شهر ممنوعه اینترنت !
همانگونه که آموزش‌های مربوط به ایدز در ایران کمرنگ است و بسیاری از دانش‌آموزان چیزی از آن نمی‌دانند و همانگونه که بدون اینکه جایگزینی برای نیاز به شادی، تفریح و گردهمایی برای جوانان شناخته شود قلیان دردسرآورترین سوژه مورد تقاضای جوانان در این سال‌ها بوده، اینترنت هم که جایگاه بسیار موجه‌تری دارد در آموزش‌های رسمی ما کمترین اطلاع‌رسانی را دارد.چندی پیش ارتباط اینترنتی سری هم از شهر کوچک و پر تشریفات واتیکان درآورد. پاپ به جوانان سفارش کرد به خاطر داشته باشیم تماس‌های مجازی نباید جایگزین تعاملات مستقیم انسان‌ها با یکدیگر شوند. به‌طور صحیح از اینترنت استفاده کنید و بر اهمیت ارتباط صادقانه، مسوولانه و توام با احترام متقابل در اینترنت تاکید کرد. افزایش ارتباط اینترنتی چیزی نیست که مختص ایران باشد کشورهایی چون برزیل، مکزیک و اسپانیا هم بیشترین ارتباطات اینترنتی را دارند. با این حال مساله در این کشورها این است که جوانان برزیلی یا اسپانیایی بیشترین تعداد جشن‌ها و گردهمایی‌ها و تماس‌های واقعی را هم دارند، پس مانیتورهای خانگی آنان چندان تناقضی را در ارتباط به وجود نمی‌آورد. اما مساله در ایران اینجاست که در کمرنگ‌شدن ارتباطات چهره به چهره و هنگامی که فضا برای ارتباط، شادی، خنده، یادگیری و فعالیت‌های گروهی کمتر امکان شکل‌گیری پیدا می‌کند جوانان به بیشترین جایی که اعتماد می‌کنند صفحه مانیتور است. از سوی دیگر بیشترین استفاده‌کنندگان از اینترنت را قشر تحصیلکرده و دانشجو تشکیل می‌دهند، بنابراین اینترنت اگر چه برای جامعه ایرانی یک تکنولوژی جدید همانگونه که روزی تلویزیون یا ویدئو بود، هست اما درنهایت به یکی از الزامات زندگی تبدیل شده حال اینکه این حضور آسیب‌های خاص خود را هم دارد چیزی است که مختص همه جوامع استفاده‌کننده از اینترنت است. در طب سنتی برای هر سردی یا گرمی رفع‌کننده‌ای وجود دارد حال برای سردی یا گرمی اینترنت در ایران چه نقطه تعادل یا بالانسی وجود دارد، مساله این است. اما واقعیت موجود این است که به اینترنت به چشم دشمن نگاه میشود. اما این خط ارتباطی که در ایران به کندترین سرعت برقرار میشود تنها یک امکان ارتباطی جدید برای نسل جوان است نسلی که کمتر به پارک می‌رود، کمتر ورزش می‌کند، کمتر می‌خندد و فریاد می‌کشد، کمتر جنس مخالف خود را می‌شناسد و...
به اینترنت ربطی نداره
زوجی که اینترنت نخستین باب آشنایی آنها بوده در پی جدایی هستند. کیفیت ماجرا چندان فرقی نمی‌کند. دلیل برای پایان یک زندگی به اندازه تمامی واقعیت‌های موجود در جامعه وجود دارد. اما همین کافی است تا سرویس حقوقی یک سایت خبری آشنایی اینترنتی را در علل این جدایی برجسته کند. یک خواننده این نظر را گذاشته است:
این حرفا غلط‌اندازه. موفقیت یا شکست یه رابطه به اینترنت ربطی نداره. شروع رابطه میتونه از هر جایی باشه ولی بعد که آشنایی آغاز شد باید دو نفر و خانواده‌هاشون چشماشونو باز کنند و بررسی‌های لازم را انجام بدهند. این همه ازدواج سنتی که به طلاق منتهی میشه به معنی اینه که روش سنتی برای ازدواج چنین نتیجه‌ای نداره؟
البته تمام مساله ارتباطات اینترنتی به اینجا ختم نمی‌شود. استفاده از اینترنت در ایران در حالی که کمترین استفاده علمی و تخصصی را دارد، بیشترین کفه استفاده را متناسب با حجم نسل جوان و نیازهای آنها دارد. بدین ترتیب اینترنت هم مثل همه جای دنیا در ایران به آشنایی‌های دو جنس، پرکردن اوقات فراغت یا کلاهبرداری و محلی برای جرم می‌تواند تبدیل شود اما مساله این است که همانگونه که آموزش‌های مربوط به ایدز در ایران کمرنگ است و بسیاری از دانش‌آموزان چیزی از آن نمی‌دانند و همانگونه که بدون اینکه جایگزینی برای شادی، تفریح و گردهمایی برای جوانان درنظر گرفته شود قلیان دردسرآورترین موضوع مورد تقاضای جوانان در این سال‌ها بوده، اینترنت هم که جایگاه بسیار موجه‌تری دارد در آموزش‌های رسمی ما کمترین اطلاع‌رسانی را دارد.
