نقش فقدان لذت در افسردگی

ممکن است این روزها دچار دلزدگی و سرخوردگی از زندگی شده باشید. آیا ممکن است درحال تجربه نوعی از “فقدان لذت” باشید؟  زندگی روزمره می تواند پر از لذت و درد باشد، اما ترفند رسیدن به رضایت این است که اجازه دهید لذت بیشتر از درد باشد. در نظر بگیرید که وقتی صبح از خواب بیدار می شوید چه احساسی دارید. اولین فکری که به ذهن شما خطور می کند چیست؟ آیا این است که مشتاقانه منتظر اتفاقی هستید که آن روز برای شما به ارمغان می آورد یا واقعاً برایتان مهم نیست؟
طبق مطالعه جدیدی که توسط گابریلا خزانوف (Gabriela Khazanov) و همکارانش انجام شد، احساسات ملال آور شما ممکن است نشانه ای از تجربه بی لذتی یا “کاهش علاقه به لذت بردن از فعالیت های معمول” باشد و به این معنی نیست که شما فردی سیاه بخت هستید؛ شما فقط خوشحال نیستید.
شاید شما همیشه این احساس را نداشته اید. شاید زمانی بود که نمی توانستید برای شروع روز خود صبر کنید، نه لزوماً به این دلیل که کار بسیار هیجان انگیزی انجام می دادید، بلکه به این دلیل که از کار های ساده لذت می بردید. حتی کار کوچکی مانند آبیاری گیاهانتان باعث می شد که وقتی متوجه شکوفه دادن جوانه جدیدی می شدید، موج کوچکی از لذت در شما ایجاد می‌شد.
نقش فقدان لذت در افسردگی
ناتوانی در تجربه لذت هر چند وقت یکبار ممکن است معضل کوچکی در سلامت روان شما باشد، اما زمانی که این حالت مزمن شود، ممکن است در معرض خطر ابتلا به افسردگی باشید. توجه داشته باشید، فقدان لذت یکی از دو علامت اصلی افسردگی است و به طور بالقوه 70 درصد از مبتلایان به این اختلال قابل تشخیص آن را تجربه می کنند. شما بدون شک افسردگی را با خلق و خوی مزمن مرتبط می‌دانید، اما ممکن است این ویژگی را که می‌تواند در زیر سطح قرار گیرد، به‌عنوان ویژگی ثابت در نظر نگرفته باشید.
افراد افسرده ممکن است حتی از این مانع (فقدان لذت) برای بهبود خلق و خوی غمگین خود آگاه نباشند. در واقع، با وجود فقدان لذت به صورت مزمن، این افراد حتی ممکن است کمتر بتوانند از مداخلات روان‌شناختی بهره ببرند. مگر اینکه درمان برای رفع فقدان لذت شروع شود.
فقدان لذت می تواند فراتر از یک نشانه برای افسردگی باشد و می‌تواند جزئی از ویژگی شخصیتی فرد باشد. با این حال، از طریق مسیر «دسترسی به تجارب پاداش‌دهنده» و انواع پاداش‌هایی که افراد می‌توانند در زندگی‌شان مهندسی کنند، یک مؤلفه قابل حل برای فقدان لذت ایجاد خواهد شد. انجام این کار مستلزم غلبه بر این احتمال است که فرد مبتلا به فقدان لذت به دلیل «ترس از پیامدهای منفی» با درجه شدیدی از شک و تردید به تجربیات بالقوه پاداش‌دهنده‌ نگاه می‌کند.
درمان فاکتور فقدان لذت
اگر می‌توانید ایده فقدان لذت را درون خود احساس می‌کنید، لزوماً به این معنی نیست که شما با معیارهای تشخیصی افسردگی مطابقت دارید. خزانوف و همکارانش مقاله خود را بر روی افسردگی بالینی متمرکز می‌کنند، اما همانطور که درمان‌هایی که آنها پیشنهاد می‌کنند را در این مطلب مطالعه می‌کنید، می‌توانید پیشنهادهای مفیدی را برای به دست آوردن ذوق و شوق بیشتر از زندگی روزمره خود ارائه دهید و در زیر همین مطلب برای خوانندگان دیگر بنویسید.
حتی اگر فقدان لذت ذاتی باشد، بازهم می توان آن را درمان کرد، تیم تحت رهبری خزانوف پیشنهادات بسیار عملی را برای افزایش توانایی شما برای کسب لذت در زندگی با تغییر رفتار خود با توجه به پاداش ها ارائه می دهد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که این چهار عنصر رفتارمدار رویکرد درمانی پیشنهادی آنها را با خود تطبیق دهید:
ارزش گذاری پاداش: برای رسیدن به نتیجه مثبت، مهم نیست که آن نتیجه چه باشد، مهم این است که به تلاش نیاز دارد. افراد مبتلا به فقدان لذت تلاش کمتری برای دریافت پاداش انجام دهند. در موقعیت‌های روزمره، برای دستیابی به پاداش‌های حداقلی نیز نیاز به تلاش است. برای مثال، شما دوست دارید به یک کنسرت بروید زیرا گروه مورد علاقه شما قرار است در آن کنسرت بنوازد. سپس شما شروع به تصور همه تدارکات برای رسیدن به کنسرت می کنید، از حمل و نقل و ترافیک گرفته تا کار هایی مانند مراقبت از کودک و… به نظر می‌رسد رفتن به کنسرت سخت است و شما به کنسرت نمی‌روید و خود را از لذت بردن از کنسرت گروه موسیقی مورد علاقه خود محروم می‌کنید و در خانه می‌مانید. برای اینکه به لذت و پاداش های خود برسید، ابتدا باید بر موانع غلبه کنید. غلبه بر موانع مستلزم آن است که موانع را به واحدهای قابل مدیریت بشکنید و یکی یکی با آنها مقابله کنید تا زمانی که راه رسیدن به پاداش هموار و آسان شود. توجه داشته باشید، افراد مبتلا به فقدان لذت می توانند دلایل زیادی برای بهبودی ویا عدم مراجعه به درمان جمع آوری کنند.
