روانشناسی چهار فصل

برای نمونه تصور عمومی این است که متولدین فصل بهار و تابستان خلق و خوی به شدت مثبتی دارند و تغییرات سریع خلق و خو را تجربه می‌کنند، برعکس کسانی که در ماه‌های زمستانی متولد شده‌اند کمتر کج‌خلقی می‌کنند.

شاید این تصور قدیمی به نظر برسد، اما روان‌شناسان مدتهاست به تاثیر قدرتمندی که فصول بر خلق و خو می‌گذارند، پی برده‌اند.

ماه‌های کوتاه‌تر زمستان گاهی‌اوقات زمینه‌ساز تجربه‌ی اختلال عاطفی فصلی در افراد می‌شود که نوعی از افسردگی است.

 تحقیقات ثابت کرده است که شروع فصل بهار بسته به میزان حضور فرد در فضای باز به صورت موقت مثبت‌اندیشی را تقویت می‌کند.

نتایج شگفت‌آور مطالعه‌ای که در انگلستان انجام شد، بیانگر روابط میان اختلال‌های روان‌پریشی و ماه تولد است. با این حال، هرگونه توضیح علمی برای علاقه‌ی فردی ما به هر فصل خاصی باید تفاوت‌های جغرافیایی را هم به حساب آورد. جایی که ما زندگی می‌کنیم و هوایِ معمولِ آن منطقه می‌تواند نقش مهمی در ترجیحات فصلی ما داشته باشد.

در آمریکا، برخی ایالات غربی معمولاً ماه‌های سرد پاییزی دارند که به سرعت به هوای برفی تبدیل می‌شود. از سوی دیگر، بسیاری از ایالت‌های شرقی هوایِ پاییزی معتدل‌تری را تجربه می‌کنند که نمایشگر باشکوه تغییر رنگ‌های تابستانی به رنگ‌های پاییزی است.


هوا و خلق و خو چه ارتباطی با هم دارند
هوای سرد ممکن است روی خلق و خوی ما اثر بگذارد، اما محققان این نکته را نیز دریافته‌اند که دمای رو به کاهش می‌تواند روی رفتار هم اثر بگذارد. برای مثال، دمای اتاق می‌تواند روی قضاوت افراد درباره‌ی مظنونین جنایی اثر بگذارد.

در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۴ انجام شد، افراد در اتاق‌های گرم مجرمان متهم را دمدمی‌مزاج و تندخو و افراد در اتاق‌های سرد آن‌ها را عامل جنایت‌های عاری از احساس و عمد تصور کردند. کاشف به عمل آمد دما تاثیر نامحسوس، اما عمیقی بر قضاوت‌های ما درباره‌ی دیگران می‌گذارد.

مطالعه‌ی سال ۲۰۰۸ نیز روشن کرد زمانی که افراد نوشیدنی داغ در دست دارند، قضاوت‌شان درباره‌ی دیگران گرمتر و شخصی‌تر است در حالی که نگهداشتن نوشیدنی سرد در دست سبب می‌شود افراد، دیگران را از نظر روابط میان‌فردی سردتر قضاوت کنند.


چرا نور روی خلق و خو اثر می‌گذارد
جای تعجب نیست که نور بتواند اثر قابل‌توجهی بر خلق و خوی ما بگذارد.
روز‌های روشن و آفتابی ما را شاد و پرانرژی و برعکس روز‌های تاریک و ابری ما را دلگیر و بی‌انگیزه می‌کند.

نور می‌تواند در ترجیحات فصلی ما نیز نقش داشته باشد. ریتم شبانه‌روی بدن ما یا چرخه‌ی ۲۴ ساعته‌ی بیداری و خواب ما متاثر از نور خورشید است. کاهش میزان نور خورشید سبب آزادسازی هورمون‌هایی می‌شود که محرک دوره‌های رخوت و بی‌حالی هستند.

کمبود نور خورشید در طول ماه‌های پاییز و زمستان با اختلال عاطفی فصلی ارتباط دارد. کسانی که نشانه‌های این اختلال را تجربه می‌کنند ممکن است در طول روز‌های تاریک‌تر و کوتاه‌تر سال احساس افسردگی بیشتری کنند، حتی ممکن است خستگی، زیاد شدن اشتها و از دست دادن علاقه به فعالیت‌های موردعلاقه‌شان را هم تجربه کنند.
کسانی که دچار اختلال عاطفی فصلی هستند ماه‌های آفتابی‌تر بهار و تابستان را ترجیح می‌دهند، بنابراین قرارگیری بیشتر در معرض نور خورشید برای آن‌ها مفید است.

فصل مورد علاقه‌ی شما چه چیزی را درباره‌ی شخصیت شما آشکار می‌کند
آیا ترجیحات فردی شما می‌تواند روشنگر اطلاعاتی از شخصیت شما باشد؟

بهار  
در برخی از بخش‌های دنیا، بهار مصادف با زمانی است که روز‌های تاریک و کوتاه زمستان جای خودشان را به روز‌های روشن و گرم می‌دهند. اگر بهار فصل مورد علاقه‌ی شماست، پس شاید مشتاق تجربه‌های جدید باشید و فصل بهار فرصت ازسرگیری پس از یک زمستان سرد و طولانی است.

تابستان
در بسیاری از مناطق دنیا، تابستان روز‌های طولانی‌تر، گرم‌تر و روشن‌تر سال است. اگر تابستان فصل مورد علاقه‌ی شماست، شاید عاشق بیرون رفتن از خانه هستید و سبک زندگی پویایی دارید. ماه‌های گرم تابستان زمان سفر کردن و لذت بردن از فضای بیرونی است. احتمالاً شما انسان خوش‌معاشرت و برون‌گرایی هستید و دیگران شما را سرزنده، دوست‌داشتنی و حاضرجواب توصیف می‌کنند.

پاییز
در بخش‌هایی از دنیا، بهار را فصل تجدید حیات می‌دانند، اما پاییز هم زمان بسیار مناسبی برای شروع دوباره است. رنگ‌های پرطراوت نارنجی و هوای خنک پاییزی مناسبِ تمایلِ پیوسته به تغییر است. در تعطیلات این فصل از سال بسیاری از افراد درباره‌ی سالی که پشت سرگذاشتند تامل می‌کنند و برای آینده‌ای که در پیش دارند برنامه‌ریزی می‌کنند.

زمستان
اگر ماه‌های سرد زمستان را به ماه‌های دیگر سال ترجیح می‌دهید، شخصیت شما به درون‌گرایی گرایش دارد. پوشیدن لباس‌های گرم و لم دادن روی مبل با یک نوشیدنی داغ برای شما تعریف یک بعدازظهر ایده‌آل است.

جمع‌بندی
تغییرات فصلی در نور و دما در نحوه‌ی تفکر، احساس و رفتار ما تاثیر می‌گذارد. با این حال یادآوری این نکته ضروریست که ترجیحات فردی ما ممکن است متاثر از عوامل متعددی از جمله تجربیات خودمان باشد.
اگر در تابستان‌های دوران کودکی از حضور در فضای باز لذت برده‌اید و خاطرات خوشایندی از آن دوران دارید، پس به احتمال زیاد در بزرگسالی هم عاشق فصل تابستان هستید.

ترجیحات ما از جمله زمان‌های خاصی از سال، پیچیده و احتمالاً متاثر از مجموعه‌ی وسیعی از عوامل است.