تای چی و کیفیت خواب
دکتر زهرا محبوبی نیه
از موثرترین راههای پیشگیری از اختلالات سالمندی، ورزش و فعالیت بدنی است. سالمندانی که به طور منظم ورزش میکنند، دارای اسکلت قویتر، مقاومت بیشتر و خشکی مفصل کمتری نسبت به همسالان خود هستند. با این حال به دلیل وضعیت خاص سالمندان انتخاب فعالیتهای ورزشی و شدت و مدت آن اهمیت زیادی دارد و انجام ورزشهای سنگین و طولانی در این دوران توصیه نمیشود اما اجرای حرکات سبک و با برنامه میتواند نتایج مفیدی در بر داشته باشد.
با توجه به افزایش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی در سالمندان اکثر تحقیقات به بررسی تاثیر ورزشهای هوازی و سبک متناسب با این سن مانند تای چی، پیاده روی و..... پرداخته اند. در این میان ورزش تای چی، ورزشی جسمی و روحی است، با انجام حرکات نرم و آرام زمینه را برای افزایش فعالیت ذهنی، بهبود فعالیت قلب، دستگاه تنفس و گوارش مهیا میسازد. با تحریک اعصاب سمپاتیک، سبب افزایش نشاط و آرامش روحی، افزایش تمرکز و اراده و دور شدن افکار پریشان میشود.
در بین انواع سبکهای تاجی، سبک "تای چی چوان" دارای حرکات نرم تر، یکنواخت تر و فاقد حرکات انفجاری و شدید است و اجرای آن در سالمندان توصیه شده است. انجام حرکات این رشته ورزشی همراه با تمرین تنفس عمیق و افزایش تمرکز، سبب بهبود سیستم ریوی و افزایش انعطاف و قدرت میشود، که شدت آن بسته به سن و تواناییهای سالمندان، قابل کنترل است. این ورزش کم هزینه است و به تجهیزات ورزشی خاصی نیاز ندارد و حتی برای سالمندان دارای محدودیت حرکتی یا وابسته به ویلچر هم قابل اجراست.
محققان، مهمترین شکایت سالمندان را اختلال در خواب راحت ناشی از افکار پریشان و استرس روزانه، ناآرامی عضلات و به ویژه بروز درد در پاها و به هم خوردن چرخه خواب و بیداری به دلیل اختلالات نورولوژیکی بیان کردند. و به پیشنهاد آنان هر روشی که سبب بهبود کیفیت خواب سالمندان شود در پیشرفت وضعیت زندگی سالمندان نیز موثر خواهد بود. تحقیقات اثر طولانی مدت ورزش تای چی را بر عملکرد قلبی عروقی سالمندان مفید ارزیابی کرده اند. واجرای تمرینات تای چی را در بهبود کیفیت خواب موثر دانستند.
به گزارش میگنا تای چی چوان یک هنر رزمی چینی است که با حرکات آرام و متمرکز انجام میشود. این ورزش از انرژی درونی چی برای انجام تکنیکهای دفاعی و حمله استفاده میکند. تای چی چوان به معنای "مشت برتر نهایی" است و بر تقویت جسم و ذهن تمرکز دارد. این هنر رزمی فواید زیادی مانند افزایش قدرت، توسعه تاب آوری و تقویت انعطافپذیری، تعادل، سلامت قلبی-عروقی و کاهش استرس و اضطراب دارد.