تاب آوری زنان / عصمت رجبی

عصمت رجبی مشاوره خانواده در یادداشتی اختصاصی برگرفته از کتاب تاب آوری زنان برای میکنا نوشت :تاب آوری یعنی شجاعت یادگیری از درس های سخت زندگی و درک گام‌های مثبت با استفاده از منابع قدرتمند درونی.

تاب آوری در فرهنگ آکسفورد اینگونه تعریف شده است:
توانایی بهبود سریع و سازگاری راحت با آشفتگی یا تغییرات زندگی. اساس و پایه تاب آوری جرأت و جسارت است. تاب آوری مفهومی است که به آرامی تکامل یافته و توجه گسترده ای را در سالهای اخیر به خود جلب کرده است در ادبیات روانشناسی و جامعه شناسی کسانی تاب اور نامیده می شوند که بتوانند آسیب هایی که به شکل های مختلف دیده اند را پشت سر بگذارند و بهبود یابند و در عین حال نگرش مثبت به خود و دنیا داشته باشند.
 
سوال این است چه چیزی مانع از آن می شود در مواجهه با سختی ها ما از منابع قدرتمند درونی‌مان استفاده نکنیم خانم اگورمن مولف و محقق تاب‌آوری می گوید: جواب آن افکار دخترانه است. افکار دخترانه همان تصاویر ذهنی محدودکننده و نهادینه شده راجع به خودمان، توانمندی ها و نقاط قوت مان است .

این افکار به ما وعده پاداش هایی را میدهد اگر دختر خوب باشیم به ما داده خواهد شد .این افکار را خانواده ها و دوستان من تقویت می کنند و با تجربیات شخصی ما در مواجهه با ضربه های روحی تشدید می شود استفاده از این اصطلاح به معنای دست کم گرفتن تأثیر این افکار روی ما نیست بلکه باعث می شود دستیابی به آنها ساده تر باشد و به ما کمک می کند ذهن مان را حول محور این مفهوم هدایت کنیم و بتوانیم آگاهانه کنترل این افکار را روی خود درک کنیم و قدرت باز تعریف خود را بیابیم.
 
حال وقتی که آگاهانه روی نقاط قوت و توازن درونی‌مان تمرکز کنیم، طبیعتاً راه حل های درونی برای تعیین بهترین شیوه رفتار پیدا میکنیم . برای شروع روی این موارد تمرکز کنیم : پیدا کردن نقاط قوت فردی و پذیرفتن زخم‌هایی که از مبارزه با چالشهای زندگی ایجاد شده‌اند ، یادگیری چگونگی استفاده آگاهانه از این نیروی درونی ، تقویت این بخش از وجودمان و شنیدن ندای درونی خود و پذیرفتن توانایی مان برای رشد ظرفیت این قدرت درونی.
 
چرا تاب آوری مهم است ؟ معمولاً زنان به توانایی خود شک می‌کنند و خود را دست کم میگیرند و روی کارهای ناتمام خود تمرکز می کند و همزمان از رسیدگی و مراقبت خود غفلت می کنند. در حالی که اگر چشم هایمان را بشوییم میتوانیم نمای کاملاً متفاوتی از خود ببینیم چگونه؟با آگاه شدن از نقاط قوت و قدرت درونی مان که کجا از این نیرو استفاده کنیم تا الگوی صبر و تحمل و انفعال به الگوی مراقبت خود تبدیل شود.
 
تاب آوری همان سلاح محرمانه ای است که در رویارویی با استرس های زندگی از آن استفاده میکنیم حتی بدون آنکه از آن آگاهی داشته باشیم و این نکته را مد نظر داشته باشیم که ماهیت و شکل دقیق تاب آوری ما همانند شخصیت ما منحصر به فرد است و چگونگی تاب آوری ما و بروز آن به شخصیت ما و تجربه زیسته ما بستگی دارد. برای اقدام کردن بر اساس تاب آوری لازم است از نیاز های مان آگاه باشیم بینش غلبه بر موانع مراقبت از خود داشته باشیم و همچنین جسارت لازم برای اقدام بر اساس این بینش هم حایز اهمیت است.
 
 تاب آوری در زنان مهمتر است زیرا اغلب زنان بر اساس خصوصیات ذاتی شان مسئولیت اصلی مراقبت از دیگران را به عهده میگیرند و از نیاز به مراقبت  خود غافل می شوند و همین مسئله روی همه جنبه های زندگی آنها اثر می گذارند پس لازم است افکار دخترانه ضد تاب آوری را شناسایی کنیم و ذهنیت قربانی بودن را رها کنیم ما عملاً خود را به شیوه‌ای بیرونی و بر اساس عقاید دیگران تعریف می کنیم در حالی که لازم است خود را به شیوه ای درونی و بر اساس شناخت احساسات خود تعریف کنیم و به ندای درونی خود گوش بسپاریم.
 
وقتی با خود صادق باشیم واز نیروهای فردی و اولویت ها و نیازها و موهبت های منحصر به فردمان آگاه باشیم، انرژی و اعتماد به نفس تازه‌ای پیدا میکنیم و بهتر می توانیم با چالش های خود کنار بیاییم و بر آنها غلبه کنیم .

بعلاوه عوامل حمایتی نظیر ویژگی های شخصیتی، دوستان ،خانواده و محیط خانوادگی ،حمایت های اقتصادی و باورهای دینی و حمایت های فرهنگی به تاب آوری ما کمک می کند و باعث میشود شدت تاثیر عوامل منفی روی ما کاهش یابد.

عوامل حمایتی و تاب‌آوری به هم مرتبط اند و به نوعی به  الاکلنگی می‌ماند که هر دو سوی آن متعادل باشد یعنی ممکن است اگر عوامل حمایتی بیشتر باشد ما نیاز کمتری به تقویت تاب‌آوری خود داشته باشیم.  به ویژه عوامل حمایتی اولیه که به دوران کودکی ما برمی‌گردد بسیار اثرگذار است و نقش مهمی در طول زندگی ما دارد ،به الگوهای تاب آوری ما نقش می دهد که در مجالی دیگر به اثر این عوامل محیطی اولیه در شکل گیری الگوهای تاب‌آوری خواهم پرداخت.