20/5/1401
نامه منظومۀ انجمنهای علمی روانشناسی و مشاوره به روسای جمهور و مجلس
حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر ابراهیم رئیسی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و تحیات
اقدام بسیار ارزنده دولت محترم در تشکیل هیأت مقررات‌زدایی و تسهیل فرآیندهای مربوط به دریافت مجوزهای کسب و کار، موجب خوشحالی و امیدواری خیل عظیمی از کارآفرینان و جویندگان کار شد که جای تقدیر و تحسین فراوان دارد.
همیشه اقدامات انقلابی و تصمیم‌های همراه با سرعت میتواند پیامدهایی ناخواسته هم بهمراه داشته باشد و البته با یک محاسبه ساده سود و زیان می‌توان نسبت به اجرا یا اصلاح آن مبادرت ورزید. این پیامدهای ناگوار تا جایی که نقض غرض نشود و زیان آن بیشتر از سودشان نباشد، قابل تامل و بررسی هستند.
اما چنانچه تصمیمی که با نیّت خیر و به قصد تسهیل آسایش و آرامش مردم اتخاذ شود، دارای تالی فاسدهایی کوتاه مدت و بلندمدت و جبران‌ناپذیر باشد؛ عقل سلیم و نیّت خیر اولیه، ایجاب می‌کند نسبت به اصلاح آن اقدام شود تا تصمیم و اقدام خیرخواهانه، مصداق «کورکردن چشم به نّیت درست کردن ابرو» قرار نگیرد.
حکایت تسری مصوبات هیأت مقررات‌زدایی به برخی مجوزهای تخصصی و از آن جمله پروانه تخصصی اشتغال در خدمات روانشناسی و مشاوره، میتواند نمونه «نقض غرض» در تصمیم برای آسایش و آرامش جامعه باشد.
امروزه سازمان بهداشت جهانی، سلامت را بر چهار حوزه مجزای سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی مشتمل دانسته و برای هر کدام معیارها، تخصص‌ها و رهنمودهای بسیار دقیق و ریزی مشخص کرده است. بحمدالله حوزه سلامت جسمانی با توجه به سابقه دیرینه فعالیت همکاران طبیب در این عرصه، تا حد زیادی از نظم و نسق برخوردار و از دستبرد اغیار در امان است.
نظر به فراخی پهنه خدمات تخصصی در حوزه‌ی سلامت روان و مراقبت‌های پیشگیرانه، درمانی، اصلاحی جبرانی و بازتوانی روان‌شناختی که پیش از تولد افراد آغاز و تا سال های پس از مرگ و سوگواری برای وی ادامه می‌یابد و به جرأت می‌توان گفت ده ها حوزه تخصصی را فراروی دست‌اندرکاران قرار می‌دهد؛ این امر بدیهی می‌نماید که دروازه ورود به این عرضه بایستی توسط متخصصان دلسوز و دوراندیش و دردآگاه، تحت پایش باشد تا دست آزمند سودجویان کارنابلد؛ ناورزیده و نامحرم از دامان سلامت روان ملّت کوتاه بماند. چرا که اندک اقدام ناصواب در این حیطه، منجر به پیامدهای بسیار ناگوار و طولانی مدت خواهد شد و نمونه‌های آن بعضاً علی‌رغم تلاش های فراوان کمیسون های تخصصی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، در منظر عموم قرار می‌گیرد.
با وجود این، تصور بفرمایید این پایش تخصصی به بهانه تبعیت از مصوبات مقررات‌زدایی زایل شود؛ آنگاه فوران (بهتر بگوییم سیل بنیان کن) آسیب‌های متأخر بر آن، چنان فسادی در جامع به راه خواهد انداخت که توقف و جبران خسارات آن ناممکن خواهد بود.
آسیب‌هایی که تالی فاسد یک اقدام با نیّت خیر و برای رفع یک آسیب دیگر به بار خواهند آمد، بسیار سنگین خواهند بود.
