"انزوا طلبی" خانواده‌ها و گذار از "جمع گرایی" به "فردگرایی"
دکتر امین رفیعی پور گذار خانواده‌ها از جامعه "جمع گرا" به "فرد گرا" را بسیار آسیب زننده دانست و اظهار کرد: شرایط جامعه به سمتی رفته است که مردم در حال تشکیل خانواده‌های هسته‌ای خاص خود هستند و در این راستا ارتباطات خود را با خانواده‌های وابسته به حداقل می‌رسانند. این امر می‌تواند ریشه در بسیاری از موارد داشته باشد و البته پاندمی کووید ۱۹ نیز این امر را تسریع کرد.
این روانشناس با بیان اینکه گسترش خانواده‌های هسته‌ای و کاهش ارتباط افراد با خانواده‌های وابسته، مردم را به سمت انزوا طلبی برده است، ادامه داد: البته مسائل دیگری نیز در این انزوا طلبی نقش داشته و نمی‌توان تنها یک فاکتور را در آن موثر دانست. در واقع شرایط اقتصادی و اجتماعی، ساختار فرهنگی جامعه و تاثیر رسانه‌ها در این امر نقش داشته و باعث شده جامعه انسانی به سمت انزوا طلبی حرکت کند.
رفیعی پور با تاکید بر اینکه ایرانی‌ها از گذشته زندگی جمعی داشته و متاسفانه اکنون در حال فاصله گرفتن از زندگی جمعی خود و رسیدن به فرد گرایی هستند، افزود: این یک گذار فرهنگی است که خانواده‌ها را از سنتی به غیر سنتی می‌کشاند، به طوری که فرد به جای برقراری ارتباط با خویشان و اقوام، با افرادی ارتباط برقرار میکند که ممکن است اشتراکاتی با او داشته باشند چراکه در صورت بروز اختلاف در این ارتباطات، کنار گذاشتن چنین افرادی بسیار راحت‌تر از کنار گذاشتن اقوام و فامیل است. از سوی دیگر آسیب‌های این قطع ارتباط با افراد دیگر کمتر از آسیب‌های قطع ارتباط با خویشان است، اما در عین حال روابط این چنینی نیز بسیار عمیق نیست.
معاون آموزشی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، این گذار فرهنگی را قابل تغییر دانست و تصریح کرد: این یک فرآیند طبیعی نیست بلکه یک ساختار فرهنگی است و فرهنگ قابل آموزش و تغییر است. قطعا با کمک خانواده‌ها می‌توان آن را تغییر داد. خانواده‌ها باید از همان ابتدا فرزندان خود را با هم‌سالان رشد دهند و ارتباطات فامیلی خود را به شکل قوی حفظ کنند. فرزندان باید ارتباطات اجتماعی خوبی با اقوام برقرار و اقوام نیز باید همدلی خود را حفظ کنند.
رفیعی پور در پایان سخنان خود تاکید کرد: زمانی که افراد دچار عارضه و مشکلی میشوند، اگر شبکه حمایت اجتماعی قوی داشته باشند و افرادی در اطراف آن‌ها باشند که از آن‌ها حمایت کنند؛ سطح استرس و اضطرابشان کاهش پیدا میکند. از طرفی وجود این شبکه اجتماعی قوی باعث میشود که از افسردگی افراد جلوگیری شود. از این رو است که توصیه می‌کنیم اعضای خانواده با اقوام و خویشان خود تعامل، گفتگو و ارتباطات قوی داشته باشند تا بتوانند ارتباطات اجتماعی و شبکه حمایت اجتماعی خود را حفظ کنند.
این روانشناس با بیان اینکه گسترش خانواده‌های هسته‌ای و کاهش ارتباط افراد با خانواده‌های وابسته، مردم را به سمت انزوا طلبی برده است، ادامه داد: البته مسائل دیگری نیز در این انزوا طلبی نقش داشته و نمی‌توان تنها یک فاکتور را در آن موثر دانست. در واقع شرایط اقتصادی و اجتماعی، ساختار فرهنگی جامعه و تاثیر رسانه‌ها در این امر نقش داشته و باعث شده جامعه انسانی به سمت انزوا طلبی حرکت کند.
رفیعی پور با تاکید بر اینکه ایرانی‌ها از گذشته زندگی جمعی داشته و متاسفانه اکنون در حال فاصله گرفتن از زندگی جمعی خود و رسیدن به فرد گرایی هستند، افزود: این یک گذار فرهنگی است که خانواده‌ها را از سنتی به غیر سنتی می‌کشاند، به طوری که فرد به جای برقراری ارتباط با خویشان و اقوام، با افرادی ارتباط برقرار میکند که ممکن است اشتراکاتی با او داشته باشند چراکه در صورت بروز اختلاف در این ارتباطات، کنار گذاشتن چنین افرادی بسیار راحت‌تر از کنار گذاشتن اقوام و فامیل است. از سوی دیگر آسیب‌های این قطع ارتباط با افراد دیگر کمتر از آسیب‌های قطع ارتباط با خویشان است، اما در عین حال روابط این چنینی نیز بسیار عمیق نیست.
معاون آموزشی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، این گذار فرهنگی را قابل تغییر دانست و تصریح کرد: این یک فرآیند طبیعی نیست بلکه یک ساختار فرهنگی است و فرهنگ قابل آموزش و تغییر است. قطعا با کمک خانواده‌ها می‌توان آن را تغییر داد. خانواده‌ها باید از همان ابتدا فرزندان خود را با هم‌سالان رشد دهند و ارتباطات فامیلی خود را به شکل قوی حفظ کنند. فرزندان باید ارتباطات اجتماعی خوبی با اقوام برقرار و اقوام نیز باید همدلی خود را حفظ کنند.
رفیعی پور در پایان سخنان خود تاکید کرد: زمانی که افراد دچار عارضه و مشکلی میشوند، اگر شبکه حمایت اجتماعی قوی داشته باشند و افرادی در اطراف آن‌ها باشند که از آن‌ها حمایت کنند؛ سطح استرس و اضطرابشان کاهش پیدا میکند. از طرفی وجود این شبکه اجتماعی قوی باعث میشود که از افسردگی افراد جلوگیری شود. از این رو است که توصیه می‌کنیم اعضای خانواده با اقوام و خویشان خود تعامل، گفتگو و ارتباطات قوی داشته باشند تا بتوانند ارتباطات اجتماعی و شبکه حمایت اجتماعی خود را حفظ کنند.
مرجع : خبرگزاری ایسنا
