دکتر احمد حاجبی، در نشست خبری که به مناسبت فرارسیدن "هفته سلامت روان" در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، بیان کرد: امروز روز جهانی سلامت روان و آغاز هفته سلامت روان در ایران است و آمارهای جهانی نشان می‌دهد یک میلیارد نفر از اختلال روانی رنج می‌برند و افسردگی از علل اصلی بیماری‌ها در جهان مطرح است و از هر ٧ کودک ١٠ تا ١٩ سال یک کودک به اختلال روانی مبتلا بوده و آمار‌ها در سطح جهان نشان می‌دهد که اختلال روانی از سنین نوجوانی آغاز می‌شود و بار این مشکلات برای جهان بسیار بیشتر است چرا که هر چه سن شیوع یک اختلال پایین‌تر باشد بار آن بیشتر است و افراد مبتلا به دلیل ابتلا به اختلال روانی عمرشان کم می‌شود.
تاکید بر لزوم انگ زدایی از مشکلات روانپزشکی
وی گفت: آمارهای ما نشان می دهد که افرادی که به اختلالات شدید روانپزشکی مبتلا هستند، ممکن است بین ۱۰ تا ۲۰ سال به دلیل ابتلا به این اختلال روانپزشکی عمرشان کمتر شود. اعداد و ارقام در این زمینه زیاد است که وقتی به آنها می پردازیم، بیشتر می توان به حوزه سلامت روان و اهمیت پرداختن به آن پی برد. این هفته زمان مناسبی است که بیش از پیش به بحث سلامت روان بپردازیم.
در تمام این سال ها یکی از مهمترین اهداف ما در افزایش سواد سلامت روان در عموم جامعه و مبارزه با انگ ناشی از مشکلات روانپزشکی است. در تمام سالیان که سلامت روان مطرح بوده افزایش سلامت روان و مبارزه با انگ و استیگما از مهمترین اهداف بوده است.
او درباره لایحه حمایت از بیماران روانپزشکی بیان کرد: کمیسیون حمایت از بیماران مبتلا به روانپزشکی در مجلس پیگیری شد و در اسفند سال ٩٨ لایحه از دولت به مجلس رفت و در سال ٩٩ تغییراتی در کمیسیون بهداشت پیدا کرد و اکنون به سطح بالاتری ارجاع داده شده است و اگر مراحل اداری را طی کند در صحن علنی مطرح خواهد شد و ١٨ سال است که روی این لایحه کار می‌شود و امیدواریم زودتر به سرانجام برسد هر چند دوستان عنوان می‌کنند که نقایصی دارد.
بلاتکلیفی ۱۸ ساله لایحه حمایت از بیماران روان
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت بیان کرد: بر اساس یک مطالعه که در پایان سال ٩٩ صورت گرفت؛ ٢٩.٧ درصد افراد در گروه سنی بالای ١۵ سال به بالا یک مشکل روانشناختی داشتند و میزان شیوع اختلالات در مبتلایان کرونا ٣٩.٧ بوده است و بر این اساس ١۴ درصد اینها یک عضو خانواده را در دوران کرونا از دست دادند و میزان مشکلات روانشناختی در این افراد ۴٠.٨ درصد بوده و باید توجه داشت در همه جای دنیا کرونا موجب اختلالات روانی شده است.
کرونا و افزایش مشکلات روانی
دکتر حاجبی در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی درباره افزایش اختلالات اضطرابی در دوران پاندمی کرونا، گفت: قبلا شیوع اختلالات روانپزشکی ما بین ۲۳.۴ و ۲۳.۶ درصد بود. در اواخر سال ۱۳۹۹ هم مطالعه کشوری دیگری انجام شد که شیوع اختلالات روانپزشکی به ۲۹.۷ درصد رسید. جالب است بدانید که در این مطالعه ۲۹.۷ در جمعیت عمومی استخراج شد، اما در همان مطالعه ارزیابی شد و متوجه شدند که ۱۴.۹ درصد از کسانیکه در مطالعه شرکت کرده بودند، به کرونا هم مبتلا شده بودند. حال قدم بعدی این بود که در افرادی که به کرونا مبتلا شدند، میزان شیوع اختلالات چقدر شده است که مطالعه نشان داد که میزان شیوع اختلالات روانپزشکی در این افراد ۳۹.۸ درصد است که نشان می دهد ابتلا به کرونا در این گروه خاص جمعیت هدف، شانس مسائل روانشناختی را بالا برده است. همچنین در مطالعه مشخص شد که چهار درصد افرادی که در مطالعه شرکت کرده اند، افرادی هستند که یک عضو نزدیک خانواده خودشان را به علت کرونا از دست داده اند و در این افراد میزان اختلالات روانشناختی ۴۰.۸ درصد بود. این نتایج نشان داد که ما با بحرانی به نام کرونا مواجهیم که یک مشکل جهانی است. در همه جای دنیا کرونا منجر به افزایش مشکلات در حوزه سلامت روان شده است. البته فقط مربوط به کرونا نیست و در زمان سارس و مرس هم این موضوع پیش آمده بود.
