نکاتی که داوطلبان برای انتخاب رشته باید توجه کنند

دکتر مهدی ارخودی قلعه نویی در برنامه اینستاگرامی پلی کلینیک تخصصی خدمات روان‌شناسی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد با محوریت سلسله وبینارهای تخصصی انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۱ در خصوص بایدها و نبایدهای انتخاب رشته، اظهار کرد: در رابطه با اهمیت انتخاب رشته باید چند نکته را بیان کرد که انتخاب‌های انسان، سرنوشت او را رقم می‌زند و به این دلیل، انتخاب رشته به دلیل حساسیت و اهمیتی که در آینده، شغل، وضعیت فرهنگی و اجتماعی هر فرد دارد، یکی از انتخاب‌های مهم و حساس زندگی محسوب می‌شود.

عوامل موثری مانند محیط آموزشی، افراد تاثیرگذار در زندگی فرد داوطلب و گروه‌های همسالان که می‌تواند شامل دبیران، مشاوران، خانواده، آشنایان، دوستان و ... باشد، بر انتخاب رشته تاثیر می‌گذارد. همچنین عوامل موثر بیرونی دیگری هم بر انتخاب رشته تاثیر می‌گذارند که می‌توان به مواردی مانند رسانه‌ها، پیشرفت علم و تکنولوژی، رشته‌های جدید، علوم و فنون هسته‌ای، نانو تکنولوژی، پایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افراد، بازار کار، عوامل موثر در انتخاب شغل، درآمد و موقعیت‌های شغلی اشاره کرد.  

این دانشجوی روانشناسی تربیتی تصریح کرد: هوش و استعداد، تجربیات داوطلب، توانایی و مهارت، خودباوری و استقلال، اهداف و انگیزه‌های فردی، ویژگی‌های شخصیتی، اعتقادات، ارزش و نگرش‌های فردی از جمله عوامل درونی موثر بر انتخاب رشته است.
وی با بیان اینکه از دید مشاوران داوطلبان در فرآیند انتخاب رشته با مشکلاتی مواجه هستند، افزود: عدم آشنایی با رشته‌ها و دانشگاه‌ها، عدم آگاهی از امکان اشتغال در هر یک از رشته‌های تحصیلی، فشار روانی والدین در مورد انتخاب رشته‌های تحصیلی خاص، عدم آشنایی با چگونگی انتخاب رشته، عدم وجود تناسب بین شخصیت داوطلب و رشته تحصیلی، کمبود افراد کاربلد و راهنما برای انتخاب رشته، عدم اطلاع از سطح نمره تراز و احتمال پیش‌بینی قبولی، عدم تناسب بین استعداد در رشته تحصیلی و زمان اندک انتخاب رشته  از جمله مشکلات داوطلبان در هنگام انتخاب رشته است.

مهم‌ترین ملاک در انتخاب دانشگاه بهتر، کیفیت آموزشی است
ارخودی قلعه نویی عنوان کرد: داوطلبان باید با تصمیم‌گیری درست رشته مورد نظر خود را انتخاب کنند. برای مهم‌ترین ملاک‌ها در انتخاب دانشگاه بهتر باید به چند نکته توجه کرد که مهم‌ترین موضوع، کیفیت آموزشی است. داوطلبان باید بدانند که در زمان انتخاب دانشگاه باید به مواردی دقت کنند و آن‌ها را حتما مورد توجه قرار دهند.

وی اضافه کرد: مهم‌ترین مسائلی که باید در انتخاب دانشگاه بهتر توجه شود این است که باید شهر محل دانشگاه را به لحاظ تفاوت فرهنگی، راه‌های ارتباطی سیستم حمل و نقل، بافت شهری، موقعیت جغرافیایی، مناطق سرد و گرم و زبان رایج بررسی کنند. همچنین باید به مسائل فرهنگی و اقتصادی، امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر، بهره‌گیری از اساتید با تجربه، اعتبار دانشگاه از نظر علمی و امکانات موجود در دانشگاه مانند داشتن کامپیوتر، اینترنت، آزمایشگاه و ... توجه شود.