نوجوانان و چت روم
نتایج یک تحقیق از ۱۰۵۱ نوجوان ۱۰ تا ۱۷ ساله آمریکایی که از اینترنت استفاده می‌کنند، نشان می‌دهد:
در میان پنج نفر حداقل از یک نفر در سال گذشته حداقل یکبار تقاضای سکس شده است. از یک نفر از هر ۳۳ نفر تقاضای ملاقات حضوری یا درخواست مکالمه تلفنی شده است. به یک نفر از چهار نفر عکس‌های عریان نشان داده شده است. یک نفر از ۱۷ نفر مورد تهدید یا ارعاب واقع شده‌اند. از ۱۰ درصد کسانی که تقاضای رابطه جنسی شده تنها سه درصد به مسوولان گزارش شده است. ۱۴ درصد پسران و ۱۶ درصد دختران حداقل یک دوست صمیمی یا یک رابطه عاشقانه آنلاین داشته‌اند. مشکل دیگری که مقابل نوجوانان کنجکاو وجود دارد یافتن پاسخ به سوالاتی است که پرسیدن آن از دیگران باعث خجالت و شرمساری است یا اینکه امکان آموزش‌های رسمی‌تر در جامعه وجود ندارد. یکی از دلایل استفاده نوجوانان از اینترنت تحقیق در مورد بهداشت و سلامت فردی است که درنهایت به سایت‌های پورنوگرافی لینک می‌شوند. مشاهده و ایجاد ارتباط کامپیوتری در هر زمان و مکان این موقعیت را به‌وجود آورده تا نوجوانان بتوانند به مسائلی دسترسی داشته باشند که در محیط خانوادگی و اجتماع تقریبا امری غیرممکن و ناپسند شمرده میشود.
کاربر اینترنت
طیف نخبه کشور است
دکتر ابوالحسن تنهایی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه ضمن اینکه ریشه این روابط را روان‌شناختی و فیزیکی می‌داند، درباره علت کشیده شدن این روابط به اینترنت می‌گوید: نبود موقعیت‌های اجتماعی مناسب در جامعه و خانواده‌ها علت اصلی این امر است، زیرا مدارس و دانشگاه‌ها شرایط لازم را برای برقراری روابط سالم فراهم نمی‌کنند. وی ادامه داد: جریان میل جنسی بین دختر و پسر مثل آب است و در همه جا نفوذ پیدا می‌کند. وقتی جامعه به این نیاز توجه نمی‌کند اینها از راه دیگری با هم تماس برقرار می‌کنند، در نتیجه جوانان به دوستی‌های خیابانی روی می‌آورند یا به چت کردن در اینترنت پناه می‌برند. هیچ جامعه‌ای در هیچ عصری نتوانسته جلوی این امر را بگیرد و افزایش فشار هم باعث بالارفتن تنش میشود، در نتیجه راه‌های خلاف بیشتر میشود و عواقب خطرناکی چون دوری از خانه را درپی دارد که جامعه مسوول آن است. این استاد دانشگاه اشکال اساسی را عدم‌پذیرش این واقعیت در جامعه می‌داند و می‌گوید: جامعه باید این واقعیت را بفهمد و برای آن برنامه‌ریزی کند. اسلام هم نسبت به ازدواج بهنگام توصیه کرده و ما هم باید به جای اینکه به فکر از بین بردن این روابط و جدا کردن آن باشیم این ارتباط را سامان دهیم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم. مدیریت آموزشی و پرورشی ما در این عصر و دوران و با وجود افزایش شبکه‌های ارتباطی مسیر غلطی را طی می‌کند. اینترنت یک