برشی از کتاب: روان شناسی گفتگو و رفتار با نوجوان
اصول و مهارت های فرزندپروری آگاهانه و مؤثر
دکتر زهرا محبوبی
به گزارش میگنا درک تفاوتهای فرهنگی و شخصیتی در گفتگوها میتواند منجر به ارتباطات مؤثرتر و کاهش سوءتفاهمها شود.این علم به ما یادآوری میکند که گفتگو همبسته تاب آوری است و هر گفتگو فرصتی برای یادگیری و رشد است.
دکتر زهرا محبوبی نیه در ادامه این مطلب آورده است اصول و مهارت های فرزندپروری آگاهانه و مؤثر رعایت اصول و یادگیری مهارت های فرزندپروری موثر به استحكام و ثبات خانواده، ارتباط مناسب اعضای آن و رشد و تكامل سالم فرزندان می انجامد و در پیشگیری ازگرفتاری نوجوان در دام آسیب های اجتماعی مختلف از جمله مصرف مواد نقش موثری دارد.
اصل اول: برقراری و حفظ ارتباط مناسب با نوجوان برای برقراری و حفظ ارتباط مناسب با فرزندان خود لازم است وقت مناسب و كافی برای صحبت با آنها در نظر بگیریم. این موضوع مهم در بسیاری ازخانواده ها به دلایل مختلف از جمله ساعات طولانی كار یک یا هر دو والد مورد غفلت قرار می گیرد.
نباید فراموش کرد كه هدف ما از هر فعالیت شغلی، فراهم كردن شرایط برای یک زندگی موفق فردی و خانوادگی است. لازم است ضمن ایجاد شرایط مناسب از فرزندمان بخواهیم پرسش هایش را با ما مطرح كند و راجع به دیدگاه ها، اهداف، علائق و آرزوهای خود صحبت كند.
برای شروع گفتگو می توانیم نظر او را راجع به موضوعات ساده جویا شویم.
اصل دوم: مشارکت در زندگی و فعالیت های نوجوان روزانه حداقل چند دقیقه از وقت خود را به فعالیتی كه فرزندمان خواسته یا برای او مهم است اختصاص دهیم. داشتن برنامه های مشترک خانوادگی بیرون از خانه به ویژه در تعطیلی آخر هفته برای همه اعضای خانواده مفید است.
همچنین به والدین توصیه می شود با مدرسه فرزندانشان ارتباط مناسبی داشته باشند و اگر نوجوان در فعالیت فوق برنامه ای مانند مسابقه ورزشی یا فعالیت هنری شركت دارد در آن حضور پیدا كنند. هرگونه موفقیت درسی و غیر درسی نوجوان بایستی از سوی والدین مورد تشویق و توجه قرار گیرد.
وقتی والدین در وجوه مختلف زندگی نوجوان حضور داشته باشند زمان های پر استرس او را شناسایی و مراقبت لازم را به عمل خواهند آورد.
اصل سوم: وضع قوانین صریح و روشن و تعیین عواقب عدم رعایت آن ها برای داشتن خانواده سالم لازم است كه قوانین و انتظارات خود را پشاپیش به صورت واضح و روشن با فرزندان در میان بگذاریم سپس قوانین تعریف شوند و در مورد ضرورت و فایده اجرای آنها با فرزند خود صحبت كنیم.
همچنین ضروری است رعایت قانون را مورد تشویق قرار داده و عواقب قانون شكنی را مشخص نماییم. برای مثال لازم است والدین درمورد اینكه به چه دلیل مصرف سیگار، الكل و سایر موارد ممنوع است با فرزند خود صحبت كنند.
ایجاد و حفظ رابطه خوب با فرزندان كه در اصل اول به آن اشاره شد می تواند منجر به كاهش مقاومت فرزندان در پذیرش قوانین گردد. اصل چهارم: نظارت بر فعالیت های نوجوان یكی از وظایف مؤثر والدین نظارت برفعالیت فرزندان است.
والدین باید همیشه آگاه باشند كه فرزند نوجوان آنها كجا و مشغول چه كاری است. نظارت بر فعالیت های فرزندان عامل مهمی است كه می تواند ازگرفتاری نوجوان در آسیب های مختلف از جمله مصرف مواد و الكل پیشگیری كند.
اصل پنجم: آموزش مهارت دوست یابی و چگونگی تعامل با آن ها آموزش به فرزندان در خصوص نحوه انتخاب دوستان و چگونگی برخورد با آنها حائز اهمیت است. همچنین لازم است كه والدین با دوستان فرزندان خود آشنا باشند و مقاومت در برابر فشار جمع همسالان را به آنها آموزش دهند.
برای مثال آموزش مهارت نه گفتن به نوجوان تا وقتی که درجمع دوستانه قرارمی گیرد و تشویق به انجام رفتاری مخرب و ناسالم ( مصرف سیگار و...) می شود بتواند با اعتماد به نفس و قاطعیت به پیشنهاد دوستانش نه بگوید و از خود مراقبت کند.
اصل ششم: الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشیم فرزندان به رفتار والدین و بزرگسالان با دقت توجه كرده و آن را تكرار می كنند. وظیفه والدین است كه با انتخاب سبک زندگی مناسب الگوی خوبی برای فرزندان خود باشند.
بعنوان مثال: پرخاشگری رفتاری و استفاده از الفاظ نامناسب، مصرف سیگار، مواد و یا الكل برای لذت فردی و یا جمعی می تواند الگوی نامناسبی را به نوجوان ارائه دهد.