داوطلبان از کنکور تا زمان انتخاب رشته حال و هوای عجیبی دارند. احساسات گوناگونی مانند افسردگی، احساس گناه، ترس و بلاتکلیفی، ابهام وضعیت نامشخص، بی‌ثباتی، عدم اطمینان، فقدان اطلاعات را تجربه می‌کنند. در کنار این مسائل، عده‌ای در این زمینه تلاش می‌کنند موقعیت خود را روشن نمایند.

وی بیان کرد: داوطلبان برای کسب اطلاعات می‌توانند از پاسخ‌نامه مطمئن استفاده و برای خود نمره‌دهی کنند، زیرا عده‌ای از داوطلبان می‌خواهند بدانند با درصدهایی که زده‌اند چه مرتبه‌ای کسب می‌کنند. این موضوع هم مهم است که داوطلبان کارنامه داوطلبان گذشته را قیاس قرار ندهند، زیرا دقیق نیست و سطح دشواری سئوالات متفاوت است.

داوطلبان باید بدانند که هنوز به خط پایان نرسیده‌اند و برای ورود به دانشگاه فرصت دارند
ارخودی قلعه نویی اظهار کرد: عده‌ای از داوطلبان پس از آزمون ممکن است با غمگینی مواجه شوند و بعضی از آن‌ها با از دست دادن آزمون سوگوار می‌شوند. شاید گریه تسکین دهنده باشد اما باید بپذیرند که این احساسات خیلی به کار نمی‌آیند، مانند ورزشکاری که پس از ناکامی مجدد شروع می‌کند و داوطلبان هم باید پس از ناکامی مجدد شروع کنند. همچنین عده‌ای دیگر از داوطلبان هستند که شروع به سرزنش و مقصر دانستن دیگران می‌کنند و نمی‌خواهند خطاهای خود را بپذیرند. داوطلبان باید بدانند که هنوز به خط پایان نرسیده‌اند و برای ورود به دانشگاه فرصت دارند.   
   
داوطلبان تا زمان انتخاب رشته باید به چند نکته توجه کنند؛ ابتدا گوش به زنگ خبرهای موثق باشند تا بتوانند برای چگونگی اعمال سهمیه‌ها تصمیم‌گیری کنند، از جابجایی ظرفیت رشته‌ها، شرایط جنسیتی پذیرش، معرفی رشته‌های جدید و ... باخبر شوند. اگر از سهمیه خاص مانند خانواده شهدا، شاهد، جانبازان و ... استفاده می‌کنند، در این ایام کد رهگیری دریافت کنند و نزد خود برای استفاده در مواقع لزوم نگه دارند. از اکنون تا انتخاب رشته برای آشنایی بیشتر با رشته‌ها و دانشگاه‌ها تلاش کنند، زیرا زمان انتخاب رشته محدود است.

این مشاوره تحصیلی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: اگر داوطلبان ناامیدند که می‌خواهند برای سال آینده بخوانند کمی دست نگه دارند و شتابزده عمل نکنند. با توجه به شرایط خواندن در سال دوم، مشورت کنند و سپس تصمیم گیرند. اگر متقاضی رشته‌های نیمه متمرکز هستند خود را برای مرحله دوم پذیرش آماده کنند. اگر دروس افتاده سال دوازدهم دارند، خود را برای کسب نمره قبولی در شهریورماه آماده کنند. همانطور که برای انتخاب رشته آماده می‌شوند، از هر فرصتی برای آرامش و رفع خستگی استفاده کنند.

داوطلبان باید بدانند برای دوره‌های تحصیلی روزانه کلیه دروس به صورت تمام وقت و حضوری در طول روز برگزار می‌شود. تحصیل در این دوره رایگان است. معمولا امکانات رفاهی مانند سرویس، خوابگاه و ... رایگان داده می‌شود. همچنین در دوره‌های شبانه، بیشتر قوانین، ضوابط و دروس شبیه دوره روزانه است. از دانشجویان براساس مقررات مربوطه شهریه دریافت می‌شود.