بر همین اساس، متواضعانه و دردمندانه تقاضا داریم دستور فرمایید این بخش از تعمیم‌دهی‌های مصوبات هیأت مذکور لغو و چنانچه ایراد و اشکالی در این حیطه وجود دارد، توسط اهل فن و متخصصان دلسوز بررسی و رفع گردد.
پیشاپیش از عنایتی که خواهید فرمود، کمال تشکر و امتنان را ابراز می‌داریم. بدیهی که کلیه امکانات منظومه انجمن های روانشناسی و مشاوره برای ارتقای کیفیت خدمات روانشناسی و مشاوره در اختیار خواهد بود.
با تجدید احترام
جناب آقای دکتر علیپور به نمایندگی از انجمن سلامت و انجمن عصب روانشناسی ایران
رونوشت:
- وزیر محترم علوم تحقیقات و فناوری جهت هر گونه اقدام مقتضی برای صیانت از قانون و نهادهای قانونی برای نظارت خدمات استاندارد سلامت روان به جامعه.
- وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت هر گونه اقدام مقتضی برای صیانت از قانون و نهادهای قانونی برای نظارت خدمات استاندارد سلامت روان به جامعه.
- وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی جهت هرگونه اقدام مقتضی و پیشگیری از دعاوی یا اقدامات غیرکارشناسی در واحدهای تابعه.
نامه منظومۀ انجمنهای علمی روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران به ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
جناب آقای دکتر محمد باقر قالیباف
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام
به استحضار میرساند، اخیراً طرحی با عنوان«اصلاح ماده 1 قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، مبنی بر استقلال مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور در اعطای مجوز مشاوره با رویکرد دینی و اسلامی» به مجلس محترم شورای اسلامی ارایه شده است که به عقیده عده کثیری از کارشناسان و متخصصان این حوزه طرحی ناعادلانه و غیر کارشناسی است که با اصول قانونی و تفکیک فعالیت نهادها و سازمانها مغایرت دارد. در حالی که متاسفانه تعدادی از نمایندگان محترم این لایحه را امضا نموده‌اند.
منظومه انجمن های روانشناسی و مشاوره ایران، به عنوان بزرگترین مجمع علمی روانشناسی و مشاوره کشور که متشکل از 14 انجمن علمی میباشد، مخالفت خود را با طرح مذکور اعلام می‌دارد و امیدوار است با دستور خردمندانه جنابعالی و حمایت نمایندگان فهیم مجلس شورای اسلامی این موضوع از دستور کار کمیسیون اجتماعی و مجلس شورای اسلامی خارج شود. در ادامه، دلایل تشریح میشود.
مجلس محترم شورای اسلامی به خوبی آگاه است که در یک نظام اجتماعی، هر سازمان و نهادی از کارکرد و نقش اختصاصی برخوردار است. و نیز با نگاه دینی به موضوع مهم عدل، که مبنای تدوین قوانین در جمهوری اسلامی ایران است، پیش بینی میشود هر خدمتی در جایگاه قانونی خودش قرار گرفته باشد.
در ایران سازمانهای تخصصی وظیفه صدور پروانه و نظارت حرفه ای بر خدمات حوزه خود را هدایت میکنند. مثلاً دانشگاههای علوم پزشکی، پزشک تربیت میکنند، ولی وظیفه صدور پروانه و نظارت بر عملکرد به عهده سازمان نظام پزشکی است. به همین ترتیب، در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مهندسان، حقوقدانان، روانشناسان و مشاوران و .... به درجات علمی نائل میشوند، ولی سازمان نظام مهندسی کشور، کانون وکلا، سازمان نظام مهندسی، اتحادیه ها و اصناف فعالیت حرفهای و قانونی خود را برای صدور مجوز بر اساس صلاحیتها و توانائیهای تخصصی و عمومی و نظارت بر عملکرد اعضاء بر اساس مقررات و آئین نامه های مصوب اداره میکنند.
