پاسخ به سوالاتی که دختران نمی‌پرسند!
کارشناسی می‌گفت که با چنین فیلمی ممکن است قبح این موضوع در جامعه از بین برود! این حرف را کسی می‌زند که در آموزش و پرورش ما مسئولیت سطح بالایی برعهده دارد! یک پدیده ...غلامحسین حصاری فارغ‌التحصیل هنر است؛ به مدت 6 سال تصویربردار و نورپرداز صداوسیما بوده است. او می‌گوید جای خالی فیلم‌های آموزشی در زمینه بهداشت و سلامت این انگیزه را به او و همکار تهیه‌کننده‌اش داده تا پا به این وادی بگذارند. مراقبت‌های دوران بارداری اولین پروژه‌ای بوده که در قالب یک فیلم آموزشی 4 ساعته به آن پرداخته‌اند.
او می‌گوید: «در تمام دنیا برای مسائل بهداشتی فیلم‌های آموزشی می‌سازند تا افراد از طریق روش‌های علمی و در عین حال سرگرم‌کننده با سلامت بدن خود آشنا شوند؛ بسیاری از این فیلم‌ها بدون توجه به زمینه فرهنگی کشور تولیدکننده؛ در ایران با زیرنویس و یا دوبله عرضه میشوند که چندان مناسب مصرف‌کننده داخلی نیستند.»
آخرین کاری که حصاری و همکارانش در این زمینه انجام داده‌اند؛ فیلمی آموزشی با محوریت بلوغ جنسی دختران بوده است. موضوعی که به گفته او به دلیل برخی محدودیت‌های نابه‌جا، آموزش در خصوص آن به یک تابوی فرهنگی تبدیل شده است که نتیجه آن تنها بروز مشکلات روحی و جسمی برای نوجوانان دختر بوده است. «همسر من، معلم مدرسه راهنمایی است، وقتی به برخی از واقعیت‌هایی که ناشی از آگاهی ندادن به دختران است در این زمینه اشاره می‌کرد، لازم دیدیم که حتما در این زمینه کاری انجام دهیم.»
او از تجربه‌های تلخ برخی از دختران می‌گوید که در طول ساخت این فیلم با آنها آشنا شده و او را به این نتیجه رسانده که عدم آموزش در زمینه مواجهه با برخی تغییرات فیزیکی ناشی از بلوغ تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد. «در طول ساخت این مستند آموزشی یکی از کارشناسان از دختری گفت که وقتی برای اولین بار عادت ماهیانه را تجربه کرده بود، به دلیل عدم شناخت از این تغییر طبیعی فیزیولوژیکی، از ترس اینکه گناهی مرتکب شده، دست به خودکشی زده است.»
پرداختن به چنین موضوعی البته نیازمند نگاهی چندوجهی است تا با توجه به بستر فرهنگی– اجتماعی-مذهبی جامعه؛ بتواند پاسخگوی نیاز نوجوانان باشد. «در این فیلم هم از کارشناسان و متخصصان زنان استفاده کرده‌ایم و هم از روانشناسانی که در زمینه بلوغ، سال‌ها کار کرده‌اند؛ از کارشناسان مذهبی هم بهره جسته‌ایم تا با تشریح احکام شرعی این پدیده، به تمامی سوالاتی که یک نوجوان دختر با آن روبه‌روست، پاسخ داده شود.» با همین رویکرد به جنبه‌های روانی بلوغ هم در این مستند پرداخته شده است، به‌گونه‌ای که از 6 کارشناس این فیلم 5 نفر به مباحث روانشناسی بلوغ دختران پرداخته‌اند.
او خلاء آموزشی در این زمینه را از انگیزه‌های ساخت این فیلم عنوان میکند و می‌گوید این خلاء تا آنجاست که حتی معلمان هم از آن به ستوه آمده‌اند. او از آموزش و پرورش گلایه میکند که نه تنها برای چنین آموزش‌هایی تمهیدی نیاندیشیده بلکه به صورت غیرمستقیم از معلمان خواسته شده تا در مورد این موضوع، در کلاس‌ها بحثی مطرح نشود. «وقتی در طول ساخت فیلم با برخی مدیران و معلمان مدارس صحبت می‌کردیم بسیار خرسند بودند که چنین کاری در دست تهیه است، آنها اعتقاد داشتند که چنین فیلمی می‌تواند کار آنها را بسیار راحت‌تر کند. می‌توان به دانش‌آموزان دختری که به سن بلوغ فیزیکی رسیده‌‌اند یک نسخه از این فیلم را داد تا بدون برخی معذوریت‌های ناشی از حجب و حیا، پاسخ سوالات خود را از آن بگیرند.»
