جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 29 Mar 2024
تاریخ انتشار :
شنبه ۲۵ دی ۱۴۰۰ / ۰۶:۵۰
کد مطلب: 57062
۴
دکتر فریما رضوانی ، روانشناس

خشم در رویکرد متمرکز بر هیجان ( EFT )

خشم در رویکرد متمرکز بر هیجان ( EFT )
هیجان خشم
دکترفریمارضوانی

 به گزارش میگنا خشم هیجانی است که افراد به دلیل ناکامی احساس می کنند. افراد نیاز دارند که به خشم شان گوش داده شود و به آن احترم بگذارند، نه این که تلاش کنند از آنچه خشم به آنها می گوید اجتناب کنند. خشم افراد یک پیام است مبنی بر این که حد و مرزهای آنها مورد تجاوز قرار گرفته است. به آنها توهین شده است، حقوق آنها نقص شده است، خواسته ها یا نیازهایشان به طور مناسب برآورد نشده است، بنابر این خشم به تعیین حد و مرزها و محدوده ها کمک می کند و به افراد انگیزه می دهد تا بگویند "نه"

خشم  بمانند سکه دو روی دارد، به نوعی دو نوع هیجان در بروز خشم وجود دارد که هنگام مواجه به شرایط، فرد می تواند متوجه آنچه اساسا" احساس می کند، شود. اولین روی سکه آن، خشم سازگار یا انطباقی اولیه است که فرد را قدرتمند می سازد تا هنگام بروز خشم، به صورت آشکار و به روشنی و در دسترس از خود دفاع کند، گویی پاسخی به نقص حریم ها می باشد. یک روی دیگر این سکه یا دومین نوع هیجان خشم زمانی اتفاق می افتد که هنگام مواجهه با شرایط، بروز احساس خشم به طور یکسان اتفاق نمی افتد.

در بعضی مواقع خشم احساس دیگری را می پوشاند و در برخی اوقات نیز با این که در لحظه حال روی می دهد، به شخص یا چیز دیگری معطوف است. برخی از انواع خشم مشخصا" سواستفاده گرانه یا مخرب است، حتی اگر فرد حس کند که واکنش کنونی اش به خشم سالم و اولیه است. بنابر این اگرچه احساس خشم نشان از وجود یک مشکل دارد، تخلیه خشم همیشه راه حل خوبی نیست.  به طور مثال شخصی دیر بر سر قرار می رسد، خشم نفر بعدی سالم ولی گاها مخرب می باشد. در این مثال ابراز خشم (بخصوص خشم شدید) می تواند مخرب باشد و باعث دلخوری دیگران شود و سوتفاهم ایجاد کند.
 افراد می باید هدف از خشم و زمان و نحوه و شدت خشم را مد نظر قرار دهند. ابراز خشم اغلب به بالا گرفتن سیکل های حمله و ضد حمله یا دفاع منجر می شود و مانع از شنیده شدن حرف ها و همکاری می گردد.

خشم حل و فصل نشده
یک مسئله عمده دیگر مربوط به خشم که اغلب در رواندرمانی پیش می آید، خشم حل و فصل نشده مربوط به گذشته فرد است . این مورد اغلب یک کار تمام نشده با یک فرد مهم دیگر در زندگی فرد است. این نوع خشم باعث سطح بالای آشفتگی روان شناختی می شود. تمام افراد احتمالا اتفاقاتی را به خاطر می آورند که هنوز آنها را عصبانی می کند. تفاوت عمده ای بین رویدادهایی که صرفا فرد را آزرده خاطر یا ناراحت می کند با آنهایی که خشم عظیم را باعث می شوند وجود دارد. تجربه جدی خشم روی افراد اثری کاملا متفاوت ازهیجانات دارد که صرفا خیلی ساده می آیند و می روند.
با گذشت زمان، رویدادهای ناراحت کننده، ظرفیت شان در برانگیختن خشم افراد را از دست می دهند. با این حال، برخی دیگر از تجربیات در ذهن محو نمی شود، بلکه هیچ وقت کم رنگ نمی شود. چرا که هیجانات باقی مانده اند و افراد دوباره آنها را احساس می کنند، گویی آن رویداد هم اکنون در حال رخ دادن است. این موارد اغلب از درون فرد را می سوزاند، چرا که فرد در زمان اتفاق حادثه، قادر نبوده است با شدت دلخوری و خشم در لحظه مقابله کند. در این موارد افراد قادر نبوده اند آن را درک کنند.
در عوض، این خاطرات در حافظه هیجانی به عنوان احساس شدید ذخیره شده است و با اینکه فرد جزئیات مربوط به آن رخداد را که در نظام حافظه معناشناختی اش ذخیره کرده است، را با خاطره جدید هیجانی با همان شدت و به طریق پرداخت نشده ای که اولین بار ذخیره شده بود به خاطر بیاورد و فرد به همان نسبت خشم را احساس کند. افرادی که دچار اینگونه خشم می شوند جز کسانی هستند که اغلب برای درمان مراجعه می کنند.

