بر گرفته از کتاب DSM5
بخش چهارم اختلالات روانی / ناهید خان احمدی
بخش پایانی
14. اختلالات وسواسی- جبری
اختلالات وسواسی- جبری و اختلالات مرتبط با آن دسته ای از بیماری های روانی است که موارد زیر را شامل می شوند:
- اختلال وسواس فکری (OCD)
اختلال خود زشت انگاری
اختلال احتکار
تریکوتیلومانیا (اختلال کندن مو)
اختلال کندن پوست
اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط ناشی از مواد / دارو
اختلال وسواسی-جبری واختلالات مرتبط ناشی از وضعیت های پزشکی دیگر
اختلال وسواسی- جبری بیانگر این است که برای تشخیص اختلال وسواسی- جبری، فرد باید وسواس، اجبار یا هر دو را تجربه کند.
وسواس: به عنوان افکار، تکانه ها و فشار های مکرر و مداومی تعریف می شود که منجر به پریشانی یا اضطراب می شوند
اجبار: رفتار های تکراری و بیش از حدی که فرد احساس می کند باید انجام شوند. این اقدامات برای کاهش اضطراب یا جلوگیری از وقوع نتایج ناگوار انجام می شود.
در راستای تشخیص وسواس و اجبار نیز، این اختلال باید در دراز مدت روی دهد، یک ساعت یا بیشتر در روز بطول بیانجامد، و یا باعث پریشانی یا اختلال عملکردی قابل توجه شود، و نباید به سایر وضعیت های پزشکی یا مصرف مواد نسبت داده شده و با سایر اختلالات روانپزشکی مانند اختلال اضطراب عمومی شرح داده شود.
درمان OCD معمولاً با کمک ترکیبی از درمان ها و دارو ها صورت می گیرد. از جمله درمان های متدارول، درمان شناختی – رفتاریCBT) یا نوعی CBT است که تحت عنوان مواجهه و پیشگیری از پاسخ عملی(ERP شناخته می شود. دارو های ضد افسردگی مانند کلومیپرامین یا فلوکستین نیز برای کنترل علائم تجویز می شوند.
15. اختلال شخصیتی
اختلالات شخصیتی با الگوی پایدار افکار، احساسات و رفتار های ناهنجار که می تواند بروز اختلال جدی در روابط و دیگر حوزه های زندگی را در پی داشته باشد، مشخص می شوند. انواع اختلالات شخصیتی عبارتند از:
اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی با بی توجهی دیرینه نسبت به قوانین، هنجار های اجتماعی و حقوق دیگران مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً علائم خود را در دوران کودکی نشان می دهند، و ضمن داشتن مشکل در احساس همدلی با دیگران، نسبت به رفتار های مخرب خود ابراز پشیمانی نمی کنند.
اختلال شخصیت دوری‌گزین یا اجتنابی
اختلال شخصیت اجتنابی شامل مهار اجتماعی شدید و حساسیت به رد شدن است. این احساس ناامنی منجر به بروز مشکلات اساسی در زندگی و عملکرد روزانه فرد می شود.
اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت مرزی با علائمی از جمله بی ثباتی عاطفی، روابط بین فردی ناپایدار و شدید، ناپایداری شخصیت و رفتار های تکانشی همراه است.
اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته شامل یک الگوی مزمن از ترس از جدایی و نیاز مفرط به مراقبت از آن است. افراد مبتلا به این اختلال غالباً درگیر رفتار هایی هستند که در راستای اقدامات مراقبتی نسبت به سایرین نقش دارند.
اختلال شخصیت نمایشی
اختلال شخصیت نمایشی با الگوی عاطفی شدید و رفتار های هدفمند همراه است. افراد با این شرایط در موقعیت هایی که در مرکز توجه قرار ندارند، احساس ناراحتی می کنند، به سرعت احساسات خود را تغییر می دهند، و ممکن است در رفتار های نا مناسب اجتماعی که برای جلب توجه دیگران طراحی شده اند، درگیر شوند.
اختلال شخصیتی خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفتگی با الگوی پایدار خود بزرگ پنداری، خود خواهی و فقدان حس همدلی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال بیشتر از سایرین به خود اهمیت می دهند.
اختلال شخصیت وسواسی-جبری
اختلال شخصیت وسواسی- جبری یک الگوی فراگیری از مشغولیت فکری نسبت به نظم، کمال گرایی، انعطاف ناپذیری و کنترل ذهنی و میان فردی است. این شرایط از اختلال وسواس فکری (OCD) متمایز است.
اختلال شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت پارانوئید با بی اعتمادی نسبت به دیگران، حتی خانواده، دوستان و همسر مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال، حتی در نبود هیچ گونه مدرک و توجیهی، نسبت به هدف دیگران بدبین هستند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید شامل علائم دربرگیرنده دوری از روابط اجتماعی می شود. افراد مبتلا به این اختلال به داشتن زندگی درونی خود متمایل اند و اغلب نسبت به روابط بی تفاوت هستند. آنها عموماً افرادی بی عاطفه تلقی می شوند و سرد و بی روح به نظر می رسند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال با ویژگی های گفتار، رفتار، ظاهر و تفکر غیر عادی (عجیب و غریب) مشخص می شود. افراد مبتلا به این شرایط ممکن است عقاید منحصر بفرد یا “تفکر سحرآمیز” داشته باشند و در برقراری ارتباط با مشکل روبرو باشند.
و در آخر ...
به گفته ی روانشناسان و روانپزشکان اختلالات روانشناختی می تواند منجر به بروز اختلال در فعالیت های روزمره، ارتباطات، کار، مدرسه و سایر حوزه های مهم شود. با کمک تشخیص و درمان مناسب، افراد می توانند از علائم خود رهایی پیدا کرده و راه های مقابله مؤثر را پیدا کنند.