اما بر خلاف آنچه او انتظارش را داشته برای توزیع این مستند در مدارس به مشکل خورده است. «با اینکه ما از آموزش و پرورش مجوز داریم، اما باز در بسیاری از مدارس به ما اجازه توزیع آن را نمی‌دهند. این در حالی است که مخاطب اصلی این فیلم دانش‌آموزان کلاس پنجم ابتدایی تا سوم راهنمایی است و باید حتما مدارس در این زمینه همکاری کنند.»
حصاری اعتقاد دارد با توجه به اینکه تمام هزینه‌های این طرح را بدون حمایت دولتی پرداخت کرده‌اند، حداقل انتظار می‌رود که در بخش توزیع آن حمایت‌های لازم از سوی دولت و زیرمجموعه‌های دولتی انجام شود، یا حداقل سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی از سوی آنها انجام نگیرد. «استدلال مدیر یک مدرسه در ممانعت از رسیدن فیلم به دست دانش‌آموزان و یا پخش آن این بود که اگر چنین فیلمی در مدرسه نمایش داده شود تا جندین روز صحبت دانش‌آموزان پیرامون آن خواهد بود! من نمی‌دانم اگر صحبت بچه‌ها در خصوص سلامت بدنشان باشد چه ایرادی دارد؟! یا کارشناسی می‌گفت که با چنین فیلمی ممکن است قبح این موضوع در جامعه از بین برود! این حرف را کسی می‌زند که در آموزش و پرورش ما مسئولیت سطح بالایی برعهده دارد! یک پدیده طبیعی چه قبحی دارد؟! اگر ما این خلاء آموزشی را پر نکنیم، ماهواره‌ها و اینترنت آن را پر خواهند کرد، با این تفاوت که وقتی زمینه‌های فرهنگی و ساختار خانواده‌های ایرانی در این زمینه لحاظ نشود، نتیجه می‌تواند عکس باشد.»
او از شبکه‌های ماهواره‌ای می‌گوید که بی‌پرده به این موضوعات می‌پردازند، و گلایه میکند که مسئولان ما توجه ندارند که با نپرداختن به این موضاعات با دیالوگ مناسب و ایرانی‌شده، این کانال‌ها نوجوانان را جذب خواهند کرد. «مدیر مدرسه‌ای به من از دانش‌آموز دختری می‌گفت که اعتراف کرده با 17 پسر ارتباط پیامکی داشته است! خب این نتیجه نپرداختن به موضوعات نوجوانان است! حالا با توجیه نشکستن قبح یک موضوع ببینید نتیجه کار چه میشود!»
این فیلم‌ساز از درددل‌های مدیران مدارس می‌گوید که اعتراف کرده‌اند از دانش‌آموزان و مسائل و دغدغه‌های آنها خیلی عقب افتاده‌اند. البته او از مدیرانی که از کار استقبال کرده‌اند هم یاد میکند. کسانی که انگیزه داده‌اند تا ساخت فیلم‌های آموزشی در خصوص بهداشت نوجوانان ادامه پیدا کند. «برخی حمایت‌ها موجب دلگرمی شده تا حتی روی بلوغ پسران هم کار کنیم.»
او یکی از بزرگترین چالش‌هایش در حین ساخت این مستند را عدم همکاری برخی از کارشناسان و حتی خانواده‌ها عنوان میکند، اینکه هیچ دختربچه‌ای حاضر نشده است جلوی دوربین بیاید و به عنوان گوینده حاضر شود، چند جمله را در مورد دغدغه‌های سن بلوغ بگوید. «پزشک متخصصی را داشتیم که بعد از یک ساعت ضبط مصاحبه، یک روز بعد تماس گرفت و از ما خواست از تصاویر و صحبت‌هایش استفاده نکنیم؛ چرا که حضور خود در ارتباط با چنین موضوعی در یک فیلم را نوعی کسر شأن می‌دانست. وقتی نگاه متخصص ما این باشد شما فکر کنید ما با افراد عادی و خود دانش‌آموزان برای آشنا کردن آنها با این مقوله چقدر مشکل داشته‌ایم.»
او از واکنش دختران نوجوان نسبت به فیلم راضی است و می‌گوید در بسیاری از موارد نتیجه بسیار مثبت بوده است و معتقد است آموزش‌های حوزه سلامت اگر با حمایت نهادهای مربوط همراه شود با استقبال مردم روبه‌رو خواهد شد. «در داروخانه‌ها همان‌گونه که کتاب‌های سلامت با استقبال مواج شده‌اند، مسلماً کارهای چندرسانه‌ای درقالب سی‌دی‌های آموزشی و فیلم‌های مستند هم با اقبال مواجه خواهد شد.»
او یکی از کارهای آینده فیلم‌سازی خود را پرداختن به آسیب‌های اجتماعی در قالب یک مستند آموزشی عنوان میکند که امیدوار است با حمایت مسئولان در زمینه توزیع آن به مشکلاتی نظیر آنچه مستند بلوغ دختران با آن مواجه بوده، گرفتار نشوند.
