کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

خشونت خانگی علیه زنان باردار، علل و عوامل موثر بر آن

ژیلا فرخی

24 ارديبهشت 1401 ساعت 17:20

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی خشونت عبارت است از «استفاده ي عمدي از قدرت بدنی، تهدید یا فعلی علیه خود، دیگري یا علیه گروه یا اجتماع که هر کدام به احتمال قوي به آسیب، مرگ و آسیب روانی منجر می شود»


 ژیلا فرخی روانشناس  و مشاوره خانواده یکی از موضوعات مورد توجه در زمینه ي سلامت روان زنان، اثرات روانشناختی و جامعه شناختی خشونت علیه زنان است. طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی خشونت عبارت است از «استفاده ي عمدي از قدرت بدنی، تهدید یا فعلی علیه خود، دیگري یا علیه گروه یا اجتماع که هر کدام به احتمال قوي به آسیب، مرگ و آسیب روانی منجر می شود» که طیفی از رفتارهاي بسیار تند و آسیب زا تا عکس العمل هاي منفی چون بی تفاوتی کم توجهی را در بر دارد.
خشونت مردان علیه زنان ابعاد متعددي را شامل می شود که در این راستا می توان به خشونت فیزیکی یعنی آسیب رساندن به اعضاي بدن با کتک، ضرب و جرح با استفاده از دست یا ابزارهاي دیگر، خشونت روانی (تهدید، تحقیر، سرزنش کلامی، فحاشی) خشونت اجتماعی (کنترل رفتارهاي زن، در انزواي اجتماعی قرار دادن، ممنوعیت ارتباط با دیگران) و خشونت جنسی اشاره نمود.

دکتر ژیلا فرخی اظهار داشت: خشونت خانگي يك بلاي جهاني است كه پيكر خانواده و جامعه را تخريب و سلامتي افراد را تهديد مي كند و شمار بسياري را مجروح و دچار مشكلات جسمي، جنسي، توليد مثلي و رواني مي گرداند. اين خشونت در محيط خصوصي رخ مي دهد و معمولا زنان، كودكان و دختران قربانيان طراز اول آن بشمار مي روند. خشونت به صورت هاي جسمي، جنسي و عاطفي عليه زنان مشاهده مي شود. همسر آزاري شامل بد رفتاري عليه طرف مقابل ( همسر ) در هر نوع رابطه ي نزديك و صميمي با اوست. در روابط زناشويي بد رفتاري با همسر مشكل جدي است كه مي تواند قطعا تاثير اساسي بر سلامت جسمي و رواني زن و خانواده و در نهايت جامعه داشته باشد.
این روانشناس خانواده گفت: خشونت، آسیب پذیري زنان را در ناخوشی و ناتوانی و حدود مشارکت شان در توسعه ي اجتماعی اقتصادي جامعه، افزایش داده و خطر آسیب زدن، مرگ و مجموعه مسائل فیزیکی، عاطفی و اجتماعی را افزایش می دهد که در این میان، بخشی از زنانی که قربانی خشونت جنسیتی می شوند؛ باردار هستند و عجیب است که بیشترین این خشونت در اشکال جسمی و روحی و اجتماعی توسط نزدیکترین شخص به آنان یعنی شوهرانشان اعمال می گردد.
خشونت می تواند وضعیت بهداشت باروري زنان را تحت تأثیر قرار دهد و سبب افزایش مرگ و میر و مشکلات و ناتوانی ها براي مادران، مرده زایی، زایمان زودرس، خونریزي هاي غیر طبیعی دستگاه تناسلی و بیماري هاي التهابی لگن شود. از آنجاییکه بيش از يك سوم زنان مراجعه كننده به سيستم هاي بهداشتي درماني كه مورد خشونت خانگي قرار گرفته اند، حامله می باشند از این رو، شانس زنان باردار براي خشونت خانگي بالا بوده است، لذا اين زنان بايد به وسيله ي سيستم هاي بهداشتي درماني از نظر خشونت خانگي با دقت فراواني مورد غربالگري واقع شوند.
ایشان در ادامه بیان کرد: پیامد اعمال خشونت علیه زنان باردار بسیار سنگین است. آنان به فرزندپروري دل نمی دهند و کودکانی کم وزن به دنیا می آورند و به انواع اختلالات جسمانی و روحی دچار می شوند و اگر دست به تخدیر خویش نزنند، ممکن است تا عقیمی و مرگ در حین زایمان، خودکشی یا قربانی شدن توسط شوهران هم پیش روند. خشونت علیه زنان باردار نه تنها سلامت روحی ـ جسمانی آنان را براي انجام وظیفه ي اجتماعی به مخاطره می اندازد؛ بلکه بسته به ارزش هاي قومی و بروز شرایطی چون طلاق و متارکه و تعدد زوجات و کثرت فرزندان، آثار مخرب چندگانه اي بر زنان باقی می گذارد که در شخصیت کودکان از لحاظ بهره ي هوشی و مهارت پذیري شغلی منعکس شده و از آنجا به کل جامعه تعمیم می یابد.

