باشگاه تاب آوری
تاب آوری خانواده های هم نیا و ناتنی
دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری
این تعریف هم چنین شامل خانواده های قدیمی تر می شود و محدود به خانواده هایی که فرزندی هم دارند نخواهد شد به دلیل تنوع گسترده ای از اشکال خانواده ناتنی ها، ما می توانیم برای توصیف از اصطلاحات مشخص و مخصوصی استفاده کنیم.
خانواده ناتنی های ساده زوج هایی هستند که تنها یک عضو از زوج (زن یا مرد) از روابط قبلی شان فرزند دارند. در خانواده ناتنی های پیچیده هر دو عضو زوجی (هم زن و هم مرد) از روابط قبلی شان فرزند دارند. در خانواده ناتنی ها، کودکان ممکن است در خانواده های چندگانه در دوره های متفاوتی زندگی کنند یا ممکن است به طور تمام وقت در یک خانواده زندگی کنند. خانواده ناتنی ها در آن اعضای خانواده ناتنی بیشتر زمان ها را با هم در در یک خانه هستند به عنوان روابط وابسته به اقامت توصیف می شوند، در حالی که روابط غیر مسکونی، روابطی هستند که اعضای خانواده ناتنی برای دوره های محدودی همچون آخر هفته ها یا تعطیلات با هم هستند.
تاب آوری خانواده ناتنی ها
تعداد زیادی عوامل تنش زا بالقوه که در یک خانواده ناتنی اتفاق می افتد بیان شده است . اگر عوامل زندکی در خانواده ناتنی ها فقط منفی بودند، درتیجه ازدواج مجدد یا انتخاب شریک مجدد به زودی پایان می گرفت؛ در حالی که این گونه نیست. بسیاری از خانواده ناتنی ها مشکلات را با اعتماد به نفس نسبی حل می کنند.
عوامل حمایت کننده ای که این خانواده ناتنی ها را برای موفق شدن توانا می سازد، چیست؟ Hetherington و Elmore (2003) سه سطح عوامل حمایت کننده موثر بر سازگاری فرزند خوانده ها توصیف می کنند: فردی، خانوادگی و فرا خانوادگی. عوامل حمایتی فردی شامل صفات فردی مثل سرشت (خلق و خو) و سن می شود. عوامل خانوادگی متغیرهای مربوط به رشد و نگهداری گروه های دوتایی مثل رابطه های والد-کودک و والد ناتنی- فرزند خوانده است. عوامل فرا خانوادگی شامل اثر متقابل خانواده ها با دستگاه ها و نهادهای اجتماعی همچون مدارس و نظام حقوقی است.
روابط ازدواج مجدد
به گزارش میگنا همانند سایر روابط خانواده های ناتنی، ازدواج مجدد به ندرت از دیدگاه تاب آوری مطالعه شده است، اما موضوعات اندکی در مورد ازدواج مجدد و تاب آوری آشکار است. نخست، تصمیم گیری مشترک و اقتدار زوجی رضایت از ازدواج مجدد را برای همسران افزایش می دهد (Pyke, 1994). دوم، حل کردن دلبستگی های عاطفی به همسر سابق و اجتناب از تعارضات با آنها صمیمیت زوجی را در ازدواج مجدد لفزایش می دهد (Gold, Bubenzer, & West, 1993). سوم، ایجاد یک رابطه زوجی مستحکم و گروه والدینی باعث ایجاد تاب آوری می شود (Michaels, 2007).
در واقع، زوج هایی که در مورد فرزند پروری کمتر اختلاف نظر دارند به احتمال بیشتری رضایت زناشویی بالاتر و رضایتمندی بیشتر و بهتری را گزارش می کنند (O’Connor & Insabella, 1999). این سطح بالاتر کیفیت زوجی به نوبه خود رفتارهای برونی سازی در میان فرزندان در خانواده های ناتنی را کاهش می دهد. رضایت زناشویی بالاتر ناشی از ازدواج مجدد، هم چنین با رابطه نزدیک والد ناتنی- فرزند خوانده مرتبط است (Bray & Berger, 1993). چهارم، زوج هایی که دوباره ازدواج کرده اند می توانند سرمایه های شان را با روش های مختلفی اداره کنند و همچنان از روابط شان و روش های مدیریت امور مالی خود راضی باشند.
ادغام درآمدها برای برخی شیوه بهتری است (Addo & Sassler, 2010 ; Fishman, 1983)، در حالی که حساب های جدا برای دیگران بهتر است (Coleman & Ganong, 1989 ; Pasley et al., 1994). پنجم، ازدواج مجدد ادراک افراد بزرگسال مسن، به خصوص مردان، از حمایت خویشاوندی برای کمک مالی، حمایت عاطفی و کمک در حالت اورژانسی گسترش می دهد (Curran, McLanahan, & Knab, 2003). سرانجام، زوج ها بهتر است زمانی برای پیوند و رشد صمیمیت (Cissna, Cox, & Bochner, 1990) بدون نادیده گرفتن نیاز های فرزندان شان برای روابط مداوم با والدین شان اختصاص دهند.
زمان در یک خانواده ناتنی یک کالای ارزشمند و محدود است. زوج هایی که دوباره ازدواج کرده اند اغلب احساس نیاز برای جبران روابط سابق می کنند و آنها یک میل غیر قابل درک برای گذراندن زمان با یکدیگر به طور خصوص دارند. با این حال، آنها باید یاد بگیرند زمان شان را برای با هم بودن را با وظایف کاری و نیازهای فرزندان شان و نیازهای فرزند خوانده های شان به دقت هماهنگ کنند (Greef & Du Toit, 2009 ; Hetherington & Elmore, 2003).
