همه چیز درباره دو اختلالی که شما را از شنیدن هرنوع صدایی بیزار می‌کند!
«من از بچگی به صدای غذا خوردن دیگران خیلی حساس هستم. مثلا اگر فردی در نزدیکی‌ام باشد که خیار بخورد، اصلا نمی‌توانم تحمل کنم»، «مشکلی دارم که بر ارتباطاتم با دیگران تاثیر منفی گذاشته است. مثلا صدای نفس‌کشیدن دیگران خیلی روی اعصاب من است و توان تمرکز کردن را از من می‌گیرد» و .... در چند وقت اخیر، چندین پیامک با چنین موضوعی به دست ما رسیده که به همین دلیل، لازم دیدیم با توجه به جوانب زیاد این مشکل، توضیح کامل و دقیق‌تری در این باره ارائه شود.
احتمال وجود اختلال میسوفونیا
صدابیزاری یا میسوفونیا (Misophonia) نوعی اختلال است که در آن برخی صدا‌ها باعث واکنش‌های احساسی یا فیزیولوژیکی در افراد میشود که از نظر دیگران واکنش‌های غیرمعقولی تلقی می‌شوند. افراد مبتلا به صدابیزاری غالباً گزارش می‌کنند که با صدا‌های دهانی یعنی سروصدایی که شخص هنگام غذا خوردن، نفس کشیدن یا حتی جویدن ایجاد می‌کند، اذیت می‌شوند.
صدا‌های نامطلوب دیگر شامل صدای برخورد انگشت به صفحه کلید یا ضربه زدن به چیزی با انگشت‌ها یا صدای حرکت برف پاک‌کن خودروست. گاهی اوقات یک حرکت تکراری کوچک علت تحریک شخص میشود، مثلاً کسی که اصطلاحاً وول می‌خورد یا پایش را می‌جنباند. محققان بر این باورند که مغز مبتلایان به صدابیزاری ممکن است در زمینه فیلتر کردن صدا مشکل داشته باشد و این که ممکن است یکی از ویژگی‌های «صدا‌های میسفونیک» یا آزاردهنده برای مبتلایان به صدابیزاری، تکراری بودن آن‌ها باشد. شایان ذکر است سن شروع این اختلال مادام‌العمر مشخص نیست، اما برخی افراد علایم را بین ۹ تا ۱۳ سالگی گزارش می‌کنند و در دختران شایع‌تر است.
بعضی از افراد دچار پرشنوایی یا هایپراکوزیس (Hyperacusis) هستند یعنی صداهایی را که بقیه نمی‌شنوند و در صورت شنیدن هم اذیت نمی‌شوند، این افراد بیش از حد می‌شنوند.
پرشنوایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد مثل ضربه به سر، میگرن، استرس، عمل جراحی نواحی سر و گوش و فک، آسیب به گوش‌ها و گاهی حتی مصرف برخی داروها.
در کسانی هم که دچار اوتیسم هستند این بیماری گاهی نمود پیدا می‌کند. برای این دسته از افراد صداهایی مثل صدای تیک‌تاک ساعت، صدای غذا خوردن، صدای جویدن آدامس، تخمه خوردن، صدای موتور خودرو و هواکش‌ها، صدا‌های بسیار بلندی محسوب میشود و حتی ممکن است شنیدنش برای آن‌ها دردناک و ترسناک باشد.
احتمال وجود برخی اختلالات‌روان شناختی
وجود برخی اختلالات روان شناختی همبسته مثل وسواس اجباری، تجربیات تلخ و ناگوار شرطی شده با صدای خاص یا تعدادی بیماری جسمی دیگر مثل میگرن، سندروم‌داون و بیماری‌های عفونی گوش هم می‌تواند عامل ایجاد چنین مشکلی باشد.
۲ گام برای درمان
۱- درمان عضوی| با توجه به طرح دو اختلال یاد شده، ابتدا به تشخیص دقیق و سپس درمان مناسب نیاز است. اگر دچار این مشکل هستید، ابتدا باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شوید. برخی علل آسیب‌دیدگی گوش عبارتند از: شنیدن صدای انفجار، کیسه هوای خودرو، ترقه‌های بسیار قوی، ضربه به سر و گوش یا وجود بیماری‌های مربوط به عفونت گوش درمان نشده.
