید نقش بسیار منفعلی را بازی می کرد، خیلی فاصله گیر و روشن فکر بود. به عقیده کارن هورنای ، باید از بیمار پرسید آیا با دراز کشیدن روی تخت، بهتر عمل می کند یا با صاف نشستن. باید بیمار را تشویق کنیم که آزاد است هرکاری که دوست دارد انجام دهد.

در رابطه با تداعی آزاد هورنای از روش فروید برای کاووش ذهن ناهشیار پیروی نکرد. او بر واکنش هیجانی قابل رویت بیماران نسبت به خودش تمرکز کرد و معتقد بود این واکنش ها می توانند نگرش های بیماران را نسبت به سایر افراد توضیح دهند. کارن هورنای معتقد بود که هر نگرش یا احساسی، از نگرش عمیق تر از پیش موجود ناشی می شود و این به نوبه خود، از نگرش عمیق تری حاصل می شود و الی آخر. تحلیل رویا می تواند خود واقعی بیمار را آشکار سازد و اینکه رویاها، تلاش هایی را برای حل کردن مشکلات به صورت سازنده یا روان رنجور نشان می دهند. برای ارزیابی تیپ های روان رنجور هورنای پرشنامه ۳۵ ماده ای CAD ساخته شد. HCTI پرسشنامه خودسنجی دیگری برای سه گرایش روان رنجور هورنای است.


تاملاتی درباره نظریه کارن هورنای
خدمات هورنای به اندازه خدمات فروید، یونگ، و آدلر در روان شناسی کاملا شناخته شده نیستند. او کتابهای خود را به صورت ساده ای نوشت. پژوهش ها درباره پژوهش عقده ادیپ و مفهوم رشک آلتی نظریه فروید را تایید کرد و از دیدگاه هورنای حمایت نمی کند. نظریه او بر نظریه های شخصیت اریکسون و مزلو تاثیر گذاشت. نظریه هورنای از چند جهت از روانکاوی منحرف شد. از نظر طرفداران فروید، نادیده گرفتن اهمیت غرایز زیستی و تاکید کمتر بر مسایل جنسی و ناهشیار توسط هورنای ضعف آشکاری بود. نظریه شخصیت کارن هورنای به اندازه نظریه فروید، کامل، و منسجم ساخته نشده است. مشاهدات و تعبیر های او خیلی زیاد تحت تاثیر فرهنگ طبقه متوسط آمریکا قرار داشته است. علاقه به کتاب های هورنای در دهه ۱۹۶۰ با جنبش فمنیستی ( جنبش زنان) جان گرفت.

منابع:
متمم
روان رهنما
میگنا
و ....