وی در ادامه گفت: حال چرا کرونا منجر به افزایش اختلالات می شود؟ سلامت روان یک پدیده ای است که عوامل بیولوژیک، عوامل روانشناختی و اجتماعی در آن دخیل است و این سه عامل در کرونا وجود داشت. در کرونا عوامل بیولوژیک و بیماری کرونا، استرس ها و فشارهای دوران کرونا از فوت افراد و نداشتن مراسم سوگ، مشکلات اقتصادی، معیشتی و روابط بین فردی و سایر موارد، منجر به مشکلات متعدد در حوزه سلامت روان شد. ما برنامه های زیادی را طی ۱۸ ماه اخیر داشتیم. در حوزه بهداشت بهترین رویکرد برای ارائه خدمت، استفاده از نظام مراقبت های بهداشتی اولیه است. همواره تلاش کردیم که همه اقدامات را به نوعی در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه ادغام کنیم. خدمات زیادی ادغام شده است، اما یادمان باشد که سیستم غربالگری کاملا هوشیار است. در کرونا در طولانی مدت مهمترین مساله سلامت روان است.
دکتر حاجبی درخصوص وضعیت سلامت روان در کشور بیان کرد: طبق آخرین آمار در کشور ۲۹.۷ درصد از افراد گروه سنی ۱۵ سال به بالا به نوعی یا به شکلی مشکل روانشناختی دارند که این مشکل باید ارزیابی شود.
اهمیت سلامت روان در دوران پساکرونا
وی همچنین درخصوص وضعیت سلامت روان و اقدامات در نظر گرفته شده برای پساکرونا، عنوان کرد: یکی از مهمترین مسائل در دوران پساکرونا بحث حوزه سلامت روان است. وقتی درباره پساکرونا صحبت می کنیم، به این معنا نیست که صبر کنیم تا کرونا تمام شود، بلکه اکنون نیز وقتی بیماری درمان می شود، دوران پساکرونایش را طی می کند. ما به هیچ وجه منتظر نماندیم تا کرونا تمام شود و اقداماتمان را آغاز کنیم، بلکه از اسفند ۱۳۹۸ مداخلات متعددی را آغاز کردیم. مثلا، برای کسانی که فوتی داشتند و در سوگ ناشی از فوت عزیزشان بودند، مداخلات در نظام مراقبت ها وجود دارد. از چهار ماه قبل برای بهبودیافتگان کرونا هم برنامه تدوین شده و افراد به صورت فعال در سیستم از طریق آمارهایی که به نظام بهداشتی ارائه می شود، غربالگری شده و مداخلات صورت می گیرد. کووید طولانی، بزرگترین مشکلش از نظر جامعه جهانی، حوزه سلامت روان است و همانطور که سازمان جهانی بهداشت هم اعتقاد دارد، بزرگترین مشکل آن اختلالات شایع روانپزشکی است که به طور مشخص می توان از افسردگی و اضطراب نام برد.
دکتر حاجبی گفت: ما به صورت جاری خدماتمان را ارائه می دهیم. در حوزه سلامت روان در دوران کرونا، در وزارت بهداشت باید به سمت توانمندسازی رفته و شناسایی و مداخله به موقع داشته باشیم.
چگونگی غربالگری دانش آموزان در حوزه سلامت روان در دوران کرونا
وی درخصوص غربالگری دانش آموزان در حوزه سلامت روان در دوران کرونا نیز تصریح کرد: در زمینه غربالگری دانش آموزان، واقعیت این است که وزارت آموزش و پرورش سیاستگذاری می کند و وزارت بهداشت به عنوان یک دستگاه تخصصی معمولا کمک می کند. تاکنون که مدارس بسته بود و دانش آموزی را در مدارس نداشتیم. البته فکر نکنیم که این مسائل و معضلات خاص کشور ماست، بلکه کرونا یک پاندمی جهانی است و همه این مسائل در دنیا تجربه شده است. می دانیم که در طی این دوران بچه ها در خانه بودند، ارتباطی نداشتند و فعالیت فیزیکی محدودی داشتند، روابط بین فردی شان کمتر شده و بسیاری از عوامل دیگر؛ اینها ممکن است مشکلاتی را در حوزه سلامت روان و مسائل رفتاری پیدا کرده باشند. حال اینکه غربالگری انجام شود و یا اینکه چگونه انجام شود، مستلزم بازگشایی مدارس است. ما جلساتی داشتیم، اما بعد از بازگشایی مدارس با همکارانمان در وزارت آموزش و پرورش رویکرد را قطعی می کنیم. در نهایت سیاست کلان با کمک وزارت بهداشت بوده و سیاست اصلی در وزارت آموزش و پرورش درباره چگونگی مداخلات، انجام می شود.
دریافت صفحه با کد QR