پیشنهاداتی برای کاهش میزان خودکشی در اپیدمی کرونا

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان با انجام یک مطالعه مروری، تاثیر همه‌گیری کووید-۱۹ را بر رفتار خودکشی در سراسر جهان، بررسی و در نهایت پیشنهاداتی برای کاهش روند این رفتار در دوران اپیدمی کرونا ارائه کردند.
 

خودکشی؛ اقدامی آگاهانه برای آزار خود است که به مرگ منتهی می‌شود. این معضل به عنوان یکی از مشکلات مهم در بهداشت عمومی مطرح است و در حرفه بهداشت روان، یک فوریت محسوب می‌شود. برآورد سالانه موارد اقدام به خودکشی در دنیا، حدود ۱۵ الی ۲۰ میلیون مورد است که حدود ۸۰۰ هزار مورد آن به مرگ منتهی می‌شود.

همه‌گیری کووید-۱۹، یک چالش مهم سلامت روان، در سراسر جهان ایجاد کرده است. در برخی موارد؛ این بحران، با ایجاد تاثیرات شدید بر روی سلامت روان افراد می‌تواند منجر به رفتارهای خودکشی شود. مطالعات مختلفی ارتباط بین شروع شیوع کووید-۱۹ و بروز اختلال در سلامت روان افراد جامعه را بررسی کرده‌اند و مشخص شده که شیوع این ویروس باعث اختلالاتی مانند ترس، تنهایی، نگرانی، مشکلات خانوادگی و استرس پس از سانحه شده است.

با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان با انجام یک مطالعه مروری به بررسی تاثیرات احتمالی همه‌گیری کووید-۱۹ بر رفتار خودکشی و اقدام به آن پرداختند.

در این مطالعه که در سال ۱۳۹۹ انجام شد، با جستجوی کلمات کلیدی مرتبط با این موضوع در پایگاه‌های داده، مقالات مرتبط جمع‌آوری شدند و پس از بررسی این مقالات تعداد ۵۳ مقاله مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی کامل این مقالات نشان داد که شیوع ویروس کووید-۱۹ بر پنج حیطه خیلی مهم شامل «عوامل مربوط به سلامت روان و ایجاد اختلالات روانپزشکی در افراد»، «عوامل مرتبط با تعاملات اجتماعی افراد»، «عوامل مرتبط با اقتصاد و اشتغال افراد»، «عوامل مرتبط با تحصیلات» و «عوامل مرتبط با اختلالات جسمی» تاثیر می‌گذارد.

با توجه به این‌که، اختلال در هر کدام از این پنج حیطه، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد افکار و رفتار خودکشی در افراد باشد،‌ می‌توان نتیجه گرفت که شروع و ادامه این بیماری در جامعه، با افزایش موارد رفتار خودکشی همراه است.

بررسی این مقالات حاکی از این است که کووید-۱۹ در افرادی که سابقه بیماری‌هایی مثل انواع سرطان‌ها، دیابت، پرفشاری خون و سایر بیماری‌های زمینه‌ای نقص سیستم ایمنی، یا سابقه مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی را دارند، بیشتر رخ می‌دهد.

موارد خودکشی نیز در افرادی که قبلاً سابقه اختلال روان‌شناختی و یا سابقه قبلی افکار و رفتار خودکشی، از جمله اقدام قبلی به خودکشی را داشته اند، طی این همه‌گیری بیشتر اتفاق می‌افتد.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: از همه این موارد می‌توان به این نتیجه رسید که اکثر اختلالات به دلیل فاصله‌گذاری اجتماعی، جداسازی بیمار حین و بعد از درمان، قرنطینه کردن افراد و خانواده‌ها، تنها شدن و نداشتن ارتباطات اجتماعی است و این موارد از اصول اصلی پیشگیری و درمان بیماری کووید-۱۹ هستند.

به گفته این محققان؛ با توجه به این‌که تمامی عوامل خطر این بیماری بر روی روان و جسم فرد موثر است، بنابراین خیلی غیر منتظره و دور از ذهن نیست که همه‌گیری کووید-۱۹ باعث افزایش میزان روند خودکشی در جوامع شود.

در این مطالعه پیشنهاداتی برای کاهش روند میزان خودکشی در دوران اپیدمی کرونا نیز ارائه شده است:
-انجام مطالعات بیشتر در این خصوص؛
-دسترسی آسان به مراقبت‌های بهداشت روان برای افراد در معرض خطر؛
- پرهیز از گوش دادن و نشر اطلاعات نامعتبر؛
- مداخلات و برنامه‌های مبتنی بر شواهد، مانند کمک گرفتن از خطوط تلفن بحران؛
- روش‌های جایگزین آموزش تحصیلی دانش‌آموزان؛
- تهیه و پخش برنامه‌ها و فیلم‌های آموزشی توسط صدا و سیما؛
- فعال کردن بازار کار و کمک‌های مالی برای رفع رکودهای اقتصادی و حمایت از افراد در معرض خطر خودکشی؛
- نشر و تبلیغ پیام‌های مناسب؛
- در اختیار قرار دادن تجهیزات کافی برای پرسنل بیمارستان و مراکز سلامت و آموزش لازم در برخورد با مراجعین و مبتلایان.

در انجام این تحقیق عبدالله رحمانی و محسن رضاییان؛ پژوهشگران اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «تاثیرات احتمالی عالم‌گیری کووید-۱۹ بر رفتار خودکشی در سراسر جهان: یک مطالعه مروری ساختارمند» در مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان منتشر شده است.