۲- درمان روان شناسی| در صورت رد اختلال عضوی، بررسی متغیر‌های روان شناختی به عهده روان پزشک و روان شناس خواهد بود. برای مثال در صورت وجود افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه که یکی از دلایل شایع این عارضه‌هاست، دارو درمانی، رفتار درمانی شناختی (CBT)، تکنیک «ذهن آگاهی» یا آرامش عضلانی یا «ریلکسیشن تراپی» بسته به نظر متخصص به کار گرفته خواهد شد.
صدابیزاری یا میسوفونیا (Misophonia) نوعی اختلال است که در آن برخی صدا‌ها باعث واکنش‌های احساسی یا فیزیولوژیکی در افراد میشود که از نظر دیگران واکنش‌های غیرمعقولی تلقی می‌شوند. افراد مبتلا به صدابیزاری غالباً گزارش می‌کنند که با صدا‌های دهانی یعنی سروصدایی که شخص هنگام غذا خوردن، نفس کشیدن یا حتی جویدن ایجاد می‌کند، اذیت می‌شوند.
صدا‌های نامطلوب دیگر شامل صدای برخورد انگشت به صفحه کلید یا ضربه زدن به چیزی با انگشت‌ها یا صدای حرکت برف پاک‌کن خودروست. گاهی اوقات یک حرکت تکراری کوچک علت تحریک شخص میشود، مثلاً کسی که اصطلاحاً وول می‌خورد یا پایش را می‌جنباند. محققان بر این باورند که مغز مبتلایان به صدابیزاری ممکن است در زمینه فیلتر کردن صدا مشکل داشته باشد و این که ممکن است یکی از ویژگی‌های «صدا‌های میسفونیک» یا آزاردهنده برای مبتلایان به صدابیزاری، تکراری بودن آن‌ها باشد. شایان ذکر است سن شروع این اختلال مادام‌العمر مشخص نیست، اما برخی افراد علایم را بین ۹ تا ۱۳ سالگی گزارش می‌کنند و در دختران شایع‌تر است.
بعضی از افراد دچار پرشنوایی یا هایپراکوزیس (Hyperacusis) هستند یعنی صداهایی را که بقیه نمی‌شنوند و در صورت شنیدن هم اذیت نمی‌شوند، این افراد بیش از حد می‌شنوند.
پرشنوایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد مثل ضربه به سر، میگرن، استرس، عمل جراحی نواحی سر و گوش و فک، آسیب به گوش‌ها و گاهی حتی مصرف برخی داروها.
در کسانی هم که دچار اوتیسم هستند این بیماری گاهی نمود پیدا می‌کند. برای این دسته از افراد صداهایی مثل صدای تیک‌تاک ساعت، صدای غذا خوردن، صدای جویدن آدامس، تخمه خوردن، صدای موتور خودرو و هواکش‌ها، صدا‌های بسیار بلندی محسوب میشود و حتی ممکن است شنیدنش برای آن‌ها دردناک و ترسناک باشد.
احتمال وجود برخی اختلالات‌روان شناختی
وجود برخی اختلالات روان شناختی همبسته مثل وسواس اجباری، تجربیات تلخ و ناگوار شرطی شده با صدای خاص یا تعدادی بیماری جسمی دیگر مثل میگرن، سندروم‌داون و بیماری‌های عفونی گوش هم می‌تواند عامل ایجاد چنین مشکلی باشد.
۲ گام برای درمان
۱- درمان عضوی| با توجه به طرح دو اختلال یاد شده، ابتدا به تشخیص دقیق و سپس درمان مناسب نیاز است. اگر دچار این مشکل هستید، ابتدا باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شوید. برخی علل آسیب‌دیدگی گوش عبارتند از: شنیدن صدای انفجار، کیسه هوای خودرو، ترقه‌های بسیار قوی، ضربه به سر و گوش یا وجود بیماری‌های مربوط به عفونت گوش درمان نشده.
۲- درمان روان شناسی| در صورت رد اختلال عضوی، بررسی متغیر‌های روان شناختی به عهده روان پزشک و روان شناس خواهد بود. برای مثال در صورت وجود افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه که یکی از دلایل شایع این عارضه‌هاست، دارو درمانی، رفتار درمانی شناختی (CBT)، تکنیک «ذهن آگاهی» یا آرامش عضلانی یا «ریلکسیشن تراپی» بسته به نظر متخصص به کار گرفته خواهد شد.
منبع: زندگی سلام