به بیان دیگر، اخذ درجه علمی معتبر از یک موسسه آموزش عالی به منزله صلاحیت حرفه ای نیست. صدور پروانۀ کار، یک اعتباربخشی موقت برای ارائه خدمات حرفه ای است که توسط سازمانهای ذیربط (در اینجا سازمان نظام روانشناسی و مشاوره) است که ماهیتاً می بایست از موسسات آموزشی متمایز باشند.
در تاکید محور اول، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالیِ مورد تایید وزارتین علوم و بهداشت، وظیفۀ تربیت نیروی انسانی و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره از دو دهه قبل به عنوان سازمان حرفهای روانشناسان و مشاوران که مصوب مجلس شورای اسلامی است، وظیفۀ احراز صلاحیت و نظارت بر عملکرد شاغلان در این حرفه را بر عهده دارند. جدا بودن مرکز آموزشی از سازمانی که مجوز فعالیت را صادر می‌کند، مبنای علمی، عادلانه و قانونی دارد و رایج کشور و جهان میباشد و بر صحت و دقت عملکرد خدمت دهندگان می‌افزاید.
روان شناسی در جهان و ایران دارای گرایش های متنوع بالینی، سلامت، مشاوره خانواده، کودک و نوجوان، روانشناسی اجتماعی، صنعتی و سازمانی، شخصیت، سالمندی، نظامی، شناختی، سنجش و اندازهگیری و ... است. متخصصان تلاش میکنند هریک در حوزه تخصصی خود فعالیت نمایند و از تداخل در کار یکدیگر پرهیز نمایند. صرف اینکه یک مرکز آموزشی (در این مورد حوزه علمیه)، بر رویکرد خاصی از روانشناسی و مشاوره تمرکز یافته است و یا حتی آموزش را آنطور که در طرح ذکر کردهاند، با دقت و وسعت به پیش می‌برد، این مجوز را نمیدهد
که همزمان با تربیت نیروی انسانی، به وظیفه صدور مجوز هم بپردازد. نقش‌هایی که تجمیع آنها در یک نهاد، آسیب‌هایی را پدید می‌آورد که برخی از آسیب‌ها حتی ممکن است متوجه نهاد مربوطه شود.
روانشناسی و مشاوره، به عنوان یک علم از اصول و فنونی برخوردار است. اما یک سازمان حرفهای، برای صیانت از حقوق مراجعان، لازم است این امر را ارزیابی کند که دارندگان مدرک در این رشته‌ها، به چه میزان بر آن اصول و فنون وقوف لازم دارند. پس، نوع گرایش و یا رویکرد دانش‌آموختگان، تفاوتی در نحوۀ ارزیابی و یا نظارت بر عملکرد آنها ایجاد نمی‌کند.
اگر این طرح، معطوف بر رویکرد دانش‌آموختگان مراکز حوزۀ علمیه، یعنی رویکرد دینی و اسلامی است، در اینجا جداسازی بر اساس دینی و غیردینی انجام شده است که مغایر با سیاست‌های جمهوری اسلامی مبنی بر وحدت حوزه و دانشگاه و بیانیه گام دوم انقلاب مبنی بر توسعه علم و دانش است. بعلاوه، دادن امتیازات ویژه، تفکر غیرمقبول دانستن دانشگاه‌ها را، آن هم بعد از چند دهه از گذشت انقلاب اسلامی، القا می‌کند که پیامدهای سیاسی و اجتماعی منفی را در ابعاد وسیعی به دنبال خواهد داشت.
در پایان لازم به ذکر میدانیم رشته های روانشناسی و مشاوره در خلال سالهای اخیر توانسته اند با رعایت اصول دینی و اخلاقی نقش مهمی در سلامت روان جامعه به ویژه در ایام پاندمی کرونا ایفا نمایند و مجلس شورای اسلامی با حمایت از این خدمات میتواند نقشی بی بدلیل در ارتقای سلامت جامعه اسلامی بردارد.
