36 هزار سال از عمر ایرانیها بر اثر پوکی استخوان کم شده است
کارشناس مسئول برنامه پیشگیری و درمان پوکی استخوان مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: پوکی استخوان تاکنون 36 هزار و 27 سال عمر از مردم ایران را گرفته است.
به گزارش مهر، دکتر محبوبه دینی افزود: مطالعات در ایران نشان می دهد مجموع سالهای از دست رفته ناشی از پوکی استخوان 36 هزار و 27 سال است که 18 هزار و 757 سال آن متعلق به مردان و 17 هزار و 270 سال آن متعلق به زنان است. وی ادامه داد: حداقل شیوع پوکی استخوان در یکی از نواحی گردن یا کل فمور و مهر‌ه‌های L1-L4 در زنان بالای 50 سال حدود 4/5 درصد و در مردان 2/3 درصد بوده است. این میزان برای استئوپنی در یکی از نواحی گردن یا کل فمور و مهر‌ه‌های L1-L4 حدود 40 درصد در زنان و 2/35 درصد در مردان است. بطور کلی در افراد بالای 50 سال 70 درصد زنان و 50 درصد مردان به نوعی دچار استئوپروز یا استئوپنی هستند. دینی گفت: پوکی استخوان که با کاهش توده استخوانی مشخص می شود، امروزه حدود 30 درصد زنان و 8 درصد مردان بالای 50 سال را در جوامع غربی درگیر کرده است و با افزایش امید به زندگی گستره آن در حال افزایش است. سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که در سال 2050 حدود 530 میلیون نفر از جمعیت آسیا در سنین بالای 65 سال خواهند بود که با توجه به افزایش امید به زندگی و عوامل خطری مثل تغییرات الگوی تغذیه‌ای، کمبود ویتامین D و کلسیم و کم تحرکی، استئوپروز به یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی در این قاره تبدیل خواهد شد.
وی ادامه داد: در ایران تخمین زده می شودکه استئوپروز در ناحیه گردن استخوان ران حدوداً در 1 درصد افراد جامعه دیده شود و در گروه های سنی بالاتر افزایش یابد بطوری که بالای 60 سال به حدود یک چهارم افراد خواهد رسید. ضعف استخوان یا استئوپنی نیز در 25 درصد افراد زیر 50 سال و نیمی از افراد بالای 60 سال دیده می شود.
دینی گفت: با توجه به ریسک فاکتورهای مؤثر در بروز و پیشرفت استئوپروز، میتوان ادعا کرد این بیماری در دوران کودکی شکل می‌گیرد و در سالمندی بروز می‌کند چرا که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بروز آن به شیوه زندگی برمی‌گردد که از دوران نوجوانی شکل می‌گیرد.
وی افزود: هر چند هم اکنون با توجه به شیوع، گسترش و بار بیماری استئوپروز در ایران و تاکید نقشه سلامت جمهوری اسلامی ایران در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1395- 1390)، بر کاهش بار بیماریهای عضلانی اسکلتی به میزان 5 درصد نسبت به سال پایه همراه با افزایش آگاهی گروههای درمعرض خطر نسبت به عوامل خطر بیماری در برنامه 5 ساله برنامه پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان بمنظور دستیابی به این هدف و با رویکرد ادغام در نظام شبکه های بهداشتی درمانی طراحی گردیده است و پس از تصویب، در سال آینده در سه دانشگاه علوم پزشکی کشور پایلوت خواهد شد. ولی لازم است جنبه‌های مختلف مؤثر بر بروز این بیماری که نقش مهمی در کیفیت زندگی سالمندی دارد، به دقت مورد توجه قرار داده شود.
کارشناس مسئول برنامه پیشگیری و درمان پوکی استخوان مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر افزود: در مجموع عوامل خطر بروز بیماری به دو دسته غیر قابل کنترل شامل( افزایش سن ، جنس، نژاد و سابقه فامیلی مثبت ) و عوامل قابل کنترل ( عدم رعایت تغذیه سالم ، فعالیت فیزیکی و مصر ف سیگار ) تقسیم می شوند که میتوان با رعایت شیوه زندگی سالم از بروز عوامل خطر قابل کنترل پیشگیری کرد.
وی گفت: در حقیقت تراکم استخوانی که در سالهای نوجوانی وجوانی به حداکثر مقدار می رسد در حدود سنین 35-45 سالگی در هر دو جنس شروع به کاهش می کند امادر زنان بعد از یائسگی (بدلیل از دست دادن هورمونهای جنسی) کاهش تراکم تشدید می یابد به صورتی که زنان در طی 7-5 سال بعداز یائسگی 7 تا 5 درصد از استحکام استخوانی خودرا از دست میدهند هر چند این کاهش تراکم وابسته به سن و اجتناب ناپذیر است ولی سرعت کاهش توده استخوانی در هر دو جنس تحت تاثیر عواملی مانند BMI، مصرف سیگار، بی حرکتی، اختلالات تولید و متابولیسم ویتامین D و پرکاری پاراتیرویید است.
دینی در پایان گفت: با توجه به عوامل خطر بروز بیماری پیشگیری و درمان پوکی استخوان شامل روشهای دارویی و غیر دارویی است وهدف از این اقدامات در هر دو مرحله پیشگیری و درمان، انجام هر چه زودتر اقداماتی است که منجر به حفظ تراکم استخوان و مانع از دست رفتن صحت و سلامتی ساختار آن شود تا بدین ترتیب از بروز شکستگیهای پاتولوژیک جلوگیری شود روشهای غیر دارویی نیز شامل رژیم درمانی، ورزش و ترک سیگار و یا رعایت اصول زندگی سالم است که نیازمند افزایش آگاهی عموم مردم و حساس سازی مدیران و کارکنان نظام سلامت در خصوص اهمیت موضوع است.
