معلمان استثنایی از جان مایه می‌گذارند
زهرا قدس آموزگار کودکان استثنایی مجتمع نابینایان ایوب شهرستان شاهرود استان سمنان در گفت‌وگو با پانا بیان کرد: «من یک معلم 26ساله هستم که سال گذشته در جمع معلمان منتخب استان قرار گرفتم و امسال نیز به عنوان معلم نمونه کشوری برگزیده شدم.»
وی افزود: «از فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان تهران هستم و در حال حاضر کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دارم. برای بهره مندی و کسب روشهای نوین و بروز در حیطه آموزش کودکان استثنایی، امسال در آزمون دکتری روانشناسی کودکان استثنایی شرکت کردم و به رتبه ۴ کشوری دست یافتم.»
وی با بیان اینکه معلمی روایت عشق، هنر و احساس مسئولیت است، ادامه داد: «معلمی روایت بزرگوارانی که با بلند نظری و مناعت طبع از هیچگونه خدمتی در تعلیم و نشر علم به فرزندان این مرز و بوم دریغ نمی‌کنند. اما روایت معلمان استثنایی روایت عجیبی است، چرا که برای این کودکان معلم بودن به تنهایی کفایت نمی‌کند، باید از جان مایه گذاشت، باید فراتر از تعهد، وظیفه و تکلیف لحظه به لحظه با بچه‌ها زندگی کرد.»
قدس با اشاره به اینکه عقیده دارم یک معلم استثنایی با ورود به مدارس ویژه با کودکانی مواجه خواهد شد که هرکدام شرایط و نیازهای خاص خود را دارند، تصریح کرد: «به همین دلیل او باید فردی متخصص و ماهر باشد تا شرایط خاص پیش رو را به خوبی مدیریت کند. در شیوه تدریس و آموزش باید تمامی تفاوت‌های ارتباطی، حسی، رفتاری و جسمانی دانش‌آموزان با نیاز ویژه را بشناسد و در کنار خلاقیت و توانمندی خود، آنها را به کار بگیرد تا این گروه از دانش‌آموزان نیز پا به پای همسالان و همکلاسی‌های خود در مدارس عادی، درس بخوانند و چرخه یادگیری‌شان به دلیل نقص و محدودیت متوقف نشود.»
این معلم کودکان استثنایی بیان کرد: «کرونا از جمله رویدادهایی بود که در سال‌های نخست تدریس خود با آن مواجه شدم، شیوع بیماری کرونا، زنگ خطر بحران آموزشی بود که در کشور به صدا درآمد. شیوع بیماری کرونا باعث شد که دانش‌آموزان و معلمان در سراسر جهان و در مقاطع مختلف تحصیلی به یادگیری به صورت مجازی روی بیاورند و امر تدریس دچار چالش‌ها و فراز و فرودهایی شد که تلاش مضاعف و هنرمندی هرچه تمام تر معلمان به ویژه معلمان استثنایی را می‌طلبید چرا که آموزش این گروه مبتنی بر عینیت گرایی است، یعنی باید موضوع آموزش را بارها ببینند، لمس کنند و سپس یاد بگیرند، اما آموزش مجازی فاقد این ویژگی مهم بود.»
وی ادامه داد: «برای برطرف کردن این خلا آموزشی، فعالیت‌های جانبی نیاز بود صورت بگیرد. از جمله فعالیت‌هایی که من در این راستا در زمینه تسهیل آموزش و متناسب سازی آن برای دانش‌آموزان و ایجاد فرصت‌های متنوع یادگیری انجام دادم شامل برگزاری آموزش به صورت انفرادی و حضوری؛ تولید محتوای تعاملی و ساخت بازی‌های مرتبط درسی؛ تولید فایل‌های تصویری و انیمیشنی و برگزاری کلاس در قالب لایو و تعامل کافی به صورت چهره به چهره بود.»
قدس اضافه کرد: «همچنین اقدامات موثری در زمینه آموزش دانش‌آموزان بازمانده و عقب مانده از تحصیل انجام دادم؛ ابتدا دلایل واقعی بازماندگی از تحصیل که غالبا مسائل اقتصادی (نظیر فقر اقتصادی، ناتوانی در پرداخت هزینه‌های اینترنتی و...)، معضلات اجتماعی و فرهنگی بود را شناسایی کردم و درصدد رفع آنان برآمدم. سپس برنامه ریزی‌هایی در جهت ارائه دروس جبرانی با روش‌هایی نظیر برگزاری دوره‌های تقویتی، برنامه‌های بعد مدرسه (تکالیف تکمیلی و تمرینات که باید در خانه انجام می‌دادند)، تهیه بسته‌های آموزشی در کنار تدریس مجازی و حضوری صورت گرفته شد، انجام دادم.»
