به گزارش میگنا حمیده یحیایی، مدرس دانشگاه در رشته روانشناسی، بهمناسبت هفته بزرگداشت مقام زن در گفتوگو با ایکنا از گیلان، بیان کرد: در حوزه روانشناسی خانواده، شرایط مطلوب و ایدهآل برای خانواده بهعنوان یک سیستم مطرح شده است. در این سیستم هر کدام از اعضا نقش کلیدی در سلامت روانی و جسمانی نظام خانواده دارند. زنان در دو نقش مهم مادر و همسر متعهدند که به انتظارات و چالشهای فراوانی پاسخ بدهند و در سلامت اعضای خانواده و اجتماع تأثیرگذار باشند.
این کارشناس ارشد روانشناسی با اشاره به نظریه دلبستگی، گفت: این نظریه از مهمترین نظریههای روانشناسی است که به کیفیت ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر و بهویژه به اولین تجربههای کودک از مفهوم مراقبت، مسئولیت، تعهد، استقلال، وابستگی، توجه و غیره اشاره دارد. زمانی که زنان در هر دو نقش مادر و همسر کیفیت بالایی از دلبستگی را از خود نشان میدهند و بهواسطه این کیفیت مطلوب و مفاهیم، دلبستگی در اعضای خانواده شکل میگیرد، در واقع منبع مهمی از سلامت روانشناختی اجتماعی و جسمانی را در اختیار آنها قرار دادهاند.
مدیر فرهنگی مؤسسه آموزش عالی کوشیار نقش زنان را در ساختن محیطی آرام و دلپذیر برای اعضای خانواده بسیار حائز اهمیت دانست و اظهار کرد: زنان میتوانند بزرگترین منبع رضایت در درون خانواده باشند. ایجاد روابط مطلوب زناشویی، عشق ورزیدن به همسر، خوشرفتاری، خوشگفتاری، پاکیزگی و آراستگی از تدابیر زنان در ایجاد آرامش و امنیت روانی در اعضای خانواده است. بههمین دلیل یک زن به دلیل نقش اساسی و تأثیرگذار خود بر اعضای خانواده نیاز بالایی به خودمراقبتی دارد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: سازندهترین نقشی که یک زن میتواند ایفا کند نقش مادری است. وقتی فرزندی به دنیا میآید جدا از مسائل غریزی و فطری، از نظر ساختار شناختی سفید و نانوشته است که میبایست ساختارهای شناختی و حافظه توسط یادگیریها پر شود. مادر بهعنوان شخصی که بیشترین زمان را در کنار فرزندان میگذراند و حضور فعالی دارد قطعاً از جایگاه ویژه و بالایی برخوردار است.
مدیر فرهنگی مؤسسه آموزش عالی کوشیار به نظریه یادگیری مشاهدهای اشاره کرد و گفت: گاهی مادران دچار این اشتباه میشوند که میتوانند سبک زندگی درست را در قالب یکسری آموزشها به فرزندان انتقال دهند یا حتی از دورههای آموزشی بیرون از خانواده بهره بگیرند. غافل از اینکه فرزندان از مشاهده رفتار مادر بیشتر یاد میگیرند. یادگیریهای پنهان و یادگیریهایی که زیاد برایشان برنامهریزی نشده تأثیر بیشتری بر فرزندان دارد. مادران آنقدر که از طریق یادگیریهای غیرمستقیم میتوانند تأثیرگذار باشند از طریق آموزشهایی که برایشان برنامهریزی کردهاند این اتفاق نمیافتد.
یحیایی ادامه داد: بنابراین یکی از منابع اصلی شکلگیری معیارهای انسانی، اخلاقی و اجتماعی سلامت روان و غیره در یک فرزند این است که خود مادر دارای شرایط بهزیستی روانی باشد و به خودمراقبتی اهمیت بدهد که این امر نقش بسزایی در شکلگیری شخصیت فرزندان دارد. مادر، فرهنگ، معرفت، تمدن و ویژگیهای اخلاقی جامعه را با جسم، روح، اخلاق و رفتار خود به فرزند منتقل میکند. زن میتواند با تربیت نسل متعهد، دیندار و موفق از طریق ارائه الگوی مناسب به بهزیستی اجتماعی نیز کمک نماید.
وی یادآور شد: یکی از چالشهایی که زنان جامعه امروز با آن مواجه هستند، مسئله مدیریت زمان است. زنان در خانواده ضمن عهدهداری دو نقش مادر و همسر، در جامعه نیز فعالیتهای اجتماعی دارند و همین امر میتواند بر ساعات حضور فعال در خانواده اثر بگذارد. گاهی همین اضافه شدن فعالیتهای اجتماعی ممکن است موجب شود که زن از خود غافل شده و زمان آزاد خود را صرفاً به فرزندان اختصاص دهد تا خلأ ساعتهای نبود خود را جبران کند، اما باز باید در اینجا به اهمیت خودمراقبتی زنان و تاثیر آن بر فرزندان اشاره کرد. یک مادر میتواند با بهزیستی روانشناختی خودش بین نقش درون خانواده و بیرون خانواده تعادل ایجاد کند. در این زمینه مطالعه کتاب «مادر کافی» میتواند سودمند باشد.