به گزارش مهر، دکتر محبوبه دینی افزود: مطالعات در ایران نشان می دهد مجموع سالهای از دست رفته ناشی از پوکی استخوان 36 هزار و 27 سال است که 18 هزار و 757 سال آن متعلق به مردان و 17 هزار و 270 سال آن متعلق به زنان است. وی ادامه داد: حداقل شیوع پوکی استخوان در یکی از نواحی گردن یا کل فمور و مهر‌ه‌های L1-L4 در زنان بالای 50 سال حدود 4/5 درصد و در مردان 2/3 درصد بوده است. این میزان برای استئوپنی در یکی از نواحی گردن یا کل فمور و مهر‌ه‌های L1-L4 حدود 40 درصد در زنان و 2/35 درصد در مردان است. بطور کلی در افراد بالای 50 سال 70 درصد زنان و 50 درصد مردان به نوعی دچار استئوپروز یا استئوپنی هستند. دینی گفت: پوکی استخوان که با کاهش توده استخوانی مشخص می شود، امروزه حدود 30 درصد زنان و 8 درصد مردان بالای 50 سال را در جوامع غربی درگیر کرده است و با افزایش امید به زندگی گستره آن در حال افزایش است. سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که در سال 2050 حدود 530 میلیون نفر از جمعیت آسیا در سنین بالای 65 سال خواهند بود که با توجه به افزایش امید به زندگی و عوامل خطری مثل تغییرات الگوی تغذیه‌ای، کمبود ویتامین D و کلسیم و کم تحرکی، استئوپروز به یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی در این قاره تبدیل خواهد شد.
وی ادامه داد: در ایران تخمین زده می شودکه استئوپروز در ناحیه گردن استخوان ران حدوداً در 1 درصد افراد جامعه دیده شود و در گروه های سنی بالاتر افزایش یابد بطوری که بالای 60 سال به حدود یک چهارم افراد خواهد رسید. ضعف استخوان یا استئوپنی نیز در 25 درصد افراد زیر 50 سال و نیمی از افراد بالای 60 سال دیده می شود.
دینی گفت: با توجه به ریسک فاکتورهای مؤثر در بروز و پیشرفت استئوپروز، میتوان ادعا کرد این بیماری در دوران کودکی شکل می‌گیرد و در سالمندی بروز می‌کند چرا که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بروز آن به شیوه زندگی برمی‌گردد که از دوران نوجوانی شکل می‌گیرد.
وی افزود: هر چند هم اکنون با توجه به شیوع، گسترش و بار بیماری استئوپروز در ایران و تاکید نقشه سلامت جمهوری اسلامی ایران در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1395- 1390)، بر کاهش بار بیماریهای عضلانی اسکلتی به میزان 5 درصد نسبت به سال پایه همراه با افزایش آگاهی گروههای درمعرض خطر نسبت به عوامل خطر بیماری در برنامه 5 ساله برنامه پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان بمنظور دستیابی به این هدف و با رویکرد ادغام در نظام شبکه های بهداشتی درمانی طراحی گردیده است و پس از تصویب، در سال آینده در سه دانشگاه علوم پزشکی کشور پایلوت خواهد شد. ولی لازم است جنبه‌های مختلف مؤثر بر بروز این بیماری که نقش مهمی در کیفیت زندگی سالمندی دارد، به دقت مورد توجه قرار داده شود.
کارشناس مسئول برنامه پیشگیری و درمان پوکی استخوان مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر افزود: در مجموع عوامل خطر بروز بیماری به دو دسته غیر قابل کنترل شامل( افزایش سن ، جنس، نژاد و سابقه فامیلی مثبت ) و عوامل قابل کنترل ( عدم رعایت تغذیه سالم ، فعالیت فیزیکی و مصر ف سیگار ) تقسیم می شوند که میتوان با رعایت شیوه زندگی سالم از بروز عوامل خطر قابل کنترل پیشگیری کرد.
وی گفت: در حقیقت تراکم استخوانی که در سالهای نوجوانی وجوانی به حداکثر مقدار می رسد در حدود سنین 35-45 سالگی در هر دو جنس شروع به کاهش می کند امادر زنان بعد از یائسگی (بدلیل از دست دادن هورمونهای جنسی) کاهش تراکم تشدید می یابد به صورتی که زنان در طی 7-5 سال بعداز یائسگی 7 تا 5 درصد از استحکام استخوانی خودرا از دست میدهند هر چند این کاهش تراکم وابسته به سن و اجتناب ناپذیر است ولی سرعت کاهش توده استخوانی در هر دو جنس تحت تاثیر عواملی مانند BMI، مصرف سیگار، بی حرکتی، اختلالات تولید و متابولیسم ویتامین D و پرکاری پاراتیرویید است.
دینی در پایان گفت: با توجه به عوامل خطر بروز بیماری پیشگیری و درمان پوکی استخوان شامل روشهای دارویی و غیر دارویی است وهدف از این اقدامات در هر دو مرحله پیشگیری و درمان، انجام هر چه زودتر اقداماتی است که منجر به حفظ تراکم استخوان و مانع از دست رفتن صحت و سلامتی ساختار آن شود تا بدین ترتیب از بروز شکستگیهای پاتولوژیک جلوگیری شود روشهای غیر دارویی نیز شامل رژیم درمانی، ورزش و ترک سیگار و یا رعایت اصول زندگی سالم است که نیازمند افزایش آگاهی عموم مردم و حساس سازی مدیران و کارکنان نظام سلامت در خصوص اهمیت موضوع است.
