مصرف دخانیات در زنان تهدیدی برای خانواده است

تعداد دختران سیگاری در سال‌های اخیر به شکل چشمگیری افزایش یافته است که این پدیده ناشی از مجموعه‌ای از عوامل روانی و اجتماعی است. بررسی جامع این دلایل می‌تواند به درک بهتر این معضل و ارائه راهکارهای مؤثر کمک کند.

به گزارش میگنا مصرف دخانیات در زنان تهدیدی جدی برای خانواده محسوب می‌شود که ابعاد مختلف جسمی، روانی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرد. این پدیده نگران‌کننده با افزایش چشمگیر در میان دختران و زنان جوان، سلامت خانواده و نسل آینده را به مخاطره می‌اندازد و نیازمند توجه و اقدامات پیشگیرانه گسترده است.

تبعات اجتماعی سیگاری شدن دختران و زنان بسیار گسترده و نگران‌کننده است. افزایش مصرف دخانیات در این گروه‌ها، علاوه بر آسیب‌های جسمی مانند انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی و اختلالات هورمونی، تبعات روانی و اجتماعی قابل توجهی دارد. از نظر روانی، سیگار کشیدن می‌تواند موجب اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و احساس گناه شود و همچنین با مشکلات سلامت روانی مانند اختلال استرس پس از سانحه و سوء مصرف مواد مخدر مرتبط است.

از منظر اجتماعی، سیگاری شدن دختران به ویژه در سنین نوجوانی و جوانی، با عواملی مانند بی‌سرپرستی، نبود نظارت خانوادگی، فشارهای اجتماعی، ناامیدی و چشم‌وهم‌چشمی مرتبط است. این موضوع باعث کاهش قدرت «نه گفتن» در دختران شده و آنها را در معرض آسیب‌های اجتماعی و گرایش به مصرف مواد مخدر قرار می‌دهد. حضور در جمع‌های دوستانه و فضای مجازی نیز نقش مهمی در گسترش این رفتار دارد.

افزایش مصرف دخانیات در زنان همچنین تهدیدی برای خانواده است، زیرا تأثیرات منفی بر باروری، افزایش احتمال سقط جنین و مشکلات نوزادان دارد.

از سوی دیگر، سیگار کشیدن زنان در جامعه باعث تغییر نگرش‌ها و کاهش قبح این رفتار شده که می‌تواند به افزایش آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی منجر شود.

مقابله با این روند نیازمند اقدامات پیشگیرانه، آگاه‌سازی خانواده‌ها و تقویت هویت دختران در جامعه است.

مصرف دخانیات در زنان باعث بروز آسیب‌های جسمی فراوانی می‌شود که نه تنها سلامت فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه می‌تواند به سلامت نسل آینده نیز آسیب برساند. استعمال سیگار و قلیان باعث بروز بیماری‌های قلبی، انواع سرطان‌ها، اختلالات تنفسی و مشکلات هورمونی می‌شود که کیفیت زندگی زنان را کاهش می‌دهد.

مصرف نیکوتین تأثیر منفی بر قدرت باروری زنان دارد و باعث فرسودگی تخمدان‌ها می‌شود، که این امر می‌تواند منجر به ناباروری، افزایش احتمال سقط جنین، تولد نوزادان کم‌وزن و حتی مرگ ناگهانی نوزاد شود.

این مشکلات جسمی، سلامت خانواده را به طور مستقیم تهدید می‌کند و می‌تواند منجر به کاهش جمعیت سالم و افزایش هزینه‌های درمانی شود.

علاوه بر آسیب‌های جسمی، مصرف دخانیات در زنان با مشکلات روانی و رفتاری نیز همراه است. زنان سیگاری بیشتر در معرض افسردگی، اضطراب، سردردهای مکرر و کاهش فعالیت‌های روزانه قرار دارند که این مسائل می‌تواند روابط خانوادگی و کیفیت زندگی زناشویی را تحت تأثیر قرار دهد.

این آسیب‌های روانی علاوه بر فرد، بر محیط خانواده و تربیت فرزندان نیز اثر منفی می‌گذارد و می‌تواند باعث بروز مشکلات رفتاری و روانی در نسل بعدی شود.

رواج مصرف دخانیات در میان زنان، به ویژه در سنین نوجوانی و جوانی، نشان‌دهنده تغییرات فرهنگی و اجتماعی است که می‌تواند بنیان خانواده را تضعیف کند. افزایش مصرف قلیان و سیگار در دختران ۱۳ تا ۱۵ ساله به میزان بیش از ۱۳۰ درصد، زنگ خطری برای جامعه و خانواده‌ها است.

نقش مهم زنان به عنوان مادر و تربیت‌کننده نسل آینده، باعث می‌شود که این آسیب‌ها از سطح فردی فراتر رفته و به کل خانواده و جامعه سرایت کند. همچنین تبلیغات و فشارهای فرهنگی که مصرف دخانیات را در زنان عادی‌سازی می‌کند، می‌تواند موجب گسترش این مشکل و کاهش حساسیت خانواده‌ها نسبت به آن شود.

مصرف دخانیات در زنان علاوه بر هزینه‌های مستقیم خرید مواد دخانی، هزینه‌های غیرمستقیم درمان بیماری‌ها و کاهش بهره‌وری را نیز به همراه دارد. بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و مشکلات باروری، هزینه‌های سنگینی بر خانواده‌ها تحمیل می‌کند و می‌تواند باعث کاهش درآمد و افزایش فشارهای اقتصادی شود
مشکلات روانی و رفتاری ناشی از مصرف دخانیات می‌تواند به کاهش کیفیت روابط خانوادگی و افزایش تنش‌ها منجر شود که این امر سلامت روانی کل خانواده را به خطر می‌اندازد.

با توجه به ابعاد گسترده تهدید مصرف دخانیات در زنان، لازم است که خانواده‌ها، نهادهای آموزشی و بهداشتی با همکاری یکدیگر به آگاهی‌بخشی و پیشگیری از این پدیده بپردازند. حساسیت بیشتر خانواده‌ها نسبت به مصرف دخانیات در نوجوانان و دختران، آموزش‌های مستمر درباره مضرات جسمی و روانی دخانیات و مقابله با تبلیغات مخرب از جمله راهکارهای موثر است.حمایت‌های روانی و اجتماعی برای زنان سیگاری و برنامه‌های ترک دخانیات می‌تواند به کاهش این معضل کمک کند و سلامت خانواده‌ها را تضمین نماید.

یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش تعداد دختران سیگاری، تغییر نگرش‌های فرهنگی نسبت به مصرف سیگار در زنان است. در گذشته، سیگار کشیدن برای زنان و به‌ویژه دختران تابو محسوب می‌شد و در انظار عمومی کمتر دیده می‌شد، اما اکنون این قبح شکسته شده و دختران به صورت علنی و در محیط‌های مختلف مانند مدارس، دانشگاه‌ها و محل کار سیگار می‌کشند. این تغییرات فرهنگی باعث شده است که سیگار کشیدن به عنوان رفتاری با قباحت کمتری در میان دختران ظاهر شود.

صنعت دخانیات هم با تولید سیگارهای طعم‌دار، شیرین و سبک با بسته‌بندی‌های ظریف، به طور هدفمند دختران را هدف قرار داده است. این نوع سیگارها به دلیل رایحه‌های مطبوع و ظاهر جذاب، برای دختران وسوسه‌انگیز است و آنها را به سمت مصرف سیگار سوق می‌دهد. این امر به ویژه در کنار سیگارهای الکترونیکی که رایج‌تر شده‌اند، باعث افزایش گرایش دختران به سیگار شده است.

دختران نوجوان و جوان در مواجهه با فشارهای اجتماعی، محدودیت‌های فرهنگی، ناامیدی از آینده و احساس سرخوردگی، سیگار را به عنوان راهی برای کاهش استرس و تخلیه هیجانات منفی می‌بینند. در شرایطی که فضای اجتماعی برای دختران محدود و پرتنش است، سیگار کشیدن به نوعی اعتراض و ابراز وجود تبدیل شده است. این فشارها می‌تواند از سوی خانواده، دوستان یا جامعه باشد و باعث شود دختران به مصرف سیگار روی آورند.

دکتر محمدرضا مقدسی بنیانگذار خانه تاب آوری ایران در  ادامه آورده است نقش دوستان و همسالان در گسترش مصرف سیگار بین دختران بسیار مهم است. حضور در جشن‌ها و مهمانی‌ها که در آن سیگار به همدیگر تعارف می‌شود، زمینه‌ساز گرایش دختران به سیگار است. همچنین فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با نمایش مکرر سیگار کشیدن سلبریتی‌ها و هنرمندان، تمایل دختران به تقلید و مصرف سیگار را افزایش داده است. این تأثیرات رسانه‌ای و اجتماعی باعث شده است که دختران قدرت «نه گفتن» را در برابر فشارهای محیطی نداشته باشند.

عدم وجود قوانین سخت‌گیرانه در فروش سیگار به افراد زیر سن قانونی و ضعف در اجرای این قوانین، یکی دیگر از عوامل افزایش دختران سیگاری است. همچنین سیستم آموزشی به جای آموزش‌های مؤثر درباره مضرات سیگار و سبک زندگی سالم، بیشتر بر محدودیت‌ها تأکید دارد که این رویکرد باعث کنجکاوی و تمایل بیشتر نوجوانان به مصرف سیگار شده است. نبود آموزش‌های پیشگیرانه باعث شده است که دختران از مضرات سیگار آگاهی کافی نداشته باشند و به راحتی به آن گرایش پیدا کنند.

مشکلات اقتصادی، بیکاری، نبود فرصت‌های تحصیلی و شغلی مناسب، افزایش استرس و ناامیدی را در میان دختران نوجوان و جوان به دنبال داشته است. در چنین شرایطی، سیگار کشیدن به عنوان راهی برای فرار از مشکلات و کاهش فشارهای روانی دیده می‌شود. کاهش قیمت سیگارهای بی‌کیفیت در بازار، مصرف آن را در میان اقشار کم‌درآمد و نوجوانان افزایش داده است.

برخی روانشناسان معتقدند که دختران سیگاری برای دیده شدن، ابراز وجود و نشان دادن استقلال و جذابیت به سیگار روی می‌آورند. کنترل استرس، جلوگیری از افزایش وزن و تقلید از رفتارهای بازیگران و سلبریتی‌ها نیز از دیگر دلایل روانی مهم است. علاوه بر این، ناامیدی به آینده، سرخوردگی و فشارهای اجتماعی باعث شده است که مصرف سیگار در میان دختران شدت بیشتری پیدا کند.

شاید بتوان گفت افزایش تعداد دختران سیگاری نتیجه ترکیبی از تغییرات فرهنگی، فشارهای روانی و اجتماعی، تبلیغات هدفمند، ضعف قوانین و آموزش‌های ناکافی و مشکلات اقتصادی است. برای مقابله با این روند، نیاز به برنامه‌های جامع آموزشی، تقویت قوانین، حمایت‌های روانی و فرهنگی و افزایش آگاهی خانواده‌ها و جامعه وجود دارد.