عواقب منفی اجتماعی نیز نظیر افزایش هزینه ي مراقبت هاي بهداشتی به دلیل ابتلاء زن به بیماري هاي جسمی و روانی ناشی از خشونت، کاهش بهره وري و نیروي کار زنان از پیامدهاي دیگر این معضل فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی می باشند البته اگر چه نتایج خشونت علیه زنان مهم است، از این رو خشونت، مي تواند نقش زن به عنوان مادر و همسـر را تحت الشـعاع قرار داده و کانون خانواده را متشـنج کند. ازآنجاييکه خانواده در حقيقت واحد بنيادي جامعه مي باشــد، جامعه نيز از اين تلاطم در امان نبوده و اين ناآرامي خانواده ، به طرق مختلف در جامعه ظهور و بروز مي يابد. بنابراين پيشگيري از خشونت خانگي براي تداوم و سلامت خانواده و جامعه امري بسيار مهم تلقي مي شود. مهمترين راه پيشگيري از اين معضل بهداشتي و اجتماعي آموزش مهارت زندگي به خصـــوص تأکيد بر ارتباط و آموزش است.

انواع خشونت و پیامدهاي آن
 خشونت هاي جسمی و جنسی و پیامدهاي آن
 خشونت جسمی علیه زنان به صور گوناگون اعمال می شود و به هر نوع رفتار خشن از کتک زدن تا تجاوز جنسی که جسم زن را مورد آزار قرار دهد اطلاق می شود. خشونت جنسی را هر نوع عمل فیزیکی، بصري، کلامی، یا جنسی تعریف کرده است که زن یا دختر در زمان وقوع یا بعدتر، آن را به صورت تهدید یا ارعاب یا حمله اي احساس کند که اثرش با تحقیر همراه باشد و توانایی برقراري تماس نزدیک صمیمانه را از او سلب کند. اثرات خشونت جسمی و جنسی می تواند شامل شکستگی ها، زخم ها، بریدگی ها، جراحات داخلی، آسیب هاي اعضاي تناسلی، سقط جنین، بیماري هاي مقاربتی و ایدز باشد.
خشونت روانی و پیامدهاي آن خشونت روانی
 شامل اعمالی مانند تحقیر، تمسخر، توهین، فحش، متلک و تهدید به طلاق می باشد که می تواند باعث خدشه دار شدن آبرو و حیثیت زن شود. زنی که قربانی خشونت است نیازمند حفظ اسرار است. نه تنها نباید درباره ي این موضوع با کسی خارج از خانه صحبت شود، بلکه در داخل خانه هم بحثی در مورد خشونت صورت نمی گیرد. «قانون حرف نزن»، در حقیقت، فرد خشن را به ادامه ي کنترل قدرت و خشونتش توانا می کند. وقتی زن یا دختري که مورد خشونت قرار می گیرد نمی تواند راز خود را با کسی در میان بگذارد، بعد از مدتی مسئولیت مورد سوء استفاده قرار گرفتن را به گردن می گیرد و این واقعیت را می پذیرد و بالاخره احساس پوچی عمیقی در وجودش تجربه می کند: فقدان خودارزشی.
دکتر فرخی گفت: مسئله ي خشونت علیه زنان در جامعه، محصول بنیادي اندیشه ي مردسالاري است. در حقیقت ساختار جامعه به تبعیت از این تفکر شکل می گیرد. بعلاوه ضرب وجرح زنان در بسیاري از ارزش هاي صوري مورد تأیید است و بستگی زیاد به نقش هاي جنسیتی پذیرفته شده ي آن جامعه دارد. زنی که به کرات مورد خشم و آزار مرد خود قرار می گیرد، به مرور عزت نفسش کاهش می یابد و این امر را بدیهی می شمارد و به تدریج احساس پوچی و بی ارزشی می کند.
 
سخن آخر:  گسترش برابري نقش هاي جنسیتی زن و مرد در خانواده، از طریق آموزش مخصوصاً از طریق برنامه هاي تلویزیونی و سریال هاي تلویزیونی می تواند باعث کاهش تفاوت هاي جنسیتی و در نتیجه تفکیک نقش هاي جنسیتی شود؛ و به تبع آن گسترش مشارکت مردان در کارهاي خانه و مراقبت از فرزندان را به دنبال خواهد داشت و از طرفی سبب از بین رفتن تصور اقتدارگرایانه و تصور منفعل و سلطه پذیر زن می شود و از طـرف دیگر زنان فرصت بیشتر براي اشتغال در بیرون خواهند داشت که سبب بهتـر شـدن سـطح زندگی و رفاه خانواده خواهد شد؛ کـه خـود عـاملی در کـاهش خشـونت اسـت.

همچنین از آنجا که جامعه پذیري جنسیتی در دوران کودکی و در خانواده شکل می گیرد آموزش به والدین در شیوه ي تربیت فرزندان و از بین بردن حس برتري جویی در فرزندان پسر و حس منفعل بودن دختران در همان ابتداي کودکی و القاي این حس در کودکان از طریق مدرسه و آموزش در مدرسه و نیز کتاب داستان و برنامه هاي تلویزیونی در آموزش فرزندان در کودکی می تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
مسائل جنسی و نیز خشونت جنسی در بسیاري از جوامع و کشور ما مورد غفلت و چشم پوشی واقع شده است. زیرا عکس العمل اجتماعی که نسبت به مسائل جنسی وجود دارد، زن را مجبور به پذیرش و سکوت در مورد آن می کند. از طرفی هر چه قدر رضایت جنسی بالا باشد میزان خشونت کمتر می شود باید این نکته را مدنظر قرار داد و به زوجین از طریق مشاوره های قبل از ازدواج و کارگاه هاي آموزشی و مشاوره در این زمینه خصوصاً در دوران بارداري آموزش هاي لازم داده شود تا سواد و آگاهی زوجین در این زمینه افزایش یابد و کمتر شاهد این جنس از خشونت ها دربین جامعه زنان باشیم.
 
 
 


کد مطلب: 58770

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/58770/خشونت-خانگی-علیه-زنان-باردار-علل-عوامل-موثر

میگنا
  https://www.migna.ir