زخم هیجانی خشم
متاسفانه این روش مقابله با هیجان خشم، چیزی معادل یک زخم عمیق را ایجاد می کند که تمیز نمیشود و روی آن باز می ماند تا امکان التیام طبیعی زخم از طریق ایجاد رویه زخم و پوست گرفتن جدید، فراهم شود. اگر فرد اجازه التیام را به خود داده بود، از این رویداد فقط یک جای زخم کوچک باقی می ماند. عدم برخورد با زخم هیجانی باعث می شود چیزی معادل یک زخم عفونی شده درون افراد باقی بماند که از آن خونابه شدید دلخوری و رنجش گاه و بیگاه بیرون می زند.

آگاهی از خشم و ابراز آن
آگاهی از خشم و ابراز خشم دو تکلیف کاملا متفاوت هستند و مستلزم مهارت های متفاوتی هستند. آگاهی شامل توجه کردن به این است که بدن فرد چگونه احساس می کند و همچنین توانایی توصیف در قالب واژگان چیزی است که فرد احساس می کند نه این که بخواهد آن را به صورت نمایشی بروز دهد. هدف از خشم این است که اطلاع رسانی کند.
از سوی دیگر، ابراز خشم در کل هدفی به عنوان اطلاع دادن به دیگران و به نحوی تاثیر گذاشتن روی آنها دارد و این مستلزم مهارت های بین فردی خوب است تا این کار به صورت اثر بخش انجام شود. حتی اگر فرد در بیان خشم مهارت داشته باشد، هرگز نمی تواند واکنش طرف مقابل را پیش بینی کند. بنابر این، این مهارت ها همچنین ، شامل دانستن این است که بعد از این که فرد خشمش را ابراز کرد یا درکی از اشتباه کردن طرف مقابل را تجربه کرد، چه کاری باید انجام دهد. هوش هیجانی در مورد هیجان خشم شامل این است که قادر باشیم واکنش های طرف مقابل به ابراز هیجان خود را مدیریت کنیم.
افراد نباید خشم شان را ابراز کنند مگر این که بتوانند با آنچه بعد از ابراز آن می آید روبه رو شوند. این حالت معمولا یک تعامل پیچیده است. افراد به جای این که واکنش تکانه ای نشان دهند یا خشم شان را کنترل کرده و آن را سرکوب کنند، معمولا بهتر است یک مسیر بینابینی را پی بگیرند. این حالت شامل تطبیق خردمندی برگرفته از احساسات بدنی با دانش عملی اجتماعی و فرهنگی درخصوص برخورد با هیجان می باشد.

درمان خشم مخرب از نگاه درمانهای متمرکز بر هیجان
خشم می باید به بهترین نحو، در غالب واژگان نماد سازی شود. وقتی خشمی ابراز نشده وجود دارد، می باید دوباره تجربه گردد تا در نهایت به خشم جراتمندانه تغییر موضع دهد. حرکت کردن به سمت نیاز به مراجع کمک می کند از خشم مخرب به خشم توانمندساز حرکت کند. مهم است توجه داشته باشیم که خشم، یک هیجان جداکننده و ایجاد کننده حد و مرزاست و هدف آن توانمندسازی و احساس مشروعیت می باشد. ایجاد معنا در بطن یک مداخله مهم است. تاکید بر روی ایجاد معنای جدید بر اساس تجربه هیجانی برانگیخته شده، چیزی است که باعث تمایز درمان متمرکز بر هیجان از رویکردهای صرفا تفسیری و شناختی می شود.


دکتر فریمارضوانی ، روانشناس و درمانگر متمرکر بر هیجان


 
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
نبود اضطراب مسئله ساز است،کمی اضطراب ارزش انطباقی دارد و اضطراب فراوان خرابی به بار می آورد.