ارخودی قلعه نویی در خصوص دوره‌های شبانه، اضافه کرد: داوطلبان مجاز به انتخاب رشته روزانه، می‌توانند رشته‌های شبانه را انتخاب کنند. گزینش در این رشته به صورت بومی است که ۸۰ درصد داوطلبان بومی استان، ۱۰ درصد کارکنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و ۱۰ درصد آزاد انجام می‌شود. معمولا به دوره‌های شبانه مسکن، خوابگاه، وام تحصیلی و سایر امکانات رفاهی تعلق نمی‌گیرد و داوطلبان باید توجه کنند که انتقال دانشجویان دوره شبانه به دوره روزانه ممنوع است.

وی در خصوص دوره‌های نیمه حضوری، تصریح کرد: در این دوره به هیچ وجه تامین خوابگاه، وام تحصیلی و سایر امور رفاهی به دانشجویان تعلق نمی‌گیرد. مقررات آموزشی دوره نیمه حضوری کلاس‌ها به صورت رفع اشکال و حداکثر ۲ روز در هفته با نظر دانشگاه خواهد بود. مدرک تحصیلی دانشجویان دوره نیمه حضوری، مدرک تحصیلی رسمی مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با جمله آموزش این دوره به طریق نیمه حضوری بوده است، صادر می‌شود.

در دوره‌های نیمه حضوری، یادگیری بهتر و آسان‌تر صورت می‌گیرد
دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: در دوره نیمه حضوری، برای ثبت نام شهریه دریافت می‌شود و امکانات رفاهی تعلق نمی‌گیرد. همچنین پذیرش به صورت بومی استانی انجام می‌گیرد. انتقال و تغییر رشته تنها در دوره‌های مجازی و پیام نور امکان‌پذیر است. 

وی گفت: در دوره‌های پیام‌نور، حضور دانشجو در کلاس‌های دروس نظری دانشگاه پیام‌نور اختیاری بوده و امکان اشتغال دانشجو همزمان با تحصیل میسر است. نظام ارزشیابی و امتحانات دانشگاه متمرکز بوده و اوراق امتحانی، عمدتا توسط دستگاه‌های قرائت‌گر نوری، تصحیح و ارزشیابی می‌شود. پذیرفته شدن در این دانشگاه به عنوان یک نوبت از حداکثر ۲ نوبت قبولی در آزمون سراسری محسوب نمی‌شود. از دانشجویان دانشجویان دانشگاه پیام‌نور براساس مقررات مربوط شهریه اخذ می‌شود.

ارخودی قلعه نویی در خصوص دوره‌های غیرانتفاعی و غیردولتی، مطرح کرد: به فارغ التحصیلان مدرک مربوط برابر ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعطا خواهد شد. موسسات آموزش عالی غیر دولتی غیر انتفاعی تعهدی نسبت به تامین مسکن، خوابگاه و غذای دانشجویان ندارند. همچنین ملزم به پرداخت شهریه هستند و به ۲ طریق با آزمون و بدون آزمون جذب می‌کنند. پذیرش از طریق آزمون به صورت بوم ناحیه‌ای است اما در روش بدون آزمون به صورت کشوری پذیرش می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: مدارک دوره‌ها و پردیس‌های بین‌الملل معتبر است. در این دوره از داوطلبان شهریه دریافت می‌شود و سنگین است، به عنوان مثال در رشته پزشکی سالیانه حدود ۲۰ میلیون تومان است که در مجموع حدود ۲۰۰ میلیون تومان می‌شود که باید هزینه خوابگاه، سرویس و ... را هم به آن اضافه کنید. هنگام ثبت نام ضمانت ملکی گرفته می‌شود و نقل و انتقال از این دوره‌ها به دانشگاه‌های داخل و خارج ممنوع است.

این مشاور تحصیلی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص دوره‌ پردیس‌های بین‌الملل، عنوان کرد: پذیرش از طریق کنکور سراسری به صورت نیمه متمرکز طی ۲ مرحله با شرایط خاص مانند معدل کتبی ۱۶ برای دکترای حرفه‌ای و ۱۵ برای مقاطع کارشناسی، همچنین مجاز به انتخاب رشته روزانه بودن و تسلط بر زبان انگلیسی، صورت می‌گیرد. از دانشجویان دوره‌های پردیس خودگردان دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، براساس مقررات مربوط شهریه اخذ می‌شود.