پیش بینی پاداش: افرادی که دارای درجه بالایی از فقدان لذت هستند، به موقعیت بالقوه پاداش به عنوان موقعیتی نگاه می کنند که نمی توانند از آن سود ببرند. شاید شما به یک رویداد اجتماعی دعوت شده باشید که به احتمال زیاد سرگرم کننده خواهد بود. با این حال، وقتی شروع به فکر کردن در مورد آماده شدن برای شرکت در آن رویداد می‌کنید (مانند پیدا کردن لباس مناسب یا فهمیدن اینکه آیا به آنجا خواهید رسید یا خیر) به این تصمیم می‌رسید که ممکن است اصلاً نروید. کلید غلبه بر این مؤلفه بی لذتی، کاهش موانع درک شده برای دستیابی به یک نتیجه مثبت است. لباس‌هایتان را زودتر آماده کنید تا در لحظه آخر دچار آشفتگی نشوید. سپس خود را در آن لباس خوب تصور کنید. بعد، به این فکر کنید که چه کسانی در آنجا خواهند بود. آیا افرادی خواهند بود که آنها را بشناسید و دوست داشته باشید با آنها دیداری تازه کنید؟ خود را در موقعیت قرار دهید و به خود یادآوری کنید که وقتی در کنار آنها هستید چقدر احساس خوبی دارید. حتی اگر فقط چند نفر را در لیست مهمانان می‌شناسید، این می‌تواند پایه‌ای به شما بدهد که می‌توانید بر اساس آن پیش بروید.
یادگیری پاداش: وقتی به موفقیتی دست پیدا می‌کنید، چگونه آن موفقیت را به روال زندگی خود برای تلاش های بعدی و رسیدن به موفقیت های بیشتر تبدیل می کنید؟ اگر نتوانید مکث کنید و روی احساسات مثبت مرتبط با موفقیت خود فکر کنید، موفقیت شما ارزش چندانی نخواهد داشت. خزانوف و نویسندگان همکارش معتقدند، افرادی که مبتلا به فقدان لذت هستند، برای لذت بردن از لحظه ای که لحظه خوب محسوب می‌شود، به کمک نیاز دارند. این تجربه (تجربه موفقیت یا یک اتفاق خوب) را جدا کنید و صادقانه از خود بپرسید که چقدر لذت بخش بود. پس از آن گردهمایی اجتماعی، به مواقعی فکر کنید که شخصی از شما تعریف می‌کرد، شما را می‌خنداند یا به شما کمک می‌کرد احساس حمایت کنید. در مورد آن کنسرت، مراحلی را که برای رسیدن به آنجا باید طی می کردید، بازبینی کنید. آیا آنها واقعاً آنقدر سخت بودند که تصور می کردید؟ حتی اگر در طول راه با سکسکه مواجه شدید، از این که بر آن غلبه کرده اید، لذت ببرید.
تأخیر در پاداش: برخی از پاداش ها فوراً به دست می‌آیند، اما بسیاری دیگر نیاز به زمان دارند تا اتفاق بیفتد. در این مورد، صبر می تواند یک فضیلت باشد زیرا شما یاد می گیرید که از تجربه به سمت احساس لذت بیشتر حرکت کنید. همانطور که یاد می گیرید بر تردید خود در مواجهه با تجربیات جدید و بالقوه مثبت غلبه کنید، برخی از پاداش ها بلافاصله آشکار می شوند. مانند پیدا کردن یک دوست جدید در آن گردهمایی اجتماعی، ممکن است با دیگران وارد رابطه طولانی مدت شوید که می‌تواند رفاه زندگی شما را متحول کند.
ایجاد ارزش پاداش برای شما
برای افرادی که فقدان لذت آنها بیشتر از علائم است و مزمن است، مداخلات درمانی اعمال می‌شود. با این حال، زمانی که فقدان لذت از زندگی را احساس می‌کنید، می تواند به دلایل مختلفی باشد. شاید شما به تازگی فراموش کرده اید که چگونه لذت های کوچک را از تجربیات معمولی زندگی جدا کنید.
دفعه بعد که روزی خسته کننده در پیش داشتید، از این چهار تمرین پاداش محور استفاده کنید. آیا چیزی هست که قرار باشد اتفاق بیفتد و فقط کمی منتظر آن اتفاق باشید؟ آیا این اتفاق می‌تواند غذای عصر شما باشد؟ آیا می‌تواند دیدن فرزندان و بازی کردن با آنها بعد از یک روز کاری باشد؟ اگر چنین است، ذهن خود را از نگرانی های خود دور کنید و سعی کنید جهان را از چشمان کودکان ببینید، همانطور که آنها تمام تلاش خود را برای پیروزی می کنند. چنین تجربیات ساده ای می توانند پادزهر مهمی برای این احساس ایجاد کنند که هیچ چیز مهم نیست یا نمی تواند به شما لذت بدهد.
به طور خلاصه، چشیدن لحظات خوب می تواند به شما کمک کند تا احساس لذت را در خود تقویت کنید و به مرور زمان به شما این امکان را می دهد که احساس لذت را به خلق و خوی روزانه خود تبدیل کنید. بازیابی توانایی خود در کسب لذت از گذشته به شما کمک می کند تا آن احساس رضایت را ایجاد کنید که می توانید آن را به آینده نشان دهید.