متخصصین بالینی مدعی هستند که خانواده های ناتنی که می توانند زمان های دو نفره در زوج های والد- فرزند و زوج های عاشقانه همچون زمان خانواده و فعالیت ها هماهنگ کنند، احتمالا تجربه حسادت مخرب و رقابت در میان اعضای خانواده ناتنی کمتر است (Browning, 1994 ; Ganong et al., 2002 ; Visher & Visher, 1994).
پدربزرگ/ مادربزرگ، پدربزرگ/ مادربزرگ ناتنی و نوه ها
رشد و توسعه تاب آوری در خانواده های ناتنی محدود به مجموعه ای واحد از خانواده ها یا نسل ها نیست. شبکه های خویشاوندی گسترش یافته و پدربزرگ/ مادربزرگ های ناتنی به طور خاص می توانند یک نقش گسترده در ارائه حمایت و پشتیبانی و حفظ روابط درون خانواده های ناتنی ایفا کنند (Ganong, 2008 ; Ganong & Coleman, 2006 ; Greef & Du Toit, 2009). اگرچه در مطالعات دیگر تکرار نشده است، Kennedy and Kennedy (1993) متوجه شدند که کودکان در خانواده های ناتنی بر ثبات رابطه پدربزرگ/ مادربزرگ ناتنی- نوه اعتماد می کنند به گونه ای که آنها با زندگی خانواده ناتنی سازگار می شوند.
پدربزرگ/ مادربزرگ های ناتنی همچنین می توانند کارکردی به عنوان شخصیت مهم برای نوه های ناتنی داشته باشند و این کار را انجام میدهند (Ganong, 2008). برخی از پدربزرگ/ مادربزرگ های ناتنی توانایی کارکرد به عنوان یک میانجی زمانی که فرزند خوانده ها و والدین ناتنی روابط متعارضی دارند با مهربان تر بودن، تقاضاهای اضافی کمتر از فرزندان بیولوژیکی خود را دارند.
در این حالت پدربزرگ/ مادربزرگ های ناتنی ممکن است تنش های خانوادگی را با پذیرش فرزند خوانده ها به گرمی و کمک کردن کاهش دهند. Clawson and Ganong (2002) دریافتند که فرزند خوانده های بزرگسال نظرشان را در مورد والدین ناتنی مسن به دلیل روابط گرم والدین ناتنی با نوه های ناتنی شان، تغییر می دهند. زمانی که آنها از روابط گرم شکل گرفته بین فرزندان شان و والدین ناتنی شان آگاه می شوند، آنها قضاوت شان از والدین ناتنی را دوباره ارزیابی می کنند.
شبکه های حمایتی گسترده خویشاوندی که می توانند هم منافع محسوس همچون مراقبت ارزان یا رایگان از فرزندان و هم منافع غیرملموس همچون حمایت عاطفی و راهنمایی فراهم کنند، می توانند در کمک به پرورش روابط خانوادگی گرم ارزشمند باشند (Clawson & Ganong, 2002 ; Greef & Du Toit, 2009). روابط خویشاوندی گسترده ممکن است در کارایی و توانایی آنها در زمینه پشتیبانی و حمایت به دلیل فاصله محدود شوند، اما پیشرفت های تکنولوژیکی جدید باعث می شود ارتباط به طور فزاینده ای امکان پذیر باشد. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه چگونه شبکه های خویشاوندی گسترده و روابط ممکن است سبب تاب آوری شوند، نیاز است.
پویایی های خانواده های ناتنی
خانواده های ناتنی که اجازه می دهند فرزند خوانده های دانش آموز ( درسن مدرسه) و نوجوان روابط نزدیکی هم با والدین غیر مقیم در خانه و هم با والدین ناتنی ساکن در خانه داشته باشند، این بچه ها فرزندانی وضعیت بهتری دارند (King, 2006 ; White & Gilbreth, 2001).
آداب و رسوم ویژگی تقریبا تمام گروه های انسانی است و ممکن است خیلی از انسان ها در جوامع غیر مسیحی از نظر اینکه خانواده های آمریکایی چه غذاهایی که برای شام شکرگزاری می خورند، متفاوت باشند. آداب و رسوم در خانواده های ناتنی مهم هستند و این آداب و رسوم از خانواده های پیشین آورده شده است که پذیرش آنها توسط اعضای جدید خانواده های ناتنی کمک می کند یک حس وحدت در میان اعضای خانواده ناتنی ایجاد کند (Braithwaite et al., 1998).
یکی کردن آداب و رسوم قدیمی احساس ارزشمندی خانواده های قبلی را به وجود می آورد و راهی برای پیوند مثبت بین خانواده های قدیمی و جدید است.
به گزارش میگنا آداب و رسوم جدید ایجاد شده در خانواده های ناتنی می توانند در ایجاد یک هویت خانوادگی جدید نقش مثبتی ایفا کنند. به اشتراک گذاشتن وقایع عمده زندگی و فعالیت های روزانه و هر اتفاق یا تجربه ای که به اعضای خانواده ناتنی کمک می کند که خودشان را به عنوان واحدی جدا از دیگران تعریف کند، به اعضای خانواده ناتنی کمک می کند که خود را مانند یک خانواده احساس کنند (Baxter et al., 1999).
دکترمحمدرضا مقدسی
