نگاهی به عوامل اختلالات روانی

ممکن است برای شما این پرسش به وجود آمده باشد که چرا به بیمار روانی مبتلا شده اید یا اینکه این مساله ی روانی شما یا بستگان یا آشنایانتان چگونه به وجود آمده است.
به گزارش میگنا مرضیه هرتمنی در ادامه این یادداشت اضافه میکند شاید بعضی از شما هم با خود بگویید که تا جایی که خاطرتان است نیاکان شما این مسایل را نداشتند و آنها انسانهای معمولی با عملکردهای خوبی بودند. باید به شما بگویم که علت اکثر مسایل روانشناسی_ روانپزشکی نامعلوم است به خصوص روانپزشکی و هنوز علم علت قاطعی برای آن پیدا نکرده است.

اما اغلب این مسایل اختلالات شیمیایی_ هیجانی مغز است که نامعلوم و ناشناخته است.
این آسیبها و اختلالات از مجموعه ای از عوامل مختلف نشآت می گیرند؛ که فرد را در تعامل با این عوامل دچار آسیب یا اختلال روانشناسی می کند.
این عوامل را یک روانشناس یا روانپزشک در سه محور مورد بررسی قرار می دهد:
عوامل زیستی،
عوامل شناختی
عوامل اجتماعی
عوامل زیستی مهمترین آن وراثت و ژنتیک است که به طور مثال ممکن است مادر بزرگ یا پدر بزرگ یا مادر، مادر بزرگ یا نسلهای قبل تر بر اساس یک آسیبی یا شرایطی مبتلا به یکی از اختلالات اضطرابی بوده باشد، یا اینکه خاله فرد یا عمو ممکن است یا تحت شرایطی اختلال اضطرابی داشته باشد و دارو مصرف کند.
بنابراین یک موضوع ژنتیک و بی نظمی های شیمیایی مغز فرد یا در دوران جنینی از طریق مادر یا به هر دلیلی این هورمونهای بی نظم وارد بدن فرد شده است و این بی نظمی ها باعث بروز یک سری علامتها و نشانه های درونی و بیرونی در فرد می شود که ممکن است وی از آن آگاه نباشد.
دسته ی دوم عوامل روانشناختی است : اتفاقاتی که در دوران کودکی فرد رخ داده است و تاثیراتش را روی تفکر یا حافظه ی فرد گذاشته است و باقی مانده است یا به عبارتی در ضمیر نا خود آگاه فرد باقی مانده است.

حوادث دوران کودکی که الگوهای تفکر فرد را تشکیل می دهد و اینکه این وقایع و اتفاقات را چگونه در ذهنش تعبیر و تفسیر کرده است و بعدا تداعی شده است بر اساس تربیت فرهنگ یا هر چیز دیگری که چه دیدگاهی نسبت به مسایل بیرونی پیدا کرده است و چه خطاهای شناختی دارد.
موضوعی مهمی که وجود دارد این است که مقصر کسی نیست و خود شخص هم مقصر نیست دربعضی موارد اصلا شخص بینش نسبت به چیزی یا مسایلی ندارد. ادراکش به چه صورت است، افکار اتوماتیک فرد، مکانیزمهای دفاعی فرد در ناخودآگاهش و... که همه ی اینها مجموعه ی عوامل روانشناختی است که می توانند در ایجاد آسیب یا اختلال های روانپزشکی نقش داشته باشند.

  گروه سوم عوامل اجتماعی هستند: مانند بیکاری، فقر، مشکلات زناشویی، مشکلات خانوادگی، مشکلات مالی_ اقتصادی؛ بازنشستگی و... این نیز مثالهایی از عوامل اجتماعی است که باز هم می تواند در ایجاد اختلالات و آسیب های روانپزشکی دخالت داشته باشد.
حقیقت این است که ما هیچ گاه نمی توانیم به ظور قطعی بگوییم که کدام عوامل با عث ایجاد این اختلال شده است؛ همه ی عوامل نقش مهمی را در ایجاد آن ایفا می کنند.
معمولا مجموعه ای از عوامل زیستی، روانشناختی و اجتماعی درگیر می شوند. که همانطور که گفتیم بخشی را ارث و وراثت، بخشی خانوادگی و محیطی که بزرگ شده است و قسمتی را اجتماع در بر می گیرد. که تفکیک این عوامل از هم بسیار دشوار است بنابراین یک درمانگر هر سه را مورد بررسی قرار می دهد.
نکته ای که قابل توجه است یک روانشناس یا روانپزشک از دانش و تجربه ی خود استفاده می کند، که در اکثر مواقع در این موضوعات به صورت یک تیم برای درمان فرد عمل می کنند. اما متاسفانه علم هنوز به آن جایی که بتواند در مورد مسایل روانی بابت عوامل زیستی یا همان ژنتیک کاری انجام دهد نرسیده است، لیکن یک موقعیت خوبی که وجود دارد، اقداماتی است که یک مشاور و روانشناس می تواند در مورد مشکلات و مسایل زناشویی، زوج، خانواده، کودک و نوجوان، شغل و غیره انجام دهد، و در مقابل همه ی ما می توانیم از این موقعیت بهترین استفاده را بکنیم، تا بتوانیم کمک کنیم، فردی که ممکن است مساله ی ژنتیک یا خودمان، بستگان، آشنایانمان به طور خلاصه اطرافیانمان داشته باشند؛ بروز نکند، یا به صورت حاد آشکار نشود.
کاری که ما می توانیم انجام دهیم این است که به محض مخدوش شدن ارتباط یا سخت شدن تصمیم در موضوعات،کم آوردن به عبارتی کم شدن تاب آوری ما یا تحمل، پیچیده شدن مسیر زندگیمان به مشاوره و رواشناس حرفه ای و متبحر مراجعه کنیم و دیگران را هم به این سمت سوق دهیم.
تا بتوانیم از بهم ریختگی زندگی و شاید اگر مساله حاد روانی به وجود آید پیشگیری کنیم، مشاور شما را در مسیر رشد تربیتی صحیح قرار می دهد و مهارتهای ارتباطی و درمان را طبق نظریه های مختلف روان درمانی با شما پیش می رود. تا به نوعی به رشد، بهسازی و بهباشی شما کمک کند. بیشترین آسیبهایی که باعث می شود ژن فرد آشکار شود استرس ناشی از عدم امنیت و حمایت خانوادگی و اجتماعی است که تا حد زیادی این حمایت خانوادگی را مشاور با آموزش ها و امنیت دادن به فرد هم در اتاق درمان و هم در کارگاههای آموزشی همراه با مراجع انجام می دهد.