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی، از جنابعالی، روسای محترم کمیسیون‌های مرتبط و نمایندگان ارجمند مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود از طریق عدم موافقت با طرح یاد شده، از آثار منفی متعدد این امر جلوگیری به عمل آورند.
پیشاپیش از توجه آن بزرگواران، به دغدغه های جامعه علمی روانشناسی و مشاوره کشور قدردانی میکنیم.
با تجدید احترام
منظومه انجمن های روانشناسی و مشاوره ایران، به عنوان بزرگترین مجمع علمی روانشناسی و مشاوره کشور که متشکل از 14 انجمن علمی میباشد، مخالفت خود را با طرح مذکور اعلام می‌دارد و امیدوار است با دستور خردمندانه جنابعالی و حمایت نمایندگان فهیم مجلس شورای اسلامی این موضوع از دستور کار کمیسیون اجتماعی و مجلس شورای اسلامی خارج شود. در ادامه، دلایل تشریح میشود.
مجلس محترم شورای اسلامی به خوبی آگاه است که در یک نظام اجتماعی، هر سازمان و نهادی از کارکرد و نقش اختصاصی برخوردار است. و نیز با نگاه دینی به موضوع مهم عدل، که مبنای تدوین قوانین در جمهوری اسلامی ایران است، پیش بینی میشود هر خدمتی در جایگاه قانونی خودش قرار گرفته باشد.
در ایران سازمانهای تخصصی وظیفه صدور پروانه و نظارت حرفه ای بر خدمات حوزه خود را هدایت میکنند. مثلاً دانشگاههای علوم پزشکی، پزشک تربیت میکنند، ولی وظیفه صدور پروانه و نظارت بر عملکرد به عهده سازمان نظام پزشکی است. به همین ترتیب، در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مهندسان، حقوقدانان، روانشناسان و مشاوران و .... به درجات علمی نائل میشوند، ولی سازمان نظام مهندسی کشور، کانون وکلا، سازمان نظام مهندسی، اتحادیه ها و اصناف فعالیت حرفهای و قانونی خود را برای صدور مجوز بر اساس صلاحیتها و توانائیهای تخصصی و عمومی و نظارت بر عملکرد اعضاء بر اساس مقررات و آئین نامه های مصوب اداره میکنند.
به بیان دیگر، اخذ درجه علمی معتبر از یک موسسه آموزش عالی به منزله صلاحیت حرفه ای نیست. صدور پروانۀ کار، یک اعتباربخشی موقت برای ارائه خدمات حرفه ای است که توسط سازمانهای ذیربط (در اینجا سازمان نظام روانشناسی و مشاوره) است که ماهیتاً می بایست از موسسات آموزشی متمایز باشند.
در تاکید محور اول، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالیِ مورد تایید وزارتین علوم و بهداشت، وظیفۀ تربیت نیروی انسانی و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره از دو دهه قبل به عنوان سازمان حرفهای روانشناسان و مشاوران که مصوب مجلس شورای اسلامی است، وظیفۀ احراز صلاحیت و نظارت بر عملکرد شاغلان در این حرفه را بر عهده دارند. جدا بودن مرکز آموزشی از سازمانی که مجوز فعالیت را صادر می‌کند، مبنای علمی، عادلانه و قانونی دارد و رایج کشور و جهان میباشد و بر صحت و دقت عملکرد خدمت دهندگان می‌افزاید.
روان شناسی در جهان و ایران دارای گرایش های متنوع بالینی، سلامت، مشاوره خانواده، کودک و نوجوان، روانشناسی اجتماعی، صنعتی و سازمانی، شخصیت، سالمندی، نظامی، شناختی، سنجش و اندازهگیری و ... است. متخصصان تلاش میکنند هریک در حوزه تخصصی خود فعالیت نمایند و از تداخل در کار یکدیگر پرهیز نمایند. صرف اینکه یک مرکز آموزشی (در این مورد حوزه علمیه)، بر رویکرد خاصی از روانشناسی و مشاوره تمرکز یافته است و یا حتی آموزش را آنطور که در طرح ذکر کردهاند، با دقت و وسعت به پیش می‌برد، این مجوز را نمیدهد
که همزمان با تربیت نیروی انسانی، به وظیفه صدور مجوز هم بپردازد. نقش‌هایی که تجمیع آنها در یک نهاد، آسیب‌هایی را پدید می‌آورد که برخی از آسیب‌ها حتی ممکن است متوجه نهاد مربوطه شود.