رسانه دو طرفه است؛ یعنی تولید‌کننده محتوا فقط گوینده صرف نیست شنونده هم هست. کاربر یا مخاطب محتوا در اینترنت نیز فقط شنونده صرف نیست او نیز قدرت انتشار مطلب در زمینه همان موضوع و حتی در ذیل همان مطلب را دارد. اینترنت متعلق به دنیای دیالوگ است نه دنیای مونولوگ و کسانی که سخن گفتن در دنیای دیالوگ را فرا نگرفته‌اند، قدرت وارد شدن در این دنیای جدید را ندارند. کاربر اینترنت طیف نخبه کشور است، چون داشتن لوازم اولیه برای متصل شدن به اینترنت و داشتن سطحی از سواد دیجیتالی و رایانه‌ای و از جمله تسلط نسبی به یک زبان خارجی او را فراتر از مخاطبان ماهواره و ویدئو قرار می‌دهد.
اینترنت تمام رسانه‌ها و مدیوم‌های قبلی را در دل خود دارد. اینترنت صحنه فرهنگی و اجتماعی است که فرد خود را درموقعیت‌های متنوع نقش‌ها و سبک‌های زندگی قرار می‌دهد. در این فضای عمومی، مهارت فرهنگی جدیدی لازم است تا با تنظیمات نمادین بتوان بازی کرد.
از کار با اینترنت لذت ببرید
به‌عنوان نخستین دستورالعمل حفاظتی، مراقب اطلاعاتی که در شبکه‌های اجتماعی وارد می‌کنید، باشید.
دقت کنید که جزئیات محرمانه و خصوصی نباید به هیچ عنوان در این پایگاه‌های اینترنتی قرار داده شوند. این جزئیات ممکن است شامل آدرس دقیق محل سکونت و کار، ریز اطلاعات شخصی و نیز برنامه‌های شما برای مسافرت یا گذراندن تعطیلات باشد.
از ابزار کنترل والدین (Parental Control) که معمولا بخشی از نسخه‌های رسمی نرم افزارهای امنیتی هستند، استفاده کنید. مراقب نامه‌ها و پیغام‌های الکترونیک خود باشید. صندوق‌های پست الکترونیک یا نرم‌افزارهای ارسال و دریافت پیام‌های فوری (چت)، یکی از مهم‌ترین کانال‌های نفوذ و انتشار ویروس‌های رایانه‌ای محسوب می‌شوند، بنابراین بهتر است در نظر داشته باشید که بسیاری از نامه‌های الکترونیک یا پیام‌های فوری حاوی لینک‌های اینترنتی، آلوده به بدافزار یا کد مخرب هستند؛ به‌ویژه آنهایی که از شما درخواست می‌کنند تا اطلاعات شخصی یا محرمانه خود را در قالب فرم‌های اینترنتی برایشان ارسال کرده یا یک فایل ویدئویی جالب و جذاب را دانلود کنید.
هیچ نوع رمز عبوری را در رایانه‌های اشتراکی که معمولا در مکان‌های عمومی مانند کافی‌نت‌ها هستند وارد نکنید، مگر اینکه از امنیت کامل آنها مطمئن باشید. مطلقا هیچ نوع عملیات بانکی، مالی و اعتباری را از طریق رایانه‌های عمومی انجام ندهید.
به شبکه‌های بی‌سیم ناامن، متصل نشوید. و درنهایت از نسخه رسمی یک نرم‌افزار امنیتی پیشرفته و قدرتمند استفاده کنید. از کار با اینترنت امن لذت ببرید، با آرامش خیال به تبادل اطلاعات بپردازید و کودکان و نوجوانان خود را از معرض انواع تهدیدهای اینترنتی و اطلاعات و محتویات نامناسب دور نگاه دارید. مهری حقانی: فرهیختگان
