بیگانگی نظام خانواده با خدمات مشاوره روانشناسی

به گزارش میگنا محمد امینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به نقش مشاوره روانشناسی در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، اظهار کرد: پایه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ارتقای سلامت روان جامعه است که این مهم را مشاوره و خدمات روانشناسی می‌توانند به درستی انجام دهند به همین جهت نیاز است که به مقوله روانشناسی و خدمات مشاوره‌ای در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی توجه ویژه شود.

وی ادامه داد: یکی از آسیب‌های اجتماعی که در کشور و استان اصفهان بنابه اعلام بهزیستی با آن مواجه هستیم کودک آزاری است که این امر به دلایل مختلفی برمی‌گردد. درباره عوامل کودک آزاری و افزایش آن بارها در رسانه‌ها صحبت شده اما آنچه مغفول مانده بررسی نقش خدمات مشاوره‌ روانشناسی در کاهش این آسیب اجتماعی است.

این روانشناس بالینی تصریح کرد: به عنوان یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از کودک‌آزاری، آموزش پیشگیری از کودک‌آزاری به والدین و کودکان با استراتژی‌های فرزندپروری و یا کمک به حمایت اقتصادی و ثبات در زمان مشکلات است که این امر توسط مشاور و روان درمانگر به درستی محقق می‌شود. هنگامی که والدین و خانواده‌ها در هنگام مراقبت از کودکان مجهز به استراتژی، حمایت و مهارت باشند، خشونت علیه کودکان می‌تواند کاهش یابد اما متأسفانه نظام خانواده در کشور ما سال‌هاست با حوزه روانشناسی و مشاوره بیگانه است.

آمار کم مراجعه به کلینیک‌های روانشناسی در مقایسه با کشورهای دیگر
امینی گفت: در کشور ما با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه روانشناسی و مشاوره، حضور اساتید مجرب در دانشگاه‌ها و دانشجویان آموزش دیده و نخبه، این رشته به واقع مظلوم واقع شده و از اقبال عمومی بسیار کمی نسبت به سایر جوامع بر اساس نیازسنجی‌های موجود برخوردار است، چنان‌که آمار مراجعان به مراکز و کلینیک‌های روانشناسی و مشاوره با توجه به جمعیت کشور بسیار ناچیز و به دور از انتظار است.

وی ادامه داد: در مورد فرآیند کلی مشاوره می‌توان گفت عملکرد هر روانشناس یا مشاور طیفی از آموزش، تشخیص تا درمان اختلالات روانی، مشاوره‌های گروهی و گروه درمانی، مداخله در بحران، مشاوره پیش از ازدواج، زوج درمانی، مشاوره‌های تحصیلی و شغلی و سایر عوامل را دربرمی‌گیرد.

این روان درمانگر تصریح کرد: روانشناسان امروزه در ابعاد مختلفی از زندگی فردی و اجتماعی ورود پیدا کرده و حضوری پررنگ دارند. به عنوان نمونه بخشی از وظایف روانشناسان ارائه آموزش‌های لازم برای زندگی بهتر و ارتقای کیفیت زندگی یا گاهی پیشگیری از بروز برخی آسیب‌های خاص است که جنبه عمومی و فراگیر دارد.

وی افزود: بعد دیگر عملکرد حرفه‌ای یک روانشناس یا مشاور موضوع مشاوره فردی است. اغلب یک فرد پس از احساس یک مشکل چه در زندگی شخصی و خانوادگی و چه در زندگی حرفه‌ای و شغلی به روانشناس یا مشاور مراجعه می‌کند، درمانگر پس از انجام جلسات تشخیصی و وابسته به شدت مشکل یا اختلال، جلسات مورد نیاز جهت تکمیل فرآیند مشاوره را تدوین و برنامه‌ریزی نموده و جهت اجرای برنامه درمانی با مراجع به توافق می‌رسد.

 

بیمه نبودن هزینه‌های مشاوره مهمترین علت بی‌توجهی به خدمات روانشناسی
امینی با بیان اینکه افراد برای استفاده نکردن از خدمات روانشناسی و مشاوره دلایل متعددی دارند، اظهار کرد: یکی از مهمترین دلایل برای نبود استقبال عموم از خدمات روانشناسی و مشاوره، مسئله نبود حمایت بیمه‌ها در تأمین هزینه‌های این خدمات است.

وی گفت: برخی ادارات و سازمان‌های خاص، استفاده کارکنان و خانواده‌های آنها از خدمات روانشناسی و مشاوره‌ را تحت پوشش بیمه قرار داده اند که این مهم تأثیر فراوانی بر استقبال این خانواده‌ها از این گونه خدمات داشته است و بی گمان در صورتیکه استفاده از این خدمات صرف نظر از سازمان و اداره‌ای خاص برای آحاد مردم تحت پوشش بیمه قرار بگیرد شاهد رونق هرچه بیشتر این حرفه حساس و حیاتی در کشورمان خواهیم بود.

این روانشناس اظهار کرد: امروزه استفاده از خدمات روانشناسی و مشاوره در جوامع پیشرفته جهان موضوعی کاملاً پذیرفته شده است اما متأسفانه در کشورهای کمتر توسعه یافته به دلیل مشکلات فراوانی از جمله مسائل مالی و اقتصادی، مشکلات فرهنگی و سایر عوامل علم روانشناسی و مشاوره هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.


استفاده نکردن از خدمات مشاوره ریشه در باورهای غلط گذشته دارد
وی افزود: متأسفانه در جوامع کمتر توسعه یافته و کشور ما مسائل روانی بسیار کمتر از مسائل جسمی مورد توجه عموم مردم قرار می‌گیرد. چنان‌که هر فرد به سبب بروز هر نشانه از وجود یک مشکل جسمی حاضر به صرف هزینه‌های گاه گزاف بوده اما هنگامی که پای مشکلات در سطح روانی به میان کشیده می‌شود، به تصور کم اهمیت بودن مشکل، از پیگیری، تشخیص و درمان آن سر باز می‌زند. این در حالی است که هزینه‌های استفاده از خدمات مشاوره و روانشناسی در قیاس با خدمات پزشکی و طب عمومی بسیار کمتر است.

امینی گفت: به طور کلی می‌توان گفت تصور بسیاری از عموم این است که در قبال استفاده از خدمات مشاوره که به مانند خدمات پزشکی خروجی مشخص و ملموسی مانند دارو ندارد و بیشتر جنبه ارائه راهکار و توصیه دارد، نباید هزینه خاصی پرداخت شود که این موضوع بدون شک ریشه در باورهای غلط گذشته دارد.