وقتی تئاتر در مشهد درمانگر می‌شود

دراماتراپی رویکرد نوینی برای کمک به نوجوانان با استفاده از تکنیکهای نمایش است که شامل بدیهه گویی، نقش بازی کردن و استفاده از عروسک توسط نوجوان می‌باشد و در واقع فرم تجربه گر از یک درمان خلاقانه است که به ایجاد اعتماد به نفس در نوجوانان و دریافت مهارتهای مقابله با مشکلات کمک می کند.

تئاتردرمانی یا دراماتراپی شیوه‌ای مدرن است که به نوجوانان امکان ابراز هیجانات و اندیشه های خود را می دهد تا به نوعی داستان خود را در قالب نمایش برای جمع بازگو کنند، نقش بازی کردن نوجوان در یک داستان که می تواند پایان آن را آنطور که بخواهد تغییر دهد، به او کمک می کند که نقاط ضعف خود را بشناسد و در جهت رفع آنها برآید.

حال جامعه هنری مشهد رویکرد جدید نسبت به دراماتراپی داشته و فعالان این بخش تصدی این حوزه را برعهده گرفته و در تلاش برای همکاری مشترک با جامعه مشاوران بالینی و روان شناسان نسبت به این مهم اهتمام داشته اند.

رییس انجمن مشاوران خراسان رضوی "دراماتراپی" را همان "سایکودرام" عنوان کرد و گفت: سایکودرمان یکی از روشهای درمان برای افراد دارای اختلالات روانی از طریق نمایش یا تئاتر است، چرا که تئاتر یک نوع بازی درمانی برای بزرگترها به شمار می رود.

عباس بهزادی مقدم افزود: همانطور که از "بازی درمانی" برای کمک به رفع مشکلات کودکان بهره گرفته می شود، از تئاتردرمانی یا سایکودرام هم برای کمک به رفع مشکلات نوجوانان و بزرگسالان استفاده می گردد.

وی ادامه داد: به عنوان مثال هنگامی که برادر یا خواهر کوچکتر به دنیا می‌آید و پدر و مادر برخورد درستی در این زمینه ندارند، کودک بزرگتر با فرزند تازه به دنیا آمده دچار مشکل می شود که در روش بازی درمانی، کودک در اتاقی با اسباب بازی های مختلف قرار می گیرد و رفتار او با عروسکها و اسباب بازیهایش بررسی و سپس مشکل وی شناسایی می شود.

در تئاتردرمانی نیز با سپردن نقش به بزرگترها، مشکل آنان شناسایی می شود، به این معنا که نقشی در تئاتر متناسب با مشکل فرد تعریف و او وادار می شود نقش خود را در تئاتر بازی کند، از این طریق مشکل فرد با بازی کردن نقش خود حل می شود.

در این روش برای رفع مشکل از تئاتر بهره می گیریم، به این معنا که فرد همچنین نقش طرف مقابل را بازی می کند و از زبان و دید او حرف می زند، به عنوان مثال وقتی که فردی به مرکز مشاوره مراجعه می کند و می گوید من با همسرم مشکل دارم، به او می گوییم "فرض کن همسرت روی آن صندلی نشسته و تو روی صندلی او بنشین و نقشش را بازی کن و به جای او حرف بزن" و وقتی فرد جای همسرش قرار گرفته و صحبت می کند، به درک شرایط همسرش و سخن او می رسد.

بهزادی مقدم ادامه داد: تئاتردرمانی مشابه اقدامی است که در مراکز مشاوره انجام می گیرد اما در سطح بالاتر و حرفه ای تر، در واقع در این روش با بهره گیری از نظر درمانگران، نقشی متناسب با مشکل فرد برای وی در نمایشنامه تعریف می شود تا آن را بازی کند و درمان شود.

وی گفت: مرکز دراماتراپی به رفع مشکلات روانی افراد بویژه کودکان و نوجوانان کمک می کند، مشروط بر اینکه یک روان شناس بالینی متخصص به درستی مشکل فرد را شناسایی کند، سپس نمایشنامه ای نوشته و نقشی به فرد داده شود که بتواند مشکل وی را حل کند.

دبیر کل انجمن بین المللی دراماتراپی ایران نیز که با حضور در مشهد نشان نمایندگی این انجمن را به یکی از موسسات هنرهای نمایشی برای ارایه آموزش و خدمات تئاتردرمانی داد در این باره گفت: این انجمن زیرمجموعه اتحادیه جهانی دراماتراپی است که فعالیت خود را از سال ۲۰۱۷ آغاز کرده و در ۶ استان کشور نمایندگی دارد.

مجید امرایی افزود: تقویت روابط بین فردی، کاهش عوارض بیماریهای روحی و روانی، ارتقای مهارتهای ارتباطی و دیگر مسائل در حوزه توانبخشی از بخشهای مختلف دراماتراپی است.

وی ادامه داد: دراماتراپی بهره گرفتن از هنر نمایش برای رفع مشکلات فرد یا ارتقای مهارتهای ارتباطی بین افرادی است که به این انجمن مراجعه می کنند، در این راستا خراسان رضوی به عنوان یکی از بهترین استانها برای انجام دراماتراپی بویژه برای افراد توانجوی ساکن این استان در نظر گرفته شده است.

رییس انجمن هنرهای نمایشی خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: قدمت موسسه هنرهای نمایشی "شمایل" که به دراماتراپی در مشهد نیز می‌پردازد ۲۰ سال است که پیش از این به عنوان هنرستان فعالیت داشته و فعالیت آن برای مدتی متوقف شد اما اکنون به عنوان موسسه هنرهای نمایشی فعالیت خود را از سرگرفته است.

کریم جشنی با تاکید بر حمایت نهادها و مسوولان مرتبط از این موسسه افزود: در صورتی که تعامل لازم بین اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی و این موسسه ایجاد شود، می توان برخی از دانش آموزان آسیب دیده روحی را از طریق تئاتردرمانی مداوا کرد.

مدیر موسسه هنرهای نمایشی "شمایل" مشهد نیز گفت: این موسسه می تواند به صورت تخصصی در زمینه های روان شناسی، جامعه شناسی، فلسفه و ادبیات که چهار پایه اصلی هنرهای نمایشی هستند و به آنها علوم بین رشته ای گفته می شود، از طریق مشاوره گرفتن از متخصص ترین افراد در حوزه های آکادمیک و دانشگاهی فعالیت کند.

آرش خیرآبادی افزود: یک هیات علمی از متخصصان حوزه های مختلف که قادر به تامین خوراک علمی این موسسه هستند، سیاستهای سالانه موسسه را در راستای اهداف انجمن بین المللی دراماتراپی تعیین می کنند.

وی ادامه داد: در تلاش هستیم این موسسه بتواند در آینده نه چندان دور به یکی از قطبهای اصلی تئاتر کودک و نوجوان و تئاتر عروسکی در شرق کشور تبدیل شود.