این معلم اظهار کرد: «تشکیل جلسه دیدار با اولیا جهت هماهنگی و همراهی بیشتر در روند تحصیل و برطرف کردن موانع آموزشی از دیگر اقدامات بنده در این خصوص بود. ارائه درس نامه‌های ساده و قابل فهم، ارائه بازی‌های مرتبط و جذاب آموزشی، آموزش سطر به سطر مفاهیم آموزشی کتاب درسی با ارائه عکس و فیلم و انیمیشن مرتبط از جمله دیگر فعالیت‌هایم در جهت غنی سازی مفاهیم کتاب بود و در نهایت طرح یادگیری دانش‌آموزان در تابستان برای جبران ضعف‌های درسی‌شان انجام شد.»
وی گفت: «همچنین کمک‌های مومنانه معیشتی با کمک خانواده و استفاده از خیرین به دانش‌آموزان بی بضاعت به ویژه در دوران کرونا انجام گرفت که تهیه لوازم التحریر و بسته‌های کمک آموزشی از جمله کتب درسی و کمک درسی؛ تهیه لباس، کفش، کیف مدرسه؛ تهیه بسته‌های غذایی (سبد کالا) و بسته‌های بهداشتی (نظیر ماسک، مواد ضدعفونی و...)؛ تشکیل کلاس جبرانی و تقویتی به صورت رایگان در مساجد برای دانش‌آموزان به منظور رفع مشکلات درسی و آموزشی از جمله این موارد بود.»
قدس از جمله فعالیت‌هایی که در جهت ارتقای توانمندی خود در حیطه دانش‌آموزان با نیاز ویژه انجام شده است را بدین صورت توضیح داد و آنان را نام برد: تالیف کتاب شهرک نقطه‌ها (آموزش حروف الفبای بریل به دانش‌آموزان آسیب دیده بینایی در قالب شعر) در سال ۱۴۰۰؛ تالیف کتاب بازی‌هایی برای توانمندی‌های دانش‌آموزان (۵۰ بازی بدون اسباب بازی جهت تقویت حواس هشتگانه کودکان آسیب دیده بینایی) در سال ۱۴۰۰؛ انجام طرح تحقیقاتی به صورت میدانی تحت عنوان پیش بینی اضطراب کرونا و نگرانی سلامتی بر اساس معنویت ادراک شده و هویت معنوی مادران دارای فرزند با نیازهای ویژه در دوران کرونا در سال ۱۴۰۰.
وی افزود: «از فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان تهران هستم و در حال حاضر کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دارم. برای بهره مندی و کسب روشهای نوین و بروز در حیطه آموزش کودکان استثنایی، امسال در آزمون دکتری روانشناسی کودکان استثنایی شرکت کردم و به رتبه ۴ کشوری دست یافتم.»
وی با بیان اینکه معلمی روایت عشق، هنر و احساس مسئولیت است، ادامه داد: «معلمی روایت بزرگوارانی که با بلند نظری و مناعت طبع از هیچگونه خدمتی در تعلیم و نشر علم به فرزندان این مرز و بوم دریغ نمی‌کنند. اما روایت معلمان استثنایی روایت عجیبی است، چرا که برای این کودکان معلم بودن به تنهایی کفایت نمی‌کند، باید از جان مایه گذاشت، باید فراتر از تعهد، وظیفه و تکلیف لحظه به لحظه با بچه‌ها زندگی کرد.»
قدس با اشاره به اینکه عقیده دارم یک معلم استثنایی با ورود به مدارس ویژه با کودکانی مواجه خواهد شد که هرکدام شرایط و نیازهای خاص خود را دارند، تصریح کرد: «به همین دلیل او باید فردی متخصص و ماهر باشد تا شرایط خاص پیش رو را به خوبی مدیریت کند. در شیوه تدریس و آموزش باید تمامی تفاوت‌های ارتباطی، حسی، رفتاری و جسمانی دانش‌آموزان با نیاز ویژه را بشناسد و در کنار خلاقیت و توانمندی خود، آنها را به کار بگیرد تا این گروه از دانش‌آموزان نیز پا به پای همسالان و همکلاسی‌های خود در مدارس عادی، درس بخوانند و چرخه یادگیری‌شان به دلیل نقص و محدودیت متوقف نشود.»
