درباره «طب سنتي» و «طب اسلامي» و تفاوت بين اين دو کارشناسان ديدگاه هاي متفاوتي دارند. در طب سنتي ارتباط آن را با سنت هاي ديرينه پيشينيان روشن مي کند.
دکتر سيد جواد رضوي پزشک هوميوپات با بيان اين مطلب به خراسان مي گويد: بسياري از روش هاي طب کل نگر ريشه درتاريخ دارد و صدها يا هزاران سال از به کارگيري آن ها مي گذرد. هر کشوري بنا به مختصات خاص خود، طب سنتي ويژه اي داراست اما در بسياري از موارد بين شيوه هاي تشخيصي، درمان و اصول آن مشابهت هايي وجود دارد، مانند شباهت هاي موجود بين طب سنتي چين يا هند، اما درباره طب اسلامي لازم است که در تعريف آن احتياط هاي لازم مبذول شود.
نظريه هاي مختلفي در تعريف طب اسلامي مطرح شده است که به برخي از آن ها اشاره مي کنيم. گروهي معتقدند که مجموعه تفکرات و نوشتارهاي دانشمندان پس از اسلام در ايران را طب اسلامي مي نامند که تا نيمه اول قرن چهاردهم ادامه يافته است و بيش از ۱۲۰۰کتاب طبي را شامل مي شود. البته بعضي معتقدند با اين که بخشي از روش هاي تشخيصي و درماني حکماي ايراني به طور کامل اسلامي نيست و شالوده آن بر طب اخلاطي يوناني استوار است ،
آموزه هاي مذهبي و تجربه ها و ابتکارات آن را کامل کرده است.عقيده ديگري حاکي است اسلام دين کاملي است و براي زندگي انسان برنامه جامعي دارد.لذا همان گونه که براي نجات روح انسان برنامه دارد بايد براي جسم نيز درمان داشته باشد. بنابراين برآيند مجموعه دستورات مذهبي قرآن و منابع و احاديث پيامبر (ع)، ائمه (ع) و رفتارها و توصيه هاي بهداشتي آنان را طب اسلامي مي دانند و ساماندهي آن را در قالب يک مجموعه و مکتب درماني، راهگشاي بشريت براي درمان بيماري هاي جسم و روان مي دانند.
طبق نظريه سوم به طور کلي در اسلام طب وجود ندارد و درمان براساس تحقيق و تجربه است و دين، امت را در اين زمينه متکي بر دانش خود گذاشته است.لذا در ابعاد روحي وجسمي و حتي تربيتي قايل به تبعيت محض از دستورات نيستند. اين گونه برداشت ها متاسفانه يکي از دلايل کم توجهي به دستورات بهداشتي اسلام و نظريه هاي ارزشمند حکماي اسلامي بوده است.دکتر رضوي با اشاره به آنچه استادان طب سنتي از جمله استاد حسين خيرانديش درباره ويژگي هاي طب اسلامي ذکر کرده اند، تصريح مي کند: اولين و بارزترين ويژگي طب اسلامي آميختگي معنويت با آن است. سرلوحه آن نيت شفا و آغاز کار با نام خداست با اين باور قلبي که درد را او مي دهد ودرمان هم از اوست.
از طرف ديگر ابزار شفا يا دواي هر درد در اسلام حلال است و خداوند درمان را در هيچ حرامي قرار نداده است و تحت شرايط غيرعادي و اضطراري نيز از حرام در درمان استفاده نمي شود. درمانگر به هيچ عنوان نبايد امري را خارج از توان مريض بر او تحميل کند. واضح است که شيوه هاي درماني اسلام معمولا اعمالي ساده و مطابق با فطرت انسان و در عين حال کاربردي، عميق و بدون زيان است.اجراي دستورات طب اسلامي باعث هماهنگي جسم و روان انسان و همچنين انطباق با طبيعت مي شود. لذا هيچ گاه فرد را به مقابله با طبيعت وادار نمي کند بلکه به همسويي با آن براي استفاده از انرژي هاي درماني محيط سوق مي دهد.وي با اشاره به يکي از ويژگي هاي برتر دستورات درماني اسلام تصريح مي کند: نقش پيشگيرانه بعضي از دستورات بسيار حائز اهميت است. چنانچه در يکي از معروف ترين احاديث از رسول اکرم (ص) نقل شده است که «ما گروهي هستيم که تاگرسنه نشديم، نمي خوريم و سيرنشده دست از غذا مي کشيم.»
خراسان - مورخ پنجشنبه 1390/12/11 شماره انتشار 18068