روانشناسی و مشاوره، به عنوان یک علم از اصول و فنونی برخوردار است. اما یک سازمان حرفهای، برای صیانت از حقوق مراجعان، لازم است این امر را ارزیابی کند که دارندگان مدرک در این رشته‌ها، به چه میزان بر آن اصول و فنون وقوف لازم دارند. پس، نوع گرایش و یا رویکرد دانش‌آموختگان، تفاوتی در نحوۀ ارزیابی و یا نظارت بر عملکرد آنها ایجاد نمی‌کند.
اگر این طرح، معطوف بر رویکرد دانش‌آموختگان مراکز حوزۀ علمیه، یعنی رویکرد دینی و اسلامی است، در اینجا جداسازی بر اساس دینی و غیردینی انجام شده است که مغایر با سیاست‌های جمهوری اسلامی مبنی بر وحدت حوزه و دانشگاه و بیانیه گام دوم انقلاب مبنی بر توسعه علم و دانش است. بعلاوه، دادن امتیازات ویژه، تفکر غیرمقبول دانستن دانشگاه‌ها را، آن هم بعد از چند دهه از گذشت انقلاب اسلامی، القا می‌کند که پیامدهای سیاسی و اجتماعی منفی را در ابعاد وسیعی به دنبال خواهد داشت.
در پایان لازم به ذکر میدانیم رشته های روانشناسی و مشاوره در خلال سالهای اخیر توانسته اند با رعایت اصول دینی و اخلاقی نقش مهمی در سلامت روان جامعه به ویژه در ایام پاندمی کرونا ایفا نمایند و مجلس شورای اسلامی با حمایت از این خدمات میتواند نقشی بی بدلیل در ارتقای سلامت جامعه اسلامی بردارد.
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی، از جنابعالی، روسای محترم کمیسیون‌های مرتبط و نمایندگان ارجمند مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود از طریق عدم موافقت با طرح یاد شده، از آثار منفی متعدد این امر جلوگیری به عمل آورند.
پیشاپیش از توجه آن بزرگواران، به دغدغه های جامعه علمی روانشناسی و مشاوره کشور قدردانی میکنیم.
با تجدید احترام
جناب آقای دکتر علیپور به نمایندگی از انجمن سلامت و انجمن عصب روانشناسی ایران
رونوشت:
رئیس محترم کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی جهت استحضار و عنایت لازم
رئیس محترم مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جهت استحضار و عنایت لازم
رئیس محترم کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس شورای اسلامی جهت استحضار و عنایت لازم
رئیس محترم کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی جهت استحضار و عنایت لازم
رئیس محترم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی جهت استحضار و عنایت لازم
رئیس محترم معاونت امور تقنینی مجلس شورای اسلامی جهت استحضار و عنایت لازم
نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی جهت استحضار
وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری جهت استحضار
وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت استحضار
رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره ج.ا.ا برای استحضار و اقدام لازم
رئیس و اعضای محترم شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، جهت استحضار و اقدام لازم
روسای محترم شوراهای استانی سازمان نظام جهت استحضار و اطلاع رسانی به نمایندگان محترم
رئیس محترم دفتر ریاست جمهوری جهت استحضار
آدرس دبیرخانه منظومه انجمن های علمی روانشناسی و مشاوره ایران:
تهران، ولنجک، دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده علوم شناختی و مغز،
دفتر انجمن علوم و فناوری های شناختی ایران،
تلفن: 22431617-021
ایمیل: psychocuncounsel.association@gmail.com
