آیا کرونای سویه اُمیکرون در برابر واکسن‌ها مقاوم است!

اخیراً سویه جدیدی از ویروس کرونا با نام B.1.1.529 در آفریقای جنوبی شناسایی شد که سازمان جهانی بهداشت (WHO) آن را اُمیکرون (Omicron) نامید. امیکرون همانند نام‌های قبلی آلفا، بتا، گاما و دلتا یکی از حروف الفبای یونانی است و جایگزین B.1.1.529 خواهد شد.

طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت ممکن است «اُمیکرون» سریع‌تر از سایر سویه‌های ویروس کرونا گسترش یابد. حدود دو ماه طول کشید تا گونه‌ی دلتا توسط سازمان بهداشت جهانی در دسته‌ ویروس‌های «نگران‌کننده» طبقه‌بندی شود؛ اما گونه‌ Omicron ظرف ۷۲ ساعت پس از شناسایی در این طبقه‌بندی جای گرفت!

این سویه تاکنون در آفریقای جنوبی، بوتساوانا، بلژیک، هنگ کنگ و اسرائیل شناسایی شده است، به نظر می‌رسد که اومیکرون یکی از تغییریافته‌ترین موارد جهش ویروس کرونا است.

این بیماری اولین‌بار در آفریقای جنوبی شناسایی شد؛ مؤسسه ملی بیماری‌های واگیر (NICD) در روز پنجشنبه اعلام کرد که ۲۲ مورد [مثبت] تأیید شده است؛ به تدریج با انتشار نتایج آزمایش، موارد بیشتری به ثبت رسیده‌اند.

تولیو دی اولیویرا، ویروس شناس آفریقای جنوبی، در یک کنفرانس مطبوعاتی آنلاین گفت: «نوع جدید ویروس کرونا باعث نگرانی در آفریقای جنوبی شده است». او توضیح داد که تعداد بالای جهش‌های اسپایک در گونه Omicron که در حال حاضر حداقل ۳۲ مورد است، نگران‌کننده است چرا که نشان می‌دهد این ویروس توانایی مقاومت در برابر واکسن را داراست و در انتقال بیماری قوی‌تر عمل می‌کند.

سازمان جهانی بهداشت گفته چند هفته‌ای طول می‌کشد که تاثیر این سویه جدید را دریابند، در حالیکه متخصصان روی این موضوع کار می‌کنند که میزان انتقال‌پذیری آن را مشخص کنند.

کارشناسان بهداشت عمیقاً نگران قابل انتقال بودن نوع اومیکرون هستند زیرا دارای یک صورت فلکی غیرعادی از جهش ها بوده و مشخصات متفاوتی با سایر گونه‌های نگران کننده دارد. "ماریا ون کرخوف" مسئول فنی سازمان جهانی بهداشت در مورد کرونا در ویدئویی که در توییتر منتشر شده است، گفت: اومیکرون B.۱.۱.۵۲۹ به‌ عنوان یک نوع نگرانی نام‌گذاری شده است زیرا دارای برخی ویژگی‌های نگران‌کننده است.


متخصصان معتقدند که این سویه جدید با جهش‌های بسیار زیادی که دارد می‌تواند اثربخشی واکسن‌های موجود را کاهش دهد و به موضوع نگران کننده‌ای تبدیل شود.

تعداد بالای جهش‌های اسپایک در گونه اومیکرون (Omicron) که در حال حاضر ۳۲ مورد است بسیار نگران کننده است زیرا نشان می‌دهد که این ویروس در برابر واکسن‌ها مقاوم است و قدرت انتقال پذیری زیادی دارد. البته چندین هفته طول می‌کشد که تأثیر این گونه از ویروس کرونا به خوبی بررسی شود.

شواهد اولیه، حاکی از خطر بالای عفونت است و تغییرات زیان‌باری در اپیدمیولوژی کرونا روی داده است. با این وجود کارشناسان اعلام کردند که تست‌های پی‌سی‌آر همچنان قادر هستند این سویه جدید را شناسایی کنند.  

جو فاهلا، وزیر بهداشت آفریقای جنوبی در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار کرد: دانشمندان هیچ مدرکی مبنی بر ایجاد بیماری شدید این نوع پیدا نکرده‌اند. تاکنون هیچ مدرک علمی در مورد افزایش تهاجمی نوع B.۱.۱.۵۲۹ گزارش نشده است. هنوز خیلی زود است که بگوییم نوع جدید کووید -۱۹ چگونه رفتار خواهد کرد.

از طرفی یک کارشناس کووید گفته است این فوق‌گونه جدید می‌تواند چنان خطری برای واکسن‌ها ایجاد کند که جهان با یک «همه‌گیری کاملاً جدید» مواجه شود.

دیوید نابارو، فرستاده ویژه سازمان بهداشت جهانی، اعلام کرده است این نوع یک تهدید جدی است زیرا گستردگی آن با ۳۲ جهش نشان می‌دهد که ظرفیت بیشتری برای فرار از مصونیت واکسن‌ها دارد.

وی تاکید دارد به نظر می‌رسد، این ویروس ظرفیت بیشتری برای فرار از دیوار دفاعی بدن خواهد داشت که همه ما در نتیجه واکسیناسیون‌هایی دریافت کرده‌ایم و این مورد نگران‌کننده است زیرا بازگشت به عقب و شروع دوباره مقابله با یک بیماری همه گیر جدید را نشان می‌دهد.  

 

اصلی‌ترین نگرانی درباره اومیکرون، احتمال بی‌اثر یا کم‌اثر بودن واکسن‌ها در برابر آن است اما این موضوع فعلاً «نگرانی است» و نظر «قطعی نیست.

هرچند شرکت داروسازی فایزر پیش بینی کرده است که در صورت مقاوم بودن سویه جدید به واکسنهای موجود بتواند یک واکسن مناسب آن را در مدت ۱۰۰ روز تولید کند.

شرکت داروسازی مدرنا نیز اعلام کرده است که از اوایل سال ۲۰۲۱، استراتژی جامعی را برای پیش‌بینی انواع سویه های نگران کننده ارائه کرده است.

شرکت داروسازی نواوکس نیز اعلام کرده است که در حال حاضر فرایند ساخت واکسن کووید-۱۹ بر اساس توالی ژنتیکی شناخته شده B.۱.۱.۵۲۹ را آغاز کرده و آن را برای شروع آزمایشات و طی کردن مراحل تولید ظرف چند هفته آینده آماده خواهد کرد.

 

سویه «اومیکرون» اولین بار در روز ۲۴ نوامبر از سوی آفریقای جنوبی به سازمان جهانی بهداشت معرفی شد ولی پس از آن در کشورهای دیگری از جمله بوتسوانا، بلژیک، و هنگ‌کنگ نیز شناسایی شده است.

به دنبال احتمال شیوع این سویه از ویروس برخی از کشورها سفر از کشورهای جنوبی قاره آفریقا را محدود یا ممنوع کرده‌اند، انگلیس سفر از آفریقای جنوبی، بوتسوانا، زیمبابوه، نامیبیا، لسوتو و اسواتینی را ممنوع کرده است. مقام‌های آمریکایی به این فهرست موزامبیک و مالاوی را نیز افزوده‌اند، برزیل و استرالیا نیز محدودیت‌هایی را در این زمینه اعمال کرده‌اند.