رشد هدیه‌ای است که از دل ناشناخته‌ها پدیدار می‌شود
دکتر محمدرضا مقدسی مدیر وموسس خانه تاب آوری
تاب‌آوری نه به معنای نادیده گرفتن این ناشناخته‌ها یا انکار سختی‌ها، بلکه به معنای توانمندی در کنار آمدن با آنها، سازگاری و حتی رشد کردن در دل این طوفان‌ها است. تاب‌آوری به ما می‌آموزد که چگونه با وجود ابهام، پیش برویم و درون خود، چشمه‌ای از قدرت و امید را جاری نگه داریم.
دکتر محمدرضا مقدسی بنیانگذار خانه تاب آوری در ادامه آورده است اولین گام اساسی برای پرورش تاب‌آوری در برابر ناشناخته‌ها، پذیرش است. پذیرش به این معنا نیست که از شرایط دشوار راضی باشیم، بلکه به معنای تشخیص واقعیت موجود بدون جنگیدن بی‌ثمر با آن است. وقتی مدام با فکر "این نباید اتفاق می‌افتاد" یا "زندگی منصفانه نیست" مقاومت می‌کنیم، انرژی ارزشمند خود را هدر می‌دهیم. پذیرش به ما اجازه می‌دهد انرژی‌مان را بر روی آنچه *می‌توانیم کنترل کنیم* متمرکز کنیم: واکنش خودمان، نگرش‌مان و گام‌های کوچک بعدی. این پذیرش فعال، پایه‌ای محکم برای ساختن تاب‌آوری فراهم می‌کند و از غرق شدن در دریای پرسش‌های بی‌پاسخ (چرا من؟"، "چه می‌شود اگر؟") جلوگیری می‌کند.
پذیرش ناشناخته‌ها غالباً مستلزم تغییر و تاب‌آوری عمیقاً با این انعطاف‌پذیری و تغییر گره خورده است - توانایی خم شدن بدون شکستن و تنظیم برنامه‌ها، انتظارات و حتی هویت‌مان در مواجهه با شرایط جدید. افراد تاب‌آور درک می‌کنند که چسبیدن سفت و سخت به نقشه‌های از پیش تعیین شده در جهانی پویا، اغلب منجر به ناامیدی می‌شود.
انعطاف‌پذیری به معنای بی‌هدفی نیست، بلکه نشان‌دهنده هوشمندی در یافتن مسیرهای جدید برای رسیدن به مقصد یا حتی تعریف مجدد آن مقصد در پرتو اطلاعات تازه است. یادگیری مهارت‌های جدید، کنار گذاشتن روش‌های منسوخ و سازگاری با محیط‌های نو، همگی از جلوه‌های این انعطاف‌پذیری حیاتی هستند.
سفر در دل ناشناخته‌ها انرژی‌بر است. تاب‌آوری پایدار بدون مراقبت فعال از خود غیرممکن است. این به معنای اولویت دادن به نیازهای جسمی و روانی است: تغذیه مناسب، خواب کافی، فعالیت بدنی منظم و مدیریت استرس. همچنین شامل پرورش سلامت روانی از طریق تمرینات ذهن‌آگاهی، مدیتیشن، سپاس‌گزاری و اختصاص زمان برای فعالیت‌های لذت‌بخش و آرامش‌بخش می‌شود.
مراقبت از خود، مانند سوخت‌رسانی به خودرو قبل از یک سفر طولانی در جاده‌های ناهموار است. وقتی از درون قوی و سرشار باشیم، ظرفیت بسیار بیشتری برای مواجهه با ابهامات بیرونی، حفظ آرامش نسبی و تصمیم‌گیری هوشمندانه داریم.
هیچ کس به تنهایی نباید با تمام ناشناخته‌های زندگی روبرو شود.
تاب‌آوری اغلب در بستر روابط حمایتی رشد می‌کند و تقویت می‌شود. داشتن شبکه‌ای از افراد قابل اعتماد - خانواده، دوستان صمیمی، همکاران دلسوز یا حتی گروه‌های حمایتی - یک لنگرگاه حیاتی فراهم می‌کند. صحبت کردن درباره ترس‌ها و نگرانی‌ها، دریافت دیدگاه‌های متفاوت، در آغوش گرفته شدن (چه فیزیکی چه عاطفی) و دانستن اینکه کسی هست که به شما گوش دهد، بار سنگین ابهام را سبک‌تر می‌کند.
این ارتباطات نه تنها حمایت عاطفی فراهم می‌کنند، بلکه می‌توانند راهکارهای عملی، منابع جدید و یادآوری این نکته باشند که ما در تنهایی با چالش‌ها روبرو نیستیم. تقویت این روابط و شجاعت درخواست کمک در زمان نیاز، از نشانه‌های قدرت و تاب‌آوری است.
حتی در تاریک‌ترین و نامعلوم‌ترین لحظات، یافتن معنا و حفظ امید ، نیروهای محرکه قدرتمندی برای تاب‌آوری هستند.معنا یعنی یافتن دلیلی برای ادامه دادن است، حتی اگر آن دلیل در ابتدا بسیار کوچک به نظر برسد (مثل مراقبت از یک گیاه یا یک حیوان خانگی). معنا می‌تواند از باورهای شخصی، ارزش‌ها، کمک به دیگران، یادگیری از تجربه یا حتی پذیرش این ایده که رشد اغلب در دل چالش‌ها رخ می‌دهد، سرچشمه بگیرد.
امید، به معنای خوش‌بینی کورکورانه نیست، بلکه باوری واقع‌گرایانه به امکان‌های آینده و اعتماد به توانایی خود برای مدیریت آنچه پیش می‌آید، است. تمرین سپاس‌گزاری برای چیزهای کوچک مثبت در زندگی، تصویرسازی ذهنی از آینده‌ای بهتر (بدون چسبیدن به جزئیات) و تمرکز بر نقاط قوت شخصی، به حفظ این امید و معنا کمک می‌کند و تاب‌آوری را در طول زمان تقویت می‌نماید.
نکته عمیق درباره کنار آمدن با ناشناخته‌ها از طریق تاب‌آوری این است که این فرآیند اغلب به رشد پس از سانحه منجر می‌شود. افرادی که با چالش‌های غیرمنتظره با استفاده از مهارت‌های تاب‌آوری روبرو می‌شوند، غالباً از این تجربیات قوی‌تر، خردمندتر و با احساس عمیق‌تری از توانمندی شخصی بیرون می‌آیند.
آنها درک تازه‌ای از اولویت‌های زندگی پیدا می‌کنند، روابطشان را عمیق‌تر می‌سازند، قدردانی بیشتری برای زندگی دارند و حتی ممکن است مسیر یا هدف جدیدی را کشف کنند. این رشد، هدیه‌ای است که از دل ناشناخته‌ها و تلاش برای تاب‌آوری در برابر آنها پدیدار می‌شود و به ما نشان می‌دهد که حتی در مواجهه با بزرگ‌ترین ابهامات، ظرفیت انسانی برای تحول و شکوفایی وجود دارد.
کنار آمدن با ناشناخته‌های زندگی یک سفر مستمر است که تاب‌آوری قایق نجات آن است.
این مهارتی ذاتی نیست، بلکه مجموعه‌ای از نگرش‌ها، رفتارها و اقدامات قابل یادگیری و تقویت است. با پرورش پذیرش، انعطاف‌پذیری، مراقبت از خود، ارتباطات معنادار، امیدواری و جستجوی معنا، می‌توانیم در دل هر طوفان ناشناخته‌ای، نه تنها پا برجا بمانیم، بلکه فرصت‌هایی برای یادگیری، رشد عمیق و کشف منابع درونی قدرتمندی بیابیم که هرگز از وجودشان آگاه نبودیم.
تاب‌آوری به ما نمی‌گوید زندگی عاری از درد و ابهام خواهد شد، بلکه به ما می‌آموزد که چگونه با قدرت، شهامت و لطافتی بیشتر، در جهانی که ذاتاً غیرقابل پیش‌بینی است، به پیش رویم و طعم غنی زیستن را بچشیم.
