خونریزی مغزی بعد از ضربه به سر

محل، شدت، حجم خونریزی و گستردگی آن از جهت آسیب وارده به مغز و نوع درمان مورد نیاز تعیین‌کننده خواهد بود. به‌صورت کلی خونریزی‌هایی که منشأ سیاهرگی یا وریدی دارند به‌صورت آهسته رخ می‌دهند و افزایش حجم آنها زیاد نیست و در بسیاری موارد به‌صورت خودبه‌خودی محدود شده و خونریزی قطع می‌شود.

در این صورت به ‌شرطی که فشار زیادی روی مغز وارد نشده باشد می‌توان درمان جراحی را انجام نداد و فقط با تحت نظر گرفتن در آی‌سی‌یو و سپس در بخش منتظر بود تا ساعت‌های حساس و خطرناک بعد از ضربه به سر گذشته و خطر گسترش خونریزی برطرف شود. در این زمان بیمار مرخص شده و پس از چند هفته به‌تدریج خونریزی اتفاق‌افتاده جذب می‌شود.

از سوی دیگر گاهی منشأ خونریزی سرخرگ‎ها یا شریان‌ها هستند که فشار بالایی دارند و در زمان نسبتا کوتاهی حجم بیشتری از خونریزی را سبب می‌شوند.

در این حالت زمان برای نجات بیمار بسیار مهم و طلایی خواهد بود؛ انجام جراحی اورژانس در اولین زمان ممکن با هدف تخلیه خونریزی و کنترل شریانی که آسیب دیده و پاره شده است می‌تواند نجات‌بخش باشد. حتی گاهی دقایق برای نجات بیمار اهمیت پیدا می‌کنند زیرا شریان حجم زیادی از خون را وارد مغز یا فضای اطراف آن کرده و اگر به‌موقع درمان جراحی انجام نشود آسیب مغزی و مرگ مغزی اتفاق می‌افتد.

در عین حال موارد نسبتا ناشایعی وجود دارند که خونریزی سیاهرگی بسیار آهسته رخ می‌دهد و حتی در سی‌تی‌اسکن اولیه شاهد هیچ خونریزی‌ای نیستیم و طی روزها یا حتی هفته‌های بعد به‌تدریج خونریزی ادامه پیدا کرده و به حجم قابل‌توجهی می‌رسد.

افراد مسن، بیمارانی که سابقه جراحی مغز یا تشنج دارند و بیمارانی که داروهای ضد انعقاد مثل آسپیرین، وارفارین و پلاویکس مصرف می‌کنند کسانی هستند که در خطر خونریزی‌های تاخیری خواهند بود.

در این موارد معمولا با تاخیر چندروزه یا حتی چندهفته می‌توان با انجام سی‌تی‌اسکن، خونریزی اتفاق‌افتاده را تشخیص داده و درمان کرد.


دکتر علیرضا طبیب خویی - جراح مغز و اعصاب / روزنامه جام جم