چرا ظرفیتهای پذیرش رشته علوم شناختی در کنکور کارشناسی ارشد تغییر کرد؟
بیانیه جمعی از داوطلبان کنکور ارشد: علوم شناختی زیرمجموعه روانشناسی نیست
تغییر در ظرفیتهای رشتههای مختلف، حذف یک رشته یا مسائلی شبیه آن همواره و در آستانه انتخاب رشته مقاطع مختلف در دانشگاههای کشور شرایط بغرنجی را به وجود میآورد، موضوعی که معمولاً رخ دادن آن باعث میشود داوطلبان کنکور که بخش مهمی از زندگی خود را برای موفقیت در آن صرف کردهاند در لحظه حساس انتخاب رشته با مشکلات فراوانی روبهرو شوند. این اتفاق به طور معمول هر ساله در یک یا چند رشته به وقوع میپیوندد و علاوه بر به هم زدن برنامه ریزیهای انجام شده داوطلبان آنها را با مشکلات فراوانی هم روبهرو میکند.
در تازهترین اتفاق و در حالی که از روز چهارشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۰ انتخاب رشته داوطلبان کارشناسی ارشد آغاز شده، داوطلبان رشته «علوم شناختی» با اتفاقاتی عجیب مواجه شدهاند که اعتراضات فراوانی را هم به بار آورده است. در کنکور کارشناسی ارشد امسال از ۶۳۶ هزار و ۵۹۷ ثبتنام کننده، ۴۰۶ هزار و ۴۲۷ نفر مجاز به انتخاب رشته شدند که این افراد از امروز میتوانند هم برای دورههای کارشناسی ارشد دانشگاه دولتی و هم دانشگاه آزاد انتخاب رشته کنند. اما اتفاق مهم در انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد امسال آن است که با وجود نیاز مبرم کشور به رشد و توسعه «علوم شناختی»، امسال شاهد کاهش بیدلیل و بدون اعلام قبلی ظرفیت پذیرش دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی هستیم. این اتفاق باعث شده که جمعی از داوطلبان کنکور ارشد علوم شناختی ایران در بیانیهای ضمن اعتراض به این کاهش مواردی را درباره این اتفاق بیان کنند.
این دانشجویان در توضیحات خود درباره این تغییر ظرفیت آوردهاند: «علوم شناختی در کنکور امسال بیش از ۱۰۰۰ نفر متقاضی داشت که نسبت به سالهای گذشته نشاندهنده اقبال بیشتر داوطلبان به این رشته است. اما ... ظرفیت پذیرش دانشجو به شدت کمتر شده است. (به طور مثال در داشگاههای سراسری ظرفیت از ۱۰۷ نفر در سال گذشته به ۵۰ نفر در امسال رسیده است و اگر شخصی پس از یک سال تلاش مداوم موفق به رتبه ممتاز ۴۰ شود، نمیتواند در هیچ دانشگاه دولتی در دورههای روزانه و شبانهای تحصیل کند)؛ لذا این تصمیم در تضاد با عدالت آموزشی و تحصیل رایگان برای افراد توانا و به نوعی نقض صریح اصل ۳۰ قانون اساسی است.»
این بیانیه ادامه میدهد: «علوم و فناوریهای شناختی در سند نقشه جامع علمی کشور جز اولویتهای «الف» برای توسعه ذکر شده است، اما با سیاست اخذ شده جدید ضربه بزرگی به توسعه علوم شناختی کشور وارد شده است و تعداد زیادی از افراد علاقهمند و توانا به این رشته شانس حضور در این رشته را نخواهند داشت.»
نویسندگان در ادامه اشاره میکنند: «یکی دیگر از اقدامات غیر کارشناسی انجام گرفته در سیستم پذیرش دانشجویان امسال این است که در زیرمجموعه رشته روانشناسی ۷۵ نفر در رشته علوم شناختی جذب خواهند شد. این هم خود نشان میدهد که افراد تصمیمگیر در این زمینه درک درستی از محتوای آموزشی و پژوهشی رشته علوم شناختی ندارند و آن را زیرمجموعه روانشناسی میدانند که این یک خطای بسیار بزرگ است.»