این معلم کودکان استثنایی بیان کرد: «کرونا از جمله رویدادهایی بود که در سال‌های نخست تدریس خود با آن مواجه شدم، شیوع بیماری کرونا، زنگ خطر بحران آموزشی بود که در کشور به صدا درآمد. شیوع بیماری کرونا باعث شد که دانش‌آموزان و معلمان در سراسر جهان و در مقاطع مختلف تحصیلی به یادگیری به صورت مجازی روی بیاورند و امر تدریس دچار چالش‌ها و فراز و فرودهایی شد که تلاش مضاعف و هنرمندی هرچه تمام تر معلمان به ویژه معلمان استثنایی را می‌طلبید چرا که آموزش این گروه مبتنی بر عینیت گرایی است، یعنی باید موضوع آموزش را بارها ببینند، لمس کنند و سپس یاد بگیرند، اما آموزش مجازی فاقد این ویژگی مهم بود.»
وی ادامه داد: «برای برطرف کردن این خلا آموزشی، فعالیت‌های جانبی نیاز بود صورت بگیرد. از جمله فعالیت‌هایی که من در این راستا در زمینه تسهیل آموزش و متناسب سازی آن برای دانش‌آموزان و ایجاد فرصت‌های متنوع یادگیری انجام دادم شامل برگزاری آموزش به صورت انفرادی و حضوری؛ تولید محتوای تعاملی و ساخت بازی‌های مرتبط درسی؛ تولید فایل‌های تصویری و انیمیشنی و برگزاری کلاس در قالب لایو و تعامل کافی به صورت چهره به چهره بود.»
قدس اضافه کرد: «همچنین اقدامات موثری در زمینه آموزش دانش‌آموزان بازمانده و عقب مانده از تحصیل انجام دادم؛ ابتدا دلایل واقعی بازماندگی از تحصیل که غالبا مسائل اقتصادی (نظیر فقر اقتصادی، ناتوانی در پرداخت هزینه‌های اینترنتی و...)، معضلات اجتماعی و فرهنگی بود را شناسایی کردم و درصدد رفع آنان برآمدم. سپس برنامه ریزی‌هایی در جهت ارائه دروس جبرانی با روش‌هایی نظیر برگزاری دوره‌های تقویتی، برنامه‌های بعد مدرسه (تکالیف تکمیلی و تمرینات که باید در خانه انجام می‌دادند)، تهیه بسته‌های آموزشی در کنار تدریس مجازی و حضوری صورت گرفته شد، انجام دادم.»
این معلم اظهار کرد: «تشکیل جلسه دیدار با اولیا جهت هماهنگی و همراهی بیشتر در روند تحصیل و برطرف کردن موانع آموزشی از دیگر اقدامات بنده در این خصوص بود. ارائه درس نامه‌های ساده و قابل فهم، ارائه بازی‌های مرتبط و جذاب آموزشی، آموزش سطر به سطر مفاهیم آموزشی کتاب درسی با ارائه عکس و فیلم و انیمیشن مرتبط از جمله دیگر فعالیت‌هایم در جهت غنی سازی مفاهیم کتاب بود و در نهایت طرح یادگیری دانش‌آموزان در تابستان برای جبران ضعف‌های درسی‌شان انجام شد.»
وی گفت: «همچنین کمک‌های مومنانه معیشتی با کمک خانواده و استفاده از خیرین به دانش‌آموزان بی بضاعت به ویژه در دوران کرونا انجام گرفت که تهیه لوازم التحریر و بسته‌های کمک آموزشی از جمله کتب درسی و کمک درسی؛ تهیه لباس، کفش، کیف مدرسه؛ تهیه بسته‌های غذایی (سبد کالا) و بسته‌های بهداشتی (نظیر ماسک، مواد ضدعفونی و...)؛ تشکیل کلاس جبرانی و تقویتی به صورت رایگان در مساجد برای دانش‌آموزان به منظور رفع مشکلات درسی و آموزشی از جمله این موارد بود.»
قدس از جمله فعالیت‌هایی که در جهت ارتقای توانمندی خود در حیطه دانش‌آموزان با نیاز ویژه انجام شده است را بدین صورت توضیح داد و آنان را نام برد: تالیف کتاب شهرک نقطه‌ها (آموزش حروف الفبای بریل به دانش‌آموزان آسیب دیده بینایی در قالب شعر) در سال ۱۴۰۰؛ تالیف کتاب بازی‌هایی برای توانمندی‌های دانش‌آموزان (۵۰ بازی بدون اسباب بازی جهت تقویت حواس هشتگانه کودکان آسیب دیده بینایی) در سال ۱۴۰۰؛ انجام طرح تحقیقاتی به صورت میدانی تحت عنوان پیش بینی اضطراب کرونا و نگرانی سلامتی بر اساس معنویت ادراک شده و هویت معنوی مادران دارای فرزند با نیازهای ویژه در دوران کرونا در سال ۱۴۰۰.