این بیانیه اشاره میکند: «با توجه به متفاوت بودن محتوای رشته علوم شناختی با روانشناسی داوطلبی که خود را برای آزمون علوم شناختی آماده میکند طبیعتاً منابع مرتبط با این رشته را مطالعه میکنند و در رشته مستقل خود مورد سنجش قرار میگیرند، سوال اینجاست چرا باید دانشجویان غیرمرتبط با این رشته از مجموعه کاملاً مجزا بتوانند وارد این رشته شوند که شناخت بسیار کمی از آن دارند در حالیکه متقاضیان این رشته با کمبود ظرفیت مفرط نمیتوانند وارد رشته دلخواه خود شوند؟!».
اما درخواست این بیانیه کاملاً مشخص است: «حال از اعضای ستاد علومشناختی که تشکیل شده از اساتید بزرگ ایران است و در گام نخست این تصمیم را گرفته بودند، از نزدیک شاهد این مشکلات بودهاند و به نواقص این قانون جدید در طی یک سال گذشته پی بردهاند، این انتظار میرود که تلاش خود را برای احقاق حق داوطلبان این رشته انجام دهند.»
نویسندگان این بیانیه با اشاره به ویژگی اصلی این رشته به عنوان یک رشته بینرشتهای تاکید میکنند: «واضح است که رشته علوم شناختی یک رشته بین رشتهای است؛ که تمام رشتههای زیر مجموعه مهندسی، علوم پایه، پزشکی و بهداشت، علوم انسانی و هنر را شامل میشود، بنابراین ویژگی اصلی علوم شناختی ماهیت بین رشتهای این رشته است که با تصمیم اتخاذ شده این مساله «بین رشتهای» بودن خدشهدار شده است، چرا که باعث ورود اکثریت دانشجویان روانشناسی شده و شانس ورود علاقهمندان رشتههای دیگر که به اندازه رشته روانشناسی برای حفظ و اهمیت این رشته مهم هستند، کاهش مییابد. پیامد این تصمیم آن است که در آینده شاهد این مساله باشیم که علوم شناختی از یک رشته علوم پایه به یک زیر شاخه روانشناسی تبدیل شود و شانس بهرهمندی از استعدادها و علوم رشتههای مرتبط دیگر را از دست دهیم.»
و اما توضیح مشکل پیش آمده برای داوطلبان این رشته که تغییر ظرفیتها در موقع انتخاب رشته آنها را با مشکلات عدیدهای روبهرو کرده است: «در کنار این مسائل باید به این مورد هم اشاره کنیم که داوطلبان این کنکور با توجه به ظرفیتهای معمول هر سال، هدف و برنامهریزی یکساله داشتند و این کاهش ظرفیت ناگهانی و بدون اطلاع قبلی باعث از بین رفتن تلاش تعداد زیادی از آنها و لذا نوعی بیعدالتی و عدم توجه به تلاش یکساله این داوطلبان بوده است. علاوه بر این سبب شده داوطلبان سال آینده کاملا گیج و بلاتکلیف شوند که چگونه وارد علوم شناختی شوند؟! آیا باید در کنکور علوم شناختی شرکت کنند و یا کنکور روانشناسی؟ اگر سال بعد دوباره ظرفیتها تغییر کند، تکلیف چیست؟ باید قانون مشخصی به منظور رعایت اصول عدالت آموزشی وجود داشته باشد تا داوطلبان بدانند باید از چه مسیری وارد این رشته شوند.»
بیانیه به مساله مهم دیگری نیز اشاره میکند: «نکته مهم این است که اگر سیاست علمی کشور چنین است که داوطلبان ورودی به علوم شناختی از رشته روانشناسی وارد شوند، این موضوع بهتر بود یک سال قبل به داوطلبان اعلام میشد. هم اکنون تکلیف صدها داوطلبی که از ورود به دانشگاه باز میمانند چیست؟ اگر قرار است این سیاست قطعی باشد، باید با اعلام قبلی از سال دیگر اعمال شود.»
همانگونه که از متن این بیانیه مشخص است غفلتی که امروز صورت گرفته، کاهش ظرفیت داوطلبان علوم شناختی است و اختصاص ظرفیت این رشته به روانشناسی که نویسندگان آن را «یک خوابآلودگی خطرناک» میدانند. هر چند که تا پایان انتخاب رشته داوطلبان کارشناسی ارشد امسال زمان کمی باقیمانده، اما به نظر میرسد تا دیر نشده باید به داد این رشته و داوطلبان و دانشجویان آن رسید.
منبع